Obywatelstwo jest szczególnym węzłem prawnym łączącym jednostkę z państwem. Stanowi podstawę, na której opiera się ogół jej praw i obowiązków. Sam fakt posiadania obywatelstwa powoduje szereg znaczących konsekwencji na płaszczyźnie międzynarodowej. Wynika z niego obowiązek wierności i lojalności w stosunku do państwa, a także zwierzchnictwo osobowe. Obywatelstwo jest stosunkiem prawnym, oznacza więc posiadanie przez jednostkę określonego statusu (ekonomicznego, politycznego, społecznego) oraz zbioru praw. Wyraża również stosunek władzy - siły. Zgodnie z obowiązującym prawem międzynarodowym sprawy nadania lub pozbawienia obywatelstwa należą do wyłącznej kompetencji państwa.
Podsumowując obywatelstwo UE jest całkowicie zależne od posiadania obywatelstwa krajowego. Oznacza to, iż uzależnienie posiadania obywatelstwa Unii od przynależności do jednego z państw członkowskich jest automatyczne i bezwarunkowe. Nie jest ważne, jakie warunki stawia państwo w związku z jego nadaniem. Może nawet nie stawiać żadnych. Istotne jest jedynie samo zaliczenie danej osoby w poczet obywateli. Obywatele Unii Europejskiej są uprawnieni do korzystania z przysługujących im praw, ale również obowiązani do wypełniania ciążących na nich obowiązków oraz postępowania zgodnie z przepisami Traktatu. W ten sposób mamy do czynienia z sytuacją, w której jednostka zobowiązana jest do lojalności względem dwóch podmiotów: swojego kraju oraz Unii Europejskiej. Staje się więc „sługą” dwóch „panów”. Jeśli chodzi natomiast o utratę statusu obywatela Unii, a tym samym o utratę obywatelstwa UE to jest ona związana tylko i wyłącznie z utratą obywatelstwa kraju członkowskiego, co - jak już wspomniałam - jest wyłączną kompetencją danego państwa. Status prawny obywatela, jego pozycja są wyznaczone katalogiem praw i obowiązków. Traktat ustanawia tylko uprawnienia obywatelskie. Wiadomo jednak, że pociągają one za sobą określone przesłanki, które dana jednostka musi spełnić, aby z tych praw skorzystać. Traktat o Wspólnocie Europejskiej określa zatem nie tylko, kto jest obywatelem Unii, ale także wyznacza katalog praw temu obywatelowi przysługujących, a zatem i środki konieczne do przestrzegania i rozwijania owych uprawnień.
Uprawnienia obywateli Unii Europejskiej
„Obywatele Unii korzystają z praw ustanowionych niniejszym Traktatem i podlegają obowiązkom w nim określonym”. Chodzi tu zatem o wszystkie prawa i obowiązki określone w Traktat o Wspólnocie Europejskiej , zatem nie tylko te ujęte w jego części II, która jednak w największym stopniu porusza problem jednostki i jej unijnego obywatelstwa. Katalog praw obywateli UE nie ma więc charakteru zamkniętego.
Obywatelstwo jest szczególnym węzłem prawnym łączącym jednostkę z państwem. Stanowi podstawę, na której opiera się ogół jej praw i obowiązków. Sam fakt posiadania obywatelstwa powoduje szereg znaczących konsekwencji na płaszczyźnie międzynarodowej. Wynika z niego obowiązek wierności i lojalności w stosunku do państwa, a także zwierzchnictwo osobowe. Obywatelstwo jest stosunkiem prawnym, oznacza więc posiadanie przez jednostkę określonego statusu (ekonomicznego, politycznego, społecznego) oraz zbioru praw. Wyraża również stosunek władzy - siły. Zgodnie
z obowiązującym prawem międzynarodowym sprawy nadania lub pozbawienia obywatelstwa należą do wyłącznej kompetencji państwa.
Podsumowując obywatelstwo UE jest całkowicie zależne od posiadania obywatelstwa krajowego. Oznacza to, iż uzależnienie posiadania obywatelstwa Unii od przynależności do jednego z państw członkowskich jest automatyczne i bezwarunkowe. Nie jest ważne, jakie warunki stawia państwo w związku z jego nadaniem. Może nawet nie stawiać żadnych. Istotne jest jedynie samo zaliczenie danej osoby w poczet obywateli. Obywatele Unii Europejskiej są uprawnieni do korzystania z przysługujących im praw, ale również obowiązani do wypełniania ciążących na nich obowiązków oraz postępowania zgodnie z przepisami Traktatu. W ten sposób mamy do czynienia z sytuacją, w której jednostka zobowiązana jest do lojalności względem dwóch podmiotów: swojego kraju oraz Unii Europejskiej. Staje się więc „sługą” dwóch „panów”. Jeśli chodzi natomiast o utratę statusu obywatela Unii, a tym samym o utratę obywatelstwa UE to jest ona związana tylko i wyłącznie z utratą obywatelstwa kraju członkowskiego, co - jak już wspomniałam - jest wyłączną kompetencją danego państwa. Status prawny obywatela, jego pozycja są wyznaczone katalogiem praw i obowiązków. Traktat ustanawia tylko uprawnienia obywatelskie. Wiadomo jednak, że pociągają one za sobą określone przesłanki, które dana jednostka musi spełnić, aby z tych praw skorzystać. Traktat o Wspólnocie Europejskiej określa zatem nie tylko, kto jest obywatelem Unii, ale także wyznacza katalog praw temu obywatelowi przysługujących, a zatem i środki konieczne do przestrzegania i rozwijania owych uprawnień.
Uprawnienia obywateli Unii Europejskiej
„Obywatele Unii korzystają z praw ustanowionych niniejszym Traktatem i podlegają obowiązkom w nim określonym”. Chodzi tu zatem o wszystkie prawa i obowiązki określone w Traktat o Wspólnocie Europejskiej , zatem nie tylko te ujęte w jego części II, która jednak w największym stopniu porusza problem jednostki i jej unijnego obywatelstwa. Katalog praw obywateli UE nie ma więc charakteru zamkniętego.