Question

Jako obywatel państwa demokratycznego . Napisz jak bedziesz w przyszłości uczestniczyć w życiu politycznym i społecznym państwa .

Answer 1

Wstęp

Drodzy Mieszkańcy Litwy, przede wszystkim pragnąłbym złożyć gorące podziękowania wszystkim osobom, które złożyły swe podpisy i życzliwie przyczyniły się do pracy organizacyjnej, abym dzisiaj mógł uczestniczyć w wyborach na stanowisko Prezydenta Republiki Litewskiej. Nie jestem wielkim finansistą, bogatym przedsiębiorcą czy artystą. Urodziłem się w roku 1965 w Wilnie, w rodzinie nauczycielskiej. Ukończyłem Uniwersytet Techniczny im. Giedymina w Wilnie. Od 20 lat jestem żonaty i mam dwóch synów.

Zgodziłem się wysunąć swą kandydaturę w wyborach na Prezydenta Republiki Litewskiej z powodu trzech przyczyn:

a) politycznej – jako wieloletni poseł na Sejm Republiki Litewskiej i aktywny działacz polityczny;

b) zawodowej – jako wieloletni pracownik samorządu, rozstrzygający codzienne, najważniejsze kwestie mieszkańców, a zwłaszcza

c) obywatelskiej – jako człowiek, który urodził się i wyrósł na tej wspaniałej ziemi, który tak samo jak większość jej obywateli cieszy się z odrodzenia Niepodległości, który ze wszech możliwości jej służył, pragnąc, aby wszystkim jej mieszkańcom było ciepło i bezpiecznie, i który ze zbolałym sercem widzi, że chociaż w tak krótkim okresie historycznym tak wiele wycierpiano, uczyniono i poświęcono, to radości w sercach mieszkańców Litwy nie ma zbyt wiele. JA ZAŚ NIE POPIERAM TAKIEJ POLITYKI, KTÓRA NIE ZWIĘKSZA RADOŚCI W SERCACH LUDZI, nie służy ich dobru, nie zwiększa szacunku do swej Ojczyzny, do władz własnego kraju.

Czyż nie ze łzami w oczach należy podchodzić do wyników sondaży społecznych przeprowadzanych wśród obywateli litewskich. Najniższe są notowania Sejmu, Rządu, sądów. Drodzy Państwo, czyż tak być powinno w państwie demokratycznym. Takie niskie notowania instytucji administracji państwowej są tylko w totalnych dyktaturach, kiedy władze reprezentują nie interesy całego społeczeństwa, interesy większości, lecz interesy odrębnej małej grupy, wykorzystując pozostałą część społeczeństwa.

Dlatego też, Drodzy Wyborcy, przyjąłem propozycję uczestniczenia w wyborach na Prezydenta RL, albowiem OPOWIADAM SIĘ PRZECIWKO WYKORZYSTYWANIU, PRZECIWKO KŁAMSTWU, PRZECIW OSZUKIWANIU I UBOŻENIU NARODU I OBYWATELI.

1. ZASADY PROGRAMOWE

Swój program wyborczy podzieliłbym na pięć podstawowych bloków:

· polityka zagraniczna i obronna,

· polityka wewnętrzna,

· polityka gospodarcza i wzrostu dobrobytu mieszkańców,

· zagwarantowanie sprawiedliwości,

· rozwijanie duchowości.

Zgodnie z aktami prawnymi Republiki Litewskiej Prezydent jest głównym i najwyższym przedstawicielem państwa litewskiego, reprezentującym je za granicą. Zgodnie z tym założeniem większość ludzi  instytucję Prezydenta utożsamia z realizacją polityki zagranicznej, z działalnością Prezydenta w ramach stosunków międzynarodowych i t. p. Jednakże, nie pomniejszając znaczenia polityki zagranicznej, jestem  zdania, że Prezydent przede wszystkim powinien dbać o kwestie rozwoju społecznego we własnym państwie, jego instytucja powinna być gwarantem stabilności społecznej i rozwoju gospodarczego. Termometr  mierzący działalność Prezydenta powinien wskazywać TEMPERATURĘ ZGODY SPOŁECZNEJ. Inaczej niż w przypadku temperatury człowieka temperatura zgody społecznej nie ma ograniczeń pozytywnego wzrostu. Im bardziej zharmonizowane są stosunki w poszczególnych warstwach społecznych, przedsiębiorczości, ekologii, służbie państwowej i innych sferach, tym efektywniej funkcjonuje cały system społeczno-gospodarczy, tym bardziej konkurencyjna jest gospodarka kraju, tym bardziej zadowoleni też będą obywatele tego kraju.

W sytuacji obecnej, kiedy Litwa jest pełnoprawnym członkiem NATO i Unii Europejskiej, rola narodowej polityki zagranicznej znacznie zmalała. Z drugiej zaś strony 19 lat niepodległej Litwy wykazało, że  bardzo WZROSŁA POTRZEBA KONSOLIDACJI SPOŁECZEŃSTWA NASZEGO KRAJU. Dlatego też, przewidując aktywny udział w kształtowaniu i realizacji litewskiej polityki zagranicznej, za swój priorytet będę uważał harmonizację polityki i rozwoju społecznego. Moim zdaniem nie jest dobrze jechać za granicę i omawiać problemy sąsiada, kiedy dach nad własnym domem jest dziurawy, gospodarka zapuszczona i pełno niezapłaconych rachunków.

Myślę, że NIE TYLKO POWINNIŚMY DOBRZE WYGLĄDAĆ PRZED INNYMI, ALE TEŻ REALNIE ŻYĆ DOBRZE, i to dobre życie naszych obywateli będzie najlepszym ambasadorem w polityce zagranicznej naszego kraju.

2. POLITYKA WEWNĘTRZNA I HARMONIZACJA ROZWOJU SPOŁECZNEGO

W tej sferze fundament mojego programu stanowią trzy zasady:

· solidarność społeczna,

· samorządność,

· dobrobyt.

Jednak najważniejszymi jesteście właśnie Państwo, Drodzy Mieszkańcy Litwy. Każdy z Państwa, taki jaki jest i tam gdzie się znajduje – i Żmudzin, i Dzuk, i mieszkaniec wsi, i wielkiego miasta, i młody, i emeryt, i macujący nadgodziny i przez dłuższy czas nie mający pracy, i uczący się, i ojciec wielodzietnej rodziny. Wszyscy Państwo ze swymi troskami i oczekiwaniami, ze swymi potrzebami i możliwościami, ze swymi radościami i smutkami.

