Question

Wybory i systemy polityczne

Answer 1

System wyborczy możemy rozumieć w sposób dwojaki. Z jednej strony ogół zasad prawnych i pozaprawnych, które regulują sposób przygotowania i przeprowadzenia wyborów, oraz ustalania i ogłoszenia ich wyników (np. Opisany limit wydatków na kampanię, terminy trwania kampanii). Z drugiej strony jest to system repartycji mandatów. Badania politologów umożliwiły podział funkcji wyborów na trzy najważniejsze grupy. Pierwszą z nich jest ta legalizująca, uprawomocniająca, powodująca, że jest poparcie dla organu władzy. Wszystkie partie muszą mieć poparcie społeczne. Rola legitymizacyjna przypisywana jest parlamentowi dlatego, że jest on uznawany za organ przedstawicielski narodu, a przynajmniej jego pierwsza izba. Parlament musi odzwierciedlać wolę narodu. Podobna sytuacja dotyczy głów państw, wybory powszechne zapewniają prezydentowi możliwość równoważenia parlamentów. W większości państw prezydent nie jest odzwierciedleniem narodu, bo jest on głową państwa i reprezentuje państwo. Funkcja legitymizacyjna rozciąga się też na ekipy rządzące, pośredni rząd uzyskuje legitymizację od narodu. Drugą jest zaś ta kreacyjna. Wybory traktuje się jako procedurę kształtującą skład osobowy danego organu państwowego. Mają one swoich piastunów czyli osoby, które sprawują określone kompetencje określonego urzędu. Każde wybory kształtują nowy skład polityczny parlamentu, odnawiają skład polityczny. W wyniku jednych wyborów możemy mieć parlament lewicowy, a w drugich prawicowy. Zmiany ekip rządzących nazywa się wahadłem wyborczym ('91 rok wygrywają ugrupowania solidarnościowe, '93 ugrupowania o charakterze postpeerelowskim czyli PSL i SLD, '97 władzę przejmuje akcja wyborcza solidarność AWS mając 33%, połączenie lewicowo prawicowe, '01 SLD dostaje 41 % głosów i 216 mandatów, '05 Bracia Kaczyńscy PiS, SLD dostało tylko 11%, wygrywa opcja prawicowa, PiS dostał około 27 %, a PO około 3% mniej, '07 ugrupowanie centrowe, liberalno demokratyczne PO. Ostatnią jest funkcja kształtowania polityki państwa. Wybory pozwalają na kształtowanie polityki państwa, umożliwiają, że określone siły polityczne z danym programem mogą decydować o polityce państwa. PiS chciał Polskę odizolować, a PO chce zadbać o otwarcie kontaktów z Europą i światem. Wiąże się z tym problem rozliczenia za prowadzoną politykę podczas dotychczasowej kadencji.