Wszystko o kmórce (organellle opisać, etapy mitozy, mejozy, porównanie, cytokineza, kariokineza, spiralizacja, despiralizacja, składniki komorki, atp, cechy istot żywych, czynności org) musi być wszystko inaczej spamuje, wyczerpujące odp na poziomie liceum ;) pilnie !!!!!!
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.
do tego co mnie zgłosił: podaj mi organellę której nie zawarłam to z chęcią ją dopiszę :) wydaję mi się, że to co najważniejsze to zawarłam w mej wypowiedzi.
do pytającego: BŁAGAM DAJ NAJ ;) jest na poziomie liceum, spokojnie, opracowałam to na podstawie mojego zeszytu z biologii, a uwierz mi, mamy świetną biologię w szkole ;) niestety nie wszystko, no ale najważniejsze treści.
błony komórkowe: zapewniają ochronę wętrza, nadają kształt, zapewniają kontakt i możliwość wymiany zotoczeniem, chronią przezd mechanicznymi uszkodzeniami, pozwalają na reakcję na zmiany w otoczeniu
składają się z 2 warstw: zewnętrznej (hydrofilowej) - głowy kwasów tłuszczowych i wewnętrznej(hydrofobowej) - ogony kwasów tłuszczowych
przestrzenie pomiędzy ogonami wypełnia cholesterol nadający sztywność błonie
błona zawiera białka, np. transmembralne, peryferyczne... pozwalają one na transport do i z komórki rżnych substancji nawet przeciwko gradientowi stężeń
transport przez błony może być czynny (z udziałem ATP) lub bierny(bez jego udziału)
dyfuzja prosta (z gradientem stężeń), wspomagana(+białko pomocnicze), kanały, popma sodowo - potasowa (wbrew gradientowi)
polaryzacja bon umożliwia odbór bodźca - polaryzacja to nierównomierne naładowanie jonami zewnętrznej i wewnętrznej błony
cytoplazma:
wewnątrzkomórkowy koloid
może występować w 2 fazach: rozpraszającej(bardziej uwodnionej) i rozpraszanej(mniej uwodnonej). im bardziej uwodniona typ większy metabolizm organizmu
wykonuje ona ruchy:
*rotacyjny (dookoła jednje organelli)
*cyrkulacujny (dookoła i pomiędzy organellami)
*wahadłowy (we wszystkich kierunkach)
cytoszkielet tworzą:
*mikrofilamenty - z aktyny, pod powierzchnią błony komórkowej, odpowiadają za ruch ameboidalny
*mikrotubule - z tubuliny, tworzą wrzeciono kario-kinetyczne (podziałowe), wchodzą w skałd wici i rzęsek i centrosomów
*filamenty pośrednie - masywne białka, nadające sztywność, ,,rusztowanie"
cytoplazma występuje jako sol lub żel. sol jest formą bardziej uwodnioną, przejście z solu w żel nazywamy koagulacją. z żelu w sol - peptyzacją.
są 2 rozwarstwienia cytoplazmy:
ektoplazma - bezpośrednio pod błoną komórkową, bardziej zagęszczona
endoplazma - bardziej uwodniona, jest w środku komórki
zdolnosc do plazmolizy - obkurczanie cytoplazmy, odwodnienie komórki i przejście w żel - odstawanie cytoplazmy od ściany komórkowej:
w narożnikach - plazmoliza kątowa
wzdłuż ścian - plazmoliza płatowa
proces odwracalny - deplazmoliza
środowisko hipertoniczne - więcej jonów dookoła komórki niż w niej - woda wydostaje się na zewnątrz aby wyrównać
hipotoniczne - odwrotna sytuacja
izotoniczne - po równo
FUNKCJE CYTOPLAZMY:
1. wypełnia wnętrze komórki - jej naturalne środowisko
2. nadaje jędrność
3. utrzymuje organelle
4. jest wewnętrznym szkieletem dla błony
5. stanowi man=gazyn dla jonów
6. zachodzą w niej reakcje
7. gromadzi uboczne metabolity
8. miejsce trawienia (fagocytoza i pinocytoza)
9. pozwala na przemieszczanie się jonóww komórce
Retikulum endoplazmatyczne:
*gładkie - bez rybosomów
*szorstkie - z rybosomami, jest ułożone przy jądrze, z którego wydobywają się rybosomy
dzieli komórkę na komparmenty (przedziały), w których moga dzięki temu zachodzić przeciwstawne procesy
Aparat Golgiego:
odrywają się od niego pęcherzyki (diktriosomy), które mogą być wypełnione enzymami trawiennymi (lizosomy) - rozkałdają kości przy osteoporozie (by uzyskać wapń), trawienie wenątrzkomórkowe, po śmierci rozkładają ciało
Mitochondrium:
owalne lub cylindryczne, stosunkowo duże, otoczone podwójnymi błonami.(załącznik)
zachodzi w nim oddychanie wewnątrzkomórkowe
1. błona zewnętrzna 2.błona wewnętrzna 3. mtDNA (mitochondrialne DNA) 4. Rybosom
5. przestrzeń międzybłonowa 6.matrix 7. grzebień
jest półautonomiczne dzięki mtDNA - samo się dzieli i przemieszcza tam gdzie jest potrzebne (APT rozpada się w 0,5 s, więc mitochonrium musi dostarczć je do miejsca zużytkowania, bo samo by nie zdążyło tam dotrzeć)
grzebienie zwiększają powierznię, są na nich enzymy.
