Question

Wymogi akredytacyjne oraz wymogi prawne dotyczące akredytacji w Polsce i na świecie

Answer 1

AKREDYTACJA jest zewnętrznym poświadczeniem, stwierdzającym, że dana placówka oświatowa zapewnia wysoką jakość oferowanych usług. Jeśli placówka oświatowa wchodzi na ścieżkę akredytacji, jest to równoznaczne z jej wejściem na drogę jakości. Z całą pewnością - dla żadnej z placówek jej droga jakości nie rozpoczyna się całkowicie na nowo od akredytacji, ale w większości przypadków jest to istotny moment rozpoczęcia w organizacji działań o charakterze systemowym na rzecz jakości.
Placówka może uzyskać akredytację, jeżeli:
1) zapewnia bazę wyposażoną w środki dydaktyczne, w tym:
a) pomieszczenia dydaktyczne zapewniają prawidłowy przebieg procesu kształcenia,
b) w procesie kształcenia są wykorzystywane środki dydaktyczne umożliwiające prowadzenie zajęć zgodnie z założonymi celami programowymi, w szczególności z zastosowaniem techniki komputerowej i sieci teleinformatycznej,
c) baza i wyposażenie dydaktyczne są systematycznie dostosowywane do potrzeb prowadzonego kształcenia,
d) baza spełnia warunki bezpieczeństwa i higieny nauki i pracy;
2) zatrudnia wykwalifikowaną kadrę, w tym:
a) kadra posiada kwalifikacje i doświadczenie zawodowe odpowiednie do prowadzonego kształcenia,
b) praca kadry jest systematycznie oceniana,
c) tworzone są warunki dla stałego doskonalenia zawodowego kadry;
3) opracowuje i udostępnia materiały metodyczno-dydaktyczne, w tym:
a) programy nauczania dla prowadzonego kształcenia uwzględniają rozwiązania w zakresie nowych technik i technologii,
b) dokonywana jest ewaluacja prowadzonego kształcenia, a jej wyniki są wykorzystywane do modyfikacji programów nauczania i organizacji kształcenia.
Wniosek o przyznanie placówce akredytacji składa do kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę placówki osoba kierująca placówką, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, a w przypadku działalności oświatowej, o której mowa w art. 83a ust. 2 ustawy - osoba prowadząca tę działalność. Wzór wniosku określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
2. Do wniosku dołącza się:
1) akt założycielski placówki publicznej albo zaświadczenie o wpisie placówki niepublicznej do ewidencji placówek niepublicznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego, a w przypadku działalności oświatowej, o której mowa w art. 83a ust. 2 ustawy - zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z rejestru przedsiębiorców;
2) statut placówki, a w przypadku działalności oświatowej, o której mowa w art. 83a ust. 2 ustawy - informację o organizacji i zakresie tej działalności;
3) własną ocenę działalności placówki w ostatnim roku, w zakresie kształcenia zgłoszonego do akredytacji, opracowaną przez osobę kierującą placówką, zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
4) dowód wniesienia opłaty, o której mowa w § 6 ust. 1(§ 61. Placówka ubiegająca się o przyznanie akredytacji, z wyjątkiem placówki, która całość kształcenia prowadzi nieodpłatnie, wnosi na rachunek bankowy dochodów budżetu państwa wskazany przez kuratora oświaty opłatę w wysokości 760 zł.
2. Opłata, od chwili złożenia wniosku o przyznanie akredytacji, nie podlega zwrotowi.
3. Kurator oświaty, do dnia 31 grudnia każdego roku, podaje do publicznej wiadomości wysokość opłaty w następnym roku kalendarzowym, z uwzględnieniem waloryzacji, o której mowa w art. 68b ust. 10 ustawy.) , albo oświadczenie, że placówka całość kształcenia prowadzi nieodpłatnie.

