P - punkt przecięcia prostych k i l oraz siecznej okręgu o środku S₁
A, B - punkty należące do siecznej
C - punkt styczności okręgów należący do prostej k
D - punkt styczności mniejszego okręgu należący do prostej l
|PD| = 6
|AB| = 5
|PB| = x
1) Obliczamy długość odcinka |PC|
Trójkąty PS₂D i PS₂C są trójkątami prostokątnymi (odcinki S₂D i S₂C to promienie okręgu, które są prostopadłe do prostych stycznych do okręgu) i mają wspólną przeciwprostokątną PS₂, a boki S₂D i S₂C mają tę samą długość. Zatem boki PD i PC są równe: |PD| = |PC|
Stąd:
|PD| = |PC| = 6
2) Obliczamy długość odcinka x
Skorzystamy z twierdzenia o związkach miarowych między odcinkami stycznych i siecznych: Jeżeli z punktu P leżącego na zewnątrz okręgu poprowadzimy prostą sieczną przecinającą dany okrąg w punktach A i B oraz styczną do okręgu w punkcie C, to zachodzi równość: |PA|·|PB| = |PC|².
Dowód tego tw. możesz znaleźć np. w Suplemencie do podręcznika. Matematyka I. Zakres podstawowy z rozszerzeniem str. XXIII (gwo.pl/files/download/4478)
Wiedząc, że:
|PA| = |PB| + |AB| = x + 5 i |PC| = 6
oraz na podstawie tw. o odcinkach stycznej i siecznej:
|PA|·|PB| = |PC|²
otrzmujemy:
(x + 5) · x = 6²
x² + 5x = 36
x² + 5x - 36 = 0
Δ = 5² - 4 · 1 · (- 36) = 25 + 144 = 169
√Δ = √169 = 13
x₁ = (- 5 - 13) / (2·1) = - 18 / 2 = - 9 (odrzucamy, bo x to długość odcinka, czyli x > 0)
Oznaczenia (patrz załącznik):
P - punkt przecięcia prostych k i l oraz siecznej okręgu o środku S₁
A, B - punkty należące do siecznej
C - punkt styczności okręgów należący do prostej k
D - punkt styczności mniejszego okręgu należący do prostej l
|PD| = 6
|AB| = 5
|PB| = x
1) Obliczamy długość odcinka |PC|
Trójkąty PS₂D i PS₂C są trójkątami prostokątnymi (odcinki S₂D i S₂C to promienie okręgu, które są prostopadłe do prostych stycznych do okręgu) i mają wspólną przeciwprostokątną PS₂, a boki S₂D i S₂C mają tę samą długość. Zatem boki PD i PC są równe: |PD| = |PC|
Stąd:
|PD| = |PC| = 6
2) Obliczamy długość odcinka x
Skorzystamy z twierdzenia o związkach miarowych między odcinkami stycznych i siecznych: Jeżeli z punktu P leżącego na zewnątrz okręgu poprowadzimy prostą sieczną przecinającą dany okrąg w punktach A i B oraz styczną do okręgu w punkcie C, to zachodzi równość: |PA|·|PB| = |PC|².
Dowód tego tw. możesz znaleźć np. w Suplemencie do podręcznika. Matematyka I. Zakres podstawowy z rozszerzeniem str. XXIII (gwo.pl/files/download/4478)
Wiedząc, że:
|PA| = |PB| + |AB| = x + 5 i |PC| = 6
oraz na podstawie tw. o odcinkach stycznej i siecznej:
|PA|·|PB| = |PC|²
otrzmujemy:
(x + 5) · x = 6²
x² + 5x = 36
x² + 5x - 36 = 0
Δ = 5² - 4 · 1 · (- 36) = 25 + 144 = 169
√Δ = √169 = 13
x₁ = (- 5 - 13) / (2·1) = - 18 / 2 = - 9 (odrzucamy, bo x to długość odcinka, czyli x > 0)
x₂ = (- 5 + 13) / (2·1) = 8 / 2 = 4
Zatem x = 4
Odp. Długość odcinka x wynosi 4.