Question

Czym sie różni sejm dawnej rzeczpospolitej od dzisiejszego

Answer 1

Sejm Rzeczypospolitej od końca XV wieku stał się najwyższym organem Polski. Jednakże druga połowa XVII wieku i czasy saskie przyniosły pogorszenie pozycji sejmu, stanowiły epokę najgłębszego upadku sejmu walnego państwa przedrozbiorowego. Jedną z przyczyn tego stanu było utrwalenie się ustrojowej zasady, że podstawowym zadaniem było strzec wolności klasowych i stanowych feudałów, a stanowienie prawa na sejmie miały doskonalić stare prawa, nie zaś wprowadzać nowe. Konstytucja z 1505 roku określiła sejm jako zgromadzenie trójstanowe, w którym król reprezentował prawa korony, senat duchowne i świeckie władze rządzące, zaś izba poselska – szlachtę. W obecnych czasach Sejm RP jest jednym z dwóch – obok Senatu RP – organem państwa. Zarówno Sejm, jak i Senat reprezentują obywateli polskich. W izbie poselskiej dawnego sejmu mogła zasiadać wyłącznie szlachta, która ukończyła 23 lata, z wyłączeniem szlachty zagrodowej i gołoty. Natomiast w dzisiejszym sejmie, według obowiązującej Konstytucji RP w art. 99 wskazanejest , że „wybrany do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat” i 30 lat – wybrany do Senatu. W dawnej Polsce mandatu posła nie można było łączyć z poszczególnymi stanowiskami, które wymieniłam w rozdziale I. Również w dzisiejszym prawie występuje takie ograniczenie, gdzie obowiązująca konstytucja wymienia w art. 103 stanowiska, których nie można łączyć z mandatem poselskim. W staropolskim a dzisiejszym sejmie nie ma zbyt dużych różnic, jeśli chodzi o jego kompetencje. W dawnym sejmie funkcjonował Sąd Sejmowy, a dzisiaj można powiedzieć, że jego odpowiednikiem są komisje sejmowe. Zgodnie z artykułami henrykowskimisejm zwyczajny zwoływany był co 2 lata i miał obradować przez 6 tygodni, zaś sejmy nadzwyczajne król miał zwoływać w razie potrzeby, które miały trwać nie dłużej niż 2 tygodnie. Dzisiejszysejm obraduje opierając się na zasadach: - ciągłości prac (brak jest przerw między kadencjami), - dyskontynuacji prac (w sejmie nowej kadencji nie kontynuuje się prac niedokończonych przez sejm starej kadencji), - autonomii (regulamin sejmu uchwala niezależnie od czynników zewnętrznych oraz jest niezależny od senatu), - jawności, - permanencji prac (ustalony porządek pracy organu państwa, polegający na tym, że może on podjąć działania, obrady w każdej chwili na mocy własnej decyzji lub decyzji swoich wewnętrznych organów kierowniczych). Zaś kadencja obecnego sejmu trwa 4 lata. Dokonując porównania dawnego a dzisiejszego sejmu można zauważyć pewne podobieństwa. Jednak niewątpliwiesejm z biegiem czasu ulegał rozwojowi. Częste zrywanie sejmu przez liberum veto zostało zniesione przez Konstytucję 3 maja 1791 roku. Członkiem sejmu zaś może stać się każdy obywatel polski, który wybieranyjest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym.