Question

Przygotuj coś na temat muzyki wokalnej w średniowieczu i renesansie proszę o bardzo szybką odp

Answer 1

MUZYKA ŚREDNIOWIECZA

Muzyka średniowiecza datuje się od przyjęcia chrześcijaństwa (r. 313) i związanego  z tym wprowadzenia do liturgii katolickiej rzymskiego śpiewu kultowego, znanego później pod nazwą śpiewu gregoriańskiego. Tworzywo tego śpiewu miało przez długie wieki decydować o rozwoju muzyki i jej przemianach.

W pierwszych wiekach — do XI w. — ośrodkami rozwoju nauki i sztuki, w tym także kultury muzycznej, w Europie były kościoły, zwłaszcza klasztory. Kultywowano w nich muzykę wokalną; początkowo wręcz zabraniano w koś­ciołach użycia instrumentów (tak jest po dzień dzisiejszy w kościele wschod­nim).

Jednogłosową, czyli monodyczną muzykę liturgiczną kościoła skodyfikował papież Grzegorz I zwany Wielkim, od którego pochodzi też nazwa chorału gregoriańskiego (sama nazwa „chorał" bierze się od słowa „chorus", tj. miejsca, gdzie stali śpiewacy kościelni). Działający w latach 590—604 papież Grzegorz Wielki polecił dokonać, ostatecznego wyboru melodii kościelnych i zebrał je w tzw. Antyfonarzu (zbiór obowiązujący z pewnymi tylko modyfikacjami w kościele do dziś). Charakterystyczna dla chorału gregoriańskiego jest jego jednogłosowość oraz to, że jego podstawę stanowią skale kościelne. Nazywamy je też skalami modalnymi. Od VII wieku pojawia się tendencja do wielogłosowości, początkowo skromnej, opartej na równoległościach czystych interwałów — kwart lub kwint — później coraz to kunsztowniejszej. Ten typ muzyki nazwano organum.

 

W okresie wczesnego średniowiecza do głosu zaczyna dochodzić świecka pieśