Question

Znaczenie kultury dla życia narodu w warunkach braku własnego państwa. referat

Answer 1

Kultura Polaków za czasów II Rzeczpospolitej pomagała trwać narodowi w działaniu przeciw zaborcom. Nigdy nie utraciliśmy swojej tożsamości narodowej, istniała niezależnie od polityki jaką prowadzili zaborcy.
Okres XX – lecia międzywojennego wiąże się z istotną zmianą sytuacji Polaków a także wpłyną na nowe kształty kultury polskiej. Oczywiście teraz rozwój kulturalny nie przebiegał jednolicie na ziemiach dawnych zaborców, podległ on ogromnemu zróżnicowaniu wynikającego z polityki stosowanej przez zaborców. W dzielnicach pruskich w wyniku zagrożenia germanizacją wysunęło się wzmocnienie ekonomicznych i kulturalnych fundamentów społeczeństwa. W Wielkopolsce nie rodziły się nowe prądy literackie ani żadne dzieła literackie. Ważniejsze było zakładanie spółek parcelacyjnych, gazet, czytelni i towarzystw oświaty. Poziom cywilizacji tej dzielnicy był znacznie wyższy niż w dwóch pozostałych zaborach. Natomiast życie umysłowe i kulturalne kwitło w Galicji. Autonomia galicyjska i swoboda życia narodu zwalniały z działań mających na celu zniewolenie społeczeństwa. Największe represje były nałożone na obszary zaboru rosyjskiego. Powodem tego była silna rusyfikacja i polityka władz rosyjskich stosowana w latach wcześniejszych. Ale chociaż te obszary bardzo się różniły z biegiem czasu zaczęły się jednoczyć kulturalnie. W ogólnopolskiej wymianie myśli i wartość duchowych coraz mniej zaznaczały się granice zaborów. Każda z zaborczych ziem stwarzała takie warunki do rozwoju polskości jakie umożliwiły im władze zaborcze. Duże znaczenie do zacieśniania się węzłów kulturalnych miały ogólnopolskie imprezy związane z licznymi jubileuszami i rocznicami historycznymi. Obok miedzyzaborczych uroczystości i pochodów, zjednoczeniu wspólnego ducha Polski pomagały organizacje o charakterze ogólnopolskim min. Związek Dziennikarzy Polskich we Lwowie (1909) lub Związek Muzyków Polskich (1910). Barier zaborczych nie uznawała tez literatura, choć istniała duża cenzura ( zwłaszcza w zaborze rosyjskim) np. ‘’W pustyni i w puszczy’’ Henryka Sienkiewicza drukowały jednocześnie ‘’Kurier Warszawski’’ , ‘’Dziennik Poznański’’ , ‘’ Dziennik Wileński’’ i lwowskie ‘’Słowo Polskie’’. Podobnie było z repertuarem teatralnym. Przepływ myśli i ludzi rozwijał zarówno polską naukę ( do Akademii Umiejętności w Krakowie należeli ze wszystkich trzech zaborów). Ponadzaborowy charakter i czynniki asymilacji ogólnonarodowej odegrał Kościół katolicki. Wielu Polaków uznało Kościół katolicki za podstawę życia narodu, stąd kult religijnych miejsc, między innymi Częstochowy. Dzięki wszystkim w/w procesów naród dążył do duchowego zjednoczenia. Bardzo liczyło się to w walce o rzeczywistą suwerenność , bowiem odradzającej się Polski w sercach i myślach zaborcy nie mogli zwalczyć. Dla każdej innej dziedziny odradzającego się państwa nie miała tak wielkiego znaczenia oświata. Spadkiem po zaborcach był duży analfabetyzm społeczeństwa ( w zaborze pruskim dorosła ludność stanowiła tylko 2%- 5% społeczeństwa analfabetów ,w Galicji ,gdzie wliczono także dzieci było 40% a w Królestwie Polskim aż 57%) spowodowany polityką zaborców w edukacji. W odrodzonej Polsce przede wszystkim należało spolszczyć szkolnictwo i zbudować jednolity system oświaty w całym kraju. Musiał on sprostać nowym potrzebom tzn obejmować wszystkie dzieci i wychowywać w duchu patryjotycznym. W 1919 roku wprowadzono powszechny obowiązek szkolny od 7 do 14 roku życia. Prawo do nauki zagwarantowała konstytucja marcowa. Bardzo dobrze prosperowały szkoły wyższe- uniwersytety w Krakowie, Lwowie, Wilnie, Warszawie, Poznaniu, Lublinie (KUL –1918), AGH w Krakowie, SGGW w Warszawie, politechniki oraz szkoły artystyczne. Wszelkie zabiegi mające na celu usprawnieniu systemu szkolnictwa może nie od razu ale po pewnym czasie przyniosły pozytywne skutki wspierając gospodarkę Polski.
