PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie.
2) Systematyka prawa finansowego ze wskazaniem najważniejszych aktów prawnych.
Zakres prawa finansowego – systematyka : 1. prawo budżetowe (gminy, powiat, województwo, jednostki budżetowe, zakłady) 2. prawo podatkowe; 3. prawo celne; 4. prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i społecznych. 5. prawo jednostek samorządu terytorialnego; 6. prawo walutowe i dewizowe; 7. prawo bankowe; 8. prawo finansowe podmiotów gospodarczych;
3) Jaka jest budowa normy prawnofinansowej + przykład.
Budowa normy prawnofinansowej: a) hipoteza - powoływanie się na akt normatywny (źródła prawa z którego wynika jej obowiązywanie). - Powołanie się na stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję; b) dyspozycja - przedmiot normy – określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, może być ono szczegółowo określone co do miejsca i sposobu jego wykonania . - podmioty normy – czynny 9uprawniony) i bierny (zobowiązany). c) sankcje – z reguły są to dolegliwości karne lub materialne.
4) Jakie są źródła prawa finansowego.
Źródła prawa finansowego : a) ustrojowe (konstytucja) b) prawa materialnego; c) prawa formalnego; d) prawa państwowego (określają relacje np. o podatkach) e) prawa lokalnego (relacje między podatnikami a np. osobami fizycznymi, np. gmina, województwa).
FINANSE PUBLICZNE – publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące.
6) Proszę scharakteryzować pojęcia sektor rządowy i sektor samorządowy z punktu widzenia finansów publicznych.
SEKTOR RZĄDOWY – organ władzy publicznej oraz podległe im jednostki organizacyjne w całości lub części finansowane ze środków publicznych. SEKTOR SAMORZĄDOWY – jednostki samorządu terytorialnego czyli gminy, powiaty i ich organy oraz podległe im jednostki organizacyjne.
7) Krótka charakterystyka pojęcia : środki publiczne.
Środki publiczne to : a) dochody publiczne – daniny publiczne (np. podatki) i inne dochody wynikające z umów cywilnoprawnych. b) Przychody budżetów jednostek samorządu terytorialnego pochodzące ze sprzedaży papierów wartościowych , prywatyzacji majątku , z otrzymanych kredytów i pożyczek. c) Bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych oraz przychody jednostek organizacyjnych pochodzące z ich działalności.
8) Jakie procesy obejmują finanse publiczne.
Finanse publiczne obejmują następujące procesy : a) pobieranie i gromadzenie dochodów; b) wydatkowania środków publicznych; c) finansowanie deficytu; d) zaciągania zobowiązań; e) zarządzania środkami publicznymi; f) zarządzania długiem publicznym.
9) Na czym polega i w czym się przejawia zasada jawności finansów publicznych.
Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez : a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. c) Podawanie do publicznej wiadomości : - kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego; - zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów; d) udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.
10) Jakie czynności podejmują podmioty państwowe w celu realizacji zasady jawności finansów publicznych?
Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez : a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. c) Podawanie do publicznej wiadomości : - kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego; - zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów; udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.
11) Definicja pojęcia jednostka budżetowa.
JEDSNOSTKI BUDŻETOWE - jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
12) Sposób finansowania jednostek budżetowych.
Jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
13) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji jednostek budżetowych.
Jednostki budżetowe tworzą, łączą i likwidują : - ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe jednostki budżetowe. - Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego np. rada gminy lub powiatu. - Gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe;
14) Definicja zakładu budżetowego.
ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ; - odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ; - pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają : - dotację przedmiotową z budżetu; - dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
15) Sposób finansowania zakładu budżetowego.
ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ; - odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ; - pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają : - dotację przedmiotową z budżetu; - dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
16) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji zakładu budżetowego.
Zakłady budżetowe tworzą, łączą i likwidują : - ministrowie , kierownicy urzędów centralnych lub wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe zakłady budżetowe; - organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe;
17) Definicja gospodarstwa pomocniczego.
GOSPODARSTWEM POMCNICZYM jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
18) Sposób finansowania gospodarstwa pomocniczego.
Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, za wyjątkiem przypadku gdy otrzyma z budżetu dotacje przedmiotowe.
19) Zasady tworzenia ,łączenia i likwidacji gospodarstwa pomocniczego.
Gospodarstwo pomocnicze tworzy i likwiduje : • kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody ; - właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody – w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych. - Zarządu jednostki samorządu terytorialnego w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych , powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.
20) Środki specjalne : a) Jakie są podstawy do wyodrębniania środków specjalnych na rachunkach bankowych. b) Jakie jest przeznaczenie środków specjalnych.
ŚRODKI SPECJALNE – są środkami finansowymi , gromadzonymi przez jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych : - na podstawie odrębnych ustaw oraz uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. - Z tytułu spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej. - Z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce budżetowej w zarząd bądź w użytkowanie . - Z tytułu sprzedaży zapasów środków materiałowych przechowywanych w celach mobilizujących.
Środki specjalne przeznacza się na : - cele wskazane w ustawie lub uchwale, na podstawie której utworzono te środki. - Cele wskazane przez darczyńcę lub spadkowcę; - Remont lub odtworzenie mienia (utraconego, uszkodzonego, zapasów materiałowych przechowywanych w celach mobilizacyjnych).
21) Fundusze celowe : - definicja i przykłady funduszy celowych.
FUNDUSZEM CELOWYM – jest to fundusz ustawowo powoływany przed dniem wejścia w życie ustawy, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. PRZYKŁAD ?? (państwowe fundusze celowe, gminne, powiatow lub wojewódzkie fundusze celowe).
22) Czyje zadania mogą być realizowane przez fundusze celowe.
Fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu : - państwa – jest państwowym funduszem celowym; - gminy , powiatu lub województwa – jest gminnym , powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym.
Podstawa gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy.
23) Jakie są źródła wydatków dokonywanych przez fundusze celowe.
Wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane : - poza przypadkami gdy pochodzą one z zaciągniętych kredytów i pożyczek – tylko w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich.
24) Co to jest gospodarka finansowa : zdefiniować pojęcie – gospodarka finansowa.
25) Przedstaw charakterystykę metody zwrotnej i bezzwrotnej.
METODA ZWROTNA – polega na tworzeniu , gromadzeniu i rozdzielaniu zasobów pieniężnych na czas oznaczony, z obowiązkiem ich zwrotu po upływie oznaczonego terminu.
METODA BEZZWROTNA – polega na nieodpłatnym i bezzwrotnym wyposażeniu poszczególnych podmiotów w środki pieniężne i ma zastosowanie przede wszystkim do jednostek budżetowych świadczących – co – do – zasady – nieodpłatne usługi.
26) Scharakteryzuj pojęcia polityka finansowa i system finansowy.
POLITYKA FINANSOWA – świadoma i celowa działalność ludzi i instytucji polegająca na ustalaniu i realizacji określonych celów za pomocą środków finansowych. SYSTEM FINANSOWY- ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe.
27) Definicja budżetu państwa.
BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów : a) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa; b) sądów i trybunałów; c) administracji rządowej; Budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”. Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.
Budżet, budżet, zestawienie planowanych na dany okres (np. tydzień, miesiąc, najczęściej rok) dochodów i wydatków jednostki gospodarującej. Celem sporządzania budżetu jest racjonalizacja wydatków. Budżet stanowi podstawę finansowego planowania przedsięwzięć oraz dostarcza najważniejszych informacji potrzebnych do kontroli prowadzonej działalności.
28) Czyim rocznym planem jest budżet państwa BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów : A) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa; B) sądów i trybunałów; C) administracji rządowej;
29) Co ustala ustawa budżetowa?
Ustawa budżetowa ustala : a) dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów klasyfikacji budżetowej. b) Wydatki budżetu państwa. c) Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia. d) Limity zatrudnienia w administracji rządowej. e) Przychody i rozchody budżetu państwa. f) Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych. g) Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych; h) Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa.
a) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych; b) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i ich wysokość.
Budżetowa ustawa, jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w państwie, określający jego roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki zwane budżetem państwa. Projekt ustawy budżetowej opracowany przez ministra finansów (minister), uchwalany jest przez Radę Ministrów i przedstawiany sejmowi i senatowi do 31 X każdego roku. Jeżeli rząd nie jest w stanie przedstawić go w tym terminie, to zobowiązany jest do przedłożenia projektu ustawy o prowizorium budżetowym, która określa dochody i wydatki państwa na określoną część roku i traci moc z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej. Ogólne zasady i tryb gromadzenia środków pieniężnych objętych budżetem państwa oraz przeznaczania tych środków na finansowanie zadań wynikających z funkcji państwa oraz formy organizacyjnoprawne jednostek, które realizują zadania objęte budżetem jest zawarta w ustawie prawo budżetowe.
30) Z jakich elementów składa się uzasadnienie projektu ustawy budżetowej.
Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienia składające się z : a) głównych celów polityki społecznej i gospodarczej; b) założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i dwa kolejne lata dotyczące : - kształtowania się produktu krajowego brutto (PKB); - państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu państwa. - Poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych.
