W moim wypracowaniu postaram się scharakteryzować ówczesne społeczeństwo obywatelskie. W pracy uwzględnię po dwa pozytywne i negatywne aspekty funkcjonowania takiego społeczeństwa. Wymienię i omówię po dwa czynniki społeczno-ekonomiczne, polityczne i historyczne, które utrudniają tworzenie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Zaproponuję sposoby przezwyciężenia negatywnych aspektów jego funkcjonowania (po dwa w odniesieniu do każdego z czynników).
Społeczeństwo obywatelskie to zbiorowość ukształtowana dzięki działalności różnych instytucji życia publicznego, takich jak media, organizacje, wybory, umożliwiających obywatelom świadome uczestnictwo w życiu publicznym. Członkowie takiego społeczeństwa samodzielnie podejmują różnego rodzaju inicjatywy. Cechą charakterystyczną społeczeństwa obywatelskiego jest niezależność od władz publicznych. Tylko państwo demokratyczne stwarza odpowiednie warunki do rozwoju tego społeczeństwa.
Pozytywnym aspektem funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa obywatelskiego jest to, że członkowie takiego społeczeństwa angażują się w działalność organizacji pozarządowych oraz społeczności lokalnych. Wykazują się dużą aktywnością, co na pewno jest pozytywem. Otwieranie osiedlowych placówek to też wyraz aktywności obywatelskiej. Tego typu wspólnoty, są tworzone przede wszystkim, w celu pomocy na przykład biednym mieszkańcom. Tworzone są instytucje o charakterze charytatywnym, między innymi świetlice, w których dzieci po szkole mogą spędzić czas, otrzymać pomoc w odrobieniu zadań domowych, czy skorzystać z Internetu.
Oprócz pozytywnych stron funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego istnieją również negatywne, które postaram się przedstawić. Po pierwsze w państwach postkomunistycznych wzrasta konflikt interesów między poszczególnymi grupami społecznymi. Różnica pomiędzy zarobkami poszczególnych grup rośnie, a to doprowadza do zatargów i powszechnej niezgody. Ponadto negatywnym aspektem funkcjonowania takiego społeczeństwa jest duży wpływ mass mediów na obywateli. Media często manipulują odbiorcami, i nie spełniają warunków, takich jak niezależność i brak stronniczości. Na przykład, w okresie kampanii rządowych można zauważyć, iż niektóre telewizje reklamują więcej spotów danego ugrupowania politycznego i w ten sposób wywierają wpływ na widza, który decyduje się na wybór najczęściej ukazywanego w odbiorniku telewizyjnym kandydata na prezydenta.
Czynnikiem utrudniającym tworzenia społeczeństwa obywatelskiego w Polsce jest niewątpliwie rozbieżność zarobkowa obywateli. W naszym kraju występują znaczne różnice w poziomie życia poszczególnych grup społecznych. Ludzie żyjący na niskim poziomie , niezadowoleni ze swojego statusu majątkowego niechętnie angażują się w działalność stowarzyszeń czy fundacji, gdyż mają własne problemy, które nieustannie się piętrzą. Poza tym dotkliwy jest brak zaufania Polaków do samych siebie. Przykładem jest choćby zamykanie się w rodzinnym kręgu, brak zainteresowania i więzi nawet z sąsiadami. Tworzone są również strzeżone, ogrodzone murami osiedla, tzw. getta, które ograniczają kontakty z innymi ludźmi. Przecież bez zaufania nie da się współpracować, współdziałać, organizować się.
Przedstawię teraz czynniki historyczne, które stanowią przeszkodę w kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. W okresie zaborów tworzenie stowarzyszeń i organizacji nie było do końca możliwe. Było to ryzykowne i wiązało się z utratą dóbr materialnych, wolności czy nawet z utratą życia. W tym czasie ukształtowała się postawa bierności, z którą stykamy się nawet dzisiaj. Dlatego też duża część obywateli nie wykazuje zainteresowania i nie angażuje się w działalność instytucji pozarządowych. Taką postawę podbudował też czas rządów komunistycznych, władze te skutecznie kontrolowały wszelkie sfery działalności obywateli. W PRLU dominował ideał człowieka całkowicie podporządkowanego wład, niewykazującego aktywności obywatelskiej, człowieka jako biernego widza działań rządowych.
