Każdego roku w Małopolsce z powodu zatrucia czadem umiera kilkanaście osób. Warto pamiętać, że zatrucia tlenkiem węgla zdarzają się w ciągu całego roku, również, choć rzadziej, latem.
CZYM JEST TLENEK WĘGLA
Tlenek węgla, zwany potocznie czadem (CO) jest niewidocznym, pozbawionym zapachu gazem, co powoduje trudności z jego wykryciem. Powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw. Jego źródłem są najczęściej źle zainstalowane lub niesprawne kuchenki gazowe, urządzenia elektryczne, grille, kominki czy samochody. Tlenek węgla stanowi bardzo duże zagrożenie zarówno dla ludzi jak i zwierząt, ponieważ bardzo łatwo łączy się z hemoglobiną (300 razy szybciej niż tlen) w wyniku czego powoduje niedotlenienie tkanek i może doprowadzić do śmierci.
UWAGA! Zatrucia tlenkiem węgla nasilają się w sezonie grzewczym. W okresie zimowym większość użytkowników budynków dodatkowo uszczelnia okna, drzwi. Tym samym ogranicza wymianę powietrza w pomieszczeniu. Wówczas paliwo ulega niepełnemu spalaniu i tworzy się tlenek węgla. Może to doprowadzić do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i wydostawania się czadu do wewnątrz mieszkania.
OBJAWY ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA w stężeniach ok. 60-240 mg/m³ po paru godzinach - ból głowy, w stężeniach ok. 450 mg/m³ po 1-2 godzinach – ból głowy, mdłości, wymioty, osłabienie mięśni, apatia, w stężeniach ok. 900-1000 mg/m³ po 2 godzinach – zapaść, utrata przytomności, w stężeniach ok. 1800-2000 mg/m³ po 20 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 2 godzinach, w stężeniach ok. 4000 mg/m³ po 5-10 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 30 minutach, w stężeniach ok. 8000 mg/m³ po 1-2 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 10-15 minutach, w stężeniach ok. 15000 mg/m³ po 1-3 minutach zgon.
Przy wysokich stężeniach CO, już po kilku wdechach, bez objawów ostrzegawczych może nastąpić zgon. Osoby, które zatruły się tlenkiem węgla są narażone na powikłania m.in. zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym, nerwobóle i niewydolność płuc. W przypadku zatrucia przewlekłego: bóle głowy, znużenie, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, które objawiają się pogorszeniem pamięci i zdolności koncentracji, bezsennością.
JAK POSTĘPOWA PRZY ZATRUCIU CZADEM
1. Osobę, u której podejrzewa się zatrucie tlenkiem węgla, należy jak najszybciej wynieść z miejsca, w którym ulatniał się czad. Akcję może przeprowadzić także Straż Pożarna, która dysponuje odpowiednim sprzętem izolującym drogi oddechowe. 2. Należy jak najszybciej zapewnić dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia. 3. Natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe (pomoc lekarska jest konieczna!). 4. Jeśli jest taka możliwość, jak najszybciej podać tlen osobie, która zatruła się czadem. 5. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy niezwłocznie zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta, aparatem AMBU oraz wykonać masaż serca.
JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED CZADEM
Zatrucie tlenkiem węgla często wynika z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych. Aby zmniejszyć ryzyko zatrucia czadem należy przestrzegać następujących zasad: 1. Do ogrzewania pomieszczeń nie powinno się stosować gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych. 2. Nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchenek gazowych. 3. W pomieszczeniach należy zapewnić skuteczną wentylację. 4. Nie wolno zatykać przewodów wentylacyjnych oraz kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienki. 5. Zabronione jest stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej w pomieszczeniach, w których zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia. 6. Wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. 7. Nigdy nie należy pozostawiać bez nadzoru potraw gotujących się na włączonej kuchence, pieczonych w piekarniku itp. 8. Zalecane jest wyposażenie mieszkań w gaśnice proszkowe. 9. W pomieszczeniach mieszkalnych nie należy używać świec, kaganków, petard oraz wyrobów pirotechnicznych. 10. Do czyszczenia pomieszczenia, urządzeń oraz prania odzieży nie wolno używać cieczy łatwopalnych. 11. Nie wolno suszyć odzieży oraz innych materiałów palnych bezpośrednio na piecach. 12. Należy pamiętać, aby w pomieszczeniach zapewnić łatwy dostęp do tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, gniazdek i wyłączników oraz głównych zaworów gazu i wody. 13. Zalecane jest wyposażenie mieszkania w nowoczesne urządzenia (kuchenki gazowe, przepływowe gazowe ogrzewacze wody) posiadające stosowne atesty, wyposażone w czujniki zabezpieczające przed ulatnianiem się gazu. 14. Warto wyposażyć mieszkanie w czujniki dymu i tlenku węgla.
