Najstarsze miejsca osadnictwa żydowskiego znajdują się na Bliskim Wschodzie, a dokładniej na obszarze "Żyznego Półksiężyca" ciągnącego się od Zatoki Perskiej wzdłuż doliny Eufratu, a następnie na południe, przez Syrię i Palestynę do Egiptu. Na tym obszarze rozegrały się wydarzenia, z którymi wiąże się historia narodu żydowskiego. Dzieje Izraela zaczęły się w Mezopotamii, ważną rolę w jego historii odegrał również Egipt. Ojciec narodu Izraela, Abraham, miał urodzić się w Ur, mieście położonym niedaleko Zatoki Perskiej. Po opuszczeniu Ur mieszkał w położonym na północ Haranie, potem ruszył na południowy zachód, do Palestyny i Egiptu. W Hebronie, niedaleko Jerozolimy, do dziś wskazuje się jego grób. Według Biblii Abraham miał syna Izaaka, a ten z kolei syna Jakuba. Jakub miał 12 synów. Dali oni początek tzw. dwunastu pokoleniom Izraela. Za czasów Jakuba Izraelici trafiają do Egiptu, wschodniej jego części - kraju Goszen. Początkowo relacje pomiędzy Egipcjanami a Izraelitami były przyjazne. Jednak znaczny przyrost naturalny Izraelitów, a także zmiana dynastii faraonów zmieniły tę sytuację. Rozpoczął się okres prześladowań. Z tego powodu cały okres pobytu Izraelitów w Egipcie nazywany jest niewolą egipską. Kiedy władcy egipscy zaczęli wykorzystywać Izraelitów do robót przy budowie miasta Pitom /utożsamianego dziś z Tanis/, Izraelici pod wodzą Mojżesza mieli opuścić Egipt, uniknąwszy pościgu wojsk egipskich /opowieść o przejściu przez Morze Czerwone/, mieli dotrzeć na Półwysep Synaj. Pierwszy dokument mówiący o kraju Izrael leżącym w Palestynie pochodzi z ok. 1220 r., stąd należy przypuszczać, że wyjście z Egiptu miało miejsce ok. 1250 r. p.n.e. /stella Merenptaha/. Według Starego Testamentu dwanaście pokoleń izraelskich długo wędrowało po Półwyspie Synaj. W czasie tej wędrówki Mojżesz z natchnienia Boga miał nadać Izraelitom prawa - Dekalog, stanowiący podstawę przyszłej religii, zwanej dlatego mojżeszową. W wędrówce tej Izraelici dotarli w okolice Morza Martwego, a następnie rozpoczęli długą walkę o opanowanie ziemi Kanaan. Po zdobyciu Jerycha, broniącego przeprawy przez Jordan, Izraelici rozpoczęli podbój żyznych dolin ciągnących się wzdłuż Jordanu w kierunku Morza Śródziemnego Miasta długo stawiały opór Izraelitom, musieli się oni początkowo zadowolić zajęciem otwartego kraju. Zdobycie miast wiąże się ze wzrostem demograficznym. Na terenie Kanaanu rodzi się także organizacja państwowa Izraelitów. Powstanie własności prywatnej doprowadziło do przeobrażeń w strukturze społecznej Izraelitów, których podstawowych majątkiem były dotąd stada bydła. Częste spory wybuchające wśród Izraelitów w związku z posiadaniem ziemi, konieczność obrony przed agresywnymi sąsiadami wymagały powołania jakiegoś urzędnika rozstrzygającego te spory. Był nim urząd sędziego. Stopniowe opanowanie kraju zakończyło podbój Kanaanu i ułatwiło przekształcenie społeczeństwa koczowników- hodowców w społeczeństwo rolników. Pojawiło się jednakże nowe niebezpieczeństwo. Byli nim Filistyni. Filistyni byli jednym z tzw. ludów "morskich". Usadowili się oni tutaj w XIII w. i podjęli wyprawy przeciwko Izraelowi. Chcieli podbić ich ziemię. Górowali na Izraelitami, byli uzbrojeni w żelazo. Zadali Izraelitom ciężkie klęski, zdobywając największą świętość Izraela - Arkę Przymierza z tablicami dekalogu. To niebezpieczeństwo ze strony Filistynów doprowadziło do powstania organizmu państwowego. Uznano bowiem, że jedynie powstanie monarchii uchroni Izrael przed podbojem Filistynów. Takim podbojom nie mogli przeciwstawić się sporadycznie wybierani sędziowie. Powstaniu monarchii towarzyszyły walki wewnętrzne. Pierwszy król - Saul nie zatrzymał Filistynów. Uczynił to dopiero jego następca - Dawid /1010-975/, umocnił on swoją władzę przez zdobycie najważniejszego grodu Jebuzytów - Jerozolimy. Po rozstrzygnięciu walk z Filistynami na korzyść Izraelitów, Dawid podbił plemiona aramejskie i podporządkował sobie Damaszek. Skonsolidowane państwo przekazał synowi - Salomonowi /975-935/. Salomon przedstawiony jest w tradycji żydowskiej jako despota otoczony wspaniałym dworem, jako wielki budowniczy. Za czasów panowania Salomona nastąpiło dalsze zróżnicowanie klasowe, pojawiło się niewolnictwo. Salomon dysponował znacznymi dochodami z danin ludności. Przeznaczał je między innymi na utrzymanie dworu i stałej armii z konnicą i wozami bojowymi. Oprócz tych dochodów, Salomon miał dochody z pośrednictwa w handlu pomiędzy Morzem Śródziemnym a Morzem Czarnym. Potrafił on tutaj wykorzystać położenie geograficzne państwa jako łącznika między Egiptem a Azją. Materialnym dowodem rozwoju gospodarczego kraju były budowle Salomona, przede wszystkim świątynia, pałac królewski w Jerozolimie, stajnie koni królewskich w Megiddo. Chyba Izrael nie miał odpowiednio wykształconych rzemieślników, gdyż wymienione budowle wznoszone były przy pomocy rzemieślników pochodzących z Tyru, przysłanych przez króla Hirama, zaprzyjaźnionego z Salomonem. Izraelici byli monoteistami, wierzyli w jednego Boga niematerialnego, zwanego Jahwe. Był to odosobniony przypadek w świecie starożytnym. Bóg Izraelitów nie był Bogiem stworzonym, nie posiadał żadnej rodziny, nie miał innego Boga obok siebie. Relacje pomiędzy Bogiem a Izraelem regulowało przymierze, zawarte po raz pierwszy przez Abrahama, a następnie przez Mojżesza na górze Synaj. Następcą Salomona został jego syn Roboam. 10 północnych plemion nie uznało jednak jego władzy i powstały dwa niezależne królestwa: Izrael na północy oraz Juda na południu. Przyczyną podziału była niechęć pokoleń północnych do domu Dawida, który pochodził z południa oraz ciężary podatkowe na rzecz Jerozolimy. Konsekwencją rozbicia była słabość obu państw. Nad obydwoma państwami zawisła groźba zniszczenia ze strony odradzających się potęg Mezopotamii, Asyrii i Babilonii.
Izrael to państwo które musiało walczyć o swoją egzystencję. Dzieje naródu wybranego (i innych ludów Bliskiego Wschodu) opisuje Biblia.
Początki
Osadnictwo na terenach Palestyny i Syrii rozpoczęło się w III tysiącleciu pne. Przybywaja tam Amoryci, Kanaejczycy, a w późniejszym okresie Filistyni i Fenicjanie. Hebrajczycy osiedlali się na terenach Palestyny w dwóch etapach: wędrówka Abrahama oraz wyprowadzenie narodu wybranego przez mojżesza z niewoli egipskiej.
Abraham i jego potomstwo
Abraham wywodzący się z Uru w Mezopotamii, wywędrował do ziemi Kanaan w Palestynie w 1800 roku pne. Abraham miał syna Izaaka ten miał syna Jakuba a ten skolei 12 synów. Jakub zmienił imię na Izrael. Owych swunastu synów stanowiło później 12 plemion Izraela. W Palestynie zaczęło się dziać źle, więc lud wywędrował do Goszel.
Niewola egipska
Prześladowanie zaczęło się, gdy powstała nowa dynastia założona przez faraona Setiego I, który nie lubił Izraelitów ponieważ było ich w Egipcie więcej niż samych Egipcjan. Zagrażali więc spójności i bezpieczeństwu państwa. W tym czasie budowano dwa nowe miasta: Ramzes i Pition. Izraelitów zmuszano do ciężkich prac przy wykonywaniu robót. Każdego nowego chłopca, natomiast wrzucano do Nilu. Niewola egipska trwała 400 lat, gdy w roku 1250 Mojżesz wyprowadza Izraelitów z Egiptu. Wędrówka trwała 40 lat. Na krótko przed celem Mojżesz zmarł na górze Nebo. Władzę swą przekazał Jozuemu, który dokonczył dzieła poprzednika i osiedlił naród wybrany w Palestynie.
