Question

Kontrola gospodarki budżetowej
Referat na 2-3 str A4
Daje 35 punktów

Answer 1

Na wstepie warto wyjaśnić co to takiego właściwie jest budżet.
Według Encyklopedii PWN budżet państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy. Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne. Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych. Termin „budżet” pochodzi z łacińskiego bulga, oznaczającego skórzany mieszek przeznaczony do zbierania dochodów. Słowo to przyjęło się następnie w wielu językach (ang. budget, starofr. bougette, fr. la budget]. Dla historycznego rozwoju instytucji budżetu znaczenie miało kilka zdarzeń, które rozstrzygnęły o jej współczesnym kształcie, wśród których - poza oddzieleniem majątku publicznego od majątku królewskiego - wymienić należy rozwijanie stosunków towarowo-pieniężnych, parlamentaryzmu, funkcji socjalnych i gospodarczych państwa, rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych i finansowych oraz procesy integracyjne zachodzące we współczesnym świecie.

Kontrola gospodarki budżetowej
Podstawą prawną dla gospodarki srodkami publicznymi jest ustawa o finansach publicznych która w 1998 r. zastąpiła ustawę o prawie budżetowym. Ustawa ta była już wielkrotnie zmieniana. Ideą o finansach publicznych było opracowanie aktu prawnego, który regulowałby gospodarkę publiczną w całości.
Zgodnie z art. 84 ustawy o finansach publiczbnych Rada Ministrów przedkłada Sejmowi projekt ustaw budżetowej na rok nastepny wrazz uzasadnieniem na trzy miesiace przed rozpoczeciem roku kalendrzowego.
W pismiennictwie przyjmuje sie, że proces kontroli składa się z czterech elementów :
1. ustalenia stanu prawnego,
2. ustalenia stanu rzeczywistego,
3. porównania realizacji z istniejącym prawem,
4. wyjaśnienie przyczyn zgodności lub niezgodności między stanem rzeczywistym i prawnym.

Budżet państwa rozumiany jako dyrektywny plan finansowy, nakłada na organy finansowe i innych wykonawców obowiązek zrealizowania dochodów w zaplanowanej wysokości, a także dokonania wydatków określonych w planie, czyniąc jednocześnie te organy odpowiedzialnymi za wykonanie zadań.
Budżet państwa jest planem rocznym, rok budżetowy pokrywa się z kalendarzowym.
Podstawą tworzenia budżetu jest ustawa parlamentarna, która upoważnia rząd do realizacji określonych w niej dochodów i wydatków.

W ogólnym ujęciu gospodarka budżetowa polega na :

1. planowaniu budżetowym,
2. gromadzeniu dochodów budżetowych,
3. dokonywaniu wydatków budżetowych,
4. kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej.

Zgromadzenie środków budżetowych w odpowiedniej wysokości stanowi podstawę wykonania głównych zadań państwa. Bez gromadzenia tych środków państwo nie jest w stanie zrealizować podstawowych zadań poprawy warunków życia ludności, rozwoju oświaty, kultury, ochrony zdrowia.

Ogólne zasady wykonywania budżetu :

Wszystkie organy wykonujące budżet można podzielić na cztery grupy :

1. organy ustalające zasady prawne wykonania budżetu (Sejm, Senat, Rada Ministrów, Minister Finansów, Ministrowie Resortowi) ;
2. organy sprawujące nadzór nad wykonaniem budżetu (Rada Ministrów, Minister Finansów wraz z urzędami i Izbami Skarbowymi – organami kontroli skarbowej) ;
3. organy wykonujące kasową obsługę budżetu (NBP) ;
4. organy bezpośrednio pobierające dochody i realizujące wydatki.