KONTROLA STANU TECHNICZNEGO INSTALACJI GAZOWYCH ORAZ PRZEWODÓW KOMINOWYCH
Zgodnie z § 30 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719), w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: co najmniej jeden raz na 3 miesiące w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem). co najmniej jeden raz na 6 miesięcy w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym. co najmniej jeden raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej, w zakładach gastronomicznych, które są miejscem żywienia dużej liczby ludzi. co najmniej jeden raz w roku należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.
Czynności te powinny być wykonane przez osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie. Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 12 listopada 2010 r. Dz. U. Nr 243, poz. 1623 z późniejszymi zmianami) właściciele i zarządcy bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych zobowiązani są do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewod
ŚNIEŻYCA
Jeśli utknąłeś w drodze - Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 10 m. - Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania ( najlepiej koloru czerwonego ) tak, aby widoczna była dla ratowników. - Użyj wszelkich dostępnych środków do poprawienia izolacji samochodu. - Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu. - Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu oraz dla wentylacji lekko uchyl okno. - Zwracaj uwagę na oznaki odmrożenia lub wychłodzenia organizmu. Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno, na zmianę. Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie. - Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu może spowodować zdrowotne dolegliwości.
SKAŻENIA TSP
Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych substancji chemicznych są: - awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych, - wypadki cystern kolejowych i autocystern, - rozszczelnienia rurociągów przemysłowych, - katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców.
Zasady postępowania po ogłoszeniu alarmu: - włącz odbiornik radiowy i telewizyjny na częstotliwości kanału stacji lokalnej, - postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w komunikatach, - wykonuj polecenia organów kierujących akcją ratowniczą.
Jeżeli jesteś w miejscu, gdzie nastąpiła awaria: - wykonuj polecenia organów służb ratowniczych, porządkowych i obrony cywilnej.
Jeżeli jesteś w mieszkaniu: - uszczelnij okna pomieszczenia, w którym się znajdujesz mokrą tkaniną, - przygotuj wilgotne tampony na usta i nos do ochrony dróg oddechowych ( najlepiej nawilżyć je wodnym roztworem sody oczyszczonej ).
HURAGAN
Przed wystąpieniem huraganu: Poucz rodzinę, jak wyłączyć gaz, prąd i wodę - uchroni to was przed wieloma zagrożeniami. a) Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni ( np. gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole ). b) Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję straż pożarną, oraz które radio jest nastawione na odbiór informacji o stanie zagrożenia.
Podczas huraganu: a) Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego ( Radio ............... MHz ............... lub ................. MHz ................... ) - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania. b) Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom): - zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne części budynku, - upewnij się czy konstrukcja dach jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku, - usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom, - uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód ( porwane przez wiatr ), - zapewnij sobie odpowiednią liczbę źródeł światła: latarki elektryczne ( baterie do latarek i odbiorników radiowych ), świece, - sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki, - przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe przedmioty, - nie parkuj samochodu w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych. c) Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru. d) Schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku, z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi. e) Znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie. f) Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.
Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację: - Wyruszaj tak szybko jak to tylko możliwe, - Opuszczając mieszkanie, wyłącz energię elektryczną oraz główny zawór wody i gazu. Wygaś ogień w piecach, oraz zabezpiecz dom. - Zawiadom kogoś, poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz. - Zabierz przygotowaną zawczasu podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.
Po huraganie: a) Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom. b) Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych. c) Ostrożnie wkraczaj do swojego domu. d) Sprawdź instalację ( gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową ) w zniszczonym domu.
O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj: - służby dyżurne Straży pożarnej, Policji, - pogotowie energetyczne, gazowe i inne.
POWÓDŹ
Powódź - najczęściej występuje w okresie jesienno - zimowym oraz zimowo - wiosennym. spowodowany jest intensywnymi opadami deszczu lub szybkim topnieniem śniegu.