31) Proszę zdefiniować system budżetowy.
SYSTEM BUDŻETOWY – zespół norm prawnych regulujących organizację finansowych organów państwa i instytucji objętych gospodarką budżetową oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa a także zasady ich wydatkowania. 32) Jakie procesy składają się na gospodarkę budżetową.
Gospodarka budżetowa polega na : a) planowaniu budżetowym; b) gromadzeniu dochodów budżetowych; c) dokonywaniu wydatków budżetowych; d) kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej (budżetowej).
33) Proszę przedstawić rodzaje i funkcje budżetu.
RODZAJE kontroli budżetowej : - ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego; - bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego; - ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowosci wykonania planu budżetowego. FUNKCJE BUDŻETU : a) rozdzielcza (redystrybucyjna) – gromadzenie, podział i wydatkowanie zasobów pieniężnych na sfinansowanie wydatków ponoszonych przez państwo (sfere budżetową, fundusze ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorstwa, gminy). Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych : - dotacje inwestycyjne; - dopłaty do kredytów na wybrane cele; - wydatki związane z poręczeniami państwowymi; - wydatki na promocję eksportu; - wydatki na prywatyzację ; - dotacje inwestycyjne. W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy : - różnymi działami gospodarki narodowej; - różnymi regionami kraju; - różnymi grupami ludności; - różnymi państwami (pożyczki zagraniczne). b) kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej.
34) Jakie są wydatki o charakterze fakultatywnym mające za zadanie wspieranie procesów gospodarczych.
Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych : - dotacje inwestycyjne; - dopłaty do kredytów na wybrane cele; - wydatki związane z poręczeniami państwowymi; - wydatki na promocję eksportu; - wydatki na prywatyzację ; - dotacje inwestycyjne.
35) Jakie są konsekwencje redystrybucji budżetu państwa.
W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy : - różnymi działami gospodarki narodowej; - różnymi regionami kraju; - różnymi grupami ludności; - różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).
36) Proszę przedstawić rodzaje kontroli budżetowej.- i na czym każda z nich polega.
kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej. RODZAJE kontroli budżetowej : - ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego; - bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego; - ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowości wykonania planu budżetowego.
37) Jaki jest charakter kryteriów klasyfikacji budżetowej.
Charakterystyka klasyfikacji budżetowej, KRYTERIA KLASYFIKACJ: a) podmiotowe – podział resortowy , każda część odpowiada poszczególnym organom administracji rządowej np. Budżet Ministra kultury i Sztuki. b) Przedmiotowo – funkcjonalne – podział według źródła pochodzenia np. podział dochodów na dochody od osób prawnych lub osób fizycznych a wydatków według celów przeznaczenia środków. Dochody i wydatki podlegają podziałowi na działy i rozdziały a te z kolei na np. *Dział – Szkolnictwo zawodowe; rozdziały :szkoły zasadnicze , technika, licea zawodowe. c) Rodzajowa – paragrafy określające rodzaje dochodów np. z VAT-a także rodzaje wydatków np. wynagrodzenia osobowe. W obrębie paragrafów można dokonać szczegółowszego podziału na tzw. pozycje.
38) Proszę zdefiniować pojęcie : dochód z budżetu państwa oraz przedstawić jego rodzaje.
DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA – wszelkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego, ludnosci czy z zagranicy.
Rodzaje : DOCHODY RZECZYWISTE - pochodzą od jednostek spoza systemu budżetowego m.in. od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych i kształtują wielkość budżetu. DOCHODY ROZLICZENIOWE – zwane przelewami wewnątrz budżetowymi, polegają na przesuwaniu dochodów budżetowych miedzy budżetem państwa a budżetami lokalnymi gmin.
39) Jakie są kryteria klasyfikacji dochodów budżetu państwa.
KLASYFIKACJA DOCHODÓW kryteria : a) ekonomiczne – grupowanie według źródła pochodzenia np. od podmiotów gospodarczych czy osób fizycznych. b) Prawne : - bezzwrotne (podatki) - zwrotne (obligacje) - odpłatne (świadczenie ze strony) - nieodpłatne (podatki państwa – opłata skarbowa) - przymusowe (podatki) - dobrowolne (pożyczki) - zasadnicze (podatki) - uboczne (cła) c) organizacyjne : budżetu państwa i gmin.
40) Proszę o przedstawienie katalogu dochodów budżetu państwa.
Katalog – dochód budżetu państwa : a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego , funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych; b) cła; c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa; d) dywidendy; e) wpłaty z zysku Narodowego banku polskiego (NBP); f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych; g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; i) opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa; j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa; l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych; ł) grzywny , mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych; m) spadki , zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa; n) inne dochody publiczne :obligacje, bony skarbowe, pożyczki.
41) Proszę zdefiniować pojęcie wydatków budżetowych oraz wskazać cele na jakie przeznaczone są wydatki (skarbu) państwa.
WYDATKI budżetowe– wydatkowanie środków pieniężnych przez państwo w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.
WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA PRZEZNACZONE SĄ NA : a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały; b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; c) dotacje celowe i zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami; d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego; e) dotacje na zadania określone ustawami; f) współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi;
42) Pożyczki z budżetu państwa; - dla kogo mogą one być udzielone i z czego wynikają zasady ich udzielania.
Z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej mogą być udzielane pożyczki : a) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego; b) wynikające z umów międzynarodowych; c) wynikające z ustaw i innych niż ustawa budżetowa;
Pożyczki udzielane z budżetu państwa są oprocentowane; wysokość oprocentowania określa ustawa.
a) wydatki bieżące : - subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; - dotacje; - wynagrodzenia i wyposażenia(?) oraz składki od nich naliczone; - inne świadczenia na rzecz osób fizycznych; - zakupy towarów i usług; - inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych realizującą ich statutowych zadań.
44) Proszę scharakteryzować pojęcie dotacji i przedstawić ich rodzaje.
DOTACJAMI są, podlegającym szczególnym zasadom rozliczenia, wydatki budżetu państwa przeznaczone na : a) finansowanie lub dofinansowanie: - zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami; - ustawowo określonych zadań, realizowanych przez jednostki inne niż samorządu terytorialnego; - bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego; - zadań zleconych do realizacji jednostkom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych w tym fundacjom i stowarzyszeniom; - kosztów realizacji inwestycji, zwane dalej „dotacjami celowymi” b) dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, zwane dalej „dotacjami podmiotowymi”; c) dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług kalkulowanych według stawek jednostkowych zwane dalej „dotacjami przedmiotowymi”; d) dopłaty do oprocentowania kredytów banków w zakresie określonym w odrębnej ustawie; e) pierwsze wyposażenie w środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, zwane dalej „dotacjami na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe”;
RODZAJE DOTACJI : - dotacje celowe; - dotacje przedmiotowe; - dotacje podmiotowe; - dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;
RODZAJE DOTACJI -------------???Sprawdź czy to o to chodzi. a) wydatki na obsługę długu Skarbu państwa : - wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych; - oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek; - wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb państwa poręczeniom i gwarancjom; b) wydatki majątkowe : - wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego; - wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji; c) wydatki inwestycyjne z budżetu państwa finansowane są inwestycje państwowych jednostek budżetowych, w tym ich gospodarstw pomocniczych;
45) Co to są dotacje celowe, na jakiej podstawie są one udzielane i komu one przysługują.
DOTACJE CELOWE –są to koszta realizacji inwestycji. Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie i dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji : a) państwowych zakładów budżetowych; b) innych państwowych jednostek organizacyjnych dla których zasady gospodarki finansowej określają odrębne ustawy; c) jednostek nie zaliczonych do sektora finansów publicznych na podstawie odrębnych uprawnień zamieszczonych w ustawie budżetowej lub innej ustawie; d) realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie : - własne; - z zakresu administracji rządowej, - inne zlecone ustawami. e) związanych z badaniami naukowymi lub pracami badawczo – rozwojowymi.
Inwestycje państwowych jednostek budżetowych mogą być dofinansowane z : a) części zysku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej; b) środków specjalnej państwowej jednostki budżetowej.
Dotacje celowe dla przedsiębiorców mogą być udzielane na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska, mających szczególne znaczenie dla gospodarki narodowej łączna kwota dotacji, przeznaczonych w kolejnych latach nie może być wyższa niż 50 % planowanej wartości kosztorysowej inwestycji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej i podlega ustaleniu przy wprowadzeniu tej inwestycji do ustawy budżetowej.
46) Proszę przedstawić zagadnienie programów wieloletnich.(charakterystyka).
PROGRAMY WIELOLETNIE – ujmowane są w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej i ustanowione są przez Radę Ministrów, a na mocy ustawy , jeżeli koszty realizacji programu przekraczają kwotę 100.000.000.zł.
Program wieloletni może być ustanowiony wyłącznie w celu realizcji zadań dotyczących : a) obronności i bezpieczeństwa państwa; b) ochrony środowiska; c) rozwoju gospodarki w tym restrukturyzacji wybranych dziedzin; d) rozwoju nauki; e) ochrony ogólnonarodowej ; dziedzictwa kulturowego; f) wspieranie rozwoju regionalnego.