Kraj mlekiem i miodem płynący
Od tej pory obok dotychczasowego wyznacznikia majątkowego jakim były stada bydła była własność ziemska. Drogą podboju walczyli od 1210 do 900 roku pne. Państwem rządzili sędziowie. Około roku 1000 pne Palestynę zaatakowali Filistyni. Najazd ten zjednoczył Hebrajczyków zagrożonych przez Filistynów. Wybrali oni na króla Saula ale nie udało mu się odnieść zwycięstwa nad wrogiem. Następcą Saula był Dawid (panował 1000 - 965 pne), który pokonał ostatecznie Filistynów. Jednak jego największym sukcesem było zjednoczenie państwa. Uczynił on Jerozolimę stolicą państwa. Podporządkował sobie również Damaszek i podbił plemię Aramejskie. Następcą Dawida był Salomon (965 - 932pne). Gdy został królem spowodował największy rozkwit państwa w historii. Utrzymywał dobre stosunki z sąsiadami, doprowadził do umocnienia pozycji państwa. Z powodu bardzo dobrego położenia ogromne zyski czerpał z tranzytu. Budował świątynie, między innymi świątynie w Jerozolimie na górze Moria. Pieniądze zyskiwał również dzięki olbrzymich podatkom, które przeznaczał na utrzymanie swojego dworu (300 żon i 700 innych kobiet).Państwo było podzielone na 12 okręgów (każdy z nich dostarczał daninę na dwór przez jeden miesiąc w roku)
Upadek
Syn Salomona podniósł jeszcze podatki przez co państwo rozpadło się na dwie części: Izrael (składające się z 10 plemion) oraz Juda (ze stolica w Jerozolimie składające się z 2 plemion). Po rozpadzie byli słabi militarnie. Gdy zaatakowali ich Asyryjczycy dostali się do niewoli asyryjskiej. Gdy skolei tych zwyciężyli Persowie dostali się w niewolę perską. Perski władca Cyrus pozwolił im na zbudowanie świątyni. Potem państwo przejmowali Grecy i Rzymianie. W 70 roku ne cesarz Tytus zniszczył świątynie. Została tylko stojąca do dziś w Jerozolimie Ściana Płaczu.
Palestyna, czyli kraj między morzem a pustynią na południe od Gór Libanu, od tysiącleci zamieszkana była przez ludy rolnicze i koczownicze, ale nigdy nie stała się krainą mlekiem i miodem płynącą. Chociaż była obiektem pożądania faraonów, którzy zapędzili się aż tu w pogoni za uciekającymi Hyksosami, i przez ponad 200 lat była przez Egipt okupowana, to stanowiła raczej bramę ku Syrii, a nie cel podboju sam w sobie. Miasta bogaciły się jedynie dzięki pośrednictwu w handlu między Egiptem a Syrią i Mezopotamią, a gdy taki handel upadał, wyludniały się również miasta. Rolnictwo funkcjonowało na tyle nieefektywne, że konieczne było importowanie zboża z Egiptu, inaczej miasta nie mogły się wyżywić. Trudno nazwać taką krainę rajem, ale skoro została obiecana...
...Więc przybyli. Było to prawdopodobnie około roku 1200. Wędrując z Egiptu dotarli do Kaananu i wkroczyli na jego obszar od wschodu. Czy napotkali tam opór, czy też osiedlili się po prostu na słabo zaludnionej ziemi, tego do końca nie wiadomo. Jak głosi Biblia, w ciągu paru pokoleń lud Izraela pokonał większość wrogów, a podczas każdej bitwy towarzyszył żołnierzom ich Pan. Na wydartej nieprzyjaciołom ziemi Żydzi, dotychczas podzieleni na 12 plemion i rządzeni przez sędziów, postanowili obrać króla. Został nim Saul, lecz wkrótce zginął w bitwie. Wtedy, ok. 1000 r., królem wybrano Dawida, wyróżniającego się w boju z Filistynami. Po nim tron objął jego syn, Salomon. Czasy królestwa Dawida i Salomona wspominane są jako okres szczęśliwości i potęgi Izraela. To wtedy ostatecznie pokonano wszystkich wrogów na wschodzie i północy, wtedy wzniesiono Świątynię, wtedy prowadzono dalekosiężną politykę, czego dowodem była wizyta władczyni z odległego arabskiego królestwa Saby. Ale ta wizja potęgi istniała wyłącznie w umysłach autorów