Question

Opisz podstawowe właściwości planet układu słonecznego (8 planet)

Answer 1

Pluton, nieznana planeta

6Charakterystyka ogólna Plutona – garść podstawowych informacji o Plutonie. Pluton jest pierwszą szeregu planet karłowatych, której klasyfikacja powstała niedawno. Od niego dzieli ją średnio 5906 milionów kilometrów. Orbita jest znacznie rozciągnięta, co sprawia, że planeta karłowata może zbliżać się do Słońca na 4436,8 mln km i oddalać na 7376 mln km. Rok na Plutonie trwa 248,1 lat ziemskich a dzień 6 dni 9 godzin 17 minut 36 sekund ziemskich. Ta planeta karłowata ma 2301 km średnicy. Do dziś odkryto 3 satelity naturalne, w tym największy Charon. Nachylenie równika względem płaszczyzny orbity wynosi 122,54 stopni. Powierzchnia Plutona wynosi 1,795×107 km kwadratowych. Objętość ma wartość 7,15×107 km sześciennych. Masa zaś sięga 1,25×1022 kg. Prędkość przemieszczania się po orbicie wynosi 4,666 km na sekundę. Planeta karłowata może też nieco zwalniać – do 3,676 km na sekundę lub oraz przyspieszać – do 6,112 km na sekundę. Prędkość niezbędna do opuszczenia przed dany obiekt Plutona (prędkość ucieczki) wynosi 23,5 km na sekundę. Prędkość obrotu wokół własnej osi (rotacji) wynosi na równiku 47,18 km na godzinę. Temperatury wahają się wokół -230 oC.

Pluton planetą karłowatą – dawniej planeta, obecnie degradacja do planety karłowatej. W chwili odkrycia w 1930 roku, Pluton został zakwalifikowany do grupy planet. Tym samym przez wiele lat był ostatnią, dziewiątą planetą Układu Słonecznego znaną ówcześnie ludzkości. Jednocześnie był najmniejszą spośród nich. Przełom w tym rozumowaniu nastąpił 24 sierpnia 2006 w Pradze, na sympozjum Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Wówczas to wprowadzono termin planety karłowatej. Określono jej charakterystykę. Miała znajdować się na orbicie wokół Słońca. Musiała posiadać odpowiednią masę, by z pomocą własnej grawitacji przybrać kształt kulisty. Natomiast nie mogła być w stanie oczyścić okolic swojej orbity z innych dużych ciał. Za to nie mogła być satelitą innej planety lub innego podobnego obiektu. Miano planety karłowatej znajduje się pomiędzy terminem planety oraz kategorią małych ciał Układu Słonecznego. Są więc odrębną kategorią, nie zaliczającą się do kategorii planet. Do planet karłowatych zalicza się obecnie w sumie 5 obiektów, które także krążą na obrzeżach naszego Układu Słonecznego.

7Charon – jedyny księżyc Plutona. Został on odkryty 22 czerwca 1978 roku. Dokonał tego amerykański astronom James Walter Christy, który nadał mu aktualną nazwę, zatwierdzoną 7 lat później. Jest on jednym z 3 satelitów Plutona. Jednocześnie jest największym spośród nich, mając 1207 km średnicy (o połowę mniej niż Pluton). Satelita jest zwrócona względem Plutona tą samą stroną, tak jak względem Ziemi nasz Księżyc. Znaczna odległość od Ziemi sprawia, że obecnie mało wiadomo na temat budowy satelity a niuanse bazują na przypuszczeniach. Natomiast o wnętrzu nie wiadomo w zasadzie nic. W 1996 roku przy pomocy Teleskopu Hubble’a zdołano dostrzec szczegóły na powierzchni Charona a jeszcze więcej ma uzyskać sonda New Horizons. Tak czy owak uważa się, że powierzchnię pokrywa lód wodny a temperatura wynosi –220 oC. Ma masę 7 razy mniejszą niż masa macierzystej planety karłowatej. Orbita księżyca osiąga długość 19000 km. Jasność obserwowana samego obiektu wynosi 16,8 magnitudo. Z uwagi na wiele podobieństw obu ciał, Pluton i Charon są uważane przez niektórych naukowców za planetę podwójną.
Tagi: charakterystyka, charon, christy, informacje, karłowatość, Księżyc, Pluton

