1. Przeczytaj tekst Romana Dmowskiego " O patriotyzmie Polaka " z 1903 r. i odpowiedz na zamieszczone pod nim pytania.
"[...] W nowoczesnym pojmowaniu patriotyzmu zmienia się całkowicie stosunek jednostki do narodu. Polega on na ścisłym związku jednostki ze swym społeczeństwem, na traktowaniu wszystkich jego spraw i interesów jako swoje, bez względu na to, czy osobiście są one nam bliskie [...]. Patriotyzm ten [...] nakazuje bronić dobra narodowego od uszczerbku przeciw wszystkim, którzy na nie czynią zamachy; zajmuje stanowisko odporne względem roszczeń ruskich lub litewskich, przeciwdziała usiłowaniom rozkładowym żydowskim [...] ".
a) Wyjaśnij na podstawie tekstu pojęcie " solidaryzm narodowy "
..........................................................................
b) Kto zdaniem Dmowskiego zagraża narodowi polskiemu?
..........................................................................
c) Wobec jakich narodowości kieruje akcenty wrogości? Dlaczego?
..........................................................................
d) Czy idea państwa narodowego w koncepcji Dmowskiego była zgodna z wolnością jednostki? Uzasadnij swój sąd.
..........................................................................
2. Przeczytaj " Program PSL " z 1903 r. i odpowiedz na zamieszczone pod nim pytania.
"[...] Dwa są wielkie cele, ku którym zmierzamy: emancypacja polityczna warstw ludowych i usamodzielnienie kraju [...].
Pod względem kulturalnym pragniemy uczestniczenia ogółu w oświacie i udostępnienia jej wszystkim mieszkańcom kraju, bez różnicy płci, wieku i zamożności [...]. Chcemy unarodowienia oświaty szkolnej i pozaszkolnej [...]" .
a) Jaki to rodzaj źródła?
..........................................................................
b) Odtwórz na jego podstawie polityczne i ekonomiczne postulaty PSL.
..........................................................................
c) Przedstaw koncepcję oświaty i wychowania zawartą w programie ludowców.
..........................................................................
1.
A)Jest to ścisły związek jednostki ze społeczeństwem, traktowanie spraw społeczeństwa jako swoich.
b)Narodowi zagrażają spiskowcy, planujący zamachy, walczący z zaborcą,prześladujacy Żydów
c)Wobec Rosjan i Litwinów, ponieważ uważa ich za wrogw Polski.
d)Dmowski podporządkowywał jednostkę sprawie polskiej, tak by wszyscy byli zjednoczeni i myśleli podobnie.Nie było to zgodne z wolnością jednostki.
2.
a)Program wyborczy partii PSL, manifest poglądów członków tej partii
b)Wzmocnienie warstw ludowych, zwiększenie świadomości narodowej chłopów,usamodzielnienie państwa, dostęp do edukacji dla wszystkich obywateli,
unarodowienie oświaty
c) Ludzie młodzi powinni być wychowani na patriotów, dla których dobro kraju jest najważniejsze,uczyć się powinny kobiety i mężczyźni,bez podziału na wiek i klasy