Kolejnym czynnikiem utrudniającym prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju może być sposób sprawowania rządów przez partie, które nie oddają inicjatywy w ręce obywateli i próbują scentralizować władzę. Także zbyt rozbudowana biurokracja uniemożliwia członkom społeczeństwa podejmowanie inicjatyw na przykład charytatywnych. Ponadto znaczna część społeczeństwa nie wierzy, że działalność organizacji pozarządowych, stowarzyszeń charytatywnych ma wpływ na sprawy kraju i dlatego nie angażuje się w ich starania. Spora ilość Polaków sądzi, iż takie organizacje nastawione są na zysk i zarobek, a taki wizerunek często kreują władze, czy telewizja.
Przezwyciężenie negatywnych aspektów funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce nie należy do prostych procesów. Jeśli chodzi o zaszłości historyczne, to przede wszystkim państwo powinno zaproponować rozwiązanie. Edukacja szkolna winna uświadamiać dzieciom potrzebę tworzenia organizacji i stowarzyszeń, które pomogą rozwiązywać pewne problemy. Rodzice natomiast powinni uczyć swoje dzieci angażowania się w sprawy społeczne. Potrzebne jest umożliwienie obywatelom podejmowania inicjatyw społecznych bez zbędnych procedur prawnych i biurokracji. Krajem powinny rządzić ugrupowania, które zachęcają mieszkańców do aktywności. Dlatego podczas wyborów ważne jest, komu przekazuje się władze. Ważna jest również współpraca wszystkich grup społecznych i wzajemne zaufanie do siebie, gdyż bez tego nie ma możliwości budowania „zdrowego” społeczeństwa obywatelskiego.
Na końcu wypracowania chciałabym jeszcze raz powrócić do tematu mojej pracy. Współczesne społeczeństwo obywatelskie posiada zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty. Dobrych stron jest jednak więcej i należy powiększać ilość pozytywów. Wiele czynników utrudnia tworzenie takiego społeczeństwa są to czynniki historyczne, społeczno-ekonomiczne oraz polityczne. Jednak można przezwyciężyć trudności dzięki współpracy i zaangażowaniu obywateli w działalność organizacji pozarządowych.
W moim wypracowaniu postaram się scharakteryzować ówczesne społeczeństwo obywatelskie. W pracy uwzględnię po dwa pozytywne i negatywne aspekty funkcjonowania takiego społeczeństwa. Wymienię i omówię po dwa czynniki społeczno-ekonomiczne, polityczne i historyczne, które utrudniają tworzenie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Zaproponuję sposoby przezwyciężenia negatywnych aspektów jego funkcjonowania (po dwa w odniesieniu do każdego z czynników).
Społeczeństwo obywatelskie to zbiorowość ukształtowana dzięki działalności różnych instytucji życia publicznego, takich jak media, organizacje, wybory, umożliwiających obywatelom świadome uczestnictwo w życiu publicznym. Członkowie takiego społeczeństwa samodzielnie podejmują różnego rodzaju inicjatywy. Cechą charakterystyczną społeczeństwa obywatelskiego jest niezależność od władz publicznych. Tylko państwo demokratyczne stwarza odpowiednie warunki do rozwoju tego społeczeństwa.
Pozytywnym aspektem funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa obywatelskiego jest to, że członkowie takiego społeczeństwa angażują się w działalność organizacji pozarządowych oraz społeczności lokalnych. Wykazują się dużą aktywnością, co na pewno jest pozytywem.
Otwieranie osiedlowych placówek to też wyraz aktywności obywatelskiej. Tego typu wspólnoty, są tworzone przede wszystkim, w celu pomocy na przykład biednym mieszkańcom. Tworzone są instytucje o charakterze charytatywnym, między innymi świetlice, w których dzieci po szkole mogą spędzić czas, otrzymać pomoc w odrobieniu zadań domowych, czy skorzystać z Internetu.
Oprócz pozytywnych stron funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego istnieją również negatywne, które postaram się przedstawić. Po pierwsze w państwach postkomunistycznych wzrasta konflikt interesów między poszczególnymi grupami społecznymi. Różnica pomiędzy zarobkami poszczególnych grup rośnie, a to doprowadza do zatargów i powszechnej niezgody.