26 lis, 2009
Podstawowe informacje o Neptunie

2Garść podstawowych informacji o Neptunie. Neptun jest czwartą i zarazem najmniejszą spośród planet gazowych w Układzie Słonecznym. Od niego dzieli ją średnio 4498 milionów kilometrów. Orbita jest nieco rozciągnięta, co sprawia, że planeta może zbliżać się do Słońca na 4459,6 mln km i oddalać na 4537 mln km. Rok na planecie trwa 168,9 lat ziemskich a dzień 17 godzin 14 minut 24 sekund ziemskich. Ta czwarta co do wielkości gazowa planeta ma 49500 km średnicy. Do dziś odkryto 13 satelitów naturalnych. Nachylenie równika względem płaszczyzny orbity wynosi 29,58 stopni. Powierzchnia planety wynosi 7,619×109 km kwadratowych. Objętość ma wartość 6,2526×1013 km sześciennych. Masa zaś sięga 1,0243×1026 kg. Prędkość przemieszczania się po orbicie wynosi 5,432 km na sekundę. Planeta może też nieco zwalniać – do 5,385 km na sekundę lub oraz przyspieszać – do 5,479 km na sekundę. Prędkość niezbędna do opuszczenia przed dany obiekt planety (prędkość ucieczki) wynosi 23,5 km na sekundę. Prędkość obrotu wokół własnej osi (rotacji) wynosi na równiku 2,68 km na godzinę. Temperatury wahają się wokół -210 oC.

Wnętrze Neptuna – elementy, kryjące się pod obłokami Neptuna. Schemat wewnętrznej budowy Neptuna jest podobny do Urana. Tym samym odróżnia te dwie planety od Jowisza i Saturna. I także on zalicza się do nieoficjalnej podklasy lodowych olbrzymów. We wnętrzu znajduje się skaliste jądro planety. Skaliste i metaliczne jądro planety zajmuje 30 % średnicy planety i rozmiarem odpowiada wielkości Ziemi. W jego skład wchodzą żelazo, nikiel, krzem i lód. Panuje w nim ciśnienie rzędu 10 gigapaskali. Leżący na zewnątrz płaszcz grubością obejmuje 40 % średnicy Neptuna. Zbudowany jest ze zjonizowanego oceanu protonów wodorowych, amoniaku, lodu metanowego i hydroksylu. Temperatura we wnętrzu płaszcza waha się od 1700 oC do 4700 oC, zaś jądro ma 6700 oC. Z wierzchu znajduje się atmosfera planety, zajmująca grubością 30 % średnicy planety. Przejście płaszcze w atmosferę następuje w łagodny sposób także na Neptunie. Planeta emituje 2 razy mniej energii cieplnej, niż do niego dociera, co musi wynikać z istnienia wewnętrznego źródła ciepła. Jego mechanizmu do dziś nie zdołano zgłębić.

3Atmosfera Neptuna – co nieco o tym fakcie i wynikłych z niego warunkach na Neptunie. Tak jak w przypadku pozostały gazowych planet w budowie atmosfery prym wiodą wodór i hel. Tego pierwszego jest 84 % a drugiego – 12 %. Dość dużo, bo aż 2 % jest metanu. To właśnie on nadaje planecie, charakterystyczny żywy, niebieski kolor. Prócz powyższych związków, w śladowych ilościach występują jeszcze amoniak, etan i acetylen. Metan jest podstawowym budulcem chmur – szczególnie białych cirrusów, które z wielką prędkością przemierzają planetę w układzie równoleżnikowym (w tym samym układzie rozmieszczają się pozostałe masy gazów). Neptun, po Jowiszu jest kolejną planetą, na której istnieją wiry – do dziś wiadomo o dwóch dużych. Jednym z nich jest Wielka Ciemna plama. Na planecie wieją najszybsze wiatry w Układzie Słonecznym, których średnia prędkość wynosi 2200 km/h. Temperatura na wierzchołkach chmur sięga –218 oC. W atmosferze planety można wyróżnić podział na warstwy – niczym w atmosferze ziemskiej, w zależności od panujących na danej wysokości warunków. Dotyczy to też pozostałych gazowych planet-olbrzymów.
Tagi: atomsfera, gaz, hel, informacje, jądro, Neptun, planeta, wnętrze, wodór

