Question

Referat na temat "wpływ bezrobocia na funkcjonowanie rodziny" na a4

Answer 1

Utrata pracy zawodowej jest szczególnie dotkliwa dla osób, które mają na utrzymaniu rodzinę. Skutki bezrobocia dotyczą wówczas nie tylko jednostki, ale również jej najbliższego otoczenia – rodziny. Utrata pracy zawodowej wpływa najczęściej na powstanie w rodzinie atmosfery napięcia i zagrożenia prowadzącej do lęku, niepewności czy beznadziejności.

Ograniczenie możliwości materialnego zabezpieczenia rodziny prowadzi do ograniczenia stopnia zaspokajania poszczególnych potrzeb. Brak środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb staje się źródłem konfliktów między małżonkami.

Atmosfera niepokoju nie stwarza poczucia bezpieczeństwa dzieciom i nie sprzyja rozwojowi cech społecznie pożądanych. Pogarszają się kontakty rodziców z dziećmi, w których pojawia się większe zniecierpliwienie ze strony rodziców, więcej napięć i pretensji, a nawet agresja.

Kolejnym skutkiem bezrobocia są trudności dzieci w nauce. Na podstawie badań stwierdzono istotne różnice dotyczące gorszego funkcjonowania dydaktycznego dzieci bezrobotnych rodziców, przy czym rodziców cechował nadmierny krytycyzm w stosunku do wyników uzyskiwanych przez dzieci.

Answer 2

Wpływ bezrobocia na funkcjonowanie rodziny.



Utrata pracy zawodowej jest szczególnie dotkliwa dla osób, które mają na utrzymaniu rodzinę. Skutki bezrobocia dotyczą wówczas nie tylko jednostki, ale również jej najbliższego otoczenia – rodziny.

Psychologowie jednak zwracają uwagę na istnienie, oprócz bardziej oczywistych – negatywnych, także i pozytywnych zmian w różnych sferach życia rodzinnego zachodzących po utracie pracy.

Augustyn Bańka stwierdza, iż „bezrobocie w pewnym stopniu wzmacnia więzi rodzinne, a kryzys osoby bezrobotnej nie przenosi się na stan psychiczny współmałżonka”. (Bańka, 1992)

Badacze problemu wskazują jednak częściej na zagrożenia, jakie niesie dla człowieka i jego rodziny utrata pracy zawodowej.

T. Rymarz stwierdza, że „długotrwałe bezrobocie wiąże się z wyższym poziomem neurotyzmu i negatywnie wpływa na więź psychologiczną w małżeństwach”. (Rymarz, 1999) Więź psychologiczna małżonków rozumiana jest tu jako zespół wzajemnych interakcji w sferze współodczuwania, współrozumienia i współdziałania.

Negatywny wpływ bezrobocia na więź małżeńską niesie z sobą niebezpieczeństwo w postaci osłabienia związków uczuciowych w małżeństwie oraz zaburzenia w realizowaniu zadań małżeńsko – rodzinnych.



W przypadku utraty pracy zawodowej przez mężczyznę, przechodzi on z pozycji żywiciela rodziny na dalszy plan tracąc jednocześnie autorytet. Jest to okres próby dla mężczyzny, w czasie którego powinien otrzymywać wsparcie ze strony rodziny, a szczególnie żony. W miarę upływu czasu zmienia się jednak stosunek żony do bezrobotnego męża zwłaszcza, gdy był on jedynym żywicielem rodziny. Kobieta czuje się zbyt obciążona szczególnie w przypadku, gdy jej próby zapewnienia bytu rodzinie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a działania mężczyzny zmierzające do znalezienia pracy nie są skuteczne. W takiej sytuacji narastają konflikty wewnątrzrodzinne, które mogą doprowadzić do rozbicia rodziny.

