Question

1. Konstytucja Marcowa: podaj datę i wymień uprawnienia władzy ustawodawczej.
2. Przewrót Majowy: podaj datę, przyczyny oraz skutki.
3. Nowela sierpniowa: podaj datę i cztery główne założenia.
4. Jakie stosunki łączyły Polskę z państwami ościennymi? - wymień. Wymień umowy, jakie podpisała Polska z Niemcami i ZSRR. Podaj daty zawartych umów.
5. Wymień żądania niemieckie wobec Polski. Wyjaśnij: polityka równowagi.
6. Przedstaw założenia paktu Ribbentrop-Mołotow; podaj datę. Wyjaśnij: Bereza Kartuska.

Answer 1

Konstytucja marcowa, ustawa zasadnicza uchwalona przez Sejm Ustawodawczy 17 III 1921 większością zaledwie 12 głosów. Jej założenia miały charakter burżuazyjno-demokratyczny, ustalała republikańską formę państwa (Republika) i deklarowała zwierzchność narodu.

Zachowując zasadę trójpodziału władzy, wprowadziła ustrój o znacznej przewadze władzy ustawodawczej nad wykonawczą. Zgromadzeniu Narodowemu (Sejmowi i Senatowi) podporządkowany był prezydent oraz rząd. Prezydent miał być wybierany przez Zgromadzenie Narodowe na 7 lat, jego kompetencje były mocno ograniczone: nie posiadał prawa weta w stosunku do ustaw, formalnie stał na czele władzy wykonawczej, lecz nie wchodził w skład Rady Ministrów, działania rządu nie podlegały jego kompetencjom.

Kadencja Sejmu i Senatu, wybieranych na podstawie pięcioprzymiotnikowej ordynacji wyborczej, trwała 5 lat, przy czym Sejm był praktycznie nierozwiązywalny. Prezydent chcąc rozwiązać Sejm musiałby uzyskać zgodę kwalifikowanej większości (3/5) Senatu. Konstytucja marcowa gwarantowała niezawisłość sądów, zapewniała swobodę zachowania praw językowych i kulturowych mniejszościom narodowym. Uwzględniała szeroki samorząd terytorialny, gwarantowała podstawowe prawa i swobody obywatelskie. Wprowadzała obowiązek powszechnego i bezpłatnego nauczania w zakresie szkoły podstawowej. W 1935 Konstytucja marcowa została zastąpiona nową konstytucją, tzw. kwietniowa