biblijnych. W rzeczywistości Królestwo Salomona było niewiele znaczącym państewkiem na poboczu historii. Gdyby nie zawirowania w Egipcie i Mezopotamii, pewnie nigdy by nie powstało. Ale wizja wielkości była silniejsza niż fakty, i nadzieja na ponowne przyjście syna Dawida, który uczyni Izrael wielkim, była żywa przez tysiąclecia. Oczywiście także w I w. n.e., gdy w Galilei nauczał Joszua z Nazaretu. Państwo nie przetrwało po śmierci Salomona i w 922 r. rozpadło się na dwa królestwa - Judę na południu ze stolicą w Jerozolimie i Izrael na północy, ze stolicą w Samarii. Stosunki między nimi nie układały się zbyt dobrze, raz nawet doszło do wojny zakończonej interwencją Asyrii i klęską Izraela. Kilka lat później, w 721 r., wojska Asyrii dokończyły dzieła i Izrael przestał istnieć, a część Żydów przesiedlono w "niewolę asyryjską". Królestwo Judy rządzone przes potomków Dawida utrzymało się nadal, nawet przeżyło dłużej od Asyrii, choć Asyryjczycy oblegali Jerozolimę, a pokój często opłacany był wysokim trybutem. Dopiero babilońskie wojska Nabuchodonozora II zdobyły miasto w 587 r. Nastała wtedy "niewola babilońska". Po Babilonii władze nad Palestyną sprawowali kolejno Persowie, Aleksander Wielki, Ptolemeusze z Egiptu i Seleucydzi z Syrii. Krótki okres niepodległości nastał po powstaniu Judy Machabeusza i trwał 101 lat, do chwili zdobycia Jerozolimy przez Pompejusza. Od tej pory Palestyna na długie stulecia pozostawała pod rzymskim butem, a aż 3 legiony pilnowały, by taki stan się utrzymywał. Nie zmieniło tego nawet powstanie, które wybuchło w 68 r. Zakończyło się oblężeniem Masady i zniszczeniem Świątyni. Powstanie to budzi szereg pytań, szczególnie o jego sens. Z pewnością Rzymianie nie byli uosobieniem dobroci i podatki przez nich ściągane były wysokie. Również obecność legionów, a szczególnie fort na Wzgórzu Świątynnym, mogły wzbudzać u Żydów nieodpartą chęć wyrzucenia z kraju najeźdźców. Ale też z drugiej strony sytuację dobrze obrazuje John Cleese, który namawiając swoich współtowarzyszy do powstania mówi: "No i co oni nam dali, ci Rzymianie, oprócz porządku na ulicach, kanalizacji, akweduktów, wina, systemu edukacji, dobrych dróg i medycyny !?". Na odpowiedź z sali: "pokój", tylko się mocno zirytował...
Jerozolima powstała już III tysiącleciu, ale nie wyróżniała się specjalnie. Jednak była na tyle dobrze ufortyfikowana, że gdy Izraelici wtargnęli do Palestyny, nie udało im się jej zająć. Dopiero za Dawida została zdobyta, gdy już 12 plemion Izraela zajęło swoje terytoria w Palestynie. Ponieważ była na obszarze neutralnym, w dodatku miała walory obronne, król wybrał ją na stolicę królestwa. Jerozolima była zawsze prowincjonalnym miastem, ale mimo to w VIII w. wzudziła zainteresowanie Asyrii. Oblężenie było długie, ale na skutek epidemii armia asyryjska musiała się wycofać. Szczegółowo opisuje to Biblia. W 587 r. miasto nie miało tyle szczęścia, wojska Nabuchodonozora II bez większych problemów zdobyły i zburzyły Jerozolimę wraz ze Świątynią Salomona. Miasto wkrótce odbudowano, powstała nawet nawet Świątynia. Rozkwit Jerozolimy nastał pod rządami Heroda Wielkiego, który upiększył swą stolicę. Niestety, w 70 r. została zniszczona, potem odbudowana, a w 132 r. zniszczona ponownie. Jerozolimę zburzono doszczętnie, a na jej miejscu powstało rzymskie miasto. Najważniejszym miejscem w Jerozolimie było Wzgórze Świątynne. Na obrazku poniżej widać je w czasach Heroda. Król miał swój pałac po przeciwnej stronie miasta, widać go na planie. Dziś z całej zabudowy Wzgórza została wyłącznie Ściana Płaczu. Na samym dole rekonstrukcja bramy miejskiej z czasów Dawida.