Pogotowie przeciwpowodziowe ogłasza się, gdy poziom wody w rzekach wzrasta do poziomu ostrzegawczego. Alarm powodziowy ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego. Co robić? Dowiesz się w swoim urzędzie gminy (miasta) czy: -nie mieszkasz na terenie zagrożonym powodzią. Jeżeli tak, to zdobądź informacje, przy jakim poziomie wody ogłaszany jest stan ostrzegawczy i stan alarmowy, - kiedy, gdzie i jak będą stosowane jakieś sposoby alarmowania ( syreny, dzwony, komunikaty radiowe), - kto w razie powodzi będzie organizował i jak przeprowadzał ewakuacje. Ubezpiecz siebie i swój dobytek. Jeśli zagrożenie powodziowe stanie się realne, zaopatrz się w następujący sprzęt : - latarki, radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie, - inne źródła światła ( świece, lampy naftowe, zapałki zapalniczki). Przygotować się tak, aby być samowystarczalnym przez co najmniej 3 dni. Poproś krewnych lub znajomych, by służyli jako źródło kontaktu dla rodziny. Zapoznaj domowników, jak zabezpiecza się mieszkanie, dom, obejście przed powodzią i grabieżą. Sprawdź zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej domu w celu zapobieżenia dostawaniu się wody z systemu drenowego. W ostateczności użyj dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników.
W czasie zagrożenia powodzią Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego ( Radio ............... MHz ............... lub ................. MHz ................... ) - albo program miejski. Postępuj zgodnie z treścią komunikatów - nie zwlekaj. W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przejdź na wyżej położony teren ( miejsce ). Jeżeli władze lokalne ogłaszają ewakuację z terenów zagrożonych, bądź przygotowany na nią. Zabezpiecz mieszkanie, tj. przenieś wartościowe sprzęty na wyższe piętra. Z posesji, wszystkie rzeczy schowaj w budynkach lub przywiąż do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły. W czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stają w wodzie. Wyłącz sieć gazową i wodociągową. W miarę możliwości na wyższych piętrach budynku napełnij wannę i inne pojemniki wodą, po wcześniejszym wysterylizowaniu ich płynami : ACE, Bielinka, Chlorobis, inne. Nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych, mogą bić skażone. Nie chodź na obszarach zalanych, jeżeli woda przemieszcza się szybko. Fala o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić dorosłego człowieka. Jeżeli musisz przejść zalany obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki. Po ostrzeżeniu, ze spodziewana jest duża powódź, zapewnij swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy twojego domu lub sam wypełnij ją czystą wodą. Unikniesz w ten sposób uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód powodziowych. Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych ( np. do układania lub napełniania worków z piaskiem )- pomagaj !!! W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu to połowa sukcesu. Uwaga !!! Dobrze jest mieć ustalone zasady sygnalizacji na wypadek różnych potrzeb np. kolor biały - ewakuacja, kolor czerwony - żywność i woda, kolor niebieski - pomoc medyczna.
Po powodzi Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp. Nie używaj ich do picia! Mogą być one również pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych, napowietrznych lub podziemnych. Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią. Drogi mogą być uszkodzone i nie wytrzymują ciężar twojego samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu. Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego. Zwracaj uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo twoje i twojej rodziny. Często myj ręce mydłem w czystej wodzie, jeśli miałeś kontakt z wodami powodziowymi. Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi. Poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych zagrożeniach występujących na twoim terenie. Mieszkanie i wszystkie sprzęty, które miały kontakt ze skażoną wodą trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt. Przygotuj do wymiany podłogi i mury, które nasiąkły wodami powodziowymi. Sprawdzaj czy fundamenty twojego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem. Uważaj na poluzowane tynki, sufity. Odpompuj zalane piwnice stopniowo - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie - w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów. Dopilnuj, aby instalacje domowe, elektryczne, gazowe, wodno - kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie naprawione. Używaj mocnego obuwia i bateryjnych latarek w czasie oględzin zabudowań. Jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień związanych z odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń - zarówno budynku, jak i wyposażenia.
