Question

Zapoznaj się z artykułami 18. i 71. 'Konstytucji RP', następnie poszukaj informacji o tym, w jaki sposób państwo realizuje zobowiązania wobec rodzin zapisane w tych fragmentach. Oceń skuteczność tych działań i wnioski przedstaw w formie pisemnej.

Art. 18
Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 71
1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do poszczególnej pomocy ze strony władz publicznych.
2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.

PROSZĘ POMÓŻCIE< DAJĘ NAJ!!!

Answer 1

Odpowiedz:

Do art. 18

Obowiązek ochrony oznacza przede wszystkim podejmowanie przez organy władzy publicznej działań niedopuszczających do zagrożenia małżeństwa, rodziny, macierzyństwa i rodzicielstwa. W szczególności chodzi o zagwarantowanie swobody realizowania wskazanych wartości. Opieka polega na podejmowaniu działań wspierających. Dotyczy   trudnej sytuacji materialnej lub socjalnej małżeństwa, rodziny, macierzyństwa i rodzicielstwa. Władze publiczne mają obowiązek tworzenia systemów pomocy i wsparcia (co akcentują także art. 71 i art. 72), przeznaczania na ten cel niezbędnych środków publicznych i tworzenia odpowiedniej infrastruktury. W realizacji tych zadań nie można podejmować środków o charakterze dyskryminacyjnym lub kolidującym z sensem i rolą wartości określonych w art. 18 (np. wykluczając ojca z kręgu osób uprawnionych do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego – wyrok WSA w Warszawie z 11 stycznia 2013 r., I SA/Wa/1883/12, LEX 1325383 albo wykluczając możliwość uzyskania świadczenia przez innych członków rodziny – wyrok WSA w Warszawie z 13 sierpnia 2010 r., I SA/Wa/847/10, LEX 750962).  Trafnie zwraca się uwagę, że „opieka” nie może oznaczać przejmowania przez władze publiczne zadań i obowiązków, które – choćby w świetle zasady pomocniczości – należą do jednostki czy rodziny, bo prowadziłoby to powstawania sytuacji patologicznych (J. Boć, [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej..., s. 49; M. Dobrowolski, Status..., s. 27; T. Smyczyński, Rodzina..., s. 191–192).

Art. 71

Obowiązek uwzględniania dobra rodziny w polityce społecznej i gospodarczej to zadanie państwa. Pojęcie dobra rodziny nie ma definicji legalnej i jest konkretyzowane przez ustawodawcę w granicach wynikających z Konstytucji (zob. TK – P 15/00). Trybunał Konstytucyjny przyjmuje, że w pojęciu „dobro rodziny” zawiera się przede wszystkim „jej trwałość, która tworzy podstawy poczucia bezpieczeństwa wszystkich jej członków, a zwłaszcza tych najsłabszych – dzieci, osób chorych lub niepełnosprawnych. Dobro rodziny tworzą silne i trwałe więzi – pozytywne relacje emocjonalne łączące jej członków, sprzyjające ich rozwojowi osobistemu i odczuciu szczęścia z powodu bliskości z innymi członkami rodziny. Wreszcie dobro rodziny to także posiadanie przez nią elementarnych warunków materialnych koniecznych do zaspokajania potrzeb życiowych jej członków, z potrzebą samodzielnego mieszkania na czele” (TK – SK 7/11)

Trudna sytuacja materialna to taka, w której warunki bytowe nie pozwalają rodzinie na wypełnianie powierzonej jej przez państwo funkcji. Natomiast trudna sytuacja społeczna ma miejsce wówczas, gdy członkowie rodziny nie wypełniają lub wypełniają nienależycie powierzone im role społeczne. Przykładem rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej są nie tylko – expressis verbis wskazane przez ustrojodawcę – rodziny wielodzietne i niepełne, ale również np. rodziny, w których dochodzi do przemocy (zob. TK – K 19/06). Pomoc udzielana tego rodzaju rodzinom powinna wykraczać poza zwykłą pomoc dla osób utrzymujących dzieci albo pomoc świadczoną innym osobom. Szczególna pomoc zapewniana przez państwo nie zwalnia rodziny z odpowiedzialności za swoje utrzymanie, a członków rodziny z obowiązków alimentacyjnych. Z komentowanego przepisu wynika zakaz eksmisji na bruk rodziny niemogącej opłacać czynszu (zob. TK – P 3/05, K 11/00), nakaz uwzględniania w konstrukcjach podatkowych zmniejszonej zdolności płatniczej osób utrzymujących dzieci (zob. TK – K 8/03, K 18/98), a także nakaz zagwarantowania minimum egzystencji każdemu członkowi rodziny, bez względu na formę opodatkowania czy prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową (TK – K 12/01, P 3/05).

Ochrona matki na gruncie art. 71 ust. 2 rozpoczyna się z chwilą poczęcia dziecka, bowiem przepis ten beneficjentem prawa do szczególnej pomocy czyni matkę realną, a nie jedynie kobietę, która potencjalnie może zajść w ciążę . Ustawodawca w zakresie wyboru form szczególnej pomocy matce ma znaczną swobodę, bowiem przepisy konstytucyjne żadnej konkretnej formy nie przesądzają. Działając w ramach tej swobody, ustawodawca może zatem „przyjmować zróżnicowane mechanizmy i rozwiązania dostosowane do zmieniającej się sytuacji demograficznej, społecznej czy ekonomicznej” (TK – P 59/11). Każdorazowo jest jednak zobowiązany do zachowania istotnego minimum praw przyznanych matce w art. 71 ust. 2 Konstytucji. Oznacza to, że powinien zapewnić jej pomoc ze strony władz publicznych, mając na uwadze to, że powinna to być realna pomoc o charakterze szczególnym. Choć zatem sam zakres tej pomocy pozostawiono swobodnej ocenie ustawodawcy, nie ulega wątpliwości, że pomoc ta nie może mieć charakteru iluzorycznego. Musi ona w sposób rzeczywisty przyczyniać się do poprawy statusu prawnego tej kategorii osób, przyznając im intensywniejszą ochronę prawną (zob. TK – SK 33/09, P 59/11).

Np. prawo do świadczeń pielęgnacyjnych, prawo do dochodzenia alimentów, dochodzenie zadośćuczynienia za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu. Rozszerzanie się katalogu dóbr osobistych, możliwość uzyskania zasiłku macierzyńskiego, Macierzyństwo w kontekście zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Dyskryminacja pracownicy ze względu na jej macierzyństwo jako nieusprawiedliwiona dyskryminacja bezpośrednia. Możliwość dochodzenia  zadośćuczynienia za naruszenie prawa do życia w rodzinie.

Wyjaśnienie: