Społeczeństwo stało się narodowościowo jednolite. Ilość osób z mniejszości narodowych osiągała ok. 5% (przed wojną było ponad 35 %). Po wojnie zaczęto również wysiedlać tych przedstawicieli mniejszości, którzy pozostali na terenie Polski. Przeprowadzony w lutym 1946 r. pierwszy powojenny spis ludności wykazał 23,7 mln mieszkańców (1 wrzesień 1939 r. 35,1 mln). W latach powojennych można było zaobserwować masowe migracje ludności. Okres wojenny i okupacyjny, spowodowały zasadnicze zmiany w strukturze polskiego społeczeństwa. Zarówno Niemcy jak i Rosjanie dokonali wywłaszczenia lub upaństwowienia przemysłu, zrujnowali lub wymordowali polską burżuazję i ziemiaństwo,. W rezultacie masowej zagłady Żydów, osłabiono prywatny kapitał i drobnomieszczaństwo. Wprowadzenie w życie w 1944 r. przez władze komunistyczne reformy rolnej doprowadziło do ostatecznego zniszczenia polskiego ziemiaństwa. Chłopi rozszerzyli zasób posiadanych ziem.
Zasady ideologii komunizmu zakładały, iż przodującą klasą społeczną będzie proletariat wielkoprzemysłowy. W rzeczywistości najwyższą pozycję w hierarchii władzy oraz dochodów zajęła tzw. wyższa biurokracja - nowa klasa. Jej strukturę tworzyli partyjni i państwowi dygnitarze, korpus oficerski wojska i milicji obywatelskiej, dyrektorzy fabryk, którzy tworzyli tzw. nomenklaturę. Udział w sprawowaniu "władzy" dawał dostęp do wielu nieosiągalnych wówczas dóbr materialnych min. mieszkanie, samochód, wysokie pensje, fundusze reprezentacyjne. Grupę tę nazywano popularnie "właścicielami Polski Ludowej" lub "czerwoną burżuazją" .Prawie identyczną pozycję zajmowali niektórzy przedstawiciele tzw. prywatnej inicjatywy.
Klasę średnią (ok. 10% społeczeństwa) tworzyli rzemieślnicy, zamożni chłopi oraz tzw. wolne zawody. Brak silnego przedstawicielstwa tej grupy w połączeniu z tzw. "spłaszczeniem" struktury społecznej (zbliżone dochody) było cechą charakterystyczną socjalistycznego społeczeństwa. Odmienny status posiadali rolnicy indywidualni. Pomimo, iż pracowali na tzw. "na swoim" nadal byli zależny od państwa, które dostarczało niezbędne maszyny, nawozy mineralne, prowadziło skup produktów rolnych. Ze względu na warunki pracy, osiągane dochody, brak opieki socjalnej i utrudnienie w dostępie do oświaty i kultury w szybkim czasie sprawił, iż sytuacja tej grupy była o wiele gorsza niż mieszkańców miast.
Społeczeństwo stało się narodowościowo jednolite. Ilość osób z mniejszości narodowych osiągała ok. 5% (przed wojną było ponad 35 %). Po wojnie zaczęto również wysiedlać tych przedstawicieli mniejszości, którzy pozostali na terenie Polski. Przeprowadzony w lutym 1946 r. pierwszy powojenny spis ludności wykazał 23,7 mln mieszkańców (1 wrzesień 1939 r. 35,1 mln). W latach powojennych można było zaobserwować masowe migracje ludności. Okres wojenny i okupacyjny, spowodowały zasadnicze zmiany w strukturze polskiego społeczeństwa. Zarówno Niemcy jak i Rosjanie dokonali wywłaszczenia lub upaństwowienia przemysłu, zrujnowali lub wymordowali polską burżuazję i ziemiaństwo,. W rezultacie masowej zagłady Żydów, osłabiono prywatny kapitał i drobnomieszczaństwo. Wprowadzenie w życie w 1944 r. przez władze komunistyczne reformy rolnej doprowadziło do ostatecznego zniszczenia polskiego ziemiaństwa. Chłopi rozszerzyli zasób posiadanych ziem.
Zasady ideologii komunizmu zakładały, iż przodującą klasą społeczną będzie proletariat wielkoprzemysłowy. W rzeczywistości najwyższą pozycję w hierarchii władzy oraz dochodów zajęła tzw. wyższa biurokracja - nowa klasa. Jej strukturę tworzyli partyjni i państwowi dygnitarze, korpus oficerski wojska i milicji obywatelskiej, dyrektorzy fabryk, którzy tworzyli tzw. nomenklaturę. Udział w sprawowaniu "władzy" dawał dostęp do wielu nieosiągalnych wówczas dóbr materialnych min. mieszkanie, samochód, wysokie pensje, fundusze reprezentacyjne. Grupę tę nazywano popularnie "właścicielami Polski Ludowej" lub "czerwoną burżuazją" .Prawie identyczną pozycję zajmowali niektórzy przedstawiciele tzw. prywatnej inicjatywy.
Klasę średnią (ok. 10% społeczeństwa) tworzyli rzemieślnicy, zamożni chłopi oraz tzw. wolne zawody. Brak silnego przedstawicielstwa tej grupy w połączeniu z tzw. "spłaszczeniem" struktury społecznej (zbliżone dochody) było cechą charakterystyczną socjalistycznego społeczeństwa.
Odmienny status posiadali rolnicy indywidualni. Pomimo, iż pracowali na tzw. "na swoim" nadal byli zależny od państwa, które dostarczało niezbędne maszyny, nawozy mineralne, prowadziło skup produktów rolnych. Ze względu na warunki pracy, osiągane dochody, brak opieki socjalnej i utrudnienie w dostępie do oświaty i kultury w szybkim czasie sprawił, iż sytuacja tej grupy była o wiele gorsza niż mieszkańców miast.