Napisz referat na temat " Kultura we wczesnymśredniowieczu". Zwróć uwage na architekture. minimum 3/4 strony. Proszęęę...
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2025 KUDO.TIPS - All rights reserved.
Średniowiecze przejęło starożytne pojmowanie sztuki, zaczęto jednak wprowadzać w jego obrębie pewne rozróżnienia - wydzielono np. domenę typowo "intelektualnych" sztuk wyzwolonych czy sztuki mechaniczne (wytwórcze, operatywne), obejmujące m.in. rzemiosło, zróżnicowano kryteria, wg których należało je oceniać, próbowano też budować hierarchię sztuki. Dalsza ewolucja tego pojęcia polegała na ograniczaniu zakresu jego znaczeń.
We wczesnym średniowieczu (V-X wiek), została zainaugurowana sztuka merowińska (Merowingowie), stanowiąca kontynuację twórczości starochrześcijańskiej. Powstały katedry i opactwa na planie krzyża w układzie bazylikowym, zdobione mozaikami i freskami np. Notre Dame de-la Daurade w Tuluzie. Ciągłość rozwoju sztuki francuskiej powiązana jest z panowaniem Karola Wielkiego. Sztuka karolińska rozwijała się od VIII do XI w., a głównym jej ośrodkiem było Reims oraz Saint Denis i Tours.
Największe znaczenie miało malarstwo miniaturowe (miniatura) uprawiane w klasztorach na wzór miniatur irlandzkich, pomimo iż uprawiane w skryptoriach miało charakter sztuki dworskiej. Dobrymi przykładami są ewangeliarze: Godeskalka (781-783), św. Medarda z Soissons, Psałterz z Amiens, ewangeliarz z katedry w Akwizgranie, z Xanten, Sakramentarium św. Emmerama z Ratyzbony, ewangeliarz Ebbona.
Jak „czytać" średniowieczną sztukę?
Całokształt średniowiecznego życia duchowego, w tym także sztukę, należy odczytywać w świetle uniwersalnie (tj. powszechnie) wówczas obowiązujących zasad widzenia i ujmowania świata, wspólnych dla wszelkiej działalności twórczej: artystycznej, naukowej i estetycznej. Świat — stworzony przez Boga — odbierano jako twór celowy, harmonijny, zatem piękny; z pojęciem zaś piękna wiązano dobro i prawdę. Hołdowano zasadzie wyższości dóbr duchowych nad materialnymi, widząc powołanie człowieka w nieustannym wysiłku samodoskonalenia. Idea teocentryzmu (z grec. theós 'Bóg'), podporządkowująca Bogu wszystkie ludzkie sprawy, dyktowała ujmowanie różnych zjawisk świata jako znaków Stwórcy; w znakach tych — podobnie jak w słowach Biblii —-trwano się, pod ich dosłownym znaczeniem, głębszych, ukrytych treści.
Muzykologia
Średniowiecze przejęło dwa kierunki rozważań, nadając im zabarwienie religijne, chrześcijańskie, a zarazem spekulatywne. Nauka o muzyce wchodziła w skład 7 "artes liberales" tzw. sztuk wyzwolonych, pojmowana była jako wiedza i zarazem nauka praktyczna. Zajmowała się systemem dźwiękowym, interwałami i skalami, regułami kontrapunktu.
Architektura
Styl romański – rozwinął się w tej części Europy, która była kiedyś pod władzą Rzymu w XI-XII wieku. W tym okresie budowano z kamiennych bloków (ciosy); sklepienia były kolebowe krzyżowe, charakteryzowały się ciężką konstrukcją, mrocznymi wnętrzami, małymi oknami, portalami z kolumnami, apsydami, biforiami, ogólnymi walorami obronnymi. Przykładami tego stylu mogą być: kościół Benedyktynów w Cluny, krypta św. Leonarda w Krakowie.
Katedra w Nawarze ma większość cech stylu romańskiego. Są nimi grube kamienne mury, niewielkie otwory okienne i zdobienia drzwi tukowymi portalami z przedstawieniami świętych, apostołów lub personifikacji cnót. Większość romańskich kościołów pełniła oprócz sakralnych także funkcję obronną. W nich bowiem chroniła się ludność w razie niebezpieczeństwa.
Kościół Świętego Prokopa jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków sztuki romańskiej w Polsce. Granitowa rotunda z wieżą zostały wybudowane około 1160 r., a ich fundatorem byt komes Piotr Włostowic. Rola fundatora była niezwykle ważna w średniowieczu. Decydował on o formie budowli, wzorze, sprowadzeniu budulca. Fundacja stanowiła nie tylko dzieło wzniesione na chwałę Boga, ale miała również zapewnić pamięć o twórcy wśród przyszłych pokoleń.
Kościół Świętego Mikołaja w Cieszynie – rotunda została wzniesiona na przełomie X i XI w., jako budulca użyto wapiennych ciosów. Do świątyni przylega półkolista apsyda. Całość założenia znajdowała się prawdopodobnie w bliskości paladium, czyli siedziby lokalnego księcia. Rotunda do XVIII w. pełniła funkcje sakralne, a następnie została przekształcona w budynek świecki. W latach pięćdziesiątych XX w. rotundę gwałtownie odnowiono i przywrócono jej historyczny wygląd.
Styl gotycki – nazwa pierwotnie o zabarwieniu negatywnym - miała oznaczać styl pochodzący od Gotów, czyli barbarzyńców; popularny zwłaszcza w Niemczech, Anglii i Francji; termin wymyślił włoski historyk sztuki z XVI wieku, Giorgio Vasari.
Za datę narodzin przyjmuje się XII wiek, kiedy to przebudowano chór kościoła w Saint Denis 1144. Głównym budulcem budowli była cegła. Budowle miały sklepienia krzyżowo – żebrowe. Innymi cechami były np.: lekka konstrukcja, ciężar jej dźwigania ze ścian przeniesiony dzięki łukom oporowym na przypory, oświetlone wnętrza, duże okna z witrażami, monumentalizm i strzelistość budowli. Jako przykład można podać: katedrę Notre Dame w Paryżu, Kościół Mariacki w Krakowie.