Question

prosze o napisanie krotkiego referatu na temat :

"Dziura ozonowa-jak sie tworzy i dlaczego szkodzi"

prosze to tak napisac zeby kazdy to zrozumial

Z gory dziekuje ;)

Answer 1

Powstawanie dziury ozonowej 

Dziura ozonowa powstaje wskutek niszczenia warstwy ozonowej przez związki chemiczne, zwane freonami. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego freony ulegają fotolizie, w wyni-ku czego uwalniane zostają atomy chloru. Chlor wchodzi w reakcję z ozonem, tworząc równie ak-tywny tlenek chloru (ClO) oraz zwykły tlen (O2). Następnie reakcja dwóch cząsteczek tlenku chloru prowadzi do powstania cząsteczki dwutlenku chloru (ClO2) oraz uwolnienia kolejnego atomu chlo-ru, który rozbija następne cząsteczki ozonu. Oprócz tego dwutlenek chloru może ulegać rozpadowi na atom chloru oraz dwuatomową cząsteczkę tlenu.
Reakcje chemiczne zachodzące podczas niszczenia ozonu:

CnClxFy CnFy + x Cl

Cl + O3 ClO + O2

2 ClO ClO2 + Cl

ClO2 Cl + O2

Przedstawione powyżej reakcje przebiegają aż do całkowitego wyczerpania się cząsteczek ozonu lub do momentu usunięcia chloru wskutek innych reakcji chemicznych.
Ocenia się, że roczne tempo spadku zawartości ozonu wynosi poniżej 0,2% w okolicach równika oraz od 0,4% do 0,8% w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Jednak najwięk-sze (i wciąż zwiększające się) tempo spadku ozonu stratosferycznego obserwuje się w rejonie bie-guna południowego w okresie wczesnojesiennym (przełom września i października). W okresie 1987-92 całkowita zawartość ozonu stratosferycznego zmniejszyła się o ponad 50% w stosunku do zawartości z 1970 roku, kiedy to średnia październikowa wynosiła jeszcze 300D.
Skutki niszczenia warstwy ozonowej

Ozonosfera pochłania bardzo szkodliwe dla wszystkich żywych organizmów promienio-wanie ultrafioletowe (UV) o długości fali poniżej 390 nm. Niszczenie warstwy ozonowej prowadzi do zmniejszania się efektywności pochłaniania promieni UV. W wyniku tego organizmy są narażo-ne na zwiększone promieniowanie ultrafioletowe.
Nadmiar promieni UV może doprowadzić do zakłócenia równowagi całych ekosystemów. Promieniowanie ultrafioletowe przenika wodę do kilku metrów wgłęb (w przypadku wód czystych nawet do kilkunastu metrów). Powoduje to zamieranie szczególnie wrażliwych organizmów rośli-nnych i zwierzęcych tworzących plankton. Konsekwencje tego są widoczne w następnych ogni-wach łańcucha troficznego. Zmniejszy się więc występowanie ryb żywiących się planktonem oraz ryb drapieżnych.
Promieniowanie ultrafioletowe wpływa również niekorzystnie na rośliny. Wśród roślin, które wykazują reakcję na promienie UV, ponad dwie trzecie gatunków jest na nie wrażliwe. Nale-ży przy tym zaznaczyć, że są to głównie gatunki roślin uprawnych i przemysłowych. Zwiększenie się natężenia promieniowania ultrafioletowego na Ziemi odbije się z pewnością w gospodarce człowieka. Zmniejszenie liczebności populacji ryb, na skutek zaniku planktonu, doprowadzi do znacznie mniejszych połowów na określonym terenie. Ucierpi więc rybactwo i rybołówstwo. W wyniku niszczenia przez promienie UV chlorofilu roślin uprawnych (np. zbóż) zmniejszą się plony, a więc ucierpi rolnictwo. Promieniowanie ultrafioletowe może jednak negatywnie wpływać bez-pośrednio na ludzi. Poprzez wytwarzanie pigmentów w skórze, człowiek tylko w niewielkim stop-niu jest zdolny do obrony. Nadmierne promieniowanie UV może osłabiać u ludzi system immu-nologiczny i tym samym zmniejszać odporność na infekcje i choroby. Wśród chorób tych najgroź-niejsze są z pewnościąchoroby nowotworowe, a szczególnie nowotwory skóry (np. czerniak). Pro-mienie UV powodują także przyspieszenie procesów starzenia się skóry i wczesne pojawianie się takich zmian, jak zgrubienia, przebarwienia, zmarszczki. Również w niebezpieczeństwie są oczy. Wiele osób zna już skutki długiego przebywania na słońcu,zwłaszcza nad wodą czy na śniegu – za-czerwienienie, podrażnienie spojówek. Lekarze uważają, że jest to też jedną z przyczyn powstawa-nia zaćmy, szczególnie u ludzie na najsłoneczniejszych obszarach globu. Niektóre z substancji roz-kładających ozon powodują również podnoszenie się temperatury Ziemi – zatrzymują ciepło pro-mieni słonecznych, nie pozwalając im uciec z powrotem w kosmos. Zjawisko to zwane efektem cie-plarnianym powoduje szybsze topnienie górskich i okołopolarnych lodowców i prowadzi do zabu-rzeń klimatu, np., zanikania przejściowych pór roku i szybkich przejść od mroźnych zim do upal-nych lat.