Porady – jak zachować się w sytuacji zagrożeń
Porady – jak zachować się w sytuacji zagrożeń:
TLENEK WĘGLA
Każdego roku w Małopolsce z powodu zatrucia czadem umiera kilkanaście osób. Warto pamiętać, że zatrucia tlenkiem węgla zdarzają się w ciągu całego roku, również, choć rzadziej, latem.
CZYM JEST TLENEK WĘGLA
Tlenek węgla, zwany potocznie czadem (CO) jest niewidocznym, pozbawionym zapachu gazem, co powoduje trudności z jego wykryciem. Powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw. Jego źródłem są najczęściej źle zainstalowane lub niesprawne kuchenki gazowe, urządzenia elektryczne, grille, kominki czy samochody. Tlenek węgla stanowi bardzo duże zagrożenie zarówno dla ludzi jak i zwierząt, ponieważ bardzo łatwo łączy się z hemoglobiną (300 razy szybciej niż tlen) w wyniku czego powoduje niedotlenienie tkanek i może doprowadzić do śmierci.
UWAGA!
Zatrucia tlenkiem węgla nasilają się w sezonie grzewczym. W okresie zimowym większość użytkowników budynków dodatkowo uszczelnia okna, drzwi. Tym samym ogranicza wymianę powietrza w pomieszczeniu. Wówczas paliwo ulega niepełnemu spalaniu i tworzy się tlenek węgla. Może to doprowadzić do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i wydostawania się czadu do wewnątrz mieszkania.
OBJAWY ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA
w stężeniach ok. 60-240 mg/m³ po paru godzinach - ból głowy,
w stężeniach ok. 450 mg/m³ po 1-2 godzinach – ból głowy, mdłości, wymioty, osłabienie mięśni, apatia,
w stężeniach ok. 900-1000 mg/m³ po 2 godzinach – zapaść, utrata przytomności,
w stężeniach ok. 1800-2000 mg/m³ po 20 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 2 godzinach,
w stężeniach ok. 4000 mg/m³ po 5-10 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 30 minutach,
w stężeniach ok. 8000 mg/m³ po 1-2 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 10-15 minutach,
w stężeniach ok. 15000 mg/m³ po 1-3 minutach zgon.
Przy wysokich stężeniach CO, już po kilku wdechach, bez objawów ostrzegawczych może nastąpić zgon.
Osoby, które zatruły się tlenkiem węgla są narażone na powikłania m.in. zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym, nerwobóle i niewydolność płuc. W przypadku zatrucia przewlekłego: bóle głowy, znużenie, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, które objawiają się pogorszeniem pamięci i zdolności koncentracji, bezsennością.
JAK POSTĘPOWA PRZY ZATRUCIU CZADEM
1. Osobę, u której podejrzewa się zatrucie tlenkiem węgla, należy jak najszybciej wynieść z miejsca, w którym ulatniał się czad. Akcję może przeprowadzić także Straż Pożarna, która dysponuje odpowiednim sprzętem izolującym drogi oddechowe.
2. Należy jak najszybciej zapewnić dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia.
3. Natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe (pomoc lekarska jest konieczna!).
4. Jeśli jest taka możliwość, jak najszybciej podać tlen osobie, która zatruła się czadem.
5. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy niezwłocznie zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta, aparatem AMBU oraz wykonać masaż serca.
JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED CZADEM
Zatrucie tlenkiem węgla często wynika z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych.
Aby zmniejszyć ryzyko zatrucia czadem należy przestrzegać następujących zasad:
1. Do ogrzewania pomieszczeń nie powinno się stosować gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych.
2. Nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchenek gazowych.
3. W pomieszczeniach należy zapewnić skuteczną wentylację.
4. Nie wolno zatykać przewodów wentylacyjnych oraz kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienki.
5. Zabronione jest stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej w pomieszczeniach, w których zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia.
6. Wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.
7. Nigdy nie należy pozostawiać bez nadzoru potraw gotujących się na włączonej kuchence, pieczonych w piekarniku itp.
8. Zalecane jest wyposażenie mieszkań w gaśnice proszkowe.
9. W pomieszczeniach mieszkalnych nie należy używać świec, kaganków, petard oraz wyrobów pirotechnicznych.
10. Do czyszczenia pomieszczenia, urządzeń oraz prania odzieży nie wolno używać cieczy łatwopalnych.
11. Nie wolno suszyć odzieży oraz innych materiałów palnych bezpośrednio na piecach.
12. Należy pamiętać, aby w pomieszczeniach zapewnić łatwy dostęp do tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, gniazdek i wyłączników oraz głównych zaworów gazu i wody.