liczba mitochondriów i pofałdowanie błony zależy od aktywności komórki - najwięcej ich jest w komórkach mięśniowych i nerwowych.
Jądro komórkowe:
główna organella, kształt najczęściej kulisty, położone różnie (załącznik)
1.siateczka śródplazmatyczna szorstka 2. jąderko 3. heterochromatyna 4. euhromatyna 5. por jądrowy 6. błona zewnętrzna 7. przestrzeń perynuklearna 8. błona wewnętrzna 9. kariolimfa lub nukleoplazma 10. otoczka jądrowa (kariolemma)
są 2 typy komórek:
*eukariotyczne (z jądrem)
*prokariotyczne (bez jądra)
erytrocyty i trombocyty nie zawierają jąder jako jedyne komórki człowieka, aczkolwiek są eukariotyczne - utraciły jądro bo było im zbędne
FUNKCJE JĄDRA:
1. odpowiada za procesy życiowe
2. zawiera informację genetyczną - wygląd, funkcje i regeneracja komórki
w jądrze znajdują się różne białka:
1. enzymatyczne - replikacja i transkrypcja
2. białka kwaśne - stabilizacja i tworzenie DNA
3. zasadowe - histony - czasowe blokowanie DNA
DNA+białka=chromatyna
z chromatyny tworzą się chromosomy (bezpośrednio przed podziałem)
Rybosomy:
rRNA - rybosomowe RNA, łączy rybosomy w jeden(normalnie wysępują w 2 częściach)
są 2 typy rybosomów:
1. 80S - większa gęstość
2. 70S - mniejsza gęstość
Mitoza:
podział na 2 komórki potomne, umożliwia wzrost i regeneracje organizmu, komórki mają identyczną informację genetyczną, tak dzielą się komórki somatyczne (ciała)
mitoza podział jądra (kariokineza):
-profaza A1
tworzą się chromosomy (chromatyna się despiraluzuje), zanika jąderko, pojawia się wrzeciono podziałowe...
-metafaza
...i przyczepia się do kinetochoru (białka znajdującego się na centrosomie) (chromosomy są ustawione w płaszczyźnie równikowej)
-anafaza
włókienka się skracają, rozrywając chromosomy
-telofaza
rozkręcanie chromosomów do chromatyny (spiralizacja), odtworzenie błony jądrowej i jąderka (jeśli było wcześniej w komórce)
cytokineza:
komórka zwierzęca tworzy bruzdę podziałową, która wpukla się do środka i oddziela komórki od siebie
komórka roślinna buduje wewnątrz nową ścianę komórkową, uwypuklającą się na zewnątrz.
mejoza:
zmniejsza o połowę liczbę chromosomów w komórce (tworzą się tak m.in.gamety). na mejozę składają się 2 podziały, tak jak w mitozie: profaza itp.