Owszem, teraz  nasza Ojczyzna przeżywa trudny okres, jednak kryzys finansowy i gospodarczy wstrząsnął całym światem. Dziesiątki milionów bezrobotnych w USA, szybko malejący PKB w Japonii, ogromny spadek produkcji w Chinach, milionowe strajki w Europie Południowej i Zachodniej. Wszystko to pozwala twierdzić, że trudności gospodarcze szybko się nie zakończą i to, jak nam się uda przeżyć ten trudny okres, najbardziej zależeć będzie od tego, jak sami potrafimy rządzić się we własnym domu. Stąd też w swych zasadach akcentują przede wszystkim SOLIDARNOŚĆ SPOŁECZNĄ. Zwłaszcza w okresie spadu gospodarczego, kryzysów o skali narodowej nie można tolerować chęci poszczególnych grup mieszkańców wzbogacania się za koszt innych. Takie zachowanie musimy rugować z korzeniami.

Gromadzenie bogactw za koszt głodującego lub wyrzuconego z domu obywatela jest nie tylko amoralne, ale powinno być karane, zwłaszcza w warunkach kryzysu. Będę popierał i sam zgłaszał inicjatywy, skierowane na zaostrzenie kar za przestępstwa finansowe i zmowy korupcyjne. Jestem przeciwko temu, aby zwiększano urzędnikom wynagrodzenie tylko po to, aby nie kradli lub nie brali łapówek. Za takie przestępstwa trzeba karać i usuwać z pracy. Jeśli wynagrodzenia są zbyt małe człowiek szuka innej pracy lub za pomocą cywilizowanych środków wyraża swe niezadowolenie z wynagrodzenia za pracę, a łapówki i korupcja tylko niszczą cały system administracji i zmniejszają jego efektywność.

Korupcja jest niczym rak na tkance społecznej naszego kraju. Władze państwowe muszą z pełną determinacją walczyć z tą chorobą, która od lat niszczy życie publiczne na Litwie. Korupcja bowiem wprowadza do stosunków społecznych klimat nieufności, zakłamania i cynizmu, oznacza pasożytowanie zdeprawowanych jednostek na cudzej pracy. Dlatego wykrywanie wszelkich postaci korupcji oraz jej przykładne karanie jest nieodzowną potrzebą dla uzdrowienia życia publicznego w naszym kraju, jest warunkiem normalnego rozwoju gospodarczego Litwy.

Hasło „Zero tolerancji dla korupcji!” musimy zacząć stosować poczynając od osób pełniących władzę, polityków, urzędników, przedstawicieli biznesu.

Jako kandydat na urząd Prezydenta opowiadam się za tym, aby majątek nagromadzony przez polityków, urzędników i innych obywateli, którego nie będą mogli oni uzasadnić odpowiednimi poborami i legalnymi dochodami, po odpowiedniej procedurze prawnej mógłby zostać zajęty na korzyść skarbu państwa (więcej szczegółów na ten temat – w rozdziale 4).

Jako kandydat na najwyższy urząd w państwie deklaruję wszechstronną aktywność, mającą na celu podniesienie standardów życia publicznego w naszym kraju. Uważam, że głowa państwa musi się nie tylko cieszyć się szacunkiem i zaufaniem obywateli, ale też aktywnie przyczyniać do walki z patologiami społecznymi, takimi jak korupcja, nepotyzm, łamanie praw człowieka, niewydolność systemu wymiaru sprawiedliwości, nierówność i niesprawiedliwość społeczna.

Powyższe cele Prezydent RL może osiągać drogą oceny jakości projektów ustaw uchwalanych przez Sejm, tudzież poprzez składanie własnych projektów parlamentowi.

W tym kontekście zobowiązuję się zawsze przedstawiać swój punkt widzenia w sprawach nie tylko dotyczących polityki zagranicznej naszego państwa, ale też zagadnień wewnątrzkrajowych, dotyczących sfery socjalnej, bezpieczeństwa publicznego, wymiaru sprawiedliwości, praw człowieka.

Nie zabraknie mi determinacji do wetowania ustaw, które byłyby sprzeczne z interesami zwykłych obywateli, a służyłyby nieformalnym ugrupowaniom biznesowo-politycznym.

Prezydent może również wpływać na standardy życia publicznego poprzez odpowiednią politykę kadrową. W tym zakresie wobec wyborców składam zobowiązanie niezatwierdzania na stanowiskach ministerialnych oraz innych ważnych dla funkcjonowania państwa urzędach kandydatów o wątpliwej reputacji, osób nie posiadających odpowiednich kwalifikacji zawodowych i moralnych.

Postrzegam rolę Prezydenta również jako arbitra, monitorującego stan przestrzegania praw człowieka w naszym kraju oraz działającego na rzecz wzmacniania standardów praw osób należących do mniejszości narodowych. Na tym polu ważnym obowiązkiem Prezydenta jest monitorowanie, jak Litwa przestrzega międzynarodowe konwencje, które podpisała i ratyfikowała w dziedzinie praw człowieka i osób należących do mniejszości narodowych.

Bez mała 20 lat niepodległego bytu naszego państwa wykazało pilną potrzebę naprawy litewskiego wymiaru sprawiedliwości, stworzenia bardziej efektywnego, nowoczesnego i sprawiedliwego systemu, któryby gwarantował większe bezpieczeństwo dla przeciętnego obywatela i bardziej powszechną dostępność do urzędów wymiaru sprawiedliwości dla zwykłych ludzi. Musimy dążyć do takiego modelu organów ścigania, któryby pozwalał obywatelom na szybką i efektywną drogę dochodzenia swych praw, gwarantował nieuchronność kary za popełnione przestępstwo. Praktyka ostatnich lat pokazuje, że dla przeprowadzenia sanacji w wymiarze sprawiedliwości potrzebna jest wola polityczna, konsekwencja oraz jasny plan działania. Taką obietnicę składam swym wyborcom.

Uważam, że usprawnić wymiar sprawiedliwości może bezpośrednia odpowiedzialność polityczna rządzącej większości w tym zakresie. Będę więc szukał politycznego konsensu, aby ustawowo połączyć urząd ministra sprawiedliwości z urzędem prokuratora generalnego. W ten sposób urzędujący minister sprawiedliwości będzie ponosił bezpośrednią odpowiedzialność polityczną zarówno przed wyborcami, jak i polityczną opozycją, co zwiększy presję na niego do przeprowadzenia realnych reform.

Stanowimy jeden naród, jedną kulturę (choć niezwykle barwną), jedną historię i NIKOMU WIĘCEJ NA CAŁYM ŚWIECIE TAK NIE CHODZI O LITWĘ, o jej stabilność społeczno-gospodarczą i rozwój JAK NAM Z PAŃSTWEM RAZEM. Nam, tu zamieszkałym i tu pracującym, nam tu wychowującym swe dzieci i grzebiącym swych rodziców. Dlatego razem musimy się zatroszczyć, żeby nie było między nami osób opuszczonych i zapomnianych, aby wszyscy mogli w należyty sposób zadowalać swe potrzeby: uczyć się, leczyć się, pracować zgodnie z możliwościami i pomagać innym.

