Question

Czy komórki korzenia mają większy turgor od komórek liści?

Answer 1

Potencjał turgorowy jest wytworzonym przez komórkę lub tkankę ciśnieniem hydrostatycznym przewyższającym ciśnienie atmosferyczne i przyjmuje wartość zero lub wartości dodatnie. Wnikanie wody do komórki powoduje pęcznienie protoplastu, przyczyniając się do powstania ciśnienia hydrostatycznego, zwanego turgorem, który oddziałuje na ścianę komórkową. Ściana komórkowa stawia opór temu wnikaniu z siłą równą turgorowi, lecz skierowaną w przeciwnym kierunku. Opór ten zwany jest potencjałem ciśnienia lub potencjałem turgorowym. Przeciwdziała on wnikaniu wody do komórki. Celulozowa ściana komórkowa jest całkowicie przepuszczalna dla wody i substancji w niej rozpuszczonych, natomiast błona komórkowa jest całkowicie przepuszczalna dla wody, a selektywnie przepuszczalna dla substancji w niej rozpuszczonych.  Potencjał wody jest miarą energii kinetycznej wody w danym układzie, wyraża się go w jednostkach ciśnienia kPa i oznacza symbolem Ψw W chemicznie czystej wodzie występują wyłącznie cząsteczki wody, a więc energia ich jest największa może wykonać największą pracę transportu. Potencjał czystej wody, dla którego umownie przyjęto wartość 0, stanowi punkt odniesienia do oznaczania potencjału wody w roztworach: Ψczystej wody = 0. Obecność cząsteczek substancji rozpuszczonej w wodzie zmniejsza jej energię; oznacza to, że wartość potencjału wody w roztworze jest ujemna w roztworze wodnym cząsteczki rozpuszczone obniżają ruchliwość cząsteczek wody, a zatem powodują zmniejszenie ich energii kinetyczne, Ψroztworu < 0. Tym samym Ψroztworu < Ψczystej wody. Cząsteczki wody, przemieszczające się z roztworu zewnętrznego do komórki, z komórki do środowiska lub z komórki do komórki, przechodzą przez błonę plazmatyczną błona półprzepuszczalna; jest to szczególny rodzaj dyfuzji zwany osmozą. Kierunek przemieszczania się cząsteczek wody jest zawsze zgodny ze spadkiem wartości potencjału wody, tj. z obszaru o mniej ujemnym potencjale do obszaru o bardziej ujemnym potencjale, np. od –500 kPa do –700 kPa. Woda przemieszcza się z roztworu o wysokim potencjale wody do roztworu o niskim potencjale, tj. do roztworu o większym stężeniu substancji rozpuszczonych, czyli o mniejszej zawartości wody. Potencjał wody jest sumą: potencjału osmotycznego lub potencjału soku komórkowego -Ψs oraz potencjału turgorowego lub potencjału ciśnienia – Ψp ; Ψw = Ψs + Ψp.