Question

POMOCY!
Sytuacja młodzieży na rynku pracy w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Porównaj sytuację młodzieży polskiej i europejskiej, korzystając z materiałów źródłowych z zadań 1-4. Zajmij i uzasadnij własne stanowisko w sprawie wyzwań, przed jakimi stają młodzi ludzie na rynku pracy. Zastanów się, jakimi sposobami rząd powinien zwalczać bezrobocie wśród młodych Polaków i przeciwdziałać mu, a następnie przedstaw cztery sposoby zapewnienia pracy młodzieży.

Answer 1

Jest to troszkę długie, ale jest w tym wszystko.

Polski rynek pracy zmienia się w bardzo szybkim tempie. Jest to przede wszystkim wynikiem adaptowania się naszej gospodarki do realiów panujących na globalnym rynku pracy.

Przez ostatnie lata przemiany gospodarcze spowodowały dużą zmianę mentalności polskich pracowników. Przede wszystkim pojawił się szacunek dla pracy własnej i cudzej. Wraz z końcem protekcyjnej polityki państwa w 1989 roku Polacy przekonali się, że praca jest dobrem, które nie przychodzi łatwo i które trzeba cenić. Ludzie, którzy mają pracę wykonują ją solidnie. Polacy są społeczeństwem młodym, coraz lepiej wykształconym i gotowym do podnoszenia swoich kwalifikacji.

Jako pewnego rodzaju motor wzrostu zatrudnienia uważany jest sektor usług - w odróżnieniu od rolnictwa i przemysłu, gdzie następował spadek zatrudnienia. W ostatnich kilku latach w UE obserwuje się wzrost roli elastycznych form zatrudnienia, tj. pracy w niepełnym wymiarze oraz zatrudnienia na czas określony. Od roku 2000 znacznie wzrosło zatrudnienie osób starszych, co jest odbierane jako efekt prowadzonej w tym obszarze polityki (reformy systemów emerytalnych).
Dużym problemem, znajdującym się obecnie w centrum zainteresowania polityków, jest zatrudnienie młodzieży. Od kilku lat obserwuje się spadek zatrudnienia młodych ludzi (w wieku 15-24 lat), co po części wydaje się być efektem wydłużania procesu edukacji i szkolenia młodzieży. Sytuacja ta rodzi potrzebę podejmowania wysiłków skierowanych na umożliwienie młodzieży godzenia nauki z pracą, a poprzez to poprawę sytuacji młodzieży na europejskim rynku pracy.

Do najważniejszych umiejętności wymaganych przez potencjalnych pracodawców należy zaliczyć:

znajomość języków obcych - co najmniej jeden biegle.
Znajomość biegle przynajmniej jednego języka obcego zwiększa kilkakrotnie szanse na rynku pracy. Często pojawia się możliwość pracy w zespołach międzynarodowych komunikujących się ze sobą przez Internet, otwierają się bardzo szerokie możliwości kształcenia w różnych miejscach świata, coraz bardziej popularne są wirtualne sale wykładowe, w których dzięki Internetowi zasiadają jednocześnie studenci z kilku krajów. umiejętność wykorzystania komputera w codziennej pracy - w dzisiejszych czasach jest to absolutnie nieodzowna umiejętność. Mając do dyspozycji podstawowe aplikacje biurowe i dostęp do Internetu przyszły pracownik powiniwn na zadany temat w ciągu kilku godzin przygotować obszerny raport, zrobić potrzebne wyliczenia, skonstruować wymagane tabele i efektownie przeprowadzić prezentację. Wszystko w atrakcyjnej kolorystycznie i przestrzennie formie przy użyciu dostępnych technik multimedialnych. Na każdej uczelni jest już dostęp do odpowiedniego sprzętu, na którym można się wszystkiego nauczyć. umiejętności interpersonalne - te umiejętności należy posiadać, uczyć się ich i doskonalić je wciąż na nowo. Oprócz wiedzy specjalistycznej i technicznej bardzo ważna jest umiejętność odpowiedniego "sprzedania siebie". Łatwość nawiązywania kontaktów pomaga w docieraniu do odpowiednich ludzi, umiejętność słuchania sprawia, że przyszli współpracownicy darzą się szacunkiem, a umiejętność pracy w grupie pozwoli uniknąć niepotrzebnych konfliktów. Taka wiedza i umiejętności pozwalają na lepszy wybór zawodu i sprawiają, że wybór ten będzie trafny, a praca sprawi radość.