Dla każdego programu określa się: a) nazwę programu; b) jednostkę organizacyjna realizującą program lub koordynującą jego wykorzystanie; c) cel programu; d) zadania które mają być sfinansowane z budżetu państwa; e) okres realizacji programu; f) łączne nakłady, w tym z budżetu państwa na realizacje programu; g) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.
Realizacja programów wieloletnich może być podzielona na etapy.
47) Co to jest deficyt budżetowy i jakie są źródła jego pokrycia.
DEFICYT BUDŻETOWY - różnice między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowią odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa.
Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z : a) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym; b) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych; c) pożyczek; d) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; e) nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych;
1) Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów : a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem; b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;
2) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium. 3) W przypadku gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy : a) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym; b) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
49) Jaką rolę spełnia Minister Finansów w relacji z Radą Ministrów na etapie przygotowywania projektu ustawy budżetowej.?
Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów : a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem; b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;
Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy
Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad : a) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa; b) poziomem deficytu.
50) Czyje planowane dochody i wydatki przedstawia Minister Finansów Radzie Ministrów?
Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów : planowane przychody i wydatki: - Kancelarii Sejmu, - Kancelarii Senatu, - Kancelarii Prezydenta RP, - Sądu Najwyższego, - Naczelnego Sądu Administracyjnego. - Trybunału Konstytucyjnego, - Najwyższej Izby Kontroli, - Rzecznika Praw Obywatelskich, - Rzecznika Praw Dziecka, - Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, - Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, - Instytutu Pamięci Narodowej , - Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , - Krajowego Biura Wyborczego oraz - Państwowej Inspekcji Pracy;
51) Co należy rozumieć pod pojęciem : projekt ustawy budżetowej i prowizorium budżetu?
USTAWA O PROWIZORIUM BUDŻETOWYM – określa poziom dochodów i wydatków budżetu państwa na okres trwania prowizorium, tzn. do czasu uchwalenia budżetu przez Sejm. PROJEKT USTAWY BUDŻETOWEJ – jest to projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem.(przedstawiany przez Ministra Finansów).
52) Co ustala ustawa budżetowa?
Ustawa budżetowa ustala : a) dochody budżetu państwa; b) wydatki budżetu państwa; c) deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia; d) limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń w państwowych jednostkach budżetowych; e) przychody i rozchody budżetu państwa; f) zestawienie przychodów i wydatków państwowych zakładów budżetowych, gospodarstwa pomocniczych i środków specjalnych; g) plany finansowe państwowych funduszy celowych; h) wykaz programów wieloletnich; i) wykaz inwestycji wieloletnich; j) dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań zleconych ustawami; k) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych ; l) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i kwoty dotacji; m) dotacje celowe na wykonywanie zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego; n) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, nie podlegające zwrotowi, oraz wydatki, które będą nimi sfinansowane.
53) Jak skonstruowane są plany finansowe podmiotów sektora budżetowego?
Plany finansowe państwowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych , włączone do ustawy ujmuje się w podziale na części budżetowe i rodzaje działalności , z wyodrębnieniem stanu początkowego i końcowego środków obrotowych, przychodów własnych, dotacji z budżetu państwa, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków majątkowych oraz wpłat do budżetu.
Plany finansowe państwowych funduszy celowych ujmuje się w ustawie budżetowej oddzielnie dla każdego funduszu z wyodrębnieniem : a) stanu początkowego i końcowego funduszu; b) przychodów własnych oraz z budżetu państwa.
54) W jaki sposób ujmowane są w ustawie budżetowej dotacje celowe?
Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zlecone ustawami ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na : a) poszczególne stopnie jednostek samorządu terytorialnego; b) części budżetowe, z których przekazywane są dotacje , oraz c) działy klasyfikacji budżetowej.
55) Co zawiera uzasadnienie dołączone do projektu ustawy budżetowej?
Do projektu ustawy budżetowej załącza się uzasadnienie zawierające w szczególności: a) główne cele polityki społecznej i gospodarczej; b) założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa kolejne lata, dotyczące : - kształtowania się PKB; - państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu Państwa; - poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych; - bilansu płatniczego; - obrotów bieżących; - poziomu zatrudnienia i bezrobocia; - dochodów budżetu państwa; - deficytu budżetu państwa; c) kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; d) przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok poprzedzający rok, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej; e) omówienie projektowanych : - przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budzetowych; - przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych; - wykazów zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego; f) informacje o przewidywanej na koniec roku budżetowego wysokości długu Skarbu Państwa oraz aktywów finansowych Skarbu państwa, będących jednocześnie długiem innych podmiotów sektora finansów publicznych, wraz z odpowiednimi wartościami odnoszącymi się do.................................
56) Jakie są ogólne zasady wykonywania budżetu?
Ogólne zasady wykonywania budżetu : Dysponenci części budżetowych : a) w terminie do dnia 25 października, przekazują informacje : - jednostkom podległym – o kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń, oraz limitach zatrudnienia osób; - jednostkom podległym o kwotach dochodów i wydatków w tym wynagrodzeń oraz limitu zatrudnienia osób; - jednostkom samorządu terytorialnego – o kwotach dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, przyjętych w projekcie ustawy budżetowej; b) w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej : - przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej, zwany dalej „układem wykonawczym”. Układ wykonawczy opracowuje się w podziale na działy, rozdziały i paragrafy klasyfikacji dochodów i wydatków; - przekazują jednostkom podległym informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń oraz limitach zatrudnienia osób.
Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad : c) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa; d) poziomem deficytu.
57) Wskazać obowiązki ciążące na dysponentach części budżetowych?............ Dysponenci części budżetowych – sprawują nadzór i kontrolę nad całością gospodarki finansowej podległym im jednostek organizacyjnych i w tym celu nie rzadziej niż raz na kwartał, dokonują okresowych ocen dotyczących : a) przebiegu wykonania zadań oraz dochodów i wydatków przez podległe im jednostki organizacyjne; b) wykorzystanie dotacji udzielonych z budżetu państwa; c) realizacji innych zadań finansowych z budżetu państwa oraz podejmujący........................................... d) prawidłowości i terminowości pobierania dochodów; e) zgodności wydatków z planowanym przeznaczeniem ; f) prawidłowość wykorzystania środków finansowych w tym zakres zrealizowanych zadań; g) wysokość i terminy przekazywania dotacji; h) prawidłowość wykorzystania dotacji udzielanych z budżetu państwa pod względem zgodności z przeznaczeniem oraz wysokości wykorzystania........................................
58) Jakie są zasady gospodarki finansowej?
ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ : a) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem; b) ustalone, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów; c) dokonywanie wydatków następuje na granicach kwot określonych w planie finansowym; d) wydatków na współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi – mogą być dokonane po uzyskaniu tych środków; e) zlecenie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej ofercie; f) wydatki na usługę Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami budżetu; g) wydatki nie przewidziane których obowiązkiem płatności wynikają z trybów egzekucyjnych lub wyroków sądowych mogą być dokonywane bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel; h) przeniesienie wydatków w budżecie mogą być dokonywane na zasadach i w zakresie określonych w ustawie o finansach publicznych. i) dotacje celowe przyznane jednostkom samorządu terytorialnego nie wykorzystywanych w danym roku podlegają zwrotowi w stopniu w jakim nie zostały wykorzystane.
59) Jaki jest reżim wykonywania dotacji i funduszy celowych?
Dotacje – reżim ich wykorzystywania : a) udzielone z budżetu państwa wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrane w nadmiernej wysokości podlegają zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w terminie do dnia 28 lutego następnego roku, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej; b) odsetki nalicza się odpowiednio od dnia przekazania dotacji z budżetu państwa lub stwierdzenia nieprawidłowego naliczenia dotacji. W przypadku pobrania dotacji w nadmiernej wysokości, zwrotowi do budżetu państwa podlega ta część dotacji, która została nadmiernie pobrana; c) wykorzystanie dotacji niezgodne z przeznaczeniem wyklucza prawo do ubiegania się o przyznanie dotacji przez kolejne 3 lata;
Fundusze celowe : a) niedozwolone jest dokonywanie zmian w planie przychodów państwowego funduszu celowego; b) przeniesienia wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu mogą być dokonywane , przez organy lub dysponenta funduszu, po uzyskaniu zgody ministra nadzorującego państwowy fundusz celowy.
60) Pojęcie blokowania wydatków budżetowych.
BLOKOWANIE – oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa. Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia: a) niegospodarności w poszczególnych jednostkach; b) opóźnień w realizacji zadań; c) nadmiaru posiadanych środków; d) naruszenia zasad gospodarki finansowej;
Blokowanie – w przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej – może nastąpić na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa.
61) Jakie organy mają prawo i w jakich sytuacjach podejmują decyzję o blokowaniu środków budżetowych?