W tym celu powinniśmy w sposób bardziej zróżnicowany postrzegać możliwości poszczególnych ludzi realizacji swych zobowiązań podatkowych oraz ich wkładu do ogólnego rozwoju państwa. Będę popierać i dążyć, aby na Litwie szybciej zaczęły być stosowaneprogresywne stawki podatku dochodowego mieszkańców i w innych dziedzinach rozliczeń finansowych, aby szerzej były stosowane zasady systemu zróżnicowanego według wielkości dochodów. Bardzo mi, na przykład imponuje doświadczenie Finlandii, gdzie mandaty za naruszenia zasad ruchu drogowego zależą od wielkości dochodów karanej osoby. Kara nie powinna zubażać lub niszczyć ekonomicznie karanej osoby (np. kara 2000 litów dla osoby otrzymującej minimalne miesięczne wynagrodzenie), lecz służyć przestrogą i skłaniać do naprawy. Brak zróżnicowania kar, moim zdaniem, uderza również w interesy niezamożnych grup mieszkańców.

Wielki wpływ na zapewnienie solidarności społecznej ma dialog społeczny pracowników i pracodawców na szczeblu przedsiębiorstwa. Na różne sposoby będę wspierać współpracę między pracownikami i pracodawcami. Albowiem POKÓJ SPOŁECZNY W PRZEDSIĘBIORSTWACH STWARZA PODSTAWY DLA ZGODY SOCJALNEJ W SPOŁECZEŃSTWIE. Wszyscy pamiętamy wiec pod gmachem Sejmu w styczniu br., jego przyczyny i skutki. Ludzie wychodzą na ulicę, ponieważ nie mogą w pokojowy sposób rozstrzygnąć swych problemów w siedzibach przedsiębiorstw lub urzędów państwowych. Dlatego też Rząd powinien znacznie bardziej wrażliwie reagować na ogniska napięć społecznych i więcej czasu poświęcać prewencji, jak dobry lekarz, który nie czeka na zapalenie, aAby rozpocząć właściwe leczenie.

Solidarność socjalna w społeczeństwie – to:

a) zróżnicowane opodatkowanie dochodów;

b) dialog społeczny w przedsiębiorstwach i organizacjach;

c) monitoring napięć społecznych w polityce Rządu.

Moja działalność zawodowa od 16 lat była i jest związana z działalnością organów samorządowych. Najlepiej znam pracę samorządów w regionie wileńskim, ale jestem też dobrze obeznany z problemami innych regionów Litwy. Przez 8 lat pracowałem w Komitecie ds. Administracji Państwowej i Samorządów Sejmu RL. Mogę Państwa zapewnić, że niezależnie od niedoskonałości samorządowych regulacji prawnych instytucja samorządu jest mechanizmem bardzo efektywnym dla zapewnienia rozwoju państwa i wzrostu dobrobytu obywateli. Rzecz jasna, dla osiągnięcia wysokich rezultatów trzeba poświęcenia i sumiennej pracy całego zespołu, dlatego też nie każdy samorząd może pochwalić się wynikami zadowalającymi mieszkańców. Na przykład samorząd rejonu wileńskiego w okresie lat 2002-2008 z własnych środków zbudował 2 szpitale, na terenach wiejskich otworzył 2 nowe przedszkola, dom starców, dwa ośrodki dzienne dla osób niepełnosprawnych. Powinienem zauważyć, że trzeba więcej uwagi poświęcić usuwaniu administracyjnych ograniczeń przy administrowaniu placówek o przeznaczeniu społecznym.

Wraz ze wzrostem cen transportu, chcąc zapewnić mieszkańcom rejonu możliwości komunikacji, jako jedyni w kraju zmniejszyliśmy ceny przejazdu i rozpoczęliśmy tworzenie swej mini-zajezdni autobusowej, aby zmniejszyć zależność od drożejących usług transportowych miasta Wilna i lepiej dostosować świadczone przez nas usługi transportowe do potrzeb naszych mieszkańców.

Większość z Państwa wiedzą, że samorządom często brakuje środków na realizację wszystkich przewidzianych funkcji, pracownikom brakuje kompetencji i wiedzy, zaś samorządom bardziej oddalonym od wielkich miast, brakuje też odpowiednich pracowników: prawników, ekonomistów, kierowników projektów. Jednak, nie zważając na wszelkie niedociągnięcia, samorząd jest najbliższą do obywatela instytucją systemu administracji państwowej. Nasze mieszkania, szkoły, transport i oświetlenie, pomoc społeczna i zapewnienie porządku publicznego – to wszystko leży w gestii troski instytucji samorządowych. Większość z Państwa nawet sobie nie wyobraża, że około 90 % swego czasu spędzają Państwo w obszarze administrowanym przez instytucje samorządowe. Jednak z przyczyn nie zupełnie dla mnie zrozumiałych w urzędzie Prezydenta Republiki Litewskiej nie odzwierciedla się prawie kwestii samorządów. Rozmaite przyjęcia, wizyty, podróże zagraniczne oraz międzynarodowe imprezy – owszem, jest to ważne i potrzebne zarówno dla instytucji Prezydenta, jak też dla naszego państwa, ale nie mniej ważne są troski szeregowego obywatela, brak środków na remont szkół lub przypadki zamykania domów spokojnej starości. Jestem zdania, że PREZYDENT POWINIEN BYĆ GWARANTEM UMACNIANIA SAMORZĄDNOŚCI W KRAJU i jeżeli zostanę wybrany, postaram się to założenie zrealizować.

Powinniśmy stworzyć taki model administracji państwowej, który nie utrudnia, a wręcz przeciwnie – ułatwia i upraszcza rozstrzyganie spraw i problemów szeregowego obywatela.

Przeciętny obywatel ma prawo żądać, aby władze stworzyły mu warunki do rozwiązywania jego spraw w możliwie najprostszy i dostępny sposób. Aby można to było osiągnąć, władza musi być jak najbliżej ludzi. Dlatego opowiadam się za dwuszczeblowym modelem władz samorządowych w naszym kraju. Uważam, że okręgi, jako jednostki terytorialnej administracji rządowej zasadniczo dublujące funkcje samorządów, muszą być zlikwidowane. Na ich miejscach mają powstać samorządy terytorialne na szczeblu rejonowym oraz gminnym. Władze do tych jednostek samorządowych powinny być wybierane w wolnych demokratycznych wyborach na czteroletnią kadencję.

Zgodnie z literą ratyfikowanej przez Litwę Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego samorządy lokalne muszą mieć możliwie największą samodzielność zarówno w zakresie finansowym, jak też administracyjnym. Generalnie odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić przede wszystkim te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywateli. Podział kompetencji pomiędzy władzami szczebla rejonowego a szczebla gminnego ma być rozgraniczony zgodnie z naturalnymi funkcjami właściwymi dla władz rejonowych i władz gminnych.

