proporcjonalny system wyborczy wiekszościowy system wyborczy klauzula zaporowa(próg wyborczy) cenzus koalicja opozycja parlamentarna opozycja pozaparlamentarna kadencja mandat wolny mandat imperatywny immunitet materialny Prezydium Sejmu (Senatu) Konwet Seniorów klub koło komisja stała komisja nadzwyczajna komisja śledcza parlamentarny tryb pracy posiedzenie plenarne prawo inicjatywy ustawodawczej nowelizaja ustawy kworum głosowanie aklamacja zwykła większość głosów bezwzględna wiekszość głosów ustawa uchwała interpelacja zapytanie poselskie obstrukcja parlamentarna stan wojny prerogatywa kontrasygnata rozporzadzenie zarzadzenie postawnowienie stan wojenny satan wyjatkowy desygnacja akredytacja prawo łaski ratyfikacja weto ustawodawcze orędzie odpowiedialnosc konstytucyjna expose absolutorium odpowiedzialność polityczna wotum nieufności konstruktywne wotum nieufności rząd większościowy rząd mniejszościowy administracja zespolona administracja niezespolona sprawiedliwość kontrola instancyjna niezawiłość immunited sędziowski domniemanie niewinności skarga konstytucyjna
tomeksokol12
Cenzus - ograniczenie w prawie wyborczym, wobec służby wojskowej, administracyjnej, publicznej, etc., relatywne do określonej grupy społeczeństwa.
Koalicja rządowa to porozumienie partii politycznych w celu powołania wspólnego rządu.
Orędzie - uroczyste oznajmienie, przemówienie ważnej osoby w państwie (zwykle polityka) skierowanej do ogółu. Zwykle dotyczy bieżącej sytuacji politycznej w kraju. Często orędzia pojawiają się przed i po wyborach, a także w trakcie uroczystych wizyt polityków.
Skarga konstytucyjna - środek prawny przewidziany w polskim prawie jako impuls do usuwania z systemu prawa norm prawnych niezgodnych z Konstytucją.
Rząd mniejszościowy – gabinet w systemie parlamentarnym lub parlamentarno-gabinetowym, który nie ma poparcia większości deputowanych w parlamencie.
Ułaskawienie – indywidualny akt ingerencji odpowiedniego organu władzy wykonawczej lub w kompetencje władzy sądowniczej polegający najczęściej na całkowitym darowaniu kary lub też częściowym złagodzeniu postanowień wyroku sądowego.
Stan wojenny - jeden ze stanów nadzwyczajnych, polegający na przejęciu administracji przez wojsko.
Postanowienia wydaje sąd, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, prokurator, organ administracji publicznej w sprawach dotyczących poszczególnych kwestii wynikających w toku konkretnego postępowania (postępowanie administracyjne, cywilne, karne) oraz Prezydent RP, Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu.
Weto ustawodawcze - zawieszające do czasu ponownego rozpatrzenia ustawy przez izby
Domniemanie niewinności – zasada według której każda osoba jest niewinna przedstawianych jej zarzutów, dopóki wina nie zostanie jej udowodniona. Zasada domniemania niewinności sięga swymi korzeniami prawa rzymskiego.
Exposé - przemówienie programowe przedstawiane przez przewodniczącego rządu (desygnowanego na premiera) na forum parlamentu (jednej z jego izb).
Absolutorium - określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego, który to akt ma na celu stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.
Zarządzenie jest aktem normatywnym wydanym przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.
Odpowiedzialność konstytucyjna to przewidziane z reguły konstytucją konsekwencje, które można zastosować wobec osób zajmujących wysokie stanowiska w państwie, jeśli te osoby podczas wykonywania swoich funkcji naruszyły konstytucję bądź inne ustawy.
Wotum nieufności - podjęta w specjalnym głosowaniu uchwała parlamentu w systemie rządów parlamentarno-gabinetowych, wyrażająca brak zaufania do działalności ministra albo rządu, prowadząca do ich dymisji. Jest to instrument egzekwowania politycznej odpowiedzialności ministra czy rządu.
Zapytanie poselskie - zapytanie skierowane przez posła lub grupę posłów do rządu lub konkretnego ministra, do prezesa NIK bądź do prezesa NBP. Istnieje ustawowy obowiązek udzielenia na nie odpowiedzi w terminie 21 dni. Jest formą kontroli parlamentarnej nad władzą wykonawczą. W odróżnieniu od interpelacji poselskiej, zapytanie nie może być połączone z debatą.