Izrael
Najstarsze miejsca osadnictwa żydowskiego znajdują się na Bliskim Wschodzie, a dokładniej na obszarze "Żyznego Półksiężyca" ciągnącego się od Zatoki Perskiej wzdłuż doliny Eufratu, a następnie na południe, przez Syrię i Palestynę do Egiptu. Na tym obszarze rozegrały się wydarzenia, z którymi wiąże się historia narodu żydowskiego. Dzieje Izraela zaczęły się w Mezopotamii, ważną rolę w jego historii odegrał również Egipt. Ojciec narodu Izraela, Abraham, miał urodzić się w Ur, mieście położonym niedaleko Zatoki Perskiej. Po opuszczeniu Ur mieszkał w położonym na północ Haranie, potem ruszył na południowy zachód, do Palestyny i Egiptu. W Hebronie, niedaleko Jerozolimy, do dziś wskazuje się jego grób. Według Biblii Abraham miał syna Izaaka, a ten z kolei syna Jakuba. Jakub miał 12 synów. Dali oni początek tzw. dwunastu pokoleniom Izraela. Za czasów Jakuba Izraelici trafiają do Egiptu, wschodniej jego części - kraju Goszen. Początkowo relacje pomiędzy Egipcjanami a Izraelitami były przyjazne. Jednak znaczny przyrost naturalny Izraelitów, a także zmiana dynastii faraonów zmieniły tę sytuację. Rozpoczął się okres prześladowań. Z tego powodu cały okres pobytu Izraelitów w Egipcie nazywany jest niewolą egipską. Kiedy władcy egipscy zaczęli wykorzystywać Izraelitów do robót przy budowie miasta Pitom /utożsamianego dziś z Tanis/, Izraelici pod wodzą Mojżesza mieli opuścić Egipt, uniknąwszy pościgu wojsk egipskich /opowieść o przejściu przez Morze Czerwone/, mieli dotrzeć na Półwysep Synaj. Pierwszy dokument mówiący o kraju Izrael leżącym w Palestynie pochodzi z ok. 1220 r., stąd należy przypuszczać, że wyjście z Egiptu miało miejsce ok. 1250 r. p.n.e. /stella Merenptaha/. Według Starego Testamentu dwanaście pokoleń izraelskich długo wędrowało po Półwyspie Synaj. W czasie tej wędrówki Mojżesz z natchnienia Boga miał nadać Izraelitom prawa - Dekalog, stanowiący podstawę przyszłej religii, zwanej dlatego mojżeszową. W wędrówce tej Izraelici dotarli w okolice Morza Martwego, a następnie rozpoczęli długą walkę o opanowanie ziemi Kanaan. Po zdobyciu Jerycha, broniącego przeprawy przez Jordan, Izraelici rozpoczęli podbój żyznych dolin ciągnących się wzdłuż Jordanu w kierunku Morza Śródziemnego Miasta długo stawiały opór Izraelitom, musieli się oni początkowo zadowolić zajęciem otwartego kraju. Zdobycie miast wiąże się ze wzrostem demograficznym. Na terenie Kanaanu rodzi się także organizacja państwowa Izraelitów. Powstanie własności prywatnej doprowadziło do przeobrażeń w strukturze społecznej Izraelitów, których podstawowych majątkiem były dotąd stada bydła. Częste spory wybuchające wśród Izraelitów w związku z posiadaniem ziemi, konieczność obrony przed agresywnymi sąsiadami wymagały powołania jakiegoś urzędnika rozstrzygającego te spory. Był nim urząd sędziego. Stopniowe opanowanie kraju zakończyło podbój Kanaanu i ułatwiło przekształcenie społeczeństwa koczowników- hodowców w społeczeństwo rolników. Pojawiło się jednakże nowe niebezpieczeństwo. Byli nim Filistyni. Filistyni byli jednym z tzw. ludów "morskich". Usadowili się oni tutaj w XIII w. i podjęli wyprawy przeciwko Izraelowi. Chcieli podbić ich ziemię. Górowali na Izraelitami, byli uzbrojeni w żelazo. Zadali Izraelitom ciężkie klęski, zdobywając największą świętość Izraela - Arkę Przymierza z tablicami dekalogu. To niebezpieczeństwo ze strony Filistynów doprowadziło do powstania organizmu państwowego. Uznano bowiem, że jedynie powstanie monarchii uchroni Izrael przed podbojem Filistynów. Takim podbojom nie mogli przeciwstawić się sporadycznie wybierani sędziowie. Powstaniu monarchii towarzyszyły walki wewnętrzne. Pierwszy król - Saul nie zatrzymał Filistynów. Uczynił to dopiero jego następca - Dawid /1010-975/, umocnił on swoją władzę przez zdobycie najważniejszego grodu Jebuzytów - Jerozolimy. Po rozstrzygnięciu walk z Filistynami na korzyść Izraelitów, Dawid podbił plemiona aramejskie i podporządkował sobie Damaszek. Skonsolidowane państwo przekazał synowi - Salomonowi /975-935/. Salomon przedstawiony jest w tradycji żydowskiej jako despota otoczony wspaniałym dworem, jako wielki budowniczy. Za czasów panowania Salomona nastąpiło dalsze zróżnicowanie klasowe, pojawiło się niewolnictwo. Salomon dysponował znacznymi dochodami z danin ludności. Przeznaczał je między innymi na utrzymanie dworu i stałej armii z konnicą i wozami bojowymi. Oprócz tych dochodów, Salomon miał dochody z pośrednictwa w handlu pomiędzy Morzem Śródziemnym a Morzem Czarnym. Potrafił on tutaj wykorzystać położenie geograficzne państwa jako łącznika między Egiptem a Azją. Materialnym dowodem rozwoju gospodarczego kraju były budowle Salomona, przede wszystkim świątynia, pałac królewski w Jerozolimie, stajnie koni królewskich w Megiddo. Chyba Izrael nie miał odpowiednio wykształconych rzemieślników, gdyż wymienione budowle wznoszone były przy pomocy rzemieślników pochodzących z Tyru, przysłanych przez króla Hirama, zaprzyjaźnionego z Salomonem. Izraelici byli monoteistami, wierzyli w jednego Boga niematerialnego, zwanego Jahwe. Był to odosobniony przypadek w świecie starożytnym. Bóg Izraelitów nie był Bogiem stworzonym, nie posiadał żadnej rodziny, nie miał innego Boga obok siebie. Relacje pomiędzy Bogiem a Izraelem regulowało przymierze, zawarte po raz pierwszy przez Abrahama, a następnie przez Mojżesza na górze Synaj. Następcą Salomona został jego syn Roboam. 10 północnych plemion nie uznało jednak jego władzy i powstały dwa niezależne królestwa: Izrael na północy oraz Juda na południu. Przyczyną podziału była niechęć pokoleń północnych do domu Dawida, który pochodził z południa oraz ciężary podatkowe na rzecz Jerozolimy. Konsekwencją rozbicia była słabość obu państw. Nad obydwoma państwami zawisła groźba zniszczenia ze strony odradzających się potęg Mezopotamii, Asyrii i Babilonii.
(źródło: http://www.historia.net.pl/modules.php?op=modload&name=Subjects&file=index&req=viewpage&pageid=5)
Izrael
Izrael to państwo które musiało walczyć o swoją egzystencję. Dzieje naródu wybranego (i innych ludów Bliskiego Wschodu) opisuje Biblia.
Początki
Osadnictwo na terenach Palestyny i Syrii rozpoczęło się w III tysiącleciu pne. Przybywaja tam Amoryci, Kanaejczycy, a w późniejszym okresie Filistyni i Fenicjanie. Hebrajczycy osiedlali się na terenach Palestyny w dwóch etapach: wędrówka Abrahama oraz wyprowadzenie narodu wybranego przez mojżesza z niewoli egipskiej.
Abraham i jego potomstwo
Abraham wywodzący się z Uru w Mezopotamii, wywędrował do ziemi Kanaan w Palestynie w 1800 roku pne. Abraham miał syna Izaaka ten miał syna Jakuba a ten skolei 12 synów. Jakub zmienił imię na Izrael. Owych swunastu synów stanowiło później 12 plemion Izraela. W Palestynie zaczęło się dziać źle, więc lud wywędrował do Goszel.
Niewola egipska
Prześladowanie zaczęło się, gdy powstała nowa dynastia założona przez faraona Setiego I, który nie lubił Izraelitów ponieważ było ich w Egipcie więcej niż samych Egipcjan. Zagrażali więc spójności i bezpieczeństwu państwa. W tym czasie budowano dwa nowe miasta: Ramzes i Pition. Izraelitów zmuszano do ciężkich prac przy wykonywaniu robót. Każdego nowego chłopca, natomiast wrzucano do Nilu. Niewola egipska trwała 400 lat, gdy w roku 1250 Mojżesz wyprowadza Izraelitów z Egiptu. Wędrówka trwała 40 lat. Na krótko przed celem Mojżesz zmarł na górze Nebo. Władzę swą przekazał Jozuemu, który dokonczył dzieła poprzednika i osiedlił naród wybrany w Palestynie.
