Question

Napisz teologie Wielkiego Postu.

Answer 1

TEMATY TEOLOGICZNE WIELKIEGO POSTU W okresie Wielkiego Postu mamy trzy zasadnicze tematy teologiczne, które są wiodące:

1.ZAGADNIENIE POKUTY – Pierwszym tematem jest zagadnienie pokuty we wszystkich trzech formach biblijnych, o których czytamy w Środę Popielcową na rozpoczęcie okresu Wielkiego Postu – modlitwa, post, jałmużna. MODLITWA – W związku z programem modlitw wielkopostnych pojawiają się dodatkowe nabożeństwa, typowe dla tego okresu jak: Droga Krzyżowa – wiek XVIII, Gorzkie Żale – koniec XVII w. – w Polsce gorzkie żale są zasługą księdza Józefa Peńka, proboszcza parafii Św. Krzyża w Warszawie – napisał, już na emeryturze, gorzkie żale, zgłosił projekt muzyki, w opracowaniu melodycznym, i ta tradycja przetrwała do dziś; kazania pasyjne – są starsze sięgają korzeniami już wieku XIII, jak i podobnie tradycja wielkopostnych rekolekcji. POST – Drugą formą wyrażającą ducha pokuty tego okresu jest post – była to tradycja jednego posiłku w ciągu dnia. Od średniowiecza jest to obowiązek. Istotą postu jest próba dominacji tego co duchowe nad tym co cielesne. JAŁMUŻNA – Forma trzecia wyrażająca ducha pokuty, to jałmużna, polega ona nie na obdarowywaniu kogoś tym co zbywa. Jałmużna polega na obdarowywaniu tym z czego mam prawo korzystać, ale tego sobie odmawiam, z tytułu miłosierdzia wobec bliźniego, i przekazuję to na cele drugiego człowieka. Praktyka jałmużny mocno podkreśla wymiar, czy ducha jedności chrześcijańskiej.

2.CHRZEST – Drugi temat Wielkiego Postu to Chrzest. Jest to związane z tym, że okres Wielkiego Postu, był czasem bezpośredniego przygotowania katechumenów do przyjęcia sakramentu Chrztu św. Dlatego w tradycji liturgicznej Wielkiego Postu są obecne do dziś tzw. skrutinia – są to teksty biblijne czytane w 3, 4 i 5 niedzielę Wielkiego Postu, które podkreślają poszczególne aspekty prawdy chrzcielnej: w 3 niedzielę jest fragment o Samarytance, mówiący o wodzie żywej, w 4 niedzielę jest czytanie o wskrzeszeniu Łazarza, podkreślające nowe życie w 5 niedzielę jest historia uzdrowienia niewidomego od urodzenia, w której przedstawiony jest aspekt oświecenia, oczyszczenia. Dziś Wielki Post jest czasem weryfikacji życia chrześcijańskiego. Stąd liturgia pobudza nas nieustannie do odnawiania łaski Chrztu i zawartego w nim Przymierza.

3.MĘKA PAŃSKA – Trzecia tematyka w Wielkim Poście to Męka Pańska – zwłaszcza obecna w okresie WIELKIEGO TYGODNIA. W tym aspekcie w okresie Wielkiego Postu mamy dwie części liturgiczne: Pierwsza, poświęcona tajemnicy męki i cierpienia w Ogrójcu, kładzie nacisk na cierpienie duchowe. Natomiast tajemnica Krzyża rozpoczyna się od 5 niedzieli Wielkiego Postu. Jest to bardzo istotny kontekst zawłaszcza w obszarze muzyki kościelnej, gdzie w pierwszej części, nie powinno się śpiewać pieśni o krzyżu, tylko o męce Pańskiej np. w ogrodzie Oliwnym, natomiast o krzyżu dopiero w drugiej części, od 5 niedzieli Wielkiego Postu.