zasada charakterystyczna dla sądów jako osobnej grupy organów państwowych, wynikająca już z samego pojęcia wymiaru sprawiedliwości jako rozstrzygania sporów prawnych. Jest to zatem podstawowa zasada wyróżniająca sądy od innych grup organów państwowych. Można odróżnić niezawisłość sądów, czy nawet szerzej – sądownictwa, i niezawisłość sędziów.
Do podstawowych gwarancji zasady niezawisłości sędziów należy zaliczyć:
a) immunitet sędziowski, przyjęty w art. 49 prawa o ustroju sądów powszechnych, polegający na tym, że sędzia nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, sądowej lub administracyjnej bez zezwolenia właściwego sądu dyscyplinarnego ani zatrzymany bez nakazu sądu, chyba że został schwytany na gorącym uczynku
b) nieusuwalność sędziów, czy ściślej – przyjęta w art. 59 prawa o ustroju sądów powszechnych ograniczona usuwalność sędziów polega ona na tym, że Rada Państwa na wniosek Ministra Sprawiedliwości odwołuje sędziego, gdy nie daje on rękojmi należytego wykonywania obowiązków sędziego, zaś Minister Sprawiedliwości zwalnia sędziego z zajmowanego stanowiska tylko w ściśle określonych w ustawie przypadkach
c) zasada instancyjności w postępowaniu przed sądami.
zasada charakterystyczna dla sądów jako osobnej grupy organów państwowych, wynikająca już z samego pojęcia wymiaru sprawiedliwości jako rozstrzygania sporów prawnych. Jest to zatem podstawowa zasada wyróżniająca sądy od innych grup organów państwowych. Można odróżnić niezawisłość sądów, czy nawet szerzej – sądownictwa, i niezawisłość sędziów.
Do podstawowych gwarancji zasady niezawisłości sędziów należy zaliczyć:
a) immunitet sędziowski, przyjęty w art. 49 prawa o ustroju sądów powszechnych, polegający na tym, że sędzia nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, sądowej lub administracyjnej bez zezwolenia właściwego sądu dyscyplinarnego ani zatrzymany bez nakazu sądu, chyba że został schwytany na gorącym uczynku
b) nieusuwalność sędziów, czy ściślej – przyjęta w art. 59 prawa o ustroju sądów powszechnych ograniczona usuwalność sędziów polega ona na tym, że Rada Państwa na wniosek Ministra Sprawiedliwości odwołuje sędziego, gdy nie daje on rękojmi należytego wykonywania obowiązków sędziego, zaś Minister Sprawiedliwości zwalnia sędziego z zajmowanego stanowiska tylko w ściśle określonych w ustawie przypadkach
c) zasada instancyjności w postępowaniu przed sądami.