Decyzję o blokowaniu planowanych wydatków podejmują : a) Minister Finansów – w zakresie całego budżetu państwa , z wyłączeniem wydatków naczelnych organów; b) Dysponenci części budżetowych – w zakresie ich części budżetu państwa. Minister Finansów , po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, może utworzyć nowa rezerwę celową i przenieść do tej rezerwy kwoty zablokowanych wydatków. Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia: e) niegospodarności w poszczególnych jednostkach; f) opóźnień w realizacji zadań; g) nadmiaru posiadanych środków; naruszenia zasad gospodarki finansowej; Decyzję o blokowaniu wydatków podejmuje Rada Ministrów , w drodze rozporządzenia, po uzyskaniu w tej samej sprawie pozytywnej opinii Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu 62) Wskazać organy państwowe jakie uczestniczą w konstrukcji wykonania budżetu.
63) Co zawiera sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej.
Sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać : a) dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych; b) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa, sporządzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej; c) przychody i wydatki zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych środków specjalnych oraz państwowych funduszy celowych; d) omówienie wykonania budżetu państwa , z uwzględnieniem różnic między budżetem uchwalonym a wykonanym; e) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego;
64) Co wchodzi w skład informacji dotyczącej wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego – powinna zawierać odrębnie dla każdego stopnia jednostek samorządu terytorialnego : a) zestawienie dochodów wg. ważniejszych źródeł; b) c) zestawienie dochodów wg. ważniejszych rodzajów wydatków; d) zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych oraz funduszy celowych; e) omówienie wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Minister Finansów – przedstawia Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu i NIK informacje o przebiegu wykonania budżetu państwa za 1 półrocze w terminie do dnia 10.09 tego roku.
65) Wskazać przykładowe rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa.
Wydatki budżetu państwa dokonywane są poprzez obciążenie centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa. Rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa : a) centralny rachunek bieżący budżetu państwa; b) rachunki bieżące jednostek naczelnych organów; c) rachunek bieżący środków pochodzących ze źródeł zagranicznych , nie podlegających zwrotowi ; d) rachunki bieżące państwowych funduszy celowych; e) rachunki bieżące zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych; f) rachunki pomocnicze; g) rachunki państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami RP; h) obsługę bankową budżetu państwa w zakresie rachunków bankowych z wyłaczeniem rachunków państwowych jednostek budżetowych – mających siedzibę poza granicami RP – prowadzi NBP.
69. Proszę podać przykłady fakultatywnych dochodów gminy.
Art. 4. Dochodami gminy mogą być: (fakutlatywne) 1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy, 2) dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, 3) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, 4) dotacje z funduszów celowych, 5) spadki, zapisy i darowizny, 6) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, 7) opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących dochody gminy, 8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek, 9) dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami, 10) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
70. Proszę porównać dochody obligatoryjne powiatu i województwa i na tej podstawie wskazać podobieństwa i różnice. Art. 8. Dochodami powiatu są: (obligatoryjne) 1) udział, w wysokości 1% wpływów, ze stanowiącego dochód budżetu państwa podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie powiatu, ustalony w sposób określony w art. 10, 2) subwencja ogólna, 3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych powiatu, 4) dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań służb, inspekcji i straży, o których mowa w ustawie o samorządzie powiatowym, 5) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat na podstawie odrębnych ustaw, 6) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych powiatu, 7) odsetki od środków finansowych powiatu gromadzonych na rachunkach bankowych, 8) dochody z majątku powiatu.
Art. 11. Dochodami województwa są: (obligatoryjne) 1) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości: a) 1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie województwa, ustalonych w sposób określony w art. 13, b) 0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie województwa, z zastrzeżeniem art. 14, 2) subwencja ogólna, 3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe województwa oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych województwa, 4) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów, 5) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych województwa, 6) odsetki od środków finansowych województwa gromadzonych na rachunkach bankowych, 7) dochody z majątku województwa.
71 . Proszę przedstawić przykładowe dochody fakultatywne powiatu i województwa .
Art. 9. Dochodami powiatu mogą być( fakultatywne) : 1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych powiatu, 2) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, 3) dotacje z funduszów celowych, 4) dotacje celowe na zadania realizowane przez powiat na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, 5) spadki, zapisy i darowizny, 6) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, 7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu, 8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek, 9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami, 10) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 12. Dochodami województwa mogą być: (fakultatywne) 1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych województwa, 2) dotacje celowe na zadania realizowane przez województwo na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, 3) dotacje celowe dla państwowych uczelni zawodowych utworzonych na wniosek sejmiku województwa, 4) dotacje z funduszów celowych, 5) spadki, zapisy i darowizny, 6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, 7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa, 8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek, 9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami, 10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.
73.Proszę przedstawić zasady dotyczące udzielania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego.
Zasady i tryb przekazywania dotacji Dotacje celowe udziela się : a) na realizacje wieloletnich programów rozwoju województwa, o których mowa w odrębnych przepisach, samorząd województwa; b) na dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie własne , przy czym łączna wysokość dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 50% wartości kosztorysowej inwestycji.
Zasady postępowania : a) jednostka samorządu terytorialnego, otrzymująca dotację na dofinansowanie inwestycji, obowiązana jest złożyć wojewodzie w terminie 30 dni od zakończenia roku budżetowego informację zawierającą : - wykaz inwestycji realizowanych z udziałem dotacji; - wartości kosztorysowe tych inwestycji; - kwoty dotacji i kwoty środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego przekazane w ciągu roku na finansowanie poszczególnych inwestycji; b) jednostka samorządu terytorialnego , która nie przeznaczy w danym roku na finansowanie dotowanej inwestycji środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w pełnej kwocie obowiązana jest zwrócić dotację, przyznaną w danym roku, w części proporcjonalnej do poniesionych wydatków, w terminie nie później niż do końca roku następującego po roku , w którym otrzymała dotację. c) Dotacje nie wykorzystane w roku budżetowym zgodnie z przeznaczeniem, podlegają zwrotowi do budżetu państwa.
74.Proszę zdefiniować pojęcia : państwowy dług publiczny, a także dług skarbu państwa oraz przedstawienie zadań Ministra Finansów podjętych w ramach zarządzania długiem publicznym.
Przez PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY – rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
Przez DŁUG SKARBU PAŃSTWA – rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa.
Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.
Zadania Ministra Finansów : a) określa , w drodze rozporządzenia , szczegółowe zasady ustalania : - wartości zobowiązań zaliczanych do państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa; - wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji; - kwoty przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji; b) sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych w zakresie przestrzegania zasady stanowiącej iż państwowy dług publiczny, powiększony o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji, nie może przekroczyć ¾ wartości rocznego PKB. c) sprawuje kontrolę nad stanem długu Skarbu Państwa; d) ustala strategię zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz państwowym długiem publicznym , obejmującym w szczególności : - stabilność makroekonomiczną gospodarki i jej zdolność do rozwoju; - bezpieczeństwo finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; - koszty obsługi długu Skarbu Państwa; - kształtowanie struktury zadłużenia; - wpływ prowadzonych operacji dłużnych na krajowy rynek finansowy; e) opracowuje trzyletnią strategię oddziaływania na dług sektora finansów publicznych.
75.Jakie są zasady udzielania pożyczek oraz kredytów; oraz emisji papierów wartościowych przez jednostki samorządu terytorialnego.
Jednostki samorządu terytorialnego mogą : a) zaciągać kredyty i pożyczki oraz, b) emitować papiery wartościowe na : - pokrycie występującego w ciągu roku niedoboru budżetu jednostki samorządu terytorialnego; - finansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach jednostki samorządu terytorialnego. Zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane. Zasady: a) suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, nie może przekroczyć kwoty określonej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego. b) W przypadku ubiegania się przez jednostkę samorządu terytorialnego o udzielenie kredytu lub pożyczki, a także w przypadku zamiaru emisji przez jednostkę samorządu terytorialnego papierów wartościowych, regionalna izba obrachunkowa, na wniosek jednostki samorządu terytorialnego wydaje opinię o możliwości spłaty kredytu lub pożyczki lub wykupu papierów wartościowych. c) Opinia jest przekazywana przez jednostkę samorzadu terytorialnego podmiotowi udzielającemu pożyczki lub kredytu oraz podawana jest do wiadomości podmiotu, do których kierowana jest oferta nabycia papierów wartościowych; d) Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać jedynie takie zobowiązania finansowe , z przeznaczeniem na cel, których koszty obsługi sa ponoszone co najmniej raz do roku, przy czym : - dyskonto od emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego papierów wartościowych nie może przekraczać 5% wartości nominalnej. - Kapitalizacja odsetek jest niedopuszczalna. zakaz zaciągania zobowiązań finansowych, których maksymalna wartość nominalna, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu zawierania transakcji. Załączniki
* Prawo finansowe
1) Proszę zdefiniować pojęcie prawo finansowe.
PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie.
2) Systematyka prawa finansowego ze wskazaniem najważniejszych aktów prawnych.
Zakres prawa finansowego – systematyka :
1. prawo budżetowe (gminy, powiat, województwo, jednostki budżetowe, zakłady)
2. prawo podatkowe;
3. prawo celne;
4. prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i społecznych.
