Chiny są jednym z państw o najdłuższej tradycji politycznej, a obok Egiptu, Mezopotamii i Indii także jednym z najstarszych ośrodków cywilizacyjnych świata.
Poniższe zestawienie zawiera w ujęciu chronologicznym najbardziej istotne wydarzenia z dziejów Chin w okresie ok. 2205 p.n.e. - 2000)
Pierwsze dynastie (2205 p.n.e. - 221 p.n.e.).
Najwcześniejsze ślady osadnictwa ludzkiego w Chinach znajdują się w dolinach rzek Huang-ho(Żółtej) i Chang Jiang (Długiej) (także Jangtse, Jangtse kiang). Przyjmuje się, że w IV tysiącleciu, dzięki zastosowaniu przez rolnicze wspólnoty rodzinne nawadniania pól i zintensyfikowaniu w ten sposób produkcji ryżu, nastąpił znaczny wzrost liczby ludności. Według legendy, pierwsze państwo i dynastia założone zostały przez Wielkiego Ju, panującego w około 2205 p.n.e.-2198 p.n.e.
Pierwsza historycznie znana dynastia Szang (Shang), panowała od ok. 1760 p.n.e. Chiny stanowiły wtedy konglomerację plemion o ustroju niewolnictwa. Rozkwit państwa przypadł naXIII wiek p.n.e., budowano wtedy liczne miasta, rozpowszechniło się stosowanie miedzi, powstało pierwsze pismo piktograficzne. Około 600 p.n.e. zostało w Chinach wprowadzone do użytku żelazo, którego zastosowanie do wyrobu narzędzi rolniczych pozwoliło na dalsze rozwinięcie produkcji żywności.
Do 256 p.n.e. Chinami rządzili królowie dwu dynastii Szang i Czou (Zhou), przy czym od 770 p.n.e. faktyczną władzę, w podzielonym na lenna państwie, sprawowali wodzowie feudalni, zwani hegemonami. W czasach tych, obejmujących tzw. Epokę Wiosen i Jesieni oraz EpokęWalczących Królestw, trwały nieustanne waśnie i wojny domowe. Mimo to nadal rozwijały się gospodarka rolna oraz miasta, jako ośrodki władzy administracyjnej, handlu i rzemiosła.
Jakby w kontraście i sprzeciwie do istniejących nietolerancyjnych stosunków społecznych, często cechujących się przemocą i okrucieństwem, na początku V wiek p.n.e. powstała nauka filozoficzna, zwana od imienia twórcy, konfucjanizmem, która głosiła humanitaryzm, poszanowanie tradycji i hierarchii w społeczeństwie, sprawiedliwość społeczną, idee zjednoczenia państwa. Głosiła też, że człowiek jest z natury dobry i że społeczeństwo powinno być rządzone przez mędrców. Była to nauka przede wszystkim o sposobie sprawowania władzy oraz ustalająca normy etyczno-moralne, jakie powinny obowiązywać w życiu społecznym.
Przez prawie trzy stulecia konfucjanizm nie zyskał jednakże szerszego uznania, a nawet był okresowo ostro potępiany (palenie ksiąg konfucjańskich w czasie dynastii Qin). Dopiero zadynastii Han, to jest od 206 p.n.e. stał się on doktryną filozoficzną i religią państwową Chin feudalnych, a do dziś stanowi ważny element chińskiej kultury duchowej.
Konfucjanizm - system filozoficzno-religijny zapoczątkowany w Chinach przez Konfucjusza(Kong Fuzi, Kongzi) w V wieku p.n.e., a następnie rozwinięty m.in. przez Mencjusza(konfucjanizm idealistyczny) i Xunzi (konfucjanizm realistyczny) w III wieku p.n.e.. Konfucjanizm głosi, że zbudowanie idealnego społeczeństwa i osiągnięcie pokoju na świecie jest możliwe pod warunkiem przestrzegania obowiązków wynikających z hierarchii społecznej oraz zachowywania tradycji, czystości, ładu i porządku.
