Question

1. Z jakich dwóch części składa się treść odwołania od decyzji administracyjnej?
2. Jaka jest różnica pomiędzy odwołaniem a zażaleniem?

Answer 1

1. Pojecie i istota decyzji
Decyzja administracyjna jest typowym przykładem aktu administracyjnego zewnętrznego. I jako taki akt jest ona władczym, jednostronnym oświadczeniem woli organu administracji publicznej, opartym na przepisach prawa administracyjnego i określającym sytuacje prawną konkretnie wskazanego adresata (strony) w indywidualnie oznaczonej sprawie. Decyzja jest określona czynnością procesowa, do której wydania potrzebny jest odrębny przepis prawa, a nie tylko art. 104 KPA, który dotyczy decyzji jako czynności procesowej. Stosowanie do przepisu art.104 KPA decyzję rozstrzygają sprawę co do istoty w całości lub w części, np. decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości i ustaleniu odszkodowania, albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji, np. decyzja o umorzeniu postępowania administracyjnego. W przepisach prawnych decyzja może być oznaczona jako: pozwolenie wodnoprawne, zezwolenie na osiedlenie się cudzoziemca na terytorium RP, decyzja o nadanie statusu uchodźcy, nakaz konserwacji zabytku, nakaz rozbiórki budynku, pozwolenie budowlane, zakaz odbycia imprezy artystycznej lub rozrywkowej, koncesja na wykonanie międzynarodowego transportu drogowego w zakresie przewozu ładunków, koncesja na rozprowadzenie programów telewizyjnych poza telewizją publiczną, licencja na pilota itp. Elementem kwalifikującym dane działanie jako decyzje jest cel tego działania, którym musi być załatwienie sprawy administracyjnej, będącej przedmiotem postępowania administracyjnego lub zakończenia norm prawa administracyjnego albo procesowego. Decyzja administracyjna jest prawidłowa (obowiązuje), jeżeli została podjęta i wydana przez właściwy organ administracji publicznej, we właściwym trybie i na podstawie właściwych przepisów prawa. 

2.Odwołanie
Odwołanie jest środkiem prawnym zwyczajnym, samoistnym, formalnym i doskonałym. Podstawowym skutkiem doręczenia (ogłoszenia) decyzji wydanej stronie w pierwszej instancji jest postępowanie prawa do wniesienia odwołania oraz rozpoczęcia biegu terminu do realizacji tego prawa. Termin ten wynosi 14 dni, bądź dłuższy. I tak np. odwołanie od decyzji o zakazie gromadzenia publicznego wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 9 ust z 5 VII 1990 r. Prawo o zgromadzeniach – Dz. U. nr 51, poz. 297), zaś odwołanie od decyzji oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wnosi się w terminie miesiąca od doręczenia decyzji. To ostatnie odwołanie rozpatruje sąd ubezpieczeń społecznych.

5. Zażalenie 
Zażalenie jest zwyczajnym, samoistnym i formalnym środkiem prawnym. Środek ten przysługuje tylko na niektóre postanowienia. Artykuł 141 1 k.p.a. stanowi, że „na wydane w toku postępowania postanowienia służy stronie zażalenia, gdy kodeks tak stanowi”. Oznacza to, iż zażalenie może być wnoszone tylko na postanowienia enumeratywne wyliczone w kodeksie. Jest to rozwiązanie procesowe odmienne niż w przypadku odwołania, które przysługuje w zasadzie do wszystkich decyzji wydanych w I instancji. Podkreślić należy, że postanowienia zaskarżalne w drodze zażalenia mogą być wydawane zarówno przez organ I instancji, jak i przez organ odwoławczy w danej sprawie administracyjnej (np. gdy organ odwoławczy w danej sprawie administracyjnej tej w toku postępowania odwoławczego). Podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia może być nie tylko strona, ale również podmiot działający na prawach strony (organizacja społeczna, prokurator), jak w pewnych sytuacjach świadek, biegły, osoba wezwana do osobistego stawienia się w urzędzie, osoba zobowiązana do okazywania przedmiotu oględzin bądź osoba uczestnicząca w rozprawie, ale tylko wówczas, gdy postanowienie dotyczy jej praw bądź obowiązków. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia bądź ustnego ogłoszenia postanowienia stronie (art. 141 2). W przeciwieństwie do odwołania wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia. Jednakże organ administracji, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione. Może to też uczynić organ właściwy do rozpoznania zażalenia, którym jest organ wyższego stopnia. Podkreślić należy, że postanowienia, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć w odwołaniu od decyzji (art.142). W tym przypadku chodzi, oczywiście, o postanowienia wydawane przez organ I instancji. Zaskarżenie postanowienia w odwołaniu od decyzji stanowi skorzystanie z niesamoistnego środka prawnego. W sprawach nieuregulowanych w art. 141 – 143 k.p.a. do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu dotyczące odwołań.

SIE ROZPISAŁEM