Społeczności lokalne muszą mieć prawo, w ramach narodowej polityki gospodarczej, do posiadania własnych zasobów finansowych, którymi mogłyby swobodnie dysponować w ramach wykonywanych własnych uprawnień. Wysokość zasobów finansowych społeczności lokalnych powinna być dostosowana do zakresu uprawnień przyznanych im przez Konstytucję lub prawo krajowe.

Zmiany administracyjne, a w szczególności zmiany granic samorządów lokalnych mogłyby następować tylko w porozumieniu z zainteresowanymi mieszkańcami. Konsultacje w ważnych kwestiach dotyczących zlikwidowania poszczególnych samorządów bądź zmiany ich granic mogłyby odbywać się drogą przeprowadzenia lokalnych referendów, jak to przewiduje Europejska Karta Samorządu Lokalnego.

Silny i efektywny samorząd, to silne i efektywne państwo. Mam wrażenie że na Litwie ta prawda została zapomniana. Na szczeblu samorządu najlepiej może zostać usłyszany głos każdego obywatela, tu najlepiej można ocenić jego problemy i najefektywniej udzielić mu pomocy. Muszę jednak zaznaczyć, że obecny samorząd nie jest możliwy bez rozwoju instytucji społeczeństwa obywatelskiego, bez umacniania sieci organizacji pozarządowych oraz rozwoju życia wspólnot. Opowiadam się za ukierunkowanym i systematycznym wspieraniem organizacji pozarządowych oraz wspólnot poprzez zapewnienie im należytych warunków finansowych i gwarancji prawnych.

Trzecią zasadą mojego programu i moich założeń politycznych jest dobrobyt. Jednak dobrobyt pojmuję tu jako zjawisko bardzo skomplikowane i wielostronne.

Opowiadam się przede wszystkim za DOBROBYTEM OPARTYM NA ODPOWIEDZIALNOŚCI. Nie jest dobrze, kiedy ktoś zapewniając dobrobyt własny zagradza innemu dojście do jeziora, lub drogę dojazdową. Nie dobrze, kiedy w trakcie wzrostu mienia ogólnego w kraju, wzrasta też liczba  biedoty i  czekających na pomoc. Dobrobyt kraju tylko wtedy jest dobrobytem, jeżeli jest to dobrobyt dla wszystkich lub większości a nie tylko dla „elit” oligarchicznych i 10-15-procentowej warstwy mieszkańców ich obsługujących.

Jestem również za DOBROBYTEM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI. Marzę o czasach, kiedy litewscy przedsiębiorcy (zwłaszcza kierujący małymi i średnimi przedsiębiorstwami) przestaną obawiać się kontroli i wizyt przedstawicieli placówek nadzorujących ich działalność. Będę walczyć, aby instytucje kontrolujące służyły przedsiębiorczości, zaś wymogi były dostosowane do możliwości biznesowych. Zwłaszcza bronić będę możliwości rozwoju drobnej i średniej przedsiębiorczości, co w warunkach kryzysowych pomogłoby szybciej ożywić naszą gospodarkę.

Opowiadam się też przeciwko pasywnemu dobrobytowi, jestem przeciwko temu, aby jednemu zabierać i rozdawać innym. Broniony przeze mnie DOBROBYT MUSI BYĆ CZYNNY. Jestem za dobrobytem, podstawy którego stanowi sumienny wysiłek i praca. Owszem, setkom tysięcy naszych obywateli brakuje zasobów finansowych, lecz w chwili obecnej jeszcze bardziej brakuje im naszej uwagi, brakuje obszaru obcowania, brakuje obszaru, w którym mogą oni czuć się potrzebni i pożyteczni.

Dlatego też rozwijając pomoc społeczną należy w znaczny sposób zwiększyć jej efektywność, wspierać wciąganie beneficjantów pomocy społecznej do działalności społeczno-pożytecznej, rozwijać sieć organizacji pozarządowych, zachęcać do wzajemnej pomocy oraz wspólnotowego życia, zwiększać różnorodność usług, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży z rodzin niezamożnych.

Dobrobyt przede wszystkim pojmuję jako DOBROBYT RODZINNY, dlatego też gorąco popieram realizowaną przez obecny Rząd politykę wspierania rodzin. Aktywnie opowiadam się za wartościami tradycyjnej rodziny, jej utrzymaniem i umacnianiem, za szczególną uwagą wobec dzieci, zwłaszcza z rodzin niezamożnych oraz za ochroną dzieci nienarodzonych. Jestem zdania, że, nie zważając na trudności, celowe jest rozwijanie środków wspierania rodziny: nabywania i utrzymywania lokalów mieszkalnych, skróconego czasu pracy, korzystania z usług wychowania przedszkolnego. Środki wspierania rodziny muszą być stosowane również w polityce podatkowej.

Należałoby aktywniej współpracować z tradycyjnymi wspólnotami religijnymi i ich instytucjami. Kościół jest formalnie oddzielony od państwa, lecz nie egzystecjonalnie. Jest to integralna część naszego społeczeństwa, naszej historii i naszej kultury. Dzisiaj jak nigdy potrzebna jest ścisła współpraca między państwem a kościołem podczas rozstrzygania kwestii o charakterze materialnym i duchowym wspierania wzajemnej pomocy mieszkańców oraz zwiększania efektywności wsparcia społecznego.

Szczególną uwagę należy poświęcić wychowaniu i kształceniu dzieci zwłaszcza dzieci z rodzin niezamożnych. Znacznie większej uwagi trzeba poświęcić działalności pozalekcyjnej z dziećmi i młodzieżą, oraz organizacji ich czasu wolnego. Na ten cel warto byłoby przeznaczyć część środków pomocy socjalnej oraz aktywniej przyciągać wsparcie z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Celowa też byłaby redystrybucja przez samorządy części środków przeznaczonych na przygotowanie zawodowe, co zapewniłoby możliwości zaangażowania stosownych specjalistów oraz stwarzało dla zdolnej młodzieży z rodzin niezamożnych warunki pozwalające na osiągnięcie upragnionej placówki naukowej.

Nie mogę przemilczeć kwestii reformy szkolnictwa wyższego. Moim zdaniem w chwili obecnej w niewłaściwy sposób ustanowione zostały priorytety wdrażanej reformy. Zbytnio akcentuje się kwestię finansowania szkolnictwa wyższego, nie poświęcając należnej uwagi ogólnej koncepcji szkolnictwa wyższego (optymalizacji sieci uczelni wyższych, polityce personalnej, aktualizacji treści programów studiów, dostosowania przyjęć na studia do wymogów gospodarki itp.) oraz zapewnieniu jakości wykształcenia wyższego.

