Question

Kto, kiedy i jakie ma uprawnienia z tytułu zachowku?

Answer 1

 

Skomplikowane relacje rodzinne mogą jednak spowodować, że nieoczekiwanie spadek wolą zmarłego przypadnie albo tylko niektórym spadkobiercom albo zupełnie obcym osobom. Instytucją, która ma za zadanie zrekompensować spadkobiercom ustawowym pominięcie ich w testamencie jest zachowek. Kwestie dotyczące zachowku zostały uregulowane w art. 991-1011 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zachowek stanowi równowartość części udziału spadkowego, który przypadłby uprawnionemu, gdyby dziedziczył z ustawy. Osobie niewskazanej w testamencie, a mającej prawo do spadku z mocy ustawy, przysługuje więc roszczenie o zachowek względem wyznaczonych przez spadkodawcę spadkobierców. Uprawniony do zachowku otrzymuje pieniężną rekompensatę, natomiast nie staje się spadkobiercą (w konsekwencji np. nie odpowiada za długi spadkowe). Głównym zobowiązanym z tytułu zachowku jest spadkobierca. Jeśli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może żądać od osób, które otrzymały od spadkodawcy darowiznę podlegającą doliczeniu do spadku, sumy odpowiadającej wysokości zachowku.

 

 

Uprawnionymi do zachowku są przede wszystkim dzieci i małżonek, w dalszej kolejności wnuki, prawnuki i rodzice spadkodawcy. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, prawo do zachowku przechodzi na jego dzieci, czyli wnuki spadkodawcy. W przypadku braku zstępnych spadkodawcy, do zachowku są uprawnieni jego rodzice. Analogicznie należy traktować sytuację, w której dana osoba żyje, jednak jest traktowana tak jakby nie dożyła otwarcia spadku np. została uznana za niegodną dziedziczenia, odrzuciła spadek lub zrzekła się dziedziczenia po spadkodawcy.