Kraj mlekiem i miodem płynący
Od tej pory obok dotychczasowego wyznacznikia majątkowego jakim były stada bydła była własność ziemska. Drogą podboju walczyli od 1210 do 900 roku pne. Państwem rządzili sędziowie. Około roku 1000 pne Palestynę zaatakowali Filistyni. Najazd ten zjednoczył Hebrajczyków zagrożonych przez Filistynów. Wybrali oni na króla Saula ale nie udało mu się odnieść zwycięstwa nad wrogiem. Następcą Saula był Dawid (panował 1000 - 965 pne), który pokonał ostatecznie Filistynów. Jednak jego największym sukcesem było zjednoczenie państwa. Uczynił on Jerozolimę stolicą państwa. Podporządkował sobie również Damaszek i podbił plemię Aramejskie. Następcą Dawida był Salomon (965 - 932pne). Gdy został królem spowodował największy rozkwit państwa w historii. Utrzymywał dobre stosunki z sąsiadami, doprowadził do umocnienia pozycji państwa. Z powodu bardzo dobrego położenia ogromne zyski czerpał z tranzytu. Budował świątynie, między innymi świątynie w Jerozolimie na górze Moria. Pieniądze zyskiwał również dzięki olbrzymich podatkom, które przeznaczał na utrzymanie swojego dworu (300 żon i 700 innych kobiet).Państwo było podzielone na 12 okręgów (każdy z nich dostarczał daninę na dwór przez jeden miesiąc w roku)
Upadek
Syn Salomona podniósł jeszcze podatki przez co państwo rozpadło się na dwie części: Izrael (składające się z 10 plemion) oraz Juda (ze stolica w Jerozolimie składające się z 2 plemion). Po rozpadzie byli słabi militarnie. Gdy zaatakowali ich Asyryjczycy dostali się do niewoli asyryjskiej. Gdy skolei tych zwyciężyli Persowie dostali się w niewolę perską. Perski władca Cyrus pozwolił im na zbudowanie świątyni. Potem państwo przejmowali Grecy i Rzymianie. W 70 roku ne cesarz Tytus zniszczył świątynie. Została tylko stojąca do dziś w Jerozolimie Ściana Płaczu.
(źródło: http://www.antyk.terramail.pl/strony/izrael.html)
Palestyna, czyli kraj między morzem a pustynią na południe od Gór Libanu, od tysiącleci zamieszkana była przez ludy rolnicze i koczownicze, ale nigdy nie stała się krainą mlekiem i miodem płynącą. Chociaż była obiektem pożądania faraonów, którzy zapędzili się aż tu w pogoni za uciekającymi Hyksosami, i przez ponad 200 lat była przez Egipt okupowana, to stanowiła raczej bramę ku Syrii, a nie cel podboju sam w sobie. Miasta bogaciły się jedynie dzięki pośrednictwu w handlu między Egiptem a Syrią i Mezopotamią, a gdy taki handel upadał, wyludniały się również miasta. Rolnictwo funkcjonowało na tyle nieefektywne, że konieczne było importowanie zboża z Egiptu, inaczej miasta nie mogły się wyżywić. Trudno nazwać taką krainę rajem, ale skoro została obiecana...
...Więc przybyli. Było to prawdopodobnie około roku 1200. Wędrując z Egiptu dotarli do Kaananu i wkroczyli na jego obszar od wschodu. Czy napotkali tam opór, czy też osiedlili się po prostu na słabo zaludnionej ziemi, tego do końca nie wiadomo. Jak głosi Biblia, w ciągu paru pokoleń lud Izraela pokonał większość wrogów, a podczas każdej bitwy towarzyszył żołnierzom ich Pan. Na wydartej nieprzyjaciołom ziemi Żydzi, dotychczas podzieleni na 12 plemion i rządzeni przez sędziów, postanowili obrać króla. Został nim Saul, lecz wkrótce zginął w bitwie. Wtedy, ok. 1000 r., królem wybrano Dawida, wyróżniającego się w boju z Filistynami. Po nim tron objął jego syn, Salomon.
