Question

Porównaj katalogi praw i wolności zamieszczone w polskich konstytucjach : marcowej ( 1921 ) , kwietniowej ( z 1935r. ) , PRL ( z 1952r. ) ,RP ( z 1997r. ) .

Answer 1

Prawa i wolności w konstytucji marcowej z 1921r.:
-najważniejsze prawa to, prawo do: życia, wolności oraz mienia; były one zagwarantowane każdemu obywatelowi,
-najważniejsze prawa można było podzielić na grupy:
*1 grupa stanowiła gwarancje dotyczące wolności osobistej, czyli np. równość wobec prawa, prawo do prywatności korespondencji, czy niemożność zatrzymania w areszcie na dłużej niż 48 godzin,
*2 grupa to prawa dotyczące wolności np. sumienia, religii, myśli,
*3 grupa to prawa społeczne, czyli np. prawo do nauki, do pracy, do ubezpieczenia społecznego.
-jednym z najważniejszych praw ówczesnego ustroju była własność,
-obywatele mieli także prawo do np. zachowania swojej tożsamości narodowej, przez mniejszości narodowe.

Prawa i wolności w konstytucji kwietniowej z 1935r.:
-obywatele mieli zagwarantowane prawa dotyczące np. wolności osobistej (prawo do prywatności korespondencji), czy prawa dotyczące wolności: sumienia, religii, myśli,
-obywatele nie posiadali już praw społecznych,
-granicą praw i wolności miało być ogólnie przyjęte dobro powszechne.

Prawa i wolności w konstytucji PRL z 1952r.:
 Obywatele mają prawo do:
-bezpłatnego szkolnictwa oraz do pracy, zapłaty za ową pracę, a także prawo do wypoczynku,
-ochrony swojego zdrowia oraz do pomocy, w razie jego naruszenia,
-swojego kulturalnego rozwoju, tj. dostęp do wszelkiego rodzaju mediów oraz do dorobku kulturalnego państwa,
-kobiety są na równi traktowane z mężczyznami,
-wolności sumienia, wyznania, myśli, słowa,
-zrzeszania się,
-składania skarg, czy zażaleń,
-nietykalności osobistej.

Prawa i wolności w konstytucji RP z 1997r.:
-prawo do życia i jego ochrony,
-zakaz stosowania tortur, zagwarantowana nietykalność osobista,
-każdy z obywateli jest równy wobec prawa, nie dopuszcza się do jego dyskryminacji w żadnej sytuacji, czy to w życiu politycznym, czy społecznym, -mniejszość narodowe mają zapewnione poszanowanie swojej odrębności, -każdy ma prawo do wolności sumienia, myśli, słowa, religii,
-obywatel ma prawo do dowolnego zrzeszania się oraz pełnego uczestnictwa w życiu publicznym państwa,
-prawo do decydowania o składzie centralnych jaki i terenowych organów państwowych,
-wszelkie prawa socjalne oraz ekonomiczne, jak np. prawo do nauki, pracy, godziwego wynagrodzenia, ubezpieczenia społecznego,
-każdy obywatel ma także prawo do dochodzenia naruszenia jego praw, czy wolności poprzez drogę sądową.