Konieczne są też zmiany w szkołach ogólnokształcących. Badania wskazują, że na Litwie dzieci są najmocniej obciążone w szkole i najmniej czasu wolnego mają po lekcjach. Z drugiej strony, w szkole ogólnokształcącej mało uwagi zwraca się na kształtowanie umiejętności ogólnych (obcowania, pracy w zespole, twórczego myślenia i in.) oraz wartości o ukierunkowaniu społecznym (wzajemnej pomocy, szacunku wobec osób starszych itp.). Szkoła ogólnokształcąca coraz mniej wpływa na kształcenie moralne, co się wiąże ze skutkami przede wszystkim dla niej (przemoc wobec nauczycieli, wagarowanie), ofiarami tego są uczniowie (ich przyszłe życie, kariera), cierpi z tego powodu również całe nasze społeczeństwo (z powodu przestępczości, aspołecznych zachowań, przemocy itp.). Opowiadam się za zmniejszeniem obciążenia dzieci i młodzieży w szkołach, za poszerzeniem ich działalności pozaszkolnej oraz doskonaleniem kształcenia moralnego. Nie chcę być prorokiem, jednak moim zdaniem, jeśli wartości oraz normy zachowania nie będą kształtowane w szkole ogólnokształcącej, to nie ukształtują się w ogóle, albowiem w warunkach globalizacji bardzo zmalały możliwości funkcji socjalizacyjnych rodziny, a człowiek bez wartości jest jak statek bez steru.

Niemało problemów jest również w sektorze opieki zdrowotnej. Z przyczyn finansowych pogarsza się jakość i dostępność świadczonych usług. Coraz szerzej mówi się o przejawach zmowy o charakterze monopolistycznym w sektorze farmacji i w dziedzinie rozliczeń za leki. Myślę, że w tej sferze potrzeba większej kontroli społecznej i audytu międzynarodowego. Potrzeba stałego monitoringu cen na leki oraz ich dystrybucji wewnątrz kraju. Ceny na leki nie powinny ograniczać możliwości leczenia i wyzdrowienia naszych obywateli, dlatego też tej kwestii będę poświęcać szczególną uwagę.

3. Polityka zagraniczna i obronna

Wysoko oceniam dokonania Jego Ekscelencji Prezydenta Valdasa Adamkusa w dziedzinie reprezentowania Litwy w arenie międzynarodowej, obrony zasad demokracji oraz utrwalania międzynarodowego zaufania wobec państwa litewskiego. Jednak niż gospodarczy stawia nowe wyzwania na wszystkich kierunkach litewskiej polityki zagranicznej. Umacniając swą państwowość powinniśmy w sposób bardziej harmonijny rozwijać swe stosunki zagraniczne, które powinny służyć zagwarantowaniu praw człowieka we wszystkich zakątkach świata, konkurencyjności gospodarki naszego kraju oraz utrzymaniu pokoju.

Moim priorytetem będą stosunki z UE jako spójną organizacją polityczną i gospodarczą. Uważam, że możliwości litewskiego członkostwa Unii Europejskiej są w chwili obecnej wykorzystywane w sposób niedostateczny. Powinniśmy umacniać naszą współpracę polityczną i gospodarczą, która może efektywnie pomagać przetrwać w warunkach spadu gospodarczego. Powinniśmy nauczyć się funkcjonować jako jedyny system z jednoczesnym poszanowaniem odrębności narodowej, interesów i swoistości naszych państw. Powinniśmy myśleć lokalnie a działać globalnie – dla dobra wszystkich i każdego. Jeśli w najbliższej przyszłości (w ciągu 3-5 lat) nie uda nam się przezwyciężyć nastrojów protekcjonistycznych. Unia Europejska może zostać rozdarta przez globalną konkurencją gospodarczą, a jednocześnie rozpocząć się też może zmierzch demokracji. Nie czas jednak teraz na futuryzm społeczny. W chwili obecnej Unia Europejska stanowi silny dynamiczny system polityczno-gospodarczy z ogromnymi możliwościami, tylko powinniśmy się nauczyć z nich korzystać. Temu też pragnąłbym poświęcić głównie swą uwagę w polityce zagranicznej.

Więcej uwagi należy też poświęcać stosunkom z USA. Pozytywnie oceniam wybór przez Prezydenta USA Baracka Obamę bardziej delikatnego kierunku i wizji polityki zagranicznej. Obserwuję jego kroki polityczne i pragnąłbym mu przede wszystkim życzyć wszelkiej pomyślności. Z drugiej strony, powinniśmy bardziej zaktywizować naszą współpracę z USA i to nie tylko w dziedzinie ochrony kraju i obronności. W miarę zawężania się rynków azjatyckich trzeba w sposób znaczny rozszerzyć naszą współpracę gospodarczą, w znaczny sposób umocnić kontakty z naszymi rodakami na kontynencie amerykańskim oraz rozwijać współpracę naukowo-technologiczną.

Uwzględniając zmieniające się realia polityki zagranicznej w świecie, celowe jest polepszanie i rozwijanie stosunków z Rosją. Nie zważając na pewną nieokreśloność z powodu przyszłych zmian gospodarczych i politycznych, Rosja pozostaje partnerem strategicznym Unii Europejskiej, a znaczy też partnerem Litwy. Stosunki z Rosją muszą opierać się na zasadach, a jednocześnie być skierowane na utrzymanie wspólnych interesów, jak też na rozwój współpracy. Rynek rosyjski pozostaje bardzo atrakcyjny dla naszych przedsiębiorców i polityka zagraniczna powinna zapewnić, aby bez rezygnacji z uznawanych zasad, mogli oni pomyślnie rozwijać działalność gospodarczą w tym regionie świata.

Interesy gospodarcze powinny też skłaniać do utrzymania bardziej ścisłych kontaktów z Ukrainą, Kazachstanem i Białorusią – naszym najbliższym sąsiadem wschodnim.

Analizując priorytety polityki zagranicznej, nie wyszczególniłem stosunków z innymi krajami bałtyckimi i Polską, ponieważ w Unii Europejskiej to są nasi najbliżsi sąsiedzi i, rzecz zrozumiała, współpraca z nimi musi być najbardziej ścisła. Niemało już razem zrobiliśmy, realizując wspólne projekty, razem wypowiadamy się w tej czy innej kwestii na szczeblu Unii Europejskiej, ale moim zdaniem możliwości naszej współpracy są znacznie szersze i powinniśmy szukać dróg, żeby z nich skorzystać.