W społeczeństwie Drugiej Rzeczpospolitej ważną rolę w komunikacji zarówno z innymi obszarami Polski jak i ze światem była prasa. Najbardziej przyczyniła się do rozwoju kulturalnego, gdyż przedstawiała potrzeby i myśli Polaków. I choć w początkach rozwoju prasy przeszkadzał analfabetyzm społeczeństwa, to w miarę poprawy ich edukacyjnych możliwości prasa zyskiwała na coraz większym znaczeniu. W listopadzie 1928 roku w Polsce wydawanych było ok. 500- 600 tytułów pism a w 1937 wydawano już 3592 . Wiele nowych czasopism upadało , gdyż trudno było je utrzymać na rynku w skutek rosnącej konkurencji. Prawdziwym skarbcem prasy była Warszawa a także Lwów Poznań, Kraków, Wilno,Łódź i Katowice. Do najbardziej znaczących pism II Rzeczpospolitej można zaliczyć ‘’Ilustrowany Kurier Codzienny’’, tygodnik ‘’Światowid’’ ‘’Raz ,dwa ,trzy’’(tygodnik sportowy).Pisma te wydawane były przez Mariana Dąbrowskiego. Drugim koncertem był Dom Prasy ( ‘Express Poranny’’, ‘’Kurier Czerwony ‘’, ‘’Przegląd Sportowy’’) a także łódzka spółka (‘’Republika’’, ‘’Ekspress Ilustrowany’’).Swoją prasę wydawała także mniejszość żydowska (‘’Ostatnia Wiadomość’’) i Kościół (‘’Rycerz Niepokalany’’), partie polityczne –ND(‘’Gazeta Warszawska’’) i piłsudczycy (‘’Gazeta Polska’’).Ukazywały się też pisma o charakterze ludowym (‘’Piast’’) i literackie (‘’Skamander’’). Na łamach pism literackich przedstawiano życie umysłowe narodu, taka prasa stanowiła 5 % całości wydawanych tytułów. Do czasopism pisali literaci XX wieku (Julian Tuwim, Tadeusz Boy-Żeleński ,Jan Lechoń). W prasie odbijały się nastroje społeczne, oczekiwania i dążenia obywateli. Prasa przedstawiała dokładny wizerunek II Rzeczpospolitej. Stała się jedną z form przekazu sposobu życia narodu polskiego, której rola wzrosła jeszcze bardziej w czasach okupacji i rozwinęła się jak nigdzie indziej w Europie. W odrodzonej Polsce nie zabrakło miejsca także na sztukę i architekturę. XX-lecie międzywojenne nie stanowiło w sztuce odrębnego etapu. Co prawda odzyskanie niepodległości stanowiło istotny problem w sztuce , gdyż pozwoliło rozwinąć mecenat państwowy. I rząd Ignacego Daszyńskiego zadecydował o utworzeniu Ministerstwa Sztuki i Kultury.
Dorobek kulturalny Polski był bardzo ważny dla międzynarodowego prestiżu odrodzonego kraju. Świat był przyzwyczajony do polskiej niedoli.Własnie w tych czasach kultura była namiastką państwo. W okresie XX-lecia międzywojennego z chwilom ponownych narodzin Polski, kultura stanęła przed nowym wyzwaniem. Stała się ‘’wizytówkom ‘’II Rzeczpospolitej na świecie. Szeregi uzdolnionych naukowców , artystów ,polityków pozwoliło kulturze osiągnąć wysoki poziom, bowiem każda dziedzina kulturalnego życia odnosiła sukcesy,-największe niewątpliwie oświata , która poważnie osłabiła analfabetyzm . Wychowała polskie elity życia naukowego ,politycznego i artystycznego . Sukcesy odniosły też środki masowego przekazu, które kształtowały opinie publiczne. Rozkwitło malarstwo , architektura i rzeźba , która osiągnęła wysoką pozycje w skali światowej. Społeczeństwo dowiodło , że potrafi wykorzystać odzyskaną wolność i rozwijać się kulturalnie , czego dowodem jest rozwój teatru i opery. Wszystkie przejawy wolnych mieszkańców Polski trafnie uchwyciła literatura tego okresu, która zachowa je dla przyszłych pokoleń. Naród polski potrafił niewątpliwie korzystać z wolności i choć krótko bo tylko 20 lat , stworzyć jeden z najpiękniejszych i najważniejszych okresów kulturalnego życia narodu.