Question

Zastanów się czy Euroregiony mogą być zagrożeniem dla jedności państwa ?

Answer 1

Euroregiony Pomimo dzielących różnic oraz sprzeczności interesów społeczność międzynarodowa stanowi wzajemnie zależną całość. Zasadniczym źródłem współzależności jest pogłębiająca się internacjonalizacja i globalizacja życia ekonomicznego, politycznego oraz związany z tym rozwój współpracy międzynarodowej. Decyzje podejmowane w jednym państwie lub regionie mogą wywierać istotny wpływ na podejmowane decyzje i przedsięwzięcia w innych państwach lub regionach, dlatego też ważne jest uświadomienie sobie konieczności prowadzenia współpracy międzynarodowej. Głównym źródłem współzależności jest m.in.: globalny charakter współczesnych stosunków międzynarodowych, wytworzenie się kilku wzajemnie nakładających się poziomów współczesnych stosunków międzynarodowych, zagrożenie militarne (nuklearne) wykraczające poza ramy narodowe, zagrożenie ekologiczne spowodowane degradacją środowiska naturalnego, zagrożenie spowodowane wyczerpaniem się zasobów surowcowych i energetycznych, jedność technologiczna świata krajów uprzemysłowionych, czynniki ekonomiczne (światowy rynek walutowo-kredytowy, system cen na głównych światowych rynkach towarowych). Współzależności występują na poziomie: globalnym, ponadregionalnym, regionalnym, bilateralnym. Na wszystkich poziomach dominują te same czynniki współzależności, do których zaliczymy: pokoju i bezpieczeństwa, ekonomiczne, technologiczne, ekologiczne. Do czynników sprzyjających rozwojowi współpracy międzynarodowej zaliczymy: bliskość geograficzną, powiązania polityczne, powiązania ekonomiczne, powiązania wojskowe. Co to jest Euroregion? Mimo unormowania w prawie wewnętrznym termin "Euroregion" nie występuje, ani w oficjalnych dokumentach o wymianie transgranicznej pomiędzy państwami, ani też w oficjalnych dokumentach Unii Europejskiej (UE). Chociaż terminami oficjalnymi są "współpraca transgraniczna" i "regiony transgraniczne", to jednak "Euroregion" stał najczęściej używanym określeniem, na tę formę współdziałania, w prasie i literaturze z tego zakresu. Jednocześnie termin "współpraca transgraniczna" zwykle używa się na każde wspólne uzgodnione działanie dwóch państw, które obejmuje regiony oraz gminy po obu stronach granicy. Dotyczy ono podejmowania współpracy lub wspólnych działań na określonym obszarze. Terminem "Euroregion" określa się ściślejszą współpracę, na którą składają się wspólne stałe organy. „Współpraca transgraniczna" jest pojęciem szerszym od "Euroregionu". Nazwa "Euroregion" pochodzi od najstarszej inicjatywy współpracy transgranicznej "Euroregio". Została ona powołana do życia w 1958 roku na obszarze przylegającym do granicy holendersko - niemieckiej pomiędzy rzekami Ren, Ems i Jssel. Euroregiony odegrały w UE bardzo dużą rolę w zacieśnianiu kontaktów pomiędzy krajami członkowskimi UE oraz w integracji z przyszłymi członkami Unii. Euroregion to: zinstytucjonalizowany związek formalny, zawarty pomiędzy organizacjami państwowymi lub samorządowymi, lub nieformalny, utworzony przez stowarzyszenia zawodowe bądź naukowe dla współpracy obszarów przygranicznych, sformalizowana struktura współpracy transgranicznej pomiędzy regionalnymi lub lokalnymi podmiotami władzy, ewentualnie z udziałem parterów gospodarczych i socjalnych, porozumienie sąsiadujących regionów przygranicznych o współpracy transgranicznej, lokalna instytucjonalizacja współpracy transgranicznej z pełnym uznaniem granic państwowych i praw obowiązujących w krajach uczestniczących w tworzeniu danego euroregionu, ponadgraniczna struktura zrzeszająca stowarzyszenia związków administracyjnych poszczególnych obszarów wchodzących w jego skład w celu wzajemnej współpracy, organizacja ponadgraniczna, której ramy są wyznaczone przez podobne problemy, sploty stosunków, a także gotowość do kooperacji poszczególnych jednostek i instytucji lokalnych. Jak funkcjonują Euroregiony? Współpraca w ramach Euroregionu polega m.in. na powoływaniu wspólnych organów koordynacyjnych czy sporządzaniu i uzgadnianiu planów rozwoju regionalnego na terenach przygranicznych. Euroregion nie ma charakteru eksterytorialnego i nie stanowi również jednej administracyjnej całości. Tworzące je stowarzyszenia (władze lokalne) nie przenoszą na tę formę współpracy swoich kompetencji. Oznacza to, że utworzone na mocy porozumienia o współpracy struktury nie są organami władzy czy administracji lokalnej. Nie dochodzi więc do wyłączenia terytorium objętego współpracą spod kompetencji państwa. Regiony, które uczestniczą w tej współpracy, nie przestają podlegać swojemu prawu krajowemu. Ono bowiem reguluje możliwość zawierania takich umów i możliwy zakres współpracy. Szczególne znaczenie dla współpracy regionów przygranicznych Polski mają Konwencja Madrycka Rady Europy z 21 maja 1980 r., do której Polska przystąpiła 19 stycznia 1993 r. oraz Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z 15 października 1985 r., której członkiem Polska stała się w lutym 1993 r. Na podstawie tych dwóch dokumentów zawierane są najczęściej najpierw odpowiednie porozumienia międzypaństwowe o wspieraniu współpracy transgranicznej, regionalnych uzgodnieniach transgranicznych czy o współpracy transgranicznej między władzami lokalnymi. Odpowiednie unormowanie współpracy i udziału w nim samorządów lub władz lokalnych umożliwia im zawieranie porozumień o zainicjowaniu współdziałania, odpowiednich organach w ramach współpracy transgranicznej.