Litwa podjęła decyzję o profesjonalizacji sił zbrojnych i dzisiaj raczej nie ma drogi z powrotem, społeczeństwo by tego nie zrozumiało. Praktycznie wszystkie armie świata przechodzą na zawodowstwo, jest to związane jak z uwarunkowaniami społecznymi (unikanie obowiązkowej służby wojskowej), tak z technologicznymi (coraz bardziej skomplikowany sprzęt).

Armia zawodowa nie wyklucza istnienia sił rezerwowych, na Litwie taką funkcję mogą pełnić już istniejące siły ochotnicze. Siły takie mogłyby być formowane do poziomu taktycznego (tworzenia sztabów), sprzęt byłby w koszarach.

Nie da się zorganizować powszechnego szkolenia obywateli w sytuacji armii zawodowej, jest ona za mała dla takich zadań i praktycznie każdy żołnierz zawodowy ma swoją misję do wykonania. Symulacje pokazały, że dla realizacji powszechnego szkolenia obywateli trzeba byłoby praktycznie zaangażować całą dzisiejszą armię i koszty takiej imprezy byłyby bardzo wysokie.

4. POLITYKA GOSPODARCZA I WZROSTU DOBROBYTU MIESZKAŃCÓW

Zgodnie z ustawodawstwem litewskim możliwości Prezydenta spełnienia obietnic wyborczych w zakresie polityki gospodarczej naszego państwa, biorąc pod uwagę jego możliwości wpływu na ostateczne decyzji, są ograniczone. Możliwości aktywnej działalności Prezydenta w dziedzinie gospodarki są następujące: 1) udział w kształtowaniu Rządu; 2) prawo do inicjowania nowych ustaw; 3) prawo weta przy zatwierdzaniu ustawy; oraz 4) autorytet moralny i polityczny wpływu na podjęcie takiej czy innej decyzji.

W związku z tym Prezydent jest osobą, która jedynie może wpłynąć na podejmowanie niektórych decyzji, natomiast z pewnością nie jest główną osobistością w polityce gospodarczej naszego państwa. Bez względu na to, przedstawię podstawowe tematy i tezy, które moim zdaniem są aktualne w dniu dzisiejszym dla większości obywateli Litwy i o wdrażanie których będę się ubiegał jako Prezydent Republiki Litewskiej.

Światowy kryzys gospodarczy

Niezależnie od globalnego charakteru spadku gospodarczego należy domagać się od Rządu, aby nie ulegał pokusie bezradności i prowadził jeszcze bardziej czynną politykę, która ma podtrzymać aktywność gospodarczą oraz stworzyć osłony socjalne dla najbardziej dotkniętych kryzysem obywateli. Między innymi warto domagać się jak najszybszych kroków w kierunku:

· zwiększenia popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego;· zwiększenia dostępności kredytów dla przedsiębiorstw;· jasności możliwego wsparcia dla instytucji rynku finansowego;· zwiększenia skłonności do inwestowania;· wspierania inwestycji w odnawialne źródła energii;· ułatwień podatkowych dla małych i średnich firm oraz nowo zakładanych podmiotów;· przyspieszenie inwestycji współfinansowanych ze środków UE;· ochrony miejsc pracy oraz specjalnego wsparcia dla najbardziej potrzebujących, tzn. wsparcia rodzin żyjących poniżej progu ubóstwa, a także wsparcia osób niesamodzielnych, szczególnie w podeszłym wieku.

Należy przyznać, że władze publiczne (Rząd) mają ograniczony zestaw instrumentów, aby wpływać na procesy gospodarcze, szczególnie, jeśli mają one wymiar globalny. Jednak w znacznej mierze od działań Rządu zależy, w jakim stopniu i jak długo skutki kryzysu będą odczuwalne przez obywateli. Obecny Rząd w mojej ocenie nie ma wystarczająco uzasadnionego planu złagodzenia skutków kryzysu i zbytnio skupia się na kwestii zrównoważenia budżetu. Budżet stanowi tylko około 30 % PKB, zaś źródłem pozostałych 70 % jest inna działalność gospodarcza. Dlatego też konieczne jest ustanowienie długofalowych priorytetów strategicznych. Szczególną rolę powinno tu odegrać kształtowanie bardziej zróżnicowanego systemu podatkowego.

Polityka fiskalna

Priorytetem średniookresowej strategii Rządu, moim zdaniem, powinno być spełnienie warunków niezbędnych do przyjęcia euro. W związku z czym najważniejszym wyzwaniem dla polityki fiskalnej jest pogodzenie celu, jakim jest utrzymanie wyniku fiskalnego na poziomie umożliwiającym trwałe wypełnienie przez nasz kraj fiskalnego kryterium konwergencji z koniecznością podejmowania działań ograniczających skutki kryzysu.

Istotną sprawą dla prowadzonej polityki fiskalnej jest prawidłowa ocena sposobu i celu wydawania środków publicznych. Polityka ta ma wymagać także stworzenie przesłanek dla wykorzystania wielkiego potencjału intelektualnego naszego społeczeństwa, czyli tworzenia gospodarki opartej o wiedzę.

Opowiadam się za tym, aby z wykorzystaniem środków  budżetowych, a zwłaszcza z funduszy strukturalnych UE, został powołany Narodowy Bank Kredytowy, który na bardziej dogodnych warunkach kredytowania stanowił konkurencję dla banków komercyjnych i służył utrzymaniu żywotności litewskiego biznesu (poprzez obsługę kredytów o najmniejszym stopniu ryzyka, w dążeniu do zapewnienia warunków do realizacji kontraktowych zobowiązań i zachowania miejsc pracy).

Pewność obrotu gospodarczego

Zatory płatnicze są jedną z głównych przyczyn upadłości przedsiębiorstw, szczególnie tych małych i średnich. Właśnie małe i średnie przedsiębiorstwa zawierając kontrakty nie mogą sobie pozwolić na weryfikacji wiarygodności partnera handlowego, nie stać ich na skorzystanie usług prawniczych, mają niską siłę przetargową przy egzekwowaniu należności, gdy wartość pojedynczego kontraktu w relacji do kosztów jego dochodzenia na drodze sądowej jest często bardzo mała (postępowanie sądowe jest bardzo drogie). Dodatkowo pozyskanie finansowania kapitału obrotowego dla tych firm jest trudne. Małe firmy stanowią ponad dwie trzecie miejsc pracy na Litwie, więc ich upadłości mogą mieć zasadniczy wpływ na sytuację gospodarczą, a nawet społeczną. Dlatego warto domagać się zwiększenia pewności obrotu gospodarczego. Podstawą pewności w obrocie gospodarczym jest dobra informacja. Dobrą informację o kontrahentach dostarczają tylko wywiadownie gospodarcze – korzystanie z nich zwiększa koszty transakcji, a rezygnacja z tych usług zwiększa ryzyko. Można proponować rozwinąć i udostępnić za darmo system informacji gospodarczej zawierający informację o wszystkich przedsiębiorstwach (niezależnie od formy prawnej), które oprócz danych rejestrowych zawierać będą również informacje o nieuregulowanych zobowiązaniach finansowych. Ocena wiarygodności kontrahenta będzie zaś dostępna dla wszystkich ubiegających się.