13. Zalecane jest wyposażenie mieszkania w nowoczesne urządzenia (kuchenki gazowe, przepływowe gazowe ogrzewacze wody) posiadające stosowne atesty, wyposażone w czujniki zabezpieczające przed ulatnianiem się gazu.
14. Warto wyposażyć mieszkanie w czujniki dymu i tlenku węgla.
KONTROLA STANU TECHNICZNEGO INSTALACJI GAZOWYCH ORAZ PRZEWODÓW KOMINOWYCH
Zgodnie z § 30 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719), w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:
co najmniej jeden raz na 3 miesiące w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem).
co najmniej jeden raz na 6 miesięcy w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym.
co najmniej jeden raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej, w zakładach gastronomicznych, które są miejscem żywienia dużej liczby ludzi.
co najmniej jeden raz w roku należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.
Czynności te powinny być wykonane przez osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 12 listopada 2010 r. Dz. U. Nr 243, poz. 1623 z późniejszymi zmianami) właściciele i zarządcy bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych zobowiązani są do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewod
ŚNIEŻYCA
Jeśli utknąłeś w drodze
- Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 10 m.
- Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania ( najlepiej koloru czerwonego ) tak, aby widoczna była dla ratowników.
- Użyj wszelkich dostępnych środków do poprawienia izolacji samochodu.
- Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu.
- Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu oraz dla wentylacji lekko uchyl okno.
- Zwracaj uwagę na oznaki odmrożenia lub wychłodzenia organizmu. Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno, na zmianę. Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie.
- Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu może spowodować zdrowotne dolegliwości.
SKAŻENIA TSP
Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych substancji chemicznych są:
- awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,
- wypadki cystern kolejowych i autocystern,
- rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,
- katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców.
Zasady postępowania po ogłoszeniu alarmu:
- włącz odbiornik radiowy i telewizyjny na częstotliwości kanału stacji lokalnej,
- postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w komunikatach,
- wykonuj polecenia organów kierujących akcją ratowniczą.
Jeżeli jesteś w miejscu, gdzie nastąpiła awaria:
- wykonuj polecenia organów służb ratowniczych, porządkowych i obrony cywilnej.
Jeżeli jesteś w mieszkaniu:
- uszczelnij okna pomieszczenia, w którym się znajdujesz mokrą tkaniną,
- przygotuj wilgotne tampony na usta i nos do ochrony dróg oddechowych ( najlepiej nawilżyć je wodnym roztworem sody oczyszczonej ).
HURAGAN
Przed wystąpieniem huraganu:
Poucz rodzinę, jak wyłączyć gaz, prąd i wodę - uchroni to was przed wieloma zagrożeniami.
a) Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni ( np. gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole ).
b) Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję straż pożarną, oraz które radio jest nastawione na odbiór informacji o stanie zagrożenia.
Podczas huraganu:
a) Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego ( Radio ............... MHz ............... lub ................. MHz ................... ) - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.
b) Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):
- zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne części budynku,
- upewnij się czy konstrukcja dach jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku,
- usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,
- uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód ( porwane przez wiatr ),
- zapewnij sobie odpowiednią liczbę źródeł światła: latarki elektryczne ( baterie do latarek i odbiorników radiowych ), świece,
- sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki,
- przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe przedmioty,
- nie parkuj samochodu w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.
c) Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru.
d) Schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku, z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi.
e) Znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie.
f) Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.
Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:
- Wyruszaj tak szybko jak to tylko możliwe,
- Opuszczając mieszkanie, wyłącz energię elektryczną oraz główny zawór wody i gazu. Wygaś ogień w piecach, oraz zabezpiecz dom.
- Zawiadom kogoś, poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz.
- Zabierz przygotowaną zawczasu podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.
Po huraganie:
a) Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom.
b) Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych.
c) Ostrożnie wkraczaj do swojego domu.
d) Sprawdź instalację ( gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową ) w zniszczonym domu.
O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj:
- służby dyżurne Straży pożarnej, Policji,
- pogotowie energetyczne, gazowe i inne.