26 lis, 2009
Wnętrze i powierzchnia Marsa

5Wnętrze Marsa – elementy, kryjące się pod powierzchnią gruntu Marsa. Wewnątrz planety znajduje się duże, stałe jądro o średnicy 2500 km. W jego skład wchodzą żelazo i nikiel a ostatnio dopatrzono się również siarczku żelaza. Z zewnątrz pokrywa je gruby na 2000 km płaszcz. Ma on skalistą postać. Płaszcz z wierzchu pokryty jest skorupą, grubą na 40-50 km. Złożony jest z krzemu i metalicznego tlenu. W jej skład wchodzi głównie krzem (67%). Ponadto składa się z tlenku żelaza i siarczku żelaza, które nadają jej krwisty kolor oraz z regolitu. Mars, w odróżnieniu od Ziemi, nie posiada pola magnetycznego o zasięgu globalnym. Przyczyną tego stanu rzeczy jest brak płynnego jądra. Zamiast tego wykryto słabe źródła pola o zasięgu lokalnym. Ich istnienie ma znaczący wpływ na warunki panujące na planecie oraz wiąże się to z brakiem gęstej atmosfery. W przeszłości istniała aktywność tektoniczna na powierzchni. Jednak z czasem zanikła i dziś nie ma już takiej wewnętrznej działalności. Wyjaśniono to poprzez stopniowe rozpraszanie się energii termicznej, co z kolei ma związek z małym rozmiarem planety. Powierzchnia Marsa. Ma ona dwoistą postać. Północna półkula sprawia wrażenie równinnej z nielicznymi odkształceniami. Relatywnie płaski grunt zagwarantowały wylewy lawy. Południowa półkula jest odmienna. Występują tu liczne góry, wzniesienia, liczne kratery pouderzeniowe. Przyczyną tej różnicy jest uderzenie w północny biegun Marsa 3,9 mld lat temu planetoidy o średnicy 1600-2700 km. Starła ona skorupę i część płaszczu planety. Obecnie bieguny posiadają czapy lodowe złożone z zamarzniętej wody i dwutlenku węgla. Grunt marsjański pokryty jest pyłem oraz kamieniami. Na powierzchni widać dobrze z kosmosu największy w Układzie Słonecznym kanion – Valles Marineris. Jest on długi na 4000 km, szeroki na 400 km i głęboki na 7 km. Także na Marsie dobrze widoczny jest największy wulkan (tak jak pozostałe wulkany na Marsie, jest obecnie wygasły) – Olympus Mons. Osiąga on 27000 m wysokości a cała jego struktura ma rozmiary niewiele mniejsze od Polski. Cały obszar Marsa przecięty jest szczelinami, przypominający koryta rzek. Rodzi to sugestię, że dawniej mogły płynąć nimi rzeki.
Tagi: co2, czerwona, kratery, krzem, Mars, planeta, powierzchnia, wnętrze, woda

24 lis, 2009
Cywilizacja na Marsie?

7Obca cywilizacja – planeta rzekomo zamieszkiwana przez Marsjan. Wielu ludzi uważało, że Mars może być zamieszkiwany przez przedstawicieli cywilizacji pozaziemskich. Już w amerykańskim słuchowisku z 1938 autorstwa Wellsa pojawiły się zmyślone przez autorów teksty, że Ziemia została zaatakowana przez Marsjan. Rzekomi Marsjanie byli też bohaterami wielu filmów z lat 50 i 60 XX wieku. Kino ostatnich lat skupiało swoją uwagę na bazach zakładanych na Marsie przez ludzi. W swojej pisarskiej twórczości do Marsa odwoływali się Arthur C. Clarke, Kim Stanley Robinson lub Ben Nova. Z rodzimych pisarzy jego tematykę podejmowali Stanisław Lem oraz Rafał Kosik. Nieco wcześniej Schiaparelli sugerował przy pomocy swoich szkiców Marsa, że na jego powierzchni istnieją kanały skonstruowane przez inteligentne istoty. Z czasem okazały się one korytami dawnych rzek. Dziś wiadomo, że życie na planecie nie istnieje. Jedynie w przeszłości istniały proste w budowie organizmy, które pojawiły się na Marsie, gdy panowały na nim inne warunki. Niektórzy uważają, że jakieś niezaawansowane organizmy mogły przetrwać w ukryciu.

Mars w kulturze – wpływ Marsa na kulturę poprzez obecność w kulturze powszechnej. Mars jest najczęściej występującą w kulturze obcą planetą. Pojawiała się często w książkach, filmach czy nawet grach komputerowych o tematyce S-F. W tym ostatnim przypadku akcja całe serii gier strzelanek z cyklu „Doom” miała na miejscu w ziemskiej stacji badawczej właśnie na Marsie. Również „Red Faction” rozgrywała się na Czerwonej Planecie. W kinematografii Mars obecny jest od lat 50 XX wieku. Wówczas to nawiązano do niego w „Wojnie Światów”. Najnowsze filmy mówiły o misjach Ziemian na Marsa, mających wyjaśniać pewne zagadki planety. Wśród nich były „Misja Na Marsa” albo „Czerwona Planeta ” – oba filmy z 2000 roku. W filmie „Pamięć Absolutna” z 1990 wystąpił nawet jeden z najsłynniejszych aktorów kina akcji – Arnold Schwarzenegger. W sztuce filmowej pojawiła się też komedia obrazująca inwazję cywilizacji marsjańskiej na Ziemię – „Marsjanie Atakują!” z 1996 roku. Najbardziej znane jest słuchowisko radiowe z 1938 roku autorstwa H. G. Wellsa, gdy obwieszczał rzekomą agresję cywilizacji z Marsa na USA.W literaturze tematyką Marsa zajmowali się Kim Stanley Robinson, tworząc 3 powieści. Inny pisarz Ben Nova również wydał trylogię – „Mars”, „Powrót Na Marsa” i „Życie Na Marsie”.
Tagi: cywilizacja, czerwona planeta, filmy, kino, kosmici, kultura, Mars, marsjanie, życie