Konieczne jest ukształtowanie zbilansowanego, stabilnego i sprawiedliwego społecznie systemu podatkowego, co miałoby przyczynić się do wzrostu inwestycji zagranicznych. Jest oczywiste, że nikt nie będzie przyjeżdżać i tworzyć miejsc pracy u nas, jeśli nasz system podatkowy będzie jednym z najbardziej zniechęcających w Europie. Należy zrobić wszystko, aby zmniejszyć podatki ciążące na pracy. Z drugiej strony, zwłaszcza w warunkach spadku gospodarczego, celowe jest zwiększanie zróżnicowania systemu podatkowego .

Powinniśmy dążyć i zapewnić, aby każda instytucja budżetowa była maksymalnie efektywna w zakresie zarządzania. Wiąże się to również z tezą, iż Rząd nie powinien jedynie koncentrować się na oszczędzaniu (co jest szalenie ważne), ale uczynić wszelkie niezbędne kroki zwiększające dochody budżetowe.

Między innymi, istnieje konieczność dokonania przeglądu relacji między budżetem/państwem a bankami komercyjnymi, na kontach których gromadzą się miliardy litów, należących do państwa (ministerstw, samorządów, spółek państwowych itd.). Poprzez zmianę oprocentowania sald na rachunkach bieżących, budżet osiągnąłby ponad 100 mln Lt dodatkowych dochodów! (element sprawiedliwości społecznej jest w tym czasie szalenie istotny – banki osiągają milionowe zyski, a zwykły policjant lub lekarz ma coraz mniejsze wynagrodzenie).

Chociaż spadek gospodarczy objął wszystkie rodzaje działalności gospodarczej, na Litwie jest wystarczająco dużo podmiotów gospodarczych, które pomyślnie utrzymały swe pozycje na rynku. Dlatego też w obecnej sytuacji widzę w polityce gospodarczej 3 główne priorytety:

· wspieranie konkurencyjnych przedsiębiorstw,

· wspieranie przedsiębiorstw (sektorów gospodarki), wykorzystujących technologie wymagające wielkiego  nakładu pracy,

· wspieranie nowości technologicznych.

W latach 1998-2008 w gronie 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej Litwa była najmocniej zapóźniona w dziedzinie wykorzystywania wysokich technologii w produkcji. Na wzrost naszego PKB najbardziej wpływała działalność gospodarcza średniego, i zwłaszcza niskiego szczebla technologicznego (transport, budowa, przeróbka surowców itp.). Bez bardziej aktywnego wykorzystania wysokich technologii w warunkach globalizacji gospodarki nie będziemy w stanie w perspektywie długofalowej zapewnić stabilności gospodarki naszego kraju.

Energetyka

W chwili obecnej kwestie energetyczne w naszym kraju są bardzo zapuszczone. Po zamknięciu elektrowni atomowej w znaczny sposób zmniejszą się nasze możliwości produkcji energii elektrycznej, i to przy stale wzrastającym popycie na nią. W dziedzinie energetyki opowiadam się za bardzo aktywnym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii i rozwojem małej energetyki. Opowiadam się zdecydowanie za monopolizacją tego sektora i swobodnym przyłączeniem się producentów energii do wspólnej sieci, albowiem mała energetyka może być rozwijana na szczeblu poszczególnych podmiotów gospodarczych, co nie tylko zwiększyłoby niezależność energetyczną przedsiębiorczości (lub poszczególnych gospodarstw domowych), stwarzając jednocześnie warunki do zmniejszania kosztów produkcji, ale też służyłoby zwiększaniu ogólnej niezależności energetycznej Litwy. Wielkie perspektywy w tej sferze widzę również i dlatego, że przewidziane są w niej wielkie inwestycje i wsparcie na szczeblu Unii Europejskiej, co jest również zgodne z zasadami gospodarowania ekologicznego.

W sektorach energetyki i rolnictwa należałoby wdrażać nowe technologie i rozwiązania gospodarcze, które w znaczny sposób umocniłyby właśnie te główne dziedziny gospodarki. Jednym z takich rozstrzygnięć jest produkcja i wykorzystanie biopaliw.

Wiele przesłanek uzasadnia, aby zostały stworzone warunki optymalne dla rozwijania siłowni produkujących z surowców rolniczych biogaz (metan) oraz wykorzystania wyprodukowanego biogazu jako odnawialnego źródła energii cieplnej lub elektrycznej dostarczanej dla końcowego konsumenta. Wśród rzeczy najważniejszych można tu wymienić:

- umacnianie bezpieczeństwa energetycznego za pomocą dostaw energii z odnawialnych źródeł energii, produkowanej z miejscowych surowców. Umocniłoby to bezpieczeństwo energetyczne państwa;

- produkcja znacznej części gazu i energii elektrycznej w licznych lokalnych siłowniach biogazu stworzy możliwość dostaw biogazu o jakości takiej samej jak gazu ziemnego dla wielu mieszkańców wsi i miasteczek oraz polepszy parametry jakościowe dostaw energii elektrycznej;

- produkcja znacznej części energii z surowców, nie stanowiących konkurencji na rynku artykułów spożywczych. Są to odpady gospodarki rolnej, gnojówka i obornik, odpady przemysłu spożywczego, nie wymagające obróbki termicznej lub utylizacji;

- zwiększone dochody rolnicze wynikające z korzystania z artykułów, które wcześniej w znacznej mierze nie miały właściwości towaru i w wielu przypadkach stwarzały problem z ich racjonalnym wykorzystaniem;

- mniejszy negatywny wpływ energetyki i rolnictwa na środowisko dzięki uproszczeniu nałożonego na te podmioty obowiązku ochrony środowiska poprzez zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych;

- otrzymanie znacznej ilości przyjaznych dla środowiska nawozów organicznych wysokiej jakości.

- energetyczne wykorzystanie odpadów i resztek organicznych, które podczas niekontrolowanego procesu rozkładu wydzielają do atmosfery tak zwany gaz cieplarniany.

Odnośnie LEO-LT, muszę zauważyć, że wstępna idea była nieprzejrzysta i niebezpieczna dla litewskiej gospodarki, zwłaszcza jeśli chodzi o dobro mieszkańców naszego kraju. Dlatego też popieram obecne posunięcia ze strony Rządu. W perspektywie pragnąłbym, aby Litwa pozostawała krajem bezpiecznej energetyki jądrowej.