Dokładne określenie, czy konfucjanizm jest religią, czy filozofią jest trudne. Według europejskich kryteriów jest to mieszanka pojęć religijnych, społecznych, ekonomicznych, etycznych i obyczajowych tworzących spójny, choć nie do końca zdefiniowany światopogląd.
Konfucjanizm rozpowszechnił się w Chinach i Korei (początek I w. n.e.) a także w Wietnamie iJaponii, stając się dominującą doktryną państwowo-religijną tych krajów, kształtującą ich politykę i obyczaje do czasów współczesnych. Jego złożoność powodowała, że w pełnej formie był on wyznawany tylko przez ludzi wykształconych, w tym urzędników państwowych zwanychmandarynami oraz dwór cesarski. Osoby znające dobrze tradycję, rytuał i podstawy filozoficzne konfucjanizmu nazywały siebie junzi (chiń. syn władcy), co oznacza "człowiek wyższego stanu", "człowiek szlachetny". Dla pozostałych ludzi konfucjanizm sprowadzał się do stosunkowo prostych reguł postępowania, różnych dla różnych ludzi zależnie od ich miejsca w hierarchii społecznej. Niemniej istnieje też rodzaj "dekalogu", który jest wspólny wszystkim wyznawcom konfucjanizmu znany jako pięć powinności.
Duch konfucjanizmu jest w wielu krajach Dalekiego Wschodu wciąż żywy i głęboko zakodowany w świadomości wielu ludzi, spełniając podobną rolę kulturową jak "podstawowe wartości chrześcijańskie" w krajach Zachodu. Zasady konfucjańskie przenikają przez inne tradycje i światopoglądy adaptowane w tych krajach tworząc często zaskakujące mieszanki takie jak np. ideologia państwowa obowiązująca obecnie w Korei Północnej - dżucze.
Chiny są jednym z państw o najdłuższej tradycji politycznej, a obok Egiptu, Mezopotamii i Indii także jednym z najstarszych ośrodków cywilizacyjnych świata.
Poniższe zestawienie zawiera w ujęciu chronologicznym najbardziej istotne wydarzenia z dziejów Chin w okresie ok. 2205 p.n.e. - 2000)
Pierwsze dynastie (2205 p.n.e. - 221 p.n.e.).
Najwcześniejsze ślady osadnictwa ludzkiego w Chinach znajdują się w dolinach rzek Huang-ho(Żółtej) i Chang Jiang (Długiej) (także Jangtse, Jangtse kiang). Przyjmuje się, że w IV tysiącleciu, dzięki zastosowaniu przez rolnicze wspólnoty rodzinne nawadniania pól i zintensyfikowaniu w ten sposób produkcji ryżu, nastąpił znaczny wzrost liczby ludności. Według legendy, pierwsze państwo i dynastia założone zostały przez Wielkiego Ju, panującego w około 2205 p.n.e.-2198 p.n.e.
Pierwsza historycznie znana dynastia Szang (Shang), panowała od ok. 1760 p.n.e. Chiny stanowiły wtedy konglomerację plemion o ustroju niewolnictwa. Rozkwit państwa przypadł naXIII wiek p.n.e., budowano wtedy liczne miasta, rozpowszechniło się stosowanie miedzi, powstało pierwsze pismo piktograficzne. Około 600 p.n.e. zostało w Chinach wprowadzone do użytku żelazo, którego zastosowanie do wyrobu narzędzi rolniczych pozwoliło na dalsze rozwinięcie produkcji żywności.
Do 256 p.n.e. Chinami rządzili królowie dwu dynastii Szang i Czou (Zhou), przy czym od 770 p.n.e. faktyczną władzę, w podzielonym na lenna państwie, sprawowali wodzowie feudalni, zwani hegemonami. W czasach tych, obejmujących tzw. Epokę Wiosen i Jesieni oraz EpokęWalczących Królestw, trwały nieustanne waśnie i wojny domowe. Mimo to nadal rozwijały się gospodarka rolna oraz miasta, jako ośrodki władzy administracyjnej, handlu i rzemiosła.