W państwach europejskich władze krajowe zaczęły wykorzystywać akredytację dla potrzeb oceny jednostek oceniających zgodność od lat 70-tych ubiegłego wieku. Pierwszą inicjatywą mającą na celu ujednolicenie różnych usług akredytacyjnych na poziomie regionalnym było utworzenie w 1976 r. WECC (Western European Calibration Cooperation) a następną WELAC (Western European Labolatory Accreditation Cooperation) utworzoną w 1987 r. Organizacje te zostały połączone w 1994 r. tworząc EAL (European co-operation for Accreditation of Laboratories). Natomiast w 1991 r. powstało EAC (European Accreditation of Certification). W 1997 r. organizacje EAL i EAC połączyły się tworząc EA (European co-operation for Accreditation), która w 2000 r. uzyskała osobowość prawną. EA jest zarejestrowana na podstawie prawa holenderskiego jako stowarzyszenie non-profit, skupiające krajowe jednostki akredytujące działające we wszystkich głównych obszarach oceny zgodności.
Spełnianie celów stawianych przed europejską akredytacją wymaga funkcjonowania w państwach UE jednolitych ram prawnych dla akredytacji. Przygotowane Rozporządzenie jest wiążące w całości i będzie bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Rozporządzenie nakłada na państwa członkowskie obowiązek upoważnienia krajowych jednostek akredytujących do prowadzenia akredytacji w charakterze władzy publicznej. Każde państwo członkowskie zobowiązane jest do informowania Komisji oraz EA o tożsamości swojej jednostki akredytującej oraz o zakresie oceny zgodności, w odniesieniu do którego jednostka ta dokonuje akredytacji w związku z prawodawstwem wspólnotowym. Rozporządzenie zobowiązuje również krajową jednostkę akredytującą do informowania innych krajowych jednostek akredytujących o czynnościach z zakresu oceny zgodności, w odniesieniu do których dokonuje akredytacji oraz o wszelkich zmianach w tym względzie. W związku z wyznaczeniem dla europejskiej akredytacji istotnych dla UE zadań, państwa członkowskie muszą zapewnić, że ich krajowe jednostki akredytujące dysponują odpowiednimi zasobami, zarówno finansowymi jak i ludzkimi, w celu właściwego wykonywania tych zadań, w tym działalności krajowych jednostek akredytujących w ramach europejskiej i międzynarodowej współpracy akredytacyjnej.Obowiązkowy udział wszystkich krajowych jednostek akredytujących w zarządzanym przez EA systemie oceny wzajemnej ma zapewnić ujednolicenie w krajach członkowskich poziomu rygoryzmu w odniesieniu do udzielanych akredytacji.Rozporządzenie przewiduje wszechstronne wykorzystywanie akredytacji w procesie powoływania jednostek notyfikowanych. Państwo członkowskie decydujące się na nie wykorzystywanie akredytacji, zobowiązane jest do dostarczenia Komisji i innym państwom członkowskim wszelkich pisemnych dowodów koniecznych do sprawdzenia kompetencji jednostek oceniających zgodność, które wybiera do wdrożenia danego wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego.Rozporządzenie w istotny sposób ogranicza możliwości korzystania z akredytacji transgranicznej. Podmiot ubiegający się o akredytację zobowiązany jest do złożenia stosownego wniosku do krajowej jednostki akredytującej w państwie członkowskim w którym prowadzi działalność. Tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy krajowa jednostka akredytująca o której mowa powyżej nie dokonuje akredytacji w zakresie oceny zgodności będących przedmiotem starań o akredytację, akredytacja może być udzielona przez zagraniczną jednostkę akredytującą. O zamiarze udzielenia takiej akredytacji musi być poinformowana krajowa jednostka akredytująca w państwie członkowskim w którym wnioskująca jednostka oceniająca zgodność prowadzi działalność. Celem Rozporządzenia jest unikanie wielokrotnej akredytacji oraz zagwarantowanie, że w UE wystarczy jeden certyfikat akredytacji na całe terytorium Unii.Udzielając akredytacji w obszarze dobrowolnym jak i regulowanym krajowa jednostka akredytująca musi być zorganizowana i prowadzona w sposób dający gwarancję obiektywizmu i profesjonalizmu jej działań. Wzmocnionej roli akredytacji w UE towarzyszą zwiększone oczekiwania. Zapewne europejska akredytacja, w tym akredytacja krajowa prowadzona przez Polskie Centrum Akredytacji, spełni te oczekiwania, skutecznie wdrażając przepisy Rozporządzenia. Zgodnie z przyjętym okresem przejściowym, Rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2010 r.