Do tych trzech kluczowych grup umiejętności warto jeszcze dodać zdolność do szybkiego uczenia się, otwartość na zmiany oraz umiejętność docierania do odpowiednich informacji. Rynek pracy staje się coraz bardziej globalny i w każdej dziedzinie przydają się informacje z pozornie niezwiązanych obszarów wiedzy. Wszystkie te aspekty powodują, że istnieje grupa zawodów, na które prawdopodobnie za kilka lat powstanie zapotrzebowanie na największą ilość specjalistów:

1. informatycy - niewątpliwie najbardziej dynamiczna grupa zawodowa. Szczególnie poszukiwani będą programiści, projektanci serwisów www, specjaliści od rozwiązań internetowych (e-commerce), graficy komputerowi, specjaliści ds. projektowania i wdrożenia zintegrowanych pakietów zarządzania firmą, administratorzy baz danych, specjaliści ds. zabezpieczeń, administratorzy sieci. Można z dużą pewnością stwierdzić, że poszukiwani będą informatycy praktycznie każdej specjalizacji.

2. finansiści - w Polsce szczególnie poszukiwani będą specjaliści ds. controlling�u, budżetowania, analizy kosztów, zarządzania finansami, doradcy inwestycyjni. Oczywiście nie spadnie popyt na utalentowanych księgowych, jednak stawiane im będą coraz wyższe wymagania.

3. inżynierowie - infrastruktura przemysłowa, komunalna oraz transportowa w Polsce będzie wymagała wielu specjalistów z zakresu telekomunikacji, nowoczesnych technologii, budownictwa, ochrony środowiska, automatyki przemysłowej, cybernetyki.

4. logistycy - jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się branż. Poszukiwani będą specjaliści z zakresu projektowania rozwiązań logistycznych, zarządzania przepływem towarów, spedycji, transportu, itp.

5. handlowcy - chyba nigdy nie skończy się popyt na dobrych przedstawicieli handlowych oraz specjalistów ds. sprzedaży. Tutaj również będziemy mieli do czynienia z rosnącą specjalizacją w kierunku rozwiązań business-to-business, sprzedaż sieciową, sprzedaż bezpośrednią, specjalistów ds. działań przed-sprzedażnych oraz po-sprzedażnych, wzrośnie rola Internetu jako ważnego źródła sprzedaży.

6. specjaliści od marketingu - podobnie jak sprzedaż będzie coraz bardziej specjalistyczny. Coraz więcej specjalistów będzie potrzebnych w badaniach marketingowych, pozyskiwaniu odpowiednich i aktualnych danych gospodarczych. Rozwinie się marketing internetowy, wzrośnie rola mediów. W firmach marketing będzie skierowany coraz bardziej na zarządzanie poszczególnymi markami. Wzrośnie również zapotrzebowanie na specjalistów ds. public relations.

7. specjaliści od zarządzania zasobami ludzkimi - firmy w Polsce coraz większą wagę przywiązują do odpowiedniego podejścia do zarządzania swoimi kadrami, w szczególności do podwyższania efektywności pracy. Dlatego bardzo poszukiwani będą specjaliści ds. rozwoju personelu, rekrutacji, systemów motywacyjnych, efektywności pracy oraz szkoleniowcy i trenerzy zarówno zewnętrzni jak i wewnętrzni.