Badane kobiety, które utraciły pracę zawodową podobnie jak mężczyźni wykazywały najczęściej postawę zrezygnowania. Najbardziej dotkliwie bezrobocie wpływa na kobiety będące jedynymi żywicielkami rodziny (wdowy, samotne matki). Zaskakującym jest fakt wpływu bezrobocia na plany prokreacyjne i matrymonialne. Najczęściej kobiety mające jedno dziecko rezygnowały z następnego, a kobiety nie mające dzieci odkładały na później decyzję o urodzeniu pierwszego dziecka. (Kołaczek, 1992)

Jeszcze silniej bezrobocie determinuje decyzje kobiet dotyczące zawarcia związku małżeńskiego.



Utrata pracy zawodowej wpływa najczęściej na powstanie w rodzinie atmosfery napięcia i zagrożenia prowadzącej do lęku, niepewności czy beznadziejności.

Ograniczenie możliwości materialnego zabezpieczenia rodziny prowadzi do ograniczenia stopnia zaspokajania poszczególnych potrzeb. Badania dowiodły, że w przeważającej części rodzin osób bezrobotnych nastąpiła konieczność ograniczenia wydatków na żywność, które nawet po zredukowaniu pochłaniały znaczną część dochodów (od 44,5% do 61,5%), spychając na drugi plan potrzeby oświatowe, kulturalne i rekreacyjne.(Marzec, 1999) W rodzinach tych zrezygnowano z zakupu prasy i książek, wyjazdów na wczasy i rozrywek kulturalnych.

Niewystarczające dochody powodują niewypłacalność wielu rodzin wobec spółdzielni mieszkaniowych, zaniedbywanie profilaktyki i leczenia, a często nawet konieczności rezygnacji z zakupu kosztownych leków.

Brak środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb staje się źródłem konfliktów między małżonkami.

Atmosfera niepokoju nie stwarza poczucia bezpieczeństwa dzieciom i nie sprzyja rozwojowi cech społecznie pożądanych. Pogarszają się kontakty rodziców z dziećmi, w których pojawia się większe zniecierpliwienie ze strony rodziców, więcej napięć i pretensji, a nawet agresja.

Kolejnym skutkiem bezrobocia są trudności dzieci w nauce. Na podstawie badań stwierdzono istotne różnice dotyczące gorszego funkcjonowania dydaktycznego dzieci bezrobotnych rodziców, przy czym rodziców cechował nadmierny krytycyzm w stosunku do wyników uzyskiwanych przez dzieci. (Pufal – Struzik, 1998)

Bezrobocie wpływa także na plany dotyczące edukacji dzieci. Zazwyczaj rodzice zaniżają aspiracje dotyczące dalszego kształcenia dzieci do poziomu szkoły zawodowej lub średniej między innymi ze względu na zbyt duże obciążenie finansowe związane z długotrwałą nauką. Rodzice bezrobotni popierają dążenie do szybkiej w przyszłości niezależności materialnej dzieci, a zatem preferują awans i sukces materialny nad społecznym.

Innym skutkiem bezrobocia są zaburzenia w procesie identyfikacyjnym między dzieckiem, a rodzicami. Większość dzieci nie chce być podobna w przyszłości do swoich rodziców, gdyż są oni postrzegani jako osoby nieefektywne, bez perspektyw, pełne niepokoju o przyszłość rodziny. Najbardziej krytyczni w swoich ocenach są chłopcy, w których percepcji zwłaszcza bezrobotny ojciec stracił autorytet i priorytetową pozycję w strukturze rodziny. (Pufal – Struzik, 1998)





Konsekwencje postrzegania bezrobotnych rodziców jako tych, którzy zawiedli, nie wywiązali się z ciążących na nich obowiązków mogą być niebezpieczne ze względu na zmianę postaw młodzieży wobec takich wartości jak wykształcenie, praca, solidność i może prowadzić do zjawiska „dziedziczenia” bezrobocia.

Dzieci z rodzin osób bezrobotnych nie są akceptowane przez rówieśników, głównie ze względu na fakt, że nie są w stanie dorównać innym dzieciom w ilości i jakości posiadanych ubrań, zabawek czy sprzętu elektronicznego.