Konwent Seniorów – organ Sejmu oraz Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Mandat wolny – ukształtował się jako pochodna koncepcji zwierzchnictwa narodu. Opiera się na założeniu, że poseł reprezentuje cały zbiorowy podmiot suwerenności, nie jest więc związany instrukcjami wyborców. Wręcz przeciwnie – status posła jest ukształtowany na zasadzie niezależności prawnej, choć w wymiarze faktycznym musi liczyć się tak z głosami wyborców jak i partii, która wysunęła jego kandydaturę.
Opozycja – ugrupowanie lub grupa ugrupowań, w szczególności partii politycznych, będąca przeciwna polityce rządu, nie tworzących rządu i dążąca do przejęcia władzy. Partie, które nie weszły do parlamentu, nazywa się "opozycją pozaparlamentarną".
Koalicja rządowa to porozumienie partii politycznych w celu powołania wspólnego rządu.
Orędzie - uroczyste oznajmienie, przemówienie ważnej osoby w państwie (zwykle polityka) skierowanej do ogółu. Zwykle dotyczy bieżącej sytuacji politycznej w kraju. Często orędzia pojawiają się przed i po wyborach, a także w trakcie uroczystych wizyt polityków.
Skarga konstytucyjna - środek prawny przewidziany w polskim prawie jako impuls do usuwania z systemu prawa norm prawnych niezgodnych z Konstytucją.
Rząd mniejszościowy – gabinet w systemie parlamentarnym lub parlamentarno-gabinetowym, który nie ma poparcia większości deputowanych w parlamencie.
Ułaskawienie – indywidualny akt ingerencji odpowiedniego organu władzy wykonawczej lub w kompetencje władzy sądowniczej polegający najczęściej na całkowitym darowaniu kary lub też częściowym złagodzeniu postanowień wyroku sądowego.
Stan wojenny - jeden ze stanów nadzwyczajnych, polegający na przejęciu administracji przez wojsko.
Postanowienia wydaje sąd, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, prokurator, organ administracji publicznej w sprawach dotyczących poszczególnych kwestii wynikających w toku konkretnego postępowania (postępowanie administracyjne, cywilne, karne) oraz Prezydent RP, Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu.
Weto ustawodawcze - zawieszające do czasu ponownego rozpatrzenia ustawy przez izby
Domniemanie niewinności – zasada według której każda osoba jest niewinna przedstawianych jej zarzutów, dopóki wina nie zostanie jej udowodniona. Zasada domniemania niewinności sięga swymi korzeniami prawa rzymskiego.
Exposé - przemówienie programowe przedstawiane przez przewodniczącego rządu (desygnowanego na premiera) na forum parlamentu (jednej z jego izb).
Absolutorium - określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego, który to akt ma na celu stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.
Zarządzenie jest aktem normatywnym wydanym przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.
Odpowiedzialność konstytucyjna to przewidziane z reguły konstytucją konsekwencje, które można zastosować wobec osób zajmujących wysokie stanowiska w państwie, jeśli te osoby podczas wykonywania swoich funkcji naruszyły konstytucję bądź inne ustawy.
Wotum nieufności - podjęta w specjalnym głosowaniu uchwała parlamentu w systemie rządów parlamentarno-gabinetowych, wyrażająca brak zaufania do działalności ministra albo rządu, prowadząca do ich dymisji. Jest to instrument egzekwowania politycznej odpowiedzialności ministra czy rządu.
Zapytanie poselskie - zapytanie skierowane przez posła lub grupę posłów do rządu lub konkretnego ministra, do prezesa NIK bądź do prezesa NBP. Istnieje ustawowy obowiązek udzielenia na nie odpowiedzi w terminie 21 dni. Jest formą kontroli parlamentarnej nad władzą wykonawczą. W odróżnieniu od interpelacji poselskiej, zapytanie nie może być połączone z debatą.
Konwent Seniorów – organ Sejmu oraz Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Mandat wolny – ukształtował się jako pochodna koncepcji zwierzchnictwa narodu. Opiera się na założeniu, że poseł reprezentuje cały zbiorowy podmiot suwerenności, nie jest więc związany instrukcjami wyborców. Wręcz przeciwnie – status posła jest ukształtowany na zasadzie niezależności prawnej, choć w wymiarze faktycznym musi liczyć się tak z głosami wyborców jak i partii, która wysunęła jego kandydaturę.
Opozycja – ugrupowanie lub grupa ugrupowań, w szczególności partii politycznych, będąca przeciwna polityce rządu, nie tworzących rządu i dążąca do przejęcia władzy. Partie, które nie weszły do parlamentu, nazywa się "opozycją pozaparlamentarną".