Ponadto negatywnym aspektem funkcjonowania takiego społeczeństwa jest duży wpływ mass mediów na obywateli. Media często manipulują odbiorcami, i nie spełniają warunków, takich jak niezależność i brak stronniczości. Na przykład, w okresie kampanii rządowych można zauważyć, iż niektóre telewizje reklamują więcej spotów danego ugrupowania politycznego i w ten sposób wywierają wpływ na widza, który decyduje się na wybór najczęściej ukazywanego w odbiorniku telewizyjnym kandydata na prezydenta.
Czynnikiem utrudniającym tworzenia społeczeństwa obywatelskiego w Polsce jest niewątpliwie rozbieżność zarobkowa obywateli. W naszym kraju występują znaczne różnice w poziomie życia poszczególnych grup społecznych. Ludzie żyjący na niskim poziomie , niezadowoleni ze swojego statusu majątkowego niechętnie angażują się w działalność stowarzyszeń czy fundacji, gdyż mają własne problemy, które nieustannie się piętrzą.
Poza tym dotkliwy jest brak zaufania Polaków do samych siebie. Przykładem jest choćby zamykanie się w rodzinnym kręgu, brak zainteresowania i więzi nawet z sąsiadami. Tworzone są również strzeżone, ogrodzone murami osiedla, tzw. getta, które ograniczają kontakty z innymi ludźmi. Przecież bez zaufania nie da się współpracować, współdziałać, organizować się.
Przedstawię teraz czynniki historyczne, które stanowią przeszkodę w kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. W okresie zaborów tworzenie stowarzyszeń i organizacji nie było do końca możliwe. Było to ryzykowne i wiązało się z utratą dóbr materialnych, wolności czy nawet z utratą życia. W tym czasie ukształtowała się postawa bierności, z którą stykamy się nawet dzisiaj. Dlatego też duża część obywateli nie wykazuje zainteresowania i nie angażuje się w działalność instytucji pozarządowych.
Taką postawę podbudował też czas rządów komunistycznych, władze te skutecznie kontrolowały wszelkie sfery działalności obywateli. W PRLU dominował ideał człowieka całkowicie podporządkowanego wład, niewykazującego aktywności obywatelskiej, człowieka jako biernego widza działań rządowych.
Kolejnym czynnikiem utrudniającym prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju może być sposób sprawowania rządów przez partie, które nie oddają inicjatywy w ręce obywateli i próbują scentralizować władzę. Także zbyt rozbudowana biurokracja uniemożliwia członkom społeczeństwa podejmowanie inicjatyw na przykład charytatywnych.
Ponadto znaczna część społeczeństwa nie wierzy, że działalność organizacji pozarządowych, stowarzyszeń charytatywnych ma wpływ na sprawy kraju i dlatego nie angażuje się w ich starania. Spora ilość Polaków sądzi, iż takie organizacje nastawione są na zysk i zarobek, a taki wizerunek często kreują władze, czy telewizja.
Przezwyciężenie negatywnych aspektów funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce nie należy do prostych procesów. Jeśli chodzi o zaszłości historyczne, to przede wszystkim państwo powinno zaproponować rozwiązanie. Edukacja szkolna winna uświadamiać dzieciom potrzebę tworzenia organizacji i stowarzyszeń, które pomogą rozwiązywać pewne problemy. Rodzice natomiast powinni uczyć swoje dzieci angażowania się w sprawy społeczne.
Potrzebne jest umożliwienie obywatelom podejmowania inicjatyw społecznych bez zbędnych procedur prawnych i biurokracji. Krajem powinny rządzić ugrupowania, które zachęcają mieszkańców do aktywności. Dlatego podczas wyborów ważne jest, komu przekazuje się władze.
Ważna jest również współpraca wszystkich grup społecznych i wzajemne zaufanie do siebie, gdyż bez tego nie ma możliwości budowania „zdrowego” społeczeństwa obywatelskiego.
Na końcu wypracowania chciałabym jeszcze raz powrócić do tematu mojej pracy. Współczesne społeczeństwo obywatelskie posiada zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty. Dobrych stron jest jednak więcej i należy powiększać ilość pozytywów. Wiele czynników utrudnia tworzenie takiego społeczeństwa są to czynniki historyczne, społeczno-ekonomiczne oraz polityczne. Jednak można przezwyciężyć trudności dzięki współpracy i zaangażowaniu obywateli w działalność organizacji pozarządowych.