pierwszy podział (patrz mitoza)
drugi podział podobnie do mitozy, z tą różnicą, że rodziela jeszcze raz na pół, tworzą się komórki z 23 chromosomami u człowieka (haploidalne) i nie mają one zdolności mejotycznych
wakuole i wodniczki:
wakuole występują u roślin, a wodniczki u pierwotników i zwierząt (nie, to nie jest to samo)
wakuole:
otoczone pojedyńczą błoną, wypełniona roztworem w 90% skałdającym się z wody, zawiera jony osmotycznie czynne, przy dużym stężniu jonów wytrącają się kryształy, druzy i rafidy, również skałdują związki orgniczne - glukoza, fruktoza, sacharoza... i białka dostarczające substancje odżywcze dla zarodka, skałdują lub neutralizują metabolity wtórne, jak również glikozydy, alkaloidy i garbniki
glikozydy - barwniki jaskrawożółte-brązowe, jasnoróżowe-ciemnoróżowe, jasnoniebieskie-granatowe (spójrzmy na niezapominajki. są niebieskie, ale czasem widać też różowe. dzieje się tak, ponieważ mają różne podłoże pH i inaczej się przez to wybarwiają)
alkaloidy - produkty przemiany materii, trucizny wytworzone specjalnie do obrony przed drapeżnikami, np. teina (w herbacie, kawie,), kofeina, opium, nikotyna i wiele innych. poziom toksyn wzrasta przy ataku drapieżcy
garbniki - pochodne cukrów i fenoli - inkluzje(wytrącenia w wakuoli), nadają cierki i gorzki smak, np. niedojrzałe owoce. tanina - zabezpiecza przed drapieżcami pąki które mają zimować
FUNKCJE WAKUOLI: trochę powtórzone z wstępem, ale uznajmy to za podsumowanie ;)
1. od ilości wody zależy turgor komórki (jędrność, ciśnienie)
2. przechowywanie zbędnych substancji
3. przechowywanie związków organicznych
4. funkcja obronna - produkują garniki i trucizny
5. magazynowanie niektórych jonów - pojedyncza błona nie utrudnia transportu
6. kontrola różnych procesów poprzez zmieny pH
wodniczki:
*tętniące - pierwotniak - osmoregulacja (kurczą się i rozurczają wurzucając nadmiar jonów i wody)
*zwierzęce - wtórne lizosomy - powstają poptrzez przelanie zawartości lizosomu do cząsteczki trawionej - fagosomu (od fagocytozy)
wakuola jest strukturą martwą
ściana komórkowa:
występuje tylko u roślin, grzybów i bakterii, jest strukturą martwą, powstaje w wyniku wydzielenia poaz komórkę substancji przez aparat Golgiego
u roślin z celulozy, u grzybów z chityny, u bakterii to skomplikowane, bo dzielą się na gramdoadtnie (mureina)i gramujemne(z 2 warstw),
FUNKCJE:
1. nadaje stały kształt - najczęściej wielokąta
2. usztywnia i zabezpiecza przed urazami mechanicznymi
3. funkcje immunologiczne - zabezpiecza przed drobnoustojami
4. ma dwojaki charakter:
*gdy komórka jest młoda - ściana komórkowa jest cienka, łatwiej przepuszczalna, komórka sie rozwija i potrzebuje wielu substancji do rozwoju
*gdy dorośnie staje się grubsza i sztywniejsza, z wiekiem coraz bardziej
Fragmoblast - ściana pierwotna - komórki są ściśle połączone (przy podziale komórka roślinna buduje ścianę od wewnątrz jak wspominałam powyżej. i to właśnie dzięki fragmoblastowi komórki pozaostają złączone)
Mikrociałka:
dzielimy je na peroksysomy i glikosysomy
peroksysomy - można je odnaleść w wątrobie i w roślinach. w roślinach są obecne przy fotosyntezie - rozkałdają czasem połowicznie jej produkty (zależy od światła)
w wątrobie zaś neutralizują nadtlenek wodoru (H2O2), kótry utlenia tłuszcze
glikosysomy - występują tylko u roślin oleistych - gromadzą tłuszcze na zapas (w ziarniakach, owocach, kłączach, np. len, słonecznik, rzepak, winogrona, oliwki, orzechy...). Również przy wzroście nowej rośliny przekształca tłuszcze w węglowodany.
Plastydy:
1. Chloroplasty
2. Leukoplasty
3. Chromoplasty
4. Etioplasty
wszystkie wywodzą się od proplastydu.
choroplast (załącznik)
1.DNA 2. tylakoidy - barwne (chlorofil), ściśle połączne(wewnętrzna błona) 3. błona 4. stroma - bezbarwny koloid, nie wykazuje ruchów 5. lamelle międzygranalne - blaszki łączące grana 6.granum
leukoplast - bezbarwne, nie mają aż tak bardzo rozwiniętych błon wewnętrznych, pełni funkcje spichrzowe, np. amyloplast gromadzi skrobię (ziemniaki), oleoplast tłuszcze, proteionoplast białka...
etioplast - gdy do chloroplasu nie będzie dostarczane słońce, zmieni się w etioplast (bezbarwny). jest to proces odwracalny
chromoplast - występuje przy starzeniu się rośliny - zabarwienie żółto-pomarańczowo-brązowe; np. liście na jesień, owoce, kwiaty. chlorofil jest bardzo wrażliwy na niskie temperatury i rozkłada się na chromoplasty - nie zachodzą już potem żadne procesy
cechy istot żywych:
*metabolizm - przemiana materii i energii
*specyficzna wielkość i kształt,
*zdolność ruchu i/lub wzrostu
*zdolnosc do rozmnażania
*przystosowalnosć do środowiska
*pobudliwość (polaryzacja błon umożliwiająca odbieranie bodźców z zewnątrz organizmu i z jego wnętrza
mam nadzieję, że tyle Ci wystarczy :) jeśli to za mało to pisz, dodam coś jeszcze.