Question

Tematy prac kontrolnych

1. Wizerunek wsi w literaturze Młodej Polski na przykładzie „Wesela” S. Wyspiańskiego i „Chłopów” W.S. Reymonta.

2. Wpływa wojny na psychikę człowieka – rozważ zagadnienia na podstawie wybranych utworów wojny i okupacji.

Answer 1

Bronowice i Lipnice - dwa obrazy wsi polskiej.

Stanisław Wyspiański przedstawil w Weselu obraz polskiej wsi przełomu XIX i XX wieku. Przedstawiciele chlopstwa spotykają się na weselu inteligenta z dziewczyną wiejską w bronowickiej chacie, gdzie padają pytania dotyczace przyszłości narodu polskiego. Chłopi w dramacie reprezentowani są m. in. przez Czepca, Kliminę, Jaśka, Kaspra i Kubę. Autor zwraca uwagę na ich kulturę, etykę, niespozytą siłe biologiczna, żywotność, przywiazanie do ziemi, przeciwstawiając te wartości zagrożonej kulturze współczesnej.

 

Ważną postacią w Weselu jest Czepiec, który w rozmowie z dziennikarzemprzejawia swoje zainteresowania polityką, sprawami społecznymi, jest świadom własnej wartości i rzeczywistej siły sewj klasy.

Dla Gospodarza chłop "ma coś z Piasta"- dzięki temu jest nosicielem takich wartości jak godność, gospodarnośc, łagodność. Jednak Gospodarz nie patrzy obiektywnie na kwestie chłopską, nie widzi gotowości do walki i oczekiwania na przywódcę, który nimi pokieruje. Gospodarz jest urzeczony romantyczna wizją kmiecia.

Środowisko chłopskie reprezentuje tez Jasiek, którego wybrał Gospodarz, aby zwołał lud do walki. Ale ten, schylajac się po swoją czapkę z piór, zgubił złoty róg, czym zaprzepaścił szanse walki o wolność. Dźwięk złotego rogu miał stać się poczatkiem nowych czasów, miał towarzyszyć w walce o wolność. Dla Jaska ważniejsze okazały sie pragnienia osobiste.

To własnie Jasiek powyjmuje zgromadzonym w izbie kosy z rak i cisnie je za piec. Okazało się, że mimo zapewnień Czepca chlopi nie sa jeszcze zdolni do podjęcia walki samodzielnie, brak im swiadomości narodowej. Zamiast oczekiwanego czynu w rekach wszystkich został tylko "sznur" - pustka i rozpacz z powodu zaprzepaszczenia tak wielkiej okazji do odzyskaznia wolności.  W swoim dramacie Wyspiański pokazał polska wieś, pełna wewnetrznych sprzeczności. Z jednej strony chłopi garna się do świata, są zainteresowani polityką, dumni ze swojej tradycji. Charakteryzują się pracowitoscią, odwaga poboznością. Ale są tez niedojzali politycznie, naiwni, nie orientują się w sprawach społecznych i politycznych.

 

Zupełnie inaczej przedstawił wieś Władysław Reymont w Chłopach. Mieszkanców Lipiec cechuje poczucie zbiorowości, sila, energia. Wazną role odgrywa tu walka o byt- ludzie najsilniejsi, najgospodarniejsi wiodą we wsi prym, jak Maciej Boryna, zaś ci, którzy nie mają ziemi, czy tez nie potrafią dobrze gospodarować, sa nedzarzami.

W charakterze bohaterów autor podkreśla odrębnośc indywidualną, sile, ale ich nie idealizuje. Jego wies jest realistyczna, rządząca się przede wszystkim prawami przyrody i własnymi normami obyczajowymi.

Reymont podkreslił w powiesci jednolitość i trwałość stosunków wiejskich. Po najbardziej dramatycznych wydarzeniach ( bitwa o las, wesele Boryny, jego pogrzeb, wypędzenie ze wsi Jagny) życie nieuchronnie wraca do normy.  Reymont w Chłopach zwrócił uwagę na przywiązanie do ziemi; spory o ziemie były częstą przyczyna kłótni rodzinnych, jej posiadanie stanowiło o wartosci człowieka.

Wizja Reymontowskiego świata jest uporządkowana - człowiek przezwycięza bezsens cierpienia i śmierci dzięki temu, że uczestniczy w tym, co niesmiertelne w przyrodzie. Boghaterowie Reymonta sa czastką natury, wśród której żyją, pracują i umierają.

Wyspiański i Reymont ukazali w swych utworach obrazy wsi polskiej przełomu wieków. Wyspiabski zwrócił uwagę na kwestię udziału chłopów w ewentualnej walce narodowowyzwoleńczej, pokazał swoich bohaterów rozprawiających o polityce i sprawach społecznych. Natomiast Reymont ukazał wieś polską w sposób realistyczny- opisal prace na roli, zwyczaje i obyczaje chłopskie, związek z przyrodą.