Question

Proszę opisać system polityczny Wielkiej Brytanii - scharakteryzować parlament, omówić pozycję głowy państwa i jej uprawnienia, omówić pozycję premiera i rządu. Co najmniej 30 zdań!

Answer 1

Zjednoczone królestwo wielkiej Brytanii i Irlandii północnej, jest to monarchia o ustroju gabinetowo parlamentarny, państwo unitarne. Wielka Brytania jest monarchią w ktorej mimo iż teoretycznie posiada on szerokie kompetencje, praktycznie jest mocno ograniczona, natomiast spośród organów władzy państwowej bardzo silna pozycje zajmuje gabinet z premierem na czele. Państwo to mie posiada pisanej konstytucji ale prawo Konstytucujne oparte jest na czterech źródłach:
- prawie stanowionym
- prawie precedensowym
- konwenansach konstytucyjnych
- dziełach, traktatach i podręcznikach prawniczych
Parlament:
- składa sie z dwoch izb: Izby lordów i gmin
- izba lordów składa sie z 26 lordów duchownych, lordów dziedzicznych oraz lordów dożywotnich. Na czele izby stoi lord kanclerz.
- izba gmin liczy 659 członków wybieranych w wyborach powszechnych na okres 5 lat. Na jej czele stoi Speaker
- opiera sie na zasadzie suwerenności która polega na nieograniczonej władzy stanowienia prawa przezeń
- członkom parlamentu przysługuje prawo inicjatywy ustawodawczej
- izbie Lordów przysługuje prawo weta zawieszajacefo wobec uchwał Izby Gmin
- izba lordów pełni funkcje najwyższego sądu apelacyjnego
- Izba gmin kontroluje prace rządu i moze uchwalić wobec niego wotum nieufności, jednak trzeba pamietać iż premierem jest zawsze lider partii posiadającej większość miejsc w tej izbie
- rozwiazanie parlamentu, czy izby gmin należy do prerogatyw monarchy, ale decyzja podejmowana jest na wniosek premiera. Konwenansem jest w tym przypadku fakt iż monarcha nie odmawia premierowi w tej kwesti

Monarcha :
- jest głową państwa i jednocześnie głową kościoła anglikańskiego
- stoi na czele władzy wykonawczej i jest jednym z członków legislatywy
- zwołuje, odradza i na wniosek premiera rozwiązuje parlament
- mianuje ministrów, sędziów oraz członków izby lordów
- wszytskie sprawy panstwowe wykonywane sa bezpośrednio przez ministrów
- nie ponosi odpowiedzialności politycznej i konstytucyjnej, gdyz każdy akt króla wymaga kontrasygnaty odpowiedniego ministra. Jest to zgodne z konsensusem zakładający iż krol nie moze działać sam.

Rząd, gabinet i premier:
- premier i ministrowie mianowani sa przez monarche
- premierem zawsze zostaje lider partii która zdobyła większość w wyborach parlamentarnych
- rząd nie stanowi organu kolegialnego i nie zbiera sie w pełnym składzie gdyz liczy najcześciej około 100 osób. Zajmuje sie wykonywaniem decyzji gabinety i ustaw parlamentu
- ścisłe kierownictwo polityczne należy do gabinetu ktory tworzą premier i ministrowie
- gabinet określa główne kierunki polityki państwa, zarówno wewnętrzne jak i zewnetrzne oraz sprawują kontrole nad administracja
- Gabinet ponosi odpowiedzialność polityczna przed izba gmin
- szczególna role w gabinecie pełni premier ktory sprawuje faktyczna władze w państwie
- premier posiada prawo patronatu czyli mianowania na najwyższe stanowiska państwowe
- w przypadku utraty zaufania Izby Gmin przez rząd, premier moze podać swój gabinet do dymisji lub zwrócić sie do monarchy z wnioskiem o rozwiązanie izby gmin.

Brytyjski system rzadow opiera sie na silnej pozycji premiera, ktory ma za sobą większość parlamentarna. Sytuacja taka sprzyja stabilizacji rzadow i mie powinna przynosić poważnych kryzysów parlamentarnych. Nie ma tez w tym systemie sporów komoetencyjnych pomiędzy szefem rzadu a monarcha gdyz kompetencje poszczególnych organów egzekutywy regulują konwenanse