Question

1. Omów cechy powieści psychologicznej.

2. Scharakteryzuj Justynę Orzelską – bohaterkę „Nad Niemnem” E. Orzeszkowej.

3. Omów wiersz K. Przerwy-Tetmajera „Koniec wieku IX”.

Answer 1

1.  Powieść psychologiczna – odmiana powieści, której głównym tematem są przeżycia wewnętrzne bohatera, jego doznania, emocje, relacje z innymi ludźmi i sposób odbierania świata. Psychologia bohatera jest w tego typu utworach podstawowym elementem kształtującym fabułę, a narracja (najczęściej trzecioosobowa lub tworzona w mowie pozornie zależnej) poświęcona jest przede wszystkim relacjonowaniu życia wewnętrznego bohatera. Powieści psychologiczne mają często formę pamiętników, dzienników, wspomnień itp., często wykorzystywany jest także monolog wewnętrzny.

2.Justyna Orzelska - dwudziestokilkuletnia panna pochodząca ze zubożałej szlachty. Jest to kobieta piękna, mądra, samodzielna, odważna, krytyczna wobec siebie i otoczenia. Justyna jest przyjaciółką i dawną miłością Zygmunta Korczyńskiego. Miłość do Jana Bohatyrowicza spowodowała zmianę w jej życiu - zaczęła pracować i przeniosła się do zaścianka.

3. Wiersz o nastrojach dekadenckich, schopenhauerowskich, wywołanych nadchodzącym końcem wieku, pełen wątpliwości, rozczarowania światem, wiarą i ideologią pozytywizmu, systemami filozoficznymi. Odchodzący wiek to pasmo klęsk i rozczarowń, a zarazem czas utraty złudzeń. Na sytuację podmiotu lirycznego - człowieka końca wieku - nie ma lekarstw, jest on bowiem wobec panującego zła słaby i bezbronny. Na pytania o sens życia i walki z jego ciężarem nie znajduje żadnej odpowiedzi.