W badanych rodzinach osób bezrobotnych dzieci odczuwały deficyt kontaktów emocjonalnych z rodzicami, powodujący pojawienie się pierwszych oznak trudności wychowawczych takich jak: kłamstwa, wagary czy ucieczki z domu. Najbardziej niepokojące są ucieczki z domu, gdyż mogą być zapowiedzią przestępczości nieletnich. (Łukasik, 1998)

Organizacja życia badanych rodzin również odbiega od ideału, którym jest unormowany tryb życia charakteryzujący się właściwym zagospodarowaniem czasu wolnego i demokratycznym podziałem obowiązków domowych. W rodzinach tych rodzice nie angażowali się we wdrażanie dzieci do planowego gospodarowania czasem i pracy na rzecz rodziny. Sytuacja taka nie sprzyja kształtowaniu u dzieci takich cech osobowości jak: obowiązkowość, wytrwałość oraz świadoma wewnętrzna dyscyplina.



Z powyższych rozważań wynika, że w rodzinach osób bezrobotnych dochodzi do poważnych zakłóceń w realizacji podstawowych funkcji rodziny. Negatywne zmiany dotyczą w zasadzie zaburzeń w wypełnianiu wszystkich funkcji, co jest tym bardziej niepokojące, że może prowadzić do pogłębiania tego procesu i doprowadzenia do zjawiska patologizacji rodzin.



Szczególnie trudna wydaje się sytuacja rodzin wiejskich, ze względu na ograniczone możliwości znalezienia pracy i wyjścia z bezrobocia.

Bezrobotnych zamieszkujących polskie wsie cechują postawy roszczeniowe, charakteryzujące się oczekiwaniem na wsparcie ze strony władz. W badaniach bezrobotnych mieszkańców wsi związanych z byłymi PGR-ami uzyskano wyniki świadczące o przekonaniu, że nie ciąży na nich, nawet w najmniejszym stopniu, odpowiedzialność za znalezienie sobie pracy. (Retowski, 1995) Bezrobotni przejawiają postawy pasywne przyjmując strategię bierno – obronną. Często ucieczką jest choroba, ubieganie się o rentę, pomoc społeczną, a także alkoholizm ojców. (Czarnecka, 1995)



Pozytywnym zjawiskiem jest podejmowanie prac dorywczych, szczególnie sezonowych prac w rolnictwie oraz zbiorów runa leśnego, do którego włączają się całe rodziny.

Dzieci, szczególnie z rodzin wielodzietnych, osiągają słabe wyniki w nauce, nie są odpowiednio wyposażone w podręczniki i przybory szkolne. Niski poziom zaspokojenia potrzeb dzieci dotyczy także niedostatku w zakresie żywienia, odzieży, opieki zdrowotnej (zwłaszcza specjalistycznej) i wypoczynku podczas wakacji. Dzieci te wymagają pomocy ze strony szkoły, począwszy od wyposażenia w podręczniki, poprzez bezpłatne dożywianie i uczestnictwo w różnych formach życia kulturalnego.



Bezrobotnych nie można traktować jako homogenicznej masy. Postawy wobec utraty pracy, skutki oraz sposoby wyjścia z bezrobocia są sprawą indywidualną. Ważne jest, aby udzielać wsparcia osobom znajdującym się w trudnej sytuacji, wypracować programy pomocy ludziom bezrobotnym oraz kształtować aktywne postawy zmierzające do dostosowania się do aktualnych potrzeb rynku pracy.

Dokonywanie analizy skutków bezrobocia powinno odbywać się w kontekście rodzinnym. Zjawisko to wpływa bowiem na pojawienie się zaburzeń w realizacji funkcji rodziny a co najważniejsze – stwarza zagrożenia do pełnego psychofizycznego i intelektualnego rozwoju dzieci.

Dla rodzin dotkniętych problemem bezrobocia istotne jest nie tylko udzielanie pomocy materialnej, ale również inne formy interwencji i pomocy psychologicznej w procesie przystosowania się do tej trudnej sytuacji i podejmowania działań zaradczych.