Question

Praca na WOS na temat "CZŁOWIEK W GOSPODARCE RYNKOWEJ" . potrzebuję na dzisiaj ! Praca ma być na kartkę A4, ale nie musicie aż tak dużo :) Fajnie by było żeby kilka osób mi napisało po kilkanaście zdań i bym sobie coś z tego złożyła, tylko proszę nie kopiować wszystkiego z neta ;) 17 punktów!

Answer 1

Wytwarzanie dóbr jest świadomym działaniem człowieka w procesie pracy,
a uzasadnieniem tej aktywności jest zaspokajanie własnych potrzeb człowieka – wytwórcy, lub potrzeb społecznych. Podmiotowość człowieka może się tu przejawiać w fakcie wolnego wyboru swojego działania, wyboru surowców i narzędzi oraz zastosowanej techniki pracy, wreszcie w nadaniu cech indywidualnych swojemu dziełu.

Warunkiem zachowania tak przyjętej podmiotowości jest wolność decyzji dotyczącej podjęcia pracy. Uczynienie człowieka niewolnikiem zmuszanym do pracy jest równoznaczne z odebraniem Mu godności podmiotu.
Współcześnie zarysowany wyżej model wytwarzania we wcześniejszych epokach dóbr w warunkach gospodarki naturalnej ustąpił miejsca gospodarce towarowej opartej na wytwarzaniu produktów do wymiany co doprowadziło do społecznego podziału i wyodrębnienia różnych producentów – specjalistów.

Tu podmiotowość człowieka – wytwórcy staje się mniej oczywista jako funkcjonującego w społecznym układzie, a więc do tego układu uzależnionego.
Sprawa staje się jeszcze bardziej złożona w sytuacji, gdy prostą gospodarkę towarową polegającą na pracy we własnym warsztacie indywidualnych wytwórców zastępuje praca ludzi najętych tj. siły roboczej, wytwarzającej przy pomocy narzędzi, które do niej nie należą. W rozwiniętym społeczeństwie pojawia się wtedy 'praca jako towar oferowany właścicielowi narzędzi pracy, czy ogólniej właścicielowi środków produkcji' .

Warunkiem zachowania przez wytwórców podmiotowości w gospodarce towarowej jest brak pomysłu pracy i świadomość wolności decyzji co do jej podjęcia, a także możliwość dzięki owocom pracy zrealizowania godziwych aspiracji. Takie zdefiniowanie podmiotowości wytwórców jest jednak uproszczone – nie obejmuje ono bowiem złożoności sytuacji życiowej ludzi we współczesnym społeczeństwie. Są bowiem okoliczności, które formalnie wolnemu człowiekowi narzucają obowiązek pracy, aby np. dotrzymać wymaganiom systemu norm moralnych (np. konieczność zapewnienia rodzinie godnych warunków życia).

Także nieunikniony w warunkach gospodarki rynkowej konflikt między 'pracą, a kapitałem' jest przyczyną zjawisk ograniczających podmiotowość człowieka – bezpośredniego wytwórcy (np. groźba utraty pracy, wykorzystywanie pracowników, narażanie na szwank zdrowia i życia pracowników).
Zarówno filozofowie, jak i ekonomiści nadali ekonomii – nauce o skutecznym gospodarowaniu wymiar moralny.

W 'Teorii uczuć moralnych' A. Smith  zawarł pogląd, że człowiek jest jednostką obdarzoną sumieniem, które bezstronnie ocenia ludzkie czyny, oddzielając dobre do złych i uznał, że ludzi z natury swojej są skłonni do dobra. Odrzucał przy tym obawy dotyczące egoizmu ludzi jako przesłanki działania produkcyjnego wyrażając przekonanie o doskonałym mechanizmie gospodarki rynkowej, która obiektywnie przyczynia się do doba społeczeństwa. Ten optymistyczny sąd o ludziach brał się u Smitha z zaakceptowania poglądów D. Hume`a, który był autorem tzw. koncepcji społeczno – utylitarnej.

'Ludzie postępują dobrze, bowiem to stawia nam – ludziom – satysfakcję
i przyjemność, gdy inni odnoszą z tego postępowania korzyści i obdarzają nas z tego tytułu sympatią' .
Współcześnie uznaje się, człowiek jako indywidualna jednostka
w społeczeństwie jest wartością, której podporządkować należy działanie gospodarcze w procesie wytwarzania dóbr i to zarówno człowiekowi – konsumentowi jak i człowiekowi – wytwórcy.

Każde działanie gospodarcze winno być zorganizowane zgodnie z wymogami ustroju człowieka i jego potrzebami społecznymi, dlatego też wiele dyscyplin naukowych (filozofia, psychologia, socjologia pracy, prakseologia, organizacja pracy, ekonomika i prawo pracy) bada zależności i wzajemne uwarunkowania różnych zjawisk zachodzących w procesie pracy i określa zasady racjonalnego kształtowania układu człowiek – praca. Układ ten ma sprzyjać człowiekowi oraz zapewnić wysokie efekty działania produkcyjnego człowieka (działania przedsiębiorczego).

W procesie pracy biorą udział trzy podstawowe grupy czynników:
• Człowiek
• Narzędzia pracy
• Przedmioty pracy
Warunkiem sprawności i wysokiej efektywności tego procesu jest możliwie najlepsze dostosowanie pracy i jej warunków do człowieka (człowiek jest podmiotem działań). Każdy człowiek ma inne możliwości wyznaczone przez anatomiczne cechy organizmu oraz fizyczne i psychiczne predyspozycje. Ze względu na różnorodność ludzi wyniki pomiarów tych cech podawane są w formie wielkości średnich, które z kolei wykorzystywane są przy projektowaniu wyposażenia technicznego, wykorzystywanego przez człowieka w procesie pracy. Predyspozycje fizyczne człowieka ustalone są w drodze badań fizjologicznych określających wpływ pracy na ustrój człowieka oraz jego poszczególne narządy i układy. Najbardziej ogólną formą ich wyrażania stanowi graniczny wysiłek energetyczny, a więc ilość energii, którą organizm ludzki może w jednostce czasu przeznaczyć na pracę. Predyspozycje psychiczne człowieka ustalone są w drodze badań i eksperymentów psychologicznych. Wskazują one jednoznacznie na istnienie granic możliwości działania człowieka. Predyspozycje psychiczne mogą też być kształtowane w wyniku szkolenia, treningu, wprawy.