23 lis, 2009
Podstawowe informacje o Marsie

1Charakterystyka ogólna Marsa – garść podstawowych informacji o Marsie. Mars jest ostatnią, czwartą skalistą planetą liczoną od Słońca. Od niego dzieli ją średnio 228 milionów kilometrów. Orbita jest nieznacznie rozciągnięta, co sprawia, że planeta może zbliżać się do Słońca na 206,6 mln km i oddalać na 249 mln km. Rok na planecie trwa niecałe 687 dni ziemskich a dzień 24 godzin 37 minut 27 sekund ziemskich. Ta planeta ma 6805 km średnicy. Posiada dwa naturalne satelity – Fobos i Deimos. Nachylenie równika względem płaszczyzny orbity wynosi 25,19 stopni. Powierzchnia planety wynosi 1,448×108 km kwadratowych. Objętość ma wartość 1,638×1011 km sześciennych. Masa zaś sięga 6,4185×1023 kg. Prędkość przemieszczania się po orbicie wynosi 24,130 km na sekundę. Planeta może też nieco zwalniać – do 21,970 km na sekundę lub oraz przyspieszać – do 26,500 km na sekundę. Prędkość niezbędna do opuszczenia przed dany obiekt planety (prędkość ucieczki) wynosi 5,027 km na sekundę. Prędkość obrotu wokół własnej osi (rotacji) wynosi na równiku 868 km na godzinę. Temperatury wahają się od -140 oC do +20 oC.

Atmosfera Marsa – co nieco o tym fakcie i wynikłych z niego warunkach na Marsie. Planeta posiada rozrzedzoną i cienką atmosferę. W przeszłości prawdopodobnie mogła przypominać ziemską ale słaba grawitacja planety nie zapobiegła ulotnieniu się jej w kosmos. Ciśnienie atmosferyczne osiąga 610 paskali. 95,32 % atmosfery planety to dwutlenek węgla, natomiast 2,7 % to azot a 1,6 % to argon. Resztę stanowią śladowe ilości tlenu, pary wodnej, tlenku węgla, tlenku azotu, neonu, kryptonu, ksenonu, ozonu i metanu. W atmosferze marsjańskiej pojawiają się drobne chmury pierzaste. Składają się one z drobinek lodu i pary wodnej, które przemieszczają się pomiędzy biegunami, na których uchowały się czapy lodowe. Przy pomocy aparatury obserwacyjnej wykryto w 2004 roku zorze. Są jednak zbyt słabe, by można było je dostrzec z powierzchni Marsa. Z powodu braku zbiorników wodnych i cienkiej atmosfery występują spore wahania temperatur. Za dnia jest +20 oC a nocą temperatura spada do –90 oC. Nie biegunach, pokrytych lodem dochodzi do –130 oC. Do powierzchni Marsa dociera 40 % energii słonecznej, docierającej do Ziemi. Istnieją pory roku, podobnie jak na Ziemi. Wiatry wieją z prędkością 300 km/h.

6Kanały, zjawisko, które przed laty wzbudzało spore kontrowersje nie tylko wśród badaczy. W 1856 roku włoski astronom Angelo Secchi dostrzegł jeden z pierwszych rzekomych tworów, który nazwał Kanałem Atlantyckim. Jego rodak Giovanni Schaparelli zainteresował się rzekomymi kanałami poważniej i w 1877 wypatrzył proste linie. Nazwano je pośpiesznie kanałami, co miało sugerować, że łączyły zbiorniki wodne. Jego obserwacje kontynuował we własnym zakresie Irlandczyk Charles E. Burton. Obaj sporządzili też własne ilustracje wypatrzonych struktur. Niebawem propagowano teorię, że kanały te są dziełem inteligentnej cywilizacji, która pragnęła nawodnić centrum swojej planety. Głosił ją głównie Percival Lowell. Na początku XX wieku wiele obserwacji stopniowo obalało kontrowersyjną teorię. Część astronomów po prostu nie stwierdziła istnienia hipotetycznych kanałów na Marsie. Do lat 20 całkowicie ją obalono. Stwierdzono, że Schaparelli natrafił na złudzenie optyczne. Nie jest bez udziału także wyobraźnia twórcy teorii kanałów. Mianowicie pod wpływem niskiej wyrazistości obrazów powierzchni widzianej przez teleskop dała popuścić wodze fantazji.