Question

Opisz jeden zabytek w Szpetalu Górnym.

przoszę o szybką odpowiedż

Answer 1

Dwór obronny z XVI w.
Nazwa wsi pochodzi od szpitala św. Gotarda, fundowanego w pocz. XIII w. przez Boguszę, wojewodę łęczyckiego dla cystersów z Lubiąża. Wkrótce po założeniu dwukrotnie spustoszony przez Prusów i opuszczony przez cystersów lubiąskich, przeszedł pod opiekę klasztoru w Byszewie. Od 1358 r. wieś rycerska, następnie szlachecka. Pod koniec XIV w. Władysław Opolczyk sprzedał ziemię dobrzyńską Krzyżakom. Do końca XIV wieku Szpetal Górny stanowił dobra zamku w Bobrownikach. Na mocy ugody w Raciążku (1404 r.) ziemię dobrzyńską wykupiono z rąk krzyżackich i przekazano Polsce. W 1695 r. wieś została nabyta przez Kazimierza Pobóg Rutkowskiego, kasztelana dobrzyńskiego. W posiadaniu Rutkowskich do 1939 r. W XVIII w. ośrodek dużego klucza, znacznie pomniejszonego działami spadkowymi (1789 r.) po Józefie Rutkowskim, sędzim ziemi dobrzyńskiej i po Marianie Rutkowskim (1841 r.). Marian Rutkowski odziedziczył Szpetal Górny, Szpetal Dolny, Kulin, Suszyce, Skórzno, Krojczyn. Kościół został wzniesiony w 1806 r. staraniem dziedzica. Świątynia została zlokalizowana naprzeciw nie istniejącej już siedziby fundatora. W 1824 r. następuje utrata praw przewozu na Wiśle. W 1850 r. w drodze działów rodzinnych Ignacy Rutkowski syn Mariana nabywa dobra Szpital Górny i Dolny. Istniał tu wówczas dwór, wybudowany na fundamentach wcześniejszego. W 1869 r. Artur Rutkowski kupuje dobra swojego ojca Ignacego. W 1886 r. majątek dziedziczy po śmierci Artura syn Zdzisław Artur Rutkowski, który na pocz. XX w (1912 r.) buduje obecny dwór, w części centralnej parku, na osi kościoła. Część wschodnia, poza terenem parkowym zabudowana była czworakami i ośmiorakami ,stanowiącymi mieszkania służby dworskiej i pracowników folwarcznych. W czasie okupacji majątek został zarekwirowany przez najeźdźcę, we dworze zamieszkał komisarz niemiecki na okręg lipnowski. W czasie ucieczki Niemców spalony został dwór, spichlerze i stodoła. Po wyzwoleniu majątek uległ rozparcelowaniu, ogród i park przez kilka lat były dzierżawione przez Michała i Helenę Malinowskich.