Jednocześnie z powyższymi grupami zawodowymi rozwinie się zapotrzebowanie na różnego rodzaju doradców - specjalistów z takich dziedzin jak psychologia, socjologia, problemy rodzinne, doradztwo zawodowe. Coraz większą role odgrywać będą również wolne zawody takie jak lekarze czy prawnicy. Pojawi się pewna ilość nowych, wolnych zawodów, także wielu osób w tradycyjnych dotąd dziedzinach. Coraz częściej sprawdzeni specjaliści zatrudniani będą jako zewnętrzni konsultanci przy kilku przedsięwzięciach na raz. Wzrośnie rola kontraktów na czas określony, umów tymczasowych czy innych niekonwencjonalnych form zatrudnienia.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zapewnia Polakom prawo do podejmowania legalnej pracy w innych państwach członkowskich. Na razie Polacy mogą bez ograniczeń pracować w tzw. nowych państwach członkowskich (z wyjątkiem Malty), które stały się członkami Unii w maju 2004r., w krajach tzw. starej Unii (Wielka Brytania, Szwecja, Irlandia, Islandia, Finlandia, Hiszpania, Portugalia, Grecja, Włochy) oraz od stycznia 2007 r. w Bułgarii i Rumunii.
W pozostałych krajach obowiązują okresy przejściowe, czyli ograniczenia w dostępie do rynku pracy. Zostaną one zniesione 1.05.2009 r.. W wyjątkowych przypadkach mogą one zostać utrzymane do 30 kwietnia 2011 r. Okresowe ograniczenia dotyczą pracowników, czyli osób zatrudnianych na podstawie umowy o pracę, nie ma natomiast ograniczeń dla osób chcących pracować na własny rachunek, czyli zamierzających prowadzić działalność gospodarczą w UE.
Jak wynika z badań popytu na pracę, zapotrzebowanie na pracowników z wyższym wykształceniem jest duże w stosunku do bezrobocia w tej grupie osób, przy czym dla pracodawców liczy się nie tylko sam dyplom ukończenia szkoły wyższej, ale wymagana jest także specjalistyczna wiedza i umiejętności.

Obecnie bezrobocie dotyka najboleśniej osoby młode, tj. do 34 roku życia, przy czym obserwuje się właśnie w tej grupie stosunkowo największą poprawę - od 2003 r. do połowy 2006 r.. Liczba bezrobotnych wśród młodzieży do 24. roku życia spadła o 290 tys. osób, zaś w grupie 25-34 lat - o 195 tys.

Wśród zjawisk mających wpływ na wzrost dynamiki zmian na rynku pracy po akcesji Polski do UE są:

zachowania pracodawców walczących o uzyskanie przewagi konkurencyjnej rosnąca skala sezonowego wzrostu liczby pracujących wzrost liczby ofert pracy w rolnictwie wzrost znaczenia zatrudnienia okresowego przewaga wzrostu wydajności nad presją płacową duża skala subsydiowania zatrudnienia ze środków publicznych ujawnienie się popytu na nowe zawody i kwalifikacje, zwłaszcza w sferze nowych technologii

Pozytywnym zjawiskiem po 1 maja 2004 r. okazały się znaczne uproszczenia wprowadzone w zasadach zatrudniania Polaków na rynkach pracy pozostałych państw członkowskich, włącznie z ich pełnym otwarciem.
Od 2007 r. roku także Polska otworzyła swój rynek pracy dla wszystkich obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej.

Obecna skala bezrobocia w Polsce jest jednym z największych i najbardziej dotkliwych problemów społeczno-gospodarczych. Najwyższy poziom bezrobocia w skali Unii Europejskiej (na koniec 2006 r.) jest faktem, który powinien wzbudzać jeszcze większy niż dotychczas niepokój (m.in. z uwagi na otwarcie rynku pracy w Polsce), przejawiający się w aktywnym angażowaniu władz w zwiększanie zatrudnienia i rozwój przedsiębiorczości.

Polska ma najniższy w Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym - wynosił on w 2004 r. jedynie 51,7% ,co oznacza nie mniej nie więcej, że jedynie co drugi Polak, który mógłby pracować, pracuje.
Trzeba pamiętać oczywiście, że wskaźnik ten obniża udział naszych rodaków w systemie edukacji - wzrastający zresztą z roku na rok - tym nie mniej statystyka ta dobitnie pokazuje zapaść polskiego rynku pracy.
W każdej z grup wiekowych Polska wypada dramatycznie. Wskaźnik zatrudnienia osób młodych (15-24 lata) wynosił w naszym kraju w 2004 r. 21,7%, wobec 36,8% w Unii Europejskiej, czy 65,9% w Holandii (lider wśród państw UE). W tym zestawieniu jesteśmy na 23 pozycji, wyprzedzając Luksemburg i Litwę.
Jeszcze gorzej wypadamy w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i Japonią. Większość specjalistów zajmujących się problematyką rynku pracy w Polsce przyczyn obecnej, złej sytuacji upatruje w wysokich kosztach zatrudnienia nowego pracownika. Rzeczywiście jedną z ważnych przesłanek podejmowania przez pracodawców decyzji rekrutacyjnych jest kalkulacja kosztów pracy.