Jeśli chodzi o łącza elektroenergetyczne z Polską i Szwecja, nie może być dwóch zdań – są one nam dziś życiowo potrzebne i pozostaje tylko ubolewać, że przez 10 lat, od chwili, kiedy rozpoczęliśmy te kwestie omawiać, faktycznie niczego nie zrobiono, choć wydano nie jeden milion litów przeznaczonych na zamknięcie Elektrowni Atomowej w Ignalinie.

Rolnictwo

Litewskie rolnictwo jest znaczące pod względem gospodarczym, społecznym, etnokulturowym oraz ochrony środowiska. W rolnictwie i przemyśle spożywczym tworzona jest znaczna część ogólnej wartości dodanej na Litwie, to jeden z ważniejszych sektorów produkujących na eksport. Dążąc do dalszego rozwijania rolnictwa oraz polepszania dobrobytu mieszkańców wsi należy:

· aktywizować działalność społeczności wiejskich zwiększając rolę rolniczego samorządu i wiejskich organizacji pozarządowych;

· integrować kwestie ochrony środowiska, tworzyć dla rolnictwa, przemysłu spożywczego i wsi warunki przychylne do stabilnego rozwoju gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska;

· więcej uwagi poświęcać doskonaleniu mechanizmu wykorzystania wsparcia  krajowego i ze strony Unii Europejskiej;

· inicjować i na wszelkie sposoby wspierać rozwój kooperacji na wsi, stworzyć przychylne warunki prawne i gospodarcze dla jej rozwoju;

· rozwijać gospodarkę ekologiczną;

· przewidzieć środki konsolidacji ziemi, zapewniające racjonalne wykorzystanie ziemi w miejscowościach wiejskich, poprzez kompleksowe rozstrzyganie potrzeb państwa, społecznych i poszczególnych obywateli;

· ostatecznie zakończyć zwrot ziemi prawowitym właścicielom;

-· stworzyć przychylne przesłanki prawne i finansowe dla przedsiębiorczości alternatywnej, wspierać i zachęcać do jej powstawania, wspierać turystykę wiejską;

· rozwijać drobny handel artykułami rolniczymi i spożywczymi, zachęcać do bezpośredniej sprzedaży w gospodarstwach rolnych;

· zachęcać do rozwoju upraw energetycznych;

· stworzyć gospodarczo efektywny system gospodarki rybnej, zwiększać konkurencyjność gospodarki rybnej;

· wspierać drobne gospodarstwa rodzinne zachęcając je do efektywnego wykorzystania posiadanej ziemi;

· uregulować relacje biznesowe między dostawcami surowców (właścicielami gospodarstw) a przetwórcami i handlowcami.

Rolnictwo zawsze było i stanowi ważną część gospodarki litewskiej. Na terenach wiejskich mieszka około 30 % mieszkańców naszego kraju, dlatego też  bardzo aktualna pozostaje kwestia rolnictwa i rozwoju wsi. Popieram inicjatywy, skierowane na modernizację rolnictwa i życia na wsi, jestem za kooperacją oraz rozwojem życia wspólnotowego. To nie tylko pomogłoby zwiększać produktywność rolnictwa, ale też polepszyłoby warunki pracy oraz przyczyniło się do wzrostu poziomu życia na wsi.

Oświata

Inwestycje w oświatę – to najważniejszy wkład w kształcenie obywateli, młodzieży i przyszłość państwa.

Dzisiaj na Litwie oświacie przypada rola szczególna w budowie społeczeństwa informatycznego, umacnianiu intelektualnego potencjału kraju, przygotowania fachowców niezbędnych na nowoczesnym rynku pracy. Aby Litwa rozwijała się jako społeczeństwo wiedzy i mogła pomyślnie konkurować w gospodarce światowej znajdującej się pod wpływem globalizacji, oświata i nauka o najwyższej jakości są szczególnie ważne. Dzięki polityce oświatowej powinniśmy wspierać rozwój osobisty obywateli i zwiększać potencjał gospodarczy państwa. Budowa społeczeństwa wiedzy i gospodarki opartej na wiedzy, jest najwyższym priorytetem państwa i narodu, bez którego niemożliwy jest postęp, pełnowartościowa integracja Litwy ze strukturami politycznymi i gospodarczymi Unii Europejskiej oraz europejskim obszarem kulturowym.

Troska o oświatę, jakość nauki i studiów – stanowi gwarancję konkurencyjności krajowej gospodarki na rynkach europejskich i światowych. Jestem przekonany, że oświata stanowi najważniejszą przesłankę zrównoważonego rozwoju. Zmienia ona poglądy ludzi i kształci ich umiejętności służące budowie bardziej bezpiecznego zdrowego i bogatego świata, tzn. polepsza jakość życia. Ważne jest doskonalenie oświaty formalnej i nieformalnej, samooświaty, jakości informowania społeczeństwa w dążeniu, aby każdy człowiek mógł przyczynić się do harmonijnego rozwoju: osobiście, w działalności zawodowej, poprzez udział w życiu społecznym. Moimi głównymi kierunkami w polityce oświatowej jako Prezydenta Republiki Litewskiej będą:

- zapewnienie przejrzystych, umiarkowanych i przyjaznych dla rozwoju oświaty i nauki państwowych regulacji prawnych, opartych na poszanowaniu i zaufaniu wobec człowieka;

- kształtowanie swobodnego i dojrzałego do dokonywania wyborów obywatela Republiki Litewskiej uświadamiającego własną odpowiedzialność za siebie samego, swoją rodzinę, społeczeństwo i państwo;

- dostępność oświaty poprzez stworzenie dla każdego człowieka swobodnego realnych możliwości wyboru i otrzymania należnych usług oświatowych, służących kształtowaniu swych kompetencji, zasad wartości i zapewnieniu rozwoju umiejętności;

- kształtowanie osobowości moralnej, twórczej, samodzielnej, myślącej krytycznie.

Ważne jest orientowanie rozwoju nauki na przedsiębiorczość, przemysł, oparty na pracy intelektualnej, potrzebny Litwie, nie posiadającej wielkich zasobów naturalnych.

W trakcie kontynuacji reformy systemu edukacji konieczne jest korygowanie środków jej realizacji, aby dało się uniknąć transformacji źle przygotowanych i niezgodnych z uwarunkowaniami finansowymi i społecznymi obywateli, które by utrudniały dostępność do oświaty i studiów zwłaszcza dla dzieci wiejskich. Będę dążyć, aby zachowane zostały wiejskie szkoły, bez oddalania ich od miejsc zamieszkania dzieci oraz zapewniając jakościowe usługi oświatowe w bezpiecznym środowisku, zgodnym ze współczesnymi wymogami oraz, aby były polepszane warunki kształcenia. Zachęcać będę do kształtowania w szkołach poszanowania i miłości do dziedzictwa etnokulturowego, przezwyciężania kryzysu w kształtowaniu tożsamości narodowej.