Czasy królestwa Dawida i Salomona wspominane są jako okres szczęśliwości i potęgi Izraela. To wtedy ostatecznie pokonano wszystkich wrogów na wschodzie i północy, wtedy wzniesiono Świątynię, wtedy prowadzono dalekosiężną politykę, czego dowodem była wizyta władczyni z odległego arabskiego królestwa Saby. Ale ta wizja potęgi istniała wyłącznie w umysłach autorów biblijnych. W rzeczywistości Królestwo Salomona było niewiele znaczącym państewkiem na poboczu historii. Gdyby nie zawirowania w Egipcie i Mezopotamii, pewnie nigdy by nie powstało. Ale wizja wielkości była silniejsza niż fakty, i nadzieja na ponowne przyjście syna Dawida, który uczyni Izrael wielkim, była żywa przez tysiąclecia. Oczywiście także w I w. n.e., gdy w Galilei nauczał Joszua z Nazaretu.
Państwo nie przetrwało po śmierci Salomona i w 922 r. rozpadło się na dwa królestwa - Judę na południu ze stolicą w Jerozolimie i Izrael na północy, ze stolicą w Samarii. Stosunki między nimi nie układały się zbyt dobrze, raz nawet doszło do wojny zakończonej interwencją Asyrii i klęską Izraela. Kilka lat później, w 721 r., wojska Asyrii dokończyły dzieła i Izrael przestał istnieć, a część Żydów przesiedlono w "niewolę asyryjską".
Królestwo Judy rządzone przes potomków Dawida utrzymało się nadal, nawet przeżyło dłużej od Asyrii, choć Asyryjczycy oblegali Jerozolimę, a pokój często opłacany był wysokim trybutem. Dopiero babilońskie wojska Nabuchodonozora II zdobyły miasto w 587 r. Nastała wtedy "niewola babilońska". Po Babilonii władze nad Palestyną sprawowali kolejno Persowie, Aleksander Wielki, Ptolemeusze z Egiptu i Seleucydzi z Syrii. Krótki okres niepodległości nastał po powstaniu Judy Machabeusza i trwał 101 lat, do chwili zdobycia Jerozolimy przez Pompejusza.
Od tej pory Palestyna na długie stulecia pozostawała pod rzymskim butem, a aż 3 legiony pilnowały, by taki stan się utrzymywał. Nie zmieniło tego nawet powstanie, które wybuchło w 68 r. Zakończyło się oblężeniem Masady i zniszczeniem Świątyni. Powstanie to budzi szereg pytań, szczególnie o jego sens. Z pewnością Rzymianie nie byli uosobieniem dobroci i podatki przez nich ściągane były wysokie. Również obecność legionów, a szczególnie fort na Wzgórzu Świątynnym, mogły wzbudzać u Żydów nieodpartą chęć wyrzucenia z kraju najeźdźców. Ale też z drugiej strony sytuację dobrze obrazuje John Cleese, który namawiając swoich współtowarzyszy do powstania mówi: "No i co oni nam dali, ci Rzymianie, oprócz porządku na ulicach, kanalizacji, akweduktów, wina, systemu edukacji, dobrych dróg i medycyny !?". Na odpowiedź z sali: "pokój", tylko się mocno zirytował...
Jerozolima powstała już III tysiącleciu, ale nie wyróżniała się specjalnie. Jednak była na tyle dobrze ufortyfikowana, że gdy Izraelici wtargnęli do Palestyny, nie udało im się jej zająć. Dopiero za Dawida została zdobyta, gdy już 12 plemion Izraela zajęło swoje terytoria w Palestynie. Ponieważ była na obszarze neutralnym, w dodatku miała walory obronne, król wybrał ją na stolicę królestwa. Jerozolima była zawsze prowincjonalnym miastem, ale mimo to w VIII w. wzudziła zainteresowanie Asyrii. Oblężenie było długie, ale na skutek epidemii armia asyryjska musiała się wycofać. Szczegółowo opisuje to Biblia.
W 587 r. miasto nie miało tyle szczęścia, wojska Nabuchodonozora II bez większych problemów zdobyły i zburzyły Jerozolimę wraz ze Świątynią Salomona. Miasto wkrótce odbudowano, powstała nawet nawet Świątynia.
Rozkwit Jerozolimy nastał pod rządami Heroda Wielkiego, który upiększył swą stolicę. Niestety, w 70 r. została zniszczona, potem odbudowana, a w 132 r. zniszczona ponownie. Jerozolimę zburzono doszczętnie, a na jej miejscu powstało rzymskie miasto.
Najważniejszym miejscem w Jerozolimie było Wzgórze Świątynne. Na obrazku poniżej widać je w czasach Heroda. Król miał swój pałac po przeciwnej stronie miasta, widać go na planie. Dziś z całej zabudowy Wzgórza została wyłącznie Ściana Płaczu. Na samym dole rekonstrukcja bramy miejskiej z czasów Dawida.