Swobodne podejmowanie pracy przez Polaków w krajach UE jest wprowadzane stopniowo. Zlikwidowano wiele barier utrudniających pracę w państwach członkowskich. Przepisy dotyczące zatrudnienia Polaków ulegają szybkim zmianom, dlatego przed wyjazdem do konkretnego państwa należy zawsze zweryfikować w polskich placówkach dyplomatycznych podawane przez środki masowego przekazu informacje. Wszystkie kraje "starej" Unii musiały do 30 kwietnia 2006 r. zgłosić Komisji, czy decydują się na przedłużenie okresów przejściowych o kolejne 3 lata. Potem zgodnie z traktatem akcesyjnym mogą przedłużyć okresy przejściowe o kolejne, ostanie 2 lata, pod warunkiem, iż przedstawią Komisji powody tej decyzji.

Na przyjęcie do pracy absolwenta uczelni w przypadku 15,80% ankietowanych pracodawców wpływa wiedza nabyta w trakcie studiowania. Nieco mniej badanych (13,93%) za atuty przemawiające za zatrudnianiem absolwentów uczelni uważa entuzjazm i zaangażowanie osób rozpoczynających pracę zawodową. Ważną zaletą dla 10,60% ankietowanych jest dyspozycyjność absolwentów. 7% badanych pracodawców zatrudniało absolwentów uczelni z uwagi na ich mniejsze oczekiwania dotyczące wynagrodzeń. Natomiast 6,24% pracodawców uznawało, iż absolwenci - z uwagi na rozpoczynanie kariery zawodowej - nie mają jeszcze złych nawyków, jakie czasami pracownicy wynoszą z poprzednich miejsc pracy. 5,2% respondentów, przyjmując do pracy absolwenta, kierowało się ulgami z tym związanymi, czyli preferencjami wynikającymi ze stażu absolwenckiego.

Blisko 80% badanych pracodawców deklaruje, że nie ma znaczenia, na jakiej uczelni studiował absolwent - czy państwowej czy niepaństwowej. Liczy się co absolwent ze sobą wnosi: wiedza, umiejętności, cechy charakteru. Badani pracodawcy podkarpaccy wskazują, że dobry kandydat do pracy powinien posiadać określone kwalifikacje i umiejętności. Najbardziej cenią dobre przygotowanie teoretyczne i praktyczne do pracy, czyli wiedzę zdobytą na studiach (popartą praktykami studenckimi). Istotne w pracy jest także posiadanie udokumentowanych umiejętności obsługi komputera. Od absolwentów wymaga się też znajomości branży, w której chcieliby pracować, i języków obcych.

Generalnie można stwierdzić, że różne grupy pracodawców mają zbliżone oczekiwania w stosunku do przyszłych pracowników.
Koncerny międzynarodowe stawiają dużo wymogów, co do umiejętności i cech absolwentów starających się o pracę. Wykształcenie nie jest czynnikiem wystarczającym. Idealny dla firmy międzynarodowej kandydat musi posiadać wiele innych cech, takich jak np. umiejętność analitycznego postrzegania problemów, dążenie do osiągnięcia wyznaczonych celów, umiejętność pracy w grupie, cechy przywódcze, umiejętność pracy z ludźmi.
Małe i średnie firmy również nie ograniczają się jedynie do wykształcenia absolwentów, wymagają sprawnego wdrożenia się potencjalnego pracownika w działania firmy oraz wykorzystania wiedzy technicznej absolwentów, w przypadku, gdy zatrudniają młodych inżynierów.
Często o zatrudnieniu kandydata decyduje w znacznym stopniu jego osobowość oraz umiejętności interpersonalne. Niezbędną wiedzę można zdobyć w trakcie studiów wyższych, podyplomowych, czy też na specjalistycznych szkoleniach. Określone umiejętności kształtuje się z kolei poprzez wykonywanie różnych zadań oraz doskonali w trakcie treningów i szkoleń. Określone cechy psychologiczne zdeterminowane są poprzez temperament i osobowość.

"Absolwent atrakcyjny dla pracodawcy" musi spełniać bardzo wiele warunków, by zdobyć pracę.