Question

Scharakteryzuj warstwy społeczne grupy zawodowe i style życia

Answer 1

Bez względu na ujęcie można przyjąć pewną wytyczną: warstwy społeczne są przejawem różnorodności; podważeniem założenia o równości i określają charakterystyczną grupę a nie indywiduum.


B. Odrobina marksizmu... Szkoła prawa natury z czasem podzieliła się na dwa tory. Jeden z nich reprezentowali liberałowie, drugi demokraci. Pierwsi podnosili hasła wtórnej nierówności, podczas gdy radykalniejsi demokracji „zmajstrowali” wynalazek zwany socjalizmem. Uporczywie pozostawali przy założeniu o całkowitej równości człowieka - naturalnej jak i społecznej. Ale jak pokazuje historia, wielu zatwardziałych ideologów z czasem poddawało rewizji swoje początkowe poglądy.

Tego rodzaju nutka niepewności wkradła się również w koncepcję marksizmu. W społecznej perspektywie, gdzie społeczeństwo wyznaczały dwie klasy: przedsiębiorców i robotników, podział ten bowiem nie odpowiadał doskonale strukturze faktycznej. W związku z powyższym zaczęto wyróżniać warstwy społeczne jako części składowe klasy. Ponieważ te wyznaczone zostały przez środki produkcji, pojawiać się miały takie twory jak burżuazja przemysłowa, burżuazja finansowa, proletariat wielkoprzemysłowy czy inteligencja.

  C. Esencja zagadnienia... Koncepcja, która pozostawała w świadomości musiała z czasem zostać nazwana. Podjął się tego nikt inny, jak Max Weber. Kolejny sukces dopisany do jego rozległego, abstrakcyjnego CV- będąc nazywanym ojcem socjologii, wprowadził doń wiele pojęć.

Wg. Webera warstwa społeczna była przykładem zróżnicowania społecznego i wyznaczała pewien zbiór, charakteryzujący się szczególną genezą. Ta z kolei mogła opierać się na jednej z trzech podstaw:


  1. Warstwa społeczna jako podzbiór klasy Ujęcie w zasadzie podobne do koncepcji marksistowskiej oznaczało wewnątrz-klasową segmentację oraz różnorodność nawet w tak integralnej grupie, jaką jest klasa społeczna.
  2. Warstwa społeczna to kategoria społeczno-zawodowa Wyodrębnienie grup, ze względu na miejsce i rolę w społeczeństwie, którego swoistą hierarchię wyznaczał poziom prestiżu (honoru). Stanowisko podobne reprezentował W. L. Warner.
  3. Warstwa społeczna jako subkultura Choć Weber nie używał wprost tego określenia, myślę, że może być one uznane za trafne. Warstwa miałaby być grupą ludzi żyjących w zbliżonych warunkach, tworząc wspólną kulturę, obyczaje, styl życia i normy. Czynniki te determinował wiek, wspólne poglądy (w tym najbardziej integrująca niechęć do czynnika czy instytucji) czy rodzaj pracy. Nieodłącznie dołącza się do tej charakterystyki zakres i formę uczestnictwa grupy w konsumpcji dóbr, czy to kulturalnych czy materialnych.

Należy pamiętać, że elementy warstwy społecznej podobnie jak klasy są zawsze spojone wewnętrznymi zależnościami, które implikują odrębność tworu. Gwarancję bezpieczeństwa, jaka niezbędna jest każdemu człowiekowi zapewnia poczucie przynależności a to z kolei prowadzi do poczucia odrębności. Odrębność dysocjuje na postawy wyższości albo, rzadziej niższości. Warstwa jest trwałą i istotną grupą odniesienia a wykluczenie jednostki z niej może prowadzić do całkowitej alienacji.

Ponieważ bardziej utożsamiamy się z przedstawicielami grup, z którymi stykamy się na co dzień tudzież z tymi na które pozwalają nam zrealizować imperatywy, solidaryzm w obrębie warstw jest większy niż w obrębie klasy czy nawet społeczeństwa. Dlatego też obecność w nieformalnej grupie młodzieżowej może być bardzo istotna dla młodego człowieka a jej normy bardziej doniosłe, niż te przytaczane przez rodzinę czy uznane autorytety.

Wszystkie powyższe prawidła oznaczają warstwę jako niepodważalną oraz dominującą w życiu jej uczestnika. Jednak trzy teoretyczne podstawy istnienia warstw w praktyce krzyżują się. Każdy z nas jest zarazem częścią podgrupy w obrębie klasy, reprezentuje pewien status oraz przynależy do subkultury. Przynajmniej teoretycznie. Wymienione warstwy społeczne nie muszą nakładać się, toteż jednostka może zetknąć się z kolizją norm, wyznaczonych przez różne warstwy, po czym dokonać wiążących wyborów.

  D. Empirycznie wykończenie... Koncepcja warstwy społecznej jako przynależność do grupy społecznej lub zawodowej, została rozwinięta przez W. L. Wernera. Takie ujęcie warstwy społecznej nazwał stratyfikacyjnym. Miała być to zmienna, mierzalna, ustalana empirycznie na podstawie trzech zmiennych:
- wysokości dochodów, określonych w zarobionych pieniądzach
- wykształcenia, określonym długością nauki i osiągnięciami personalnymi
- prestiżu zawodowego, czyli zajęcia uznanego w danej społeczności za zaszczytne.