Jakby w kontraście i sprzeciwie do istniejących nietolerancyjnych stosunków społecznych, często cechujących się przemocą i okrucieństwem, na początku V wiek p.n.e. powstała nauka filozoficzna, zwana od imienia twórcy, konfucjanizmem, która głosiła humanitaryzm, poszanowanie tradycji i hierarchii w społeczeństwie, sprawiedliwość społeczną, idee zjednoczenia państwa. Głosiła też, że człowiek jest z natury dobry i że społeczeństwo powinno być rządzone przez mędrców. Była to nauka przede wszystkim o sposobie sprawowania władzy oraz ustalająca normy etyczno-moralne, jakie powinny obowiązywać w życiu społecznym.
Przez prawie trzy stulecia konfucjanizm nie zyskał jednakże szerszego uznania, a nawet był okresowo ostro potępiany (palenie ksiąg konfucjańskich w czasie dynastii Qin). Dopiero zadynastii Han, to jest od 206 p.n.e. stał się on doktryną filozoficzną i religią państwową Chin feudalnych, a do dziś stanowi ważny element chińskiej kultury duchowej.
Konfucjanizm - system filozoficzno-religijny zapoczątkowany w Chinach przez Konfucjusza(Kong Fuzi, Kongzi) w V wieku p.n.e., a następnie rozwinięty m.in. przez Mencjusza(konfucjanizm idealistyczny) i Xunzi (konfucjanizm realistyczny) w III wieku p.n.e.. Konfucjanizm głosi, że zbudowanie idealnego społeczeństwa i osiągnięcie pokoju na świecie jest możliwe pod warunkiem przestrzegania obowiązków wynikających z hierarchii społecznej oraz zachowywania tradycji, czystości, ładu i porządku.
Dokładne określenie, czy konfucjanizm jest religią, czy filozofią jest trudne. Według europejskich kryteriów jest to mieszanka pojęć religijnych, społecznych, ekonomicznych, etycznych i obyczajowych tworzących spójny, choć nie do końca zdefiniowany światopogląd.
Konfucjanizm rozpowszechnił się w Chinach i Korei (początek I w. n.e.) a także w Wietnamie iJaponii, stając się dominującą doktryną państwowo-religijną tych krajów, kształtującą ich politykę i obyczaje do czasów współczesnych. Jego złożoność powodowała, że w pełnej formie był on wyznawany tylko przez ludzi wykształconych, w tym urzędników państwowych zwanychmandarynami oraz dwór cesarski. Osoby znające dobrze tradycję, rytuał i podstawy filozoficzne konfucjanizmu nazywały siebie junzi (chiń. syn władcy), co oznacza "człowiek wyższego stanu", "człowiek szlachetny". Dla pozostałych ludzi konfucjanizm sprowadzał się do stosunkowo prostych reguł postępowania, różnych dla różnych ludzi zależnie od ich miejsca w hierarchii społecznej. Niemniej istnieje też rodzaj "dekalogu", który jest wspólny wszystkim wyznawcom konfucjanizmu znany jako pięć powinności.
Duch konfucjanizmu jest w wielu krajach Dalekiego Wschodu wciąż żywy i głęboko zakodowany w świadomości wielu ludzi, spełniając podobną rolę kulturową jak "podstawowe wartości chrześcijańskie" w krajach Zachodu. Zasady konfucjańskie przenikają przez inne tradycje i światopoglądy adaptowane w tych krajach tworząc często zaskakujące mieszanki takie jak np. ideologia państwowa obowiązująca obecnie w Korei Północnej - dżucze.
Złoty wiek dynastii Han (206 p.n.e. - 220 ).