POWÓDŹ
Powódź - najczęściej występuje w okresie jesienno - zimowym oraz zimowo - wiosennym. spowodowany jest intensywnymi opadami deszczu lub szybkim topnieniem śniegu.
Pogotowie przeciwpowodziowe ogłasza się, gdy poziom wody w rzekach wzrasta do poziomu ostrzegawczego.
Alarm powodziowy ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego.
Co robić? Dowiesz się w swoim urzędzie gminy (miasta) czy:
-nie mieszkasz na terenie zagrożonym powodzią. Jeżeli tak, to zdobądź informacje, przy jakim poziomie wody ogłaszany jest stan ostrzegawczy i stan alarmowy,
- kiedy, gdzie i jak będą stosowane jakieś sposoby alarmowania ( syreny, dzwony, komunikaty radiowe),
- kto w razie powodzi będzie organizował i jak przeprowadzał ewakuacje.
Ubezpiecz siebie i swój dobytek.
Jeśli zagrożenie powodziowe stanie się realne, zaopatrz się w następujący sprzęt :
- latarki, radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie,
- inne źródła światła ( świece, lampy naftowe, zapałki zapalniczki).
Przygotować się tak, aby być samowystarczalnym przez co najmniej 3 dni.
Poproś krewnych lub znajomych, by służyli jako źródło kontaktu dla rodziny.
Zapoznaj domowników, jak zabezpiecza się mieszkanie, dom, obejście przed powodzią i grabieżą.
Sprawdź zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej domu w celu zapobieżenia dostawaniu się wody z systemu drenowego. W ostateczności użyj dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników.
W czasie zagrożenia powodzią
Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego ( Radio ............... MHz ............... lub ................. MHz ................... ) - albo program miejski.
Postępuj zgodnie z treścią komunikatów - nie zwlekaj.
W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przejdź na wyżej położony teren ( miejsce ).
Jeżeli władze lokalne ogłaszają ewakuację z terenów zagrożonych, bądź przygotowany na nią.
Zabezpiecz mieszkanie, tj. przenieś wartościowe sprzęty na wyższe piętra. Z posesji, wszystkie rzeczy schowaj w budynkach lub przywiąż do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły.
W czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stają w wodzie. Wyłącz sieć gazową i wodociągową.
W miarę możliwości na wyższych piętrach budynku napełnij wannę i inne pojemniki wodą, po wcześniejszym wysterylizowaniu ich płynami : ACE, Bielinka, Chlorobis, inne.
Nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych, mogą bić skażone.
Nie chodź na obszarach zalanych, jeżeli woda przemieszcza się szybko. Fala o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić dorosłego człowieka.
Jeżeli musisz przejść zalany obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki.
Po ostrzeżeniu, ze spodziewana jest duża powódź, zapewnij swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy twojego domu lub sam wypełnij ją czystą wodą. Unikniesz w ten sposób uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód powodziowych.
Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych ( np. do układania lub napełniania worków z piaskiem )- pomagaj !!!
W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu to połowa sukcesu.
Uwaga !!! Dobrze jest mieć ustalone zasady sygnalizacji na wypadek różnych potrzeb np.
kolor biały - ewakuacja,
kolor czerwony - żywność i woda,
kolor niebieski - pomoc medyczna.
Po powodzi
Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp. Nie używaj ich do picia! Mogą być one również pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych, napowietrznych lub podziemnych.
Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią. Drogi mogą być uszkodzone i nie wytrzymują ciężar twojego samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu.
Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego.
Zwracaj uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo twoje i twojej rodziny. Często myj ręce mydłem w czystej wodzie, jeśli miałeś kontakt z wodami powodziowymi.
Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi.
Poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych zagrożeniach występujących na twoim terenie.
Mieszkanie i wszystkie sprzęty, które miały kontakt ze skażoną wodą trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt.
Przygotuj do wymiany podłogi i mury, które nasiąkły wodami powodziowymi.
Sprawdzaj czy fundamenty twojego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem. Uważaj na poluzowane tynki, sufity.
Odpompuj zalane piwnice stopniowo - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie - w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów. Dopilnuj, aby instalacje domowe, elektryczne, gazowe, wodno - kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie naprawione.
Używaj mocnego obuwia i bateryjnych latarek w czasie oględzin zabudowań.
Jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień związanych z odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń - zarówno budynku, jak i wyposażenia.