5. prawo jednostek samorządu terytorialnego;
6. prawo walutowe i dewizowe;
7. prawo bankowe;
8. prawo finansowe podmiotów gospodarczych;
3) Jaka jest budowa normy prawnofinansowej + przykład.
Budowa normy prawnofinansowej:
a) hipoteza
- powoływanie się na akt normatywny (źródła prawa z którego wynika jej obowiązywanie).
- Powołanie się na stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję;
b) dyspozycja
- przedmiot normy – określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, może być ono szczegółowo określone co do miejsca i sposobu jego wykonania .
- podmioty normy – czynny 9uprawniony) i bierny (zobowiązany).
c) sankcje – z reguły są to dolegliwości karne lub materialne.
4) Jakie są źródła prawa finansowego.
Źródła prawa finansowego :
a) ustrojowe (konstytucja)
b) prawa materialnego;
c) prawa formalnego;
d) prawa państwowego (określają relacje np. o podatkach)
e) prawa lokalnego (relacje między podatnikami a np. osobami fizycznymi, np. gmina, województwa).
5) Proszę przedstawić definicję: finanse publiczne.
FINANSE PUBLICZNE – publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące.
6) Proszę scharakteryzować pojęcia sektor rządowy i sektor samorządowy z punktu widzenia finansów publicznych.
SEKTOR RZĄDOWY – organ władzy publicznej oraz podległe im jednostki organizacyjne w całości lub części finansowane ze środków publicznych.
SEKTOR SAMORZĄDOWY – jednostki samorządu terytorialnego czyli gminy, powiaty i ich organy oraz podległe im jednostki organizacyjne.
7) Krótka charakterystyka pojęcia : środki publiczne.
Środki publiczne to :
a) dochody publiczne – daniny publiczne (np. podatki) i inne dochody wynikające z umów cywilnoprawnych.
b) Przychody budżetów jednostek samorządu terytorialnego pochodzące ze sprzedaży papierów wartościowych , prywatyzacji majątku , z otrzymanych kredytów i pożyczek.
c) Bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych oraz przychody jednostek organizacyjnych pochodzące z ich działalności.
8) Jakie procesy obejmują finanse publiczne.
Finanse publiczne obejmują następujące procesy :
a) pobieranie i gromadzenie dochodów;
b) wydatkowania środków publicznych;
c) finansowanie deficytu;
d) zaciągania zobowiązań;
e) zarządzania środkami publicznymi;
f) zarządzania długiem publicznym.
9) Na czym polega i w czym się przejawia zasada jawności finansów publicznych.
Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez :
a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
c) Podawanie do publicznej wiadomości :
- kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
- zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów;
d) udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.
10) Jakie czynności podejmują podmioty państwowe w celu realizacji zasady jawności finansów publicznych?
Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez :
a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
c) Podawanie do publicznej wiadomości :
- kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
- zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów;
udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.
11) Definicja pojęcia jednostka budżetowa.
JEDSNOSTKI BUDŻETOWE - jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
12) Sposób finansowania jednostek budżetowych.
Jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
13) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji jednostek budżetowych.
Jednostki budżetowe tworzą, łączą i likwidują :
- ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe jednostki budżetowe.
- Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego np. rada gminy lub powiatu.
- Gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe;
14) Definicja zakładu budżetowego.
ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ;
- odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ;
- pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają :
- dotację przedmiotową z budżetu;
- dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
15) Sposób finansowania zakładu budżetowego.
ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ;
- odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ;
- pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają :
- dotację przedmiotową z budżetu;
- dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
16) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji zakładu budżetowego.
Zakłady budżetowe tworzą, łączą i likwidują :
- ministrowie , kierownicy urzędów centralnych lub wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe zakłady budżetowe;
- organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe;
17) Definicja gospodarstwa pomocniczego.
GOSPODARSTWEM POMCNICZYM jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
18) Sposób finansowania gospodarstwa pomocniczego.
Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, za wyjątkiem przypadku gdy otrzyma z budżetu dotacje przedmiotowe.
19) Zasady tworzenia ,łączenia i likwidacji gospodarstwa pomocniczego.
Gospodarstwo pomocnicze tworzy i likwiduje :
• kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody ;
- właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody – w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych.
- Zarządu jednostki samorządu terytorialnego w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych , powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.
20) Środki specjalne :
a) Jakie są podstawy do wyodrębniania środków specjalnych na rachunkach bankowych.
b) Jakie jest przeznaczenie środków specjalnych.
ŚRODKI SPECJALNE – są środkami finansowymi , gromadzonymi przez jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych :
- na podstawie odrębnych ustaw oraz uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.
- Z tytułu spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej.
- Z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce budżetowej w zarząd bądź w użytkowanie .
- Z tytułu sprzedaży zapasów środków materiałowych przechowywanych w celach mobilizujących.
Środki specjalne przeznacza się na :
- cele wskazane w ustawie lub uchwale, na podstawie której utworzono te środki.
- Cele wskazane przez darczyńcę lub spadkowcę;
- Remont lub odtworzenie mienia (utraconego, uszkodzonego, zapasów materiałowych przechowywanych w celach mobilizacyjnych).
21) Fundusze celowe : - definicja i przykłady funduszy celowych.
FUNDUSZEM CELOWYM – jest to fundusz ustawowo powoływany przed dniem wejścia w życie ustawy, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz.
PRZYKŁAD ?? (państwowe fundusze celowe, gminne, powiatow lub wojewódzkie fundusze celowe).
22) Czyje zadania mogą być realizowane przez fundusze celowe.
Fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu :
- państwa – jest państwowym funduszem celowym;
- gminy , powiatu lub województwa – jest gminnym , powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym.
Podstawa gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy.
23) Jakie są źródła wydatków dokonywanych przez fundusze celowe.
Wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane :
- poza przypadkami gdy pochodzą one z zaciągniętych kredytów i pożyczek – tylko w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich.
24) Co to jest gospodarka finansowa : zdefiniować pojęcie – gospodarka finansowa.
GOSPODARKA FINANSOWA – tworzenie , gromadzenie, dzielenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych .
25) Przedstaw charakterystykę metody zwrotnej i bezzwrotnej.
METODA ZWROTNA – polega na tworzeniu , gromadzeniu i rozdzielaniu zasobów pieniężnych na czas oznaczony, z obowiązkiem ich zwrotu po upływie oznaczonego terminu.
METODA BEZZWROTNA – polega na nieodpłatnym i bezzwrotnym wyposażeniu poszczególnych podmiotów w środki pieniężne i ma zastosowanie przede wszystkim do jednostek budżetowych świadczących – co – do – zasady – nieodpłatne usługi.
26) Scharakteryzuj pojęcia polityka finansowa i system finansowy.
POLITYKA FINANSOWA – świadoma i celowa działalność ludzi i instytucji polegająca na ustalaniu i realizacji określonych celów za pomocą środków finansowych.
SYSTEM FINANSOWY- ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe.
27) Definicja budżetu państwa.
BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów :
a) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa;
b) sądów i trybunałów;
c) administracji rządowej;
Budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”.
Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.
Budżet, budżet, zestawienie planowanych na dany okres (np. tydzień, miesiąc, najczęściej rok) dochodów i wydatków jednostki gospodarującej. Celem sporządzania budżetu jest racjonalizacja wydatków. Budżet stanowi podstawę finansowego planowania przedsięwzięć oraz dostarcza najważniejszych informacji potrzebnych do kontroli prowadzonej działalności.
28) Czyim rocznym planem jest budżet państwa
BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów :
A) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa;
B) sądów i trybunałów;
C) administracji rządowej;
29) Co ustala ustawa budżetowa?
Ustawa budżetowa ustala :
a) dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów klasyfikacji budżetowej.
b) Wydatki budżetu państwa.
c) Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia.
d) Limity zatrudnienia w administracji rządowej.
e) Przychody i rozchody budżetu państwa.
f) Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych.
g) Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych;
h) Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa.
a) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych;
b) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i ich wysokość.
Budżetowa ustawa, jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w państwie, określający jego roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki zwane budżetem państwa. Projekt ustawy budżetowej opracowany przez ministra finansów (minister), uchwalany jest przez Radę Ministrów i przedstawiany sejmowi i senatowi do 31 X każdego roku.
Jeżeli rząd nie jest w stanie przedstawić go w tym terminie, to zobowiązany jest do przedłożenia projektu ustawy o prowizorium budżetowym, która określa dochody i wydatki państwa na określoną część roku i traci moc z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej.
Ogólne zasady i tryb gromadzenia środków pieniężnych objętych budżetem państwa oraz przeznaczania tych środków na finansowanie zadań wynikających z funkcji państwa oraz formy organizacyjnoprawne jednostek, które realizują zadania objęte budżetem jest zawarta w ustawie prawo budżetowe.
30) Z jakich elementów składa się uzasadnienie projektu ustawy budżetowej.
Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienia składające się z :
a) głównych celów polityki społecznej i gospodarczej;
b) założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i dwa kolejne lata dotyczące :
- kształtowania się produktu krajowego brutto (PKB);
- państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu państwa.
- Poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych.
31) Proszę zdefiniować system budżetowy.
SYSTEM BUDŻETOWY – zespół norm prawnych regulujących organizację finansowych organów państwa i instytucji objętych gospodarką budżetową oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa a także zasady ich wydatkowania.
32) Jakie procesy składają się na gospodarkę budżetową.
Gospodarka budżetowa polega na :
a) planowaniu budżetowym;
b) gromadzeniu dochodów budżetowych;
c) dokonywaniu wydatków budżetowych;
d) kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej (budżetowej).
33) Proszę przedstawić rodzaje i funkcje budżetu.
RODZAJE kontroli budżetowej :
- ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego;
- bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego;
- ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowosci wykonania planu budżetowego.
FUNKCJE BUDŻETU :
a) rozdzielcza (redystrybucyjna) – gromadzenie, podział i wydatkowanie zasobów pieniężnych na sfinansowanie wydatków ponoszonych przez państwo (sfere budżetową, fundusze ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorstwa, gminy).
Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych :
- dotacje inwestycyjne;
- dopłaty do kredytów na wybrane cele;
- wydatki związane z poręczeniami państwowymi;
- wydatki na promocję eksportu;
- wydatki na prywatyzację ;
- dotacje inwestycyjne.
W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy :
- różnymi działami gospodarki narodowej;
- różnymi regionami kraju;
- różnymi grupami ludności;
- różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).
b) kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej.
34) Jakie są wydatki o charakterze fakultatywnym mające za zadanie wspieranie procesów gospodarczych.
Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych :
- dotacje inwestycyjne;
- dopłaty do kredytów na wybrane cele;
- wydatki związane z poręczeniami państwowymi;
- wydatki na promocję eksportu;
- wydatki na prywatyzację ;
- dotacje inwestycyjne.
35) Jakie są konsekwencje redystrybucji budżetu państwa.
W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy :
- różnymi działami gospodarki narodowej;
- różnymi regionami kraju;
- różnymi grupami ludności;
- różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).
36) Proszę przedstawić rodzaje kontroli budżetowej.- i na czym każda z nich polega.
kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej.
RODZAJE kontroli budżetowej :
- ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego;
- bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego;
- ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowości wykonania planu budżetowego.
37) Jaki jest charakter kryteriów klasyfikacji budżetowej.
Charakterystyka klasyfikacji budżetowej, KRYTERIA KLASYFIKACJ:
a) podmiotowe – podział resortowy , każda część odpowiada poszczególnym organom administracji rządowej np. Budżet Ministra kultury i Sztuki.
b) Przedmiotowo – funkcjonalne – podział według źródła pochodzenia np. podział dochodów na dochody od osób prawnych lub osób fizycznych a wydatków według celów przeznaczenia środków. Dochody i wydatki podlegają podziałowi na działy i rozdziały a te z kolei na np. *Dział – Szkolnictwo zawodowe; rozdziały :szkoły zasadnicze , technika, licea zawodowe.
c) Rodzajowa – paragrafy określające rodzaje dochodów np. z VAT-a także rodzaje wydatków np. wynagrodzenia osobowe. W obrębie paragrafów można dokonać szczegółowszego podziału na tzw. pozycje.
38) Proszę zdefiniować pojęcie : dochód z budżetu państwa oraz przedstawić jego rodzaje.
DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA – wszelkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego, ludnosci czy z zagranicy.
Rodzaje :
DOCHODY RZECZYWISTE - pochodzą od jednostek spoza systemu budżetowego m.in. od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych i kształtują wielkość budżetu.
DOCHODY ROZLICZENIOWE – zwane przelewami wewnątrz budżetowymi, polegają na przesuwaniu dochodów budżetowych miedzy budżetem państwa a budżetami lokalnymi gmin.
39) Jakie są kryteria klasyfikacji dochodów budżetu państwa.
KLASYFIKACJA DOCHODÓW kryteria :
a) ekonomiczne – grupowanie według źródła pochodzenia np. od podmiotów gospodarczych czy osób fizycznych.
b) Prawne :
- bezzwrotne (podatki)
- zwrotne (obligacje)
- odpłatne (świadczenie ze strony)
- nieodpłatne (podatki państwa – opłata skarbowa)
- przymusowe (podatki)
- dobrowolne (pożyczki)
- zasadnicze (podatki)
- uboczne (cła)
c) organizacyjne : budżetu państwa i gmin.
40) Proszę o przedstawienie katalogu dochodów budżetu państwa.
Katalog – dochód budżetu państwa :
a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego , funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych;
b) cła;
c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;
d) dywidendy;
e) wpłaty z zysku Narodowego banku polskiego (NBP);
f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
i) opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa;
j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;
l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych;
ł) grzywny , mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych;
m) spadki , zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;
n) inne dochody publiczne :obligacje, bony skarbowe, pożyczki.
41) Proszę zdefiniować pojęcie wydatków budżetowych oraz wskazać cele na jakie przeznaczone są wydatki (skarbu) państwa.
WYDATKI budżetowe– wydatkowanie środków pieniężnych przez państwo w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.
WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA PRZEZNACZONE SĄ NA :
a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały;
b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
c) dotacje celowe i zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;
d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;
e) dotacje na zadania określone ustawami;
f) współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi;
42) Pożyczki z budżetu państwa; - dla kogo mogą one być udzielone i z czego wynikają zasady ich udzielania.
Z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej mogą być udzielane pożyczki :
a) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego;
b) wynikające z umów międzynarodowych;
c) wynikające z ustaw i innych niż ustawa budżetowa;
Pożyczki udzielane z budżetu państwa są oprocentowane; wysokość oprocentowania określa ustawa.
43) Klasyfikacja wydatków budżetowych....................................................................................
a) wydatki bieżące :
- subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
- dotacje;
- wynagrodzenia i wyposażenia(?) oraz składki od nich naliczone;
- inne świadczenia na rzecz osób fizycznych;
- zakupy towarów i usług;
- inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych realizującą ich statutowych zadań.
44) Proszę scharakteryzować pojęcie dotacji i przedstawić ich rodzaje.
DOTACJAMI są, podlegającym szczególnym zasadom rozliczenia, wydatki budżetu państwa przeznaczone na :
a) finansowanie lub dofinansowanie:
- zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;
- ustawowo określonych zadań, realizowanych przez jednostki inne niż samorządu terytorialnego;
- bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;
- zadań zleconych do realizacji jednostkom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych w tym fundacjom i stowarzyszeniom;
- kosztów realizacji inwestycji, zwane dalej „dotacjami celowymi”
b) dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, zwane dalej „dotacjami podmiotowymi”;
c) dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług kalkulowanych według stawek jednostkowych zwane dalej „dotacjami przedmiotowymi”;
d) dopłaty do oprocentowania kredytów banków w zakresie określonym w odrębnej ustawie;
e) pierwsze wyposażenie w środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, zwane dalej „dotacjami na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe”;
RODZAJE DOTACJI :
- dotacje celowe;
- dotacje przedmiotowe;
- dotacje podmiotowe;
- dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;
RODZAJE DOTACJI -------------???Sprawdź czy to o to chodzi.
a) wydatki na obsługę długu Skarbu państwa :
- wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych;
- oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek;
- wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb państwa poręczeniom i gwarancjom;
b) wydatki majątkowe :
- wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;
- wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
c) wydatki inwestycyjne z budżetu państwa finansowane są inwestycje państwowych jednostek budżetowych, w tym ich gospodarstw pomocniczych;
45) Co to są dotacje celowe, na jakiej podstawie są one udzielane i komu one przysługują.
DOTACJE CELOWE –są to koszta realizacji inwestycji.
Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie i dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji :
a) państwowych zakładów budżetowych;
b) innych państwowych jednostek organizacyjnych dla których zasady gospodarki finansowej określają odrębne ustawy;
c) jednostek nie zaliczonych do sektora finansów publicznych na podstawie odrębnych uprawnień zamieszczonych w ustawie budżetowej lub innej ustawie;
d) realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie :
- własne;
- z zakresu administracji rządowej,
- inne zlecone ustawami.
e) związanych z badaniami naukowymi lub pracami badawczo – rozwojowymi.
Inwestycje państwowych jednostek budżetowych mogą być dofinansowane z :
a) części zysku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej;
b) środków specjalnej państwowej jednostki budżetowej.
Dotacje celowe dla przedsiębiorców mogą być udzielane na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska, mających szczególne znaczenie dla gospodarki narodowej łączna kwota dotacji, przeznaczonych w kolejnych latach nie może być wyższa niż 50 % planowanej wartości kosztorysowej inwestycji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej i podlega ustaleniu przy wprowadzeniu tej inwestycji do ustawy budżetowej.
46) Proszę przedstawić zagadnienie programów wieloletnich.(charakterystyka).
PROGRAMY WIELOLETNIE – ujmowane są w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej i ustanowione są przez Radę Ministrów, a na mocy ustawy , jeżeli koszty realizacji programu przekraczają kwotę 100.000.000.zł.
Program wieloletni może być ustanowiony wyłącznie w celu realizcji zadań dotyczących :
a) obronności i bezpieczeństwa państwa;
b) ochrony środowiska;
c) rozwoju gospodarki w tym restrukturyzacji wybranych dziedzin;
d) rozwoju nauki;
e) ochrony ogólnonarodowej ; dziedzictwa kulturowego;
f) wspieranie rozwoju regionalnego.
Dla każdego programu określa się:
a) nazwę programu;
b) jednostkę organizacyjna realizującą program lub koordynującą jego wykorzystanie;
c) cel programu;
d) zadania które mają być sfinansowane z budżetu państwa;
e) okres realizacji programu;
f) łączne nakłady, w tym z budżetu państwa na realizacje programu;
g) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.
Realizacja programów wieloletnich może być podzielona na etapy.
47) Co to jest deficyt budżetowy i jakie są źródła jego pokrycia.
DEFICYT BUDŻETOWY - różnice między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowią odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa.
Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z :
a) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
b) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
c) pożyczek;
d) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
e) nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych;
48) Scharakteryzuj poszczególne etapy procedury budżetowej.
1) Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem;
b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;
2) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium.
3) W przypadku gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy :
a) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym;
b) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
49) Jaką rolę spełnia Minister Finansów w relacji z Radą Ministrów na etapie przygotowywania projektu ustawy budżetowej.?
Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem;
b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;
Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy
Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad :
a) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa;
b) poziomem deficytu.
50) Czyje planowane dochody i wydatki przedstawia Minister Finansów Radzie Ministrów?
Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
planowane przychody i wydatki:
- Kancelarii Sejmu,
- Kancelarii Senatu,
- Kancelarii Prezydenta RP,
- Sądu Najwyższego,
- Naczelnego Sądu Administracyjnego.
- Trybunału Konstytucyjnego,
- Najwyższej Izby Kontroli,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Rzecznika Praw Dziecka,
- Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
- Instytutu Pamięci Narodowej ,
- Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ,
- Krajowego Biura Wyborczego oraz
- Państwowej Inspekcji Pracy;
51) Co należy rozumieć pod pojęciem : projekt ustawy budżetowej i prowizorium budżetu?
USTAWA O PROWIZORIUM BUDŻETOWYM – określa poziom dochodów i wydatków budżetu państwa na okres trwania prowizorium, tzn. do czasu uchwalenia budżetu przez Sejm.
PROJEKT USTAWY BUDŻETOWEJ – jest to projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem.(przedstawiany przez Ministra Finansów).
52) Co ustala ustawa budżetowa?
Ustawa budżetowa ustala :
a) dochody budżetu państwa;
b) wydatki budżetu państwa;
c) deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia;
d) limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń w państwowych jednostkach budżetowych;
e) przychody i rozchody budżetu państwa;
f) zestawienie przychodów i wydatków państwowych zakładów budżetowych, gospodarstwa pomocniczych i środków specjalnych;
g) plany finansowe państwowych funduszy celowych;
h) wykaz programów wieloletnich;
i) wykaz inwestycji wieloletnich;
j) dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań zleconych ustawami;
k) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych ;
l) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i kwoty dotacji;
m) dotacje celowe na wykonywanie zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego;
n) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, nie podlegające zwrotowi, oraz wydatki, które będą nimi sfinansowane.
53) Jak skonstruowane są plany finansowe podmiotów sektora budżetowego?
Plany finansowe państwowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych , włączone do ustawy ujmuje się w podziale na części budżetowe i rodzaje działalności , z wyodrębnieniem stanu początkowego i końcowego środków obrotowych, przychodów własnych, dotacji z budżetu państwa, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków majątkowych oraz wpłat do budżetu.
Plany finansowe państwowych funduszy celowych ujmuje się w ustawie budżetowej oddzielnie dla każdego funduszu z wyodrębnieniem :
a) stanu początkowego i końcowego funduszu;
b) przychodów własnych oraz z budżetu państwa.
54) W jaki sposób ujmowane są w ustawie budżetowej dotacje celowe?
Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zlecone ustawami ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na :
a) poszczególne stopnie jednostek samorządu terytorialnego;
b) części budżetowe, z których przekazywane są dotacje , oraz
c) działy klasyfikacji budżetowej.
55) Co zawiera uzasadnienie dołączone do projektu ustawy budżetowej?
Do projektu ustawy budżetowej załącza się uzasadnienie zawierające w szczególności:
a) główne cele polityki społecznej i gospodarczej;
b) założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa kolejne lata, dotyczące :
- kształtowania się PKB;
- państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu Państwa;
- poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych;
- bilansu płatniczego;
- obrotów bieżących;
- poziomu zatrudnienia i bezrobocia;
- dochodów budżetu państwa;
- deficytu budżetu państwa;
c) kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
d) przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok poprzedzający rok, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej;
e) omówienie projektowanych :
- przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budzetowych;
- przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych;
- wykazów zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego;
f) informacje o przewidywanej na koniec roku budżetowego wysokości długu Skarbu Państwa oraz aktywów finansowych Skarbu państwa, będących jednocześnie długiem innych podmiotów sektora finansów publicznych, wraz z odpowiednimi wartościami odnoszącymi się do.................................
56) Jakie są ogólne zasady wykonywania budżetu?
Ogólne zasady wykonywania budżetu :
Dysponenci części budżetowych :
a) w terminie do dnia 25 października, przekazują informacje :
- jednostkom podległym – o kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń, oraz limitach zatrudnienia osób;
- jednostkom podległym o kwotach dochodów i wydatków w tym wynagrodzeń oraz limitu zatrudnienia osób;
- jednostkom samorządu terytorialnego – o kwotach dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, przyjętych w projekcie ustawy budżetowej;
b) w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej :
- przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej, zwany dalej „układem wykonawczym”. Układ wykonawczy opracowuje się w podziale na działy, rozdziały i paragrafy klasyfikacji dochodów i wydatków;
- przekazują jednostkom podległym informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń oraz limitach zatrudnienia osób.
Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad :
c) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa;
d) poziomem deficytu.
57) Wskazać obowiązki ciążące na dysponentach części budżetowych?............
Dysponenci części budżetowych – sprawują nadzór i kontrolę nad całością gospodarki finansowej podległym im jednostek organizacyjnych i w tym celu nie rzadziej niż raz na kwartał, dokonują okresowych ocen dotyczących :
a) przebiegu wykonania zadań oraz dochodów i wydatków przez podległe im jednostki organizacyjne;
b) wykorzystanie dotacji udzielonych z budżetu państwa;
c) realizacji innych zadań finansowych z budżetu państwa oraz podejmujący...........................................
d) prawidłowości i terminowości pobierania dochodów;
e) zgodności wydatków z planowanym przeznaczeniem ;
f) prawidłowość wykorzystania środków finansowych w tym zakres zrealizowanych zadań;
g) wysokość i terminy przekazywania dotacji;
h) prawidłowość wykorzystania dotacji udzielanych z budżetu państwa pod względem zgodności z przeznaczeniem oraz wysokości wykorzystania........................................
58) Jakie są zasady gospodarki finansowej?
ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ :
a) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem;
b) ustalone, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów;
c) dokonywanie wydatków następuje na granicach kwot określonych w planie finansowym;
d) wydatków na współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi – mogą być dokonane po uzyskaniu tych środków;
e) zlecenie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej ofercie;
f) wydatki na usługę Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami budżetu;
g) wydatki nie przewidziane których obowiązkiem płatności wynikają z trybów egzekucyjnych lub wyroków sądowych mogą być dokonywane bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel;
h) przeniesienie wydatków w budżecie mogą być dokonywane na zasadach i w zakresie określonych w ustawie o finansach publicznych.
i) dotacje celowe przyznane jednostkom samorządu terytorialnego nie wykorzystywanych w danym roku podlegają zwrotowi w stopniu w jakim nie zostały wykorzystane.
59) Jaki jest reżim wykonywania dotacji i funduszy celowych?
Dotacje – reżim ich wykorzystywania :
a) udzielone z budżetu państwa wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrane w nadmiernej wysokości podlegają zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w terminie do dnia 28 lutego następnego roku, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
b) odsetki nalicza się odpowiednio od dnia przekazania dotacji z budżetu państwa lub stwierdzenia nieprawidłowego naliczenia dotacji. W przypadku pobrania dotacji w nadmiernej wysokości, zwrotowi do budżetu państwa podlega ta część dotacji, która została nadmiernie pobrana;
c) wykorzystanie dotacji niezgodne z przeznaczeniem wyklucza prawo do ubiegania się o przyznanie dotacji przez kolejne 3 lata;
Fundusze celowe :
a) niedozwolone jest dokonywanie zmian w planie przychodów państwowego funduszu celowego;
b) przeniesienia wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu mogą być dokonywane , przez organy lub dysponenta funduszu, po uzyskaniu zgody ministra nadzorującego państwowy fundusz celowy.
60) Pojęcie blokowania wydatków budżetowych.
BLOKOWANIE – oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa.
Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia:
a) niegospodarności w poszczególnych jednostkach;
b) opóźnień w realizacji zadań;
c) nadmiaru posiadanych środków;
d) naruszenia zasad gospodarki finansowej;
Blokowanie – w przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej – może nastąpić na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa.
61) Jakie organy mają prawo i w jakich sytuacjach podejmują decyzję o blokowaniu środków budżetowych?
Decyzję o blokowaniu planowanych wydatków podejmują :
a) Minister Finansów – w zakresie całego budżetu państwa , z wyłączeniem wydatków naczelnych organów;
b) Dysponenci części budżetowych – w zakresie ich części budżetu państwa.
Minister Finansów , po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, może utworzyć nowa rezerwę celową i przenieść do tej rezerwy kwoty zablokowanych wydatków.
Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia:
e) niegospodarności w poszczególnych jednostkach;
f) opóźnień w realizacji zadań;
g) nadmiaru posiadanych środków;
naruszenia zasad gospodarki finansowej;
Decyzję o blokowaniu wydatków podejmuje Rada Ministrów , w drodze rozporządzenia, po uzyskaniu w tej samej sprawie pozytywnej opinii Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu
62) Wskazać organy państwowe jakie uczestniczą w konstrukcji wykonania budżetu.
63) Co zawiera sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej.
Sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać :
a) dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych;
b) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa, sporządzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej;
c) przychody i wydatki zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych środków specjalnych oraz państwowych funduszy celowych;
d) omówienie wykonania budżetu państwa , z uwzględnieniem różnic między budżetem uchwalonym a wykonanym;
e) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego;
64) Co wchodzi w skład informacji dotyczącej wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego – powinna zawierać odrębnie dla każdego stopnia jednostek samorządu terytorialnego :
a) zestawienie dochodów wg. ważniejszych źródeł;
b)
c) zestawienie dochodów wg. ważniejszych rodzajów wydatków;
d) zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych oraz funduszy celowych;
e) omówienie wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Minister Finansów – przedstawia Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu i NIK informacje o przebiegu wykonania budżetu państwa za 1 półrocze w terminie do dnia 10.09 tego roku.
65) Wskazać przykładowe rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa.
Wydatki budżetu państwa dokonywane są poprzez obciążenie centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.
Rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa :
a) centralny rachunek bieżący budżetu państwa;
b) rachunki bieżące jednostek naczelnych organów;
c) rachunek bieżący środków pochodzących ze źródeł zagranicznych , nie podlegających zwrotowi ;
d) rachunki bieżące państwowych funduszy celowych;
e) rachunki bieżące zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych;
f) rachunki pomocnicze;
g) rachunki państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami RP;
h) obsługę bankową budżetu państwa w zakresie rachunków bankowych z wyłaczeniem rachunków państwowych jednostek budżetowych – mających siedzibę poza granicami RP – prowadzi NBP.
69. Proszę podać przykłady fakultatywnych dochodów gminy.
Art. 4. Dochodami gminy mogą być: (fakutlatywne)
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy,
2) dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
3) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,
4) dotacje z funduszów celowych,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę,
7) opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących dochody gminy,
8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
70. Proszę porównać dochody obligatoryjne powiatu i województwa i na tej podstawie wskazać podobieństwa i różnice.
Art. 8. Dochodami powiatu są: (obligatoryjne)
1) udział, w wysokości 1% wpływów, ze stanowiącego dochód budżetu państwa podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie powiatu, ustalony w sposób określony w art. 10,
2) subwencja ogólna,
3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych powiatu,
4) dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań służb, inspekcji i straży, o których mowa w ustawie o samorządzie powiatowym,
5) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat na podstawie odrębnych ustaw,
6) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych powiatu,
7) odsetki od środków finansowych powiatu gromadzonych na rachunkach bankowych,
8) dochody z majątku powiatu.
Art. 11. Dochodami województwa są: (obligatoryjne)
1) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości:
a) 1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie województwa, ustalonych w sposób określony w art. 13,
b) 0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie województwa, z zastrzeżeniem art. 14,
2) subwencja ogólna,
3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe województwa oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych województwa,
4) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów,
5) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych województwa,
6) odsetki od środków finansowych województwa gromadzonych na rachunkach bankowych,
7) dochody z majątku województwa.
71 . Proszę przedstawić przykładowe dochody fakultatywne powiatu i województwa .
Art. 9. Dochodami powiatu mogą być( fakultatywne) :
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych powiatu,
2) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,
3) dotacje z funduszów celowych,
4) dotacje celowe na zadania realizowane przez powiat na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat,
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu,
8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 12. Dochodami województwa mogą być: (fakultatywne)
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych województwa,
2) dotacje celowe na zadania realizowane przez województwo na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
3) dotacje celowe dla państwowych uczelni zawodowych utworzonych na wniosek sejmiku województwa,
4) dotacje z funduszów celowych,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo,
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa,
8) odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.
73.Proszę przedstawić zasady dotyczące udzielania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego.
Zasady i tryb przekazywania dotacji
Dotacje celowe udziela się :
a) na realizacje wieloletnich programów rozwoju województwa, o których mowa w odrębnych przepisach, samorząd województwa;
b) na dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie własne , przy czym łączna wysokość dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 50% wartości kosztorysowej inwestycji.
Zasady postępowania :
a) jednostka samorządu terytorialnego, otrzymująca dotację na dofinansowanie inwestycji, obowiązana jest złożyć wojewodzie w terminie 30 dni od zakończenia roku budżetowego informację zawierającą :
- wykaz inwestycji realizowanych z udziałem dotacji;
- wartości kosztorysowe tych inwestycji;
- kwoty dotacji i kwoty środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego przekazane w ciągu roku na finansowanie poszczególnych inwestycji;
b) jednostka samorządu terytorialnego , która nie przeznaczy w danym roku na finansowanie dotowanej inwestycji środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w pełnej kwocie obowiązana jest zwrócić dotację, przyznaną w danym roku, w części proporcjonalnej do poniesionych wydatków, w terminie nie później niż do końca roku następującego po roku , w którym otrzymała dotację.
c) Dotacje nie wykorzystane w roku budżetowym zgodnie z przeznaczeniem, podlegają zwrotowi do budżetu państwa.
74.Proszę zdefiniować pojęcia : państwowy dług publiczny, a także dług skarbu państwa oraz przedstawienie zadań Ministra Finansów podjętych w ramach zarządzania długiem publicznym.
Przez PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY – rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
Przez DŁUG SKARBU PAŃSTWA – rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa.
Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.
Zadania Ministra Finansów :
a) określa , w drodze rozporządzenia , szczegółowe zasady ustalania :
- wartości zobowiązań zaliczanych do państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa;
- wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji;
- kwoty przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji;
b) sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych w zakresie przestrzegania zasady stanowiącej iż państwowy dług publiczny, powiększony o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji, nie może przekroczyć ¾ wartości rocznego PKB.
c) sprawuje kontrolę nad stanem długu Skarbu Państwa;
d) ustala strategię zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz państwowym długiem publicznym , obejmującym w szczególności :
- stabilność makroekonomiczną gospodarki i jej zdolność do rozwoju;
- bezpieczeństwo finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
- koszty obsługi długu Skarbu Państwa;
- kształtowanie struktury zadłużenia;
- wpływ prowadzonych operacji dłużnych na krajowy rynek finansowy;
e) opracowuje trzyletnią strategię oddziaływania na dług sektora finansów publicznych.
75.Jakie są zasady udzielania pożyczek oraz kredytów; oraz emisji papierów wartościowych przez jednostki samorządu terytorialnego.
Jednostki samorządu terytorialnego mogą :
a) zaciągać kredyty i pożyczki oraz,
b) emitować papiery wartościowe na :
- pokrycie występującego w ciągu roku niedoboru budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- finansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach jednostki samorządu terytorialnego.
Zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
Zasady:
a) suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, nie może przekroczyć kwoty określonej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego.
b) W przypadku ubiegania się przez jednostkę samorządu terytorialnego o udzielenie kredytu lub pożyczki, a także w przypadku zamiaru emisji przez jednostkę samorządu terytorialnego papierów wartościowych, regionalna izba obrachunkowa, na wniosek jednostki samorządu terytorialnego wydaje opinię o możliwości spłaty kredytu lub pożyczki lub wykupu papierów wartościowych.
c) Opinia jest przekazywana przez jednostkę samorzadu terytorialnego podmiotowi udzielającemu pożyczki lub kredytu oraz podawana jest do wiadomości podmiotu, do których kierowana jest oferta nabycia papierów wartościowych;
d) Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać jedynie takie zobowiązania finansowe , z przeznaczeniem na cel, których koszty obsługi sa ponoszone co najmniej raz do roku, przy czym :
- dyskonto od emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego papierów wartościowych nie może przekraczać 5% wartości nominalnej.
- Kapitalizacja odsetek jest niedopuszczalna.
zakaz zaciągania zobowiązań finansowych, których maksymalna wartość nominalna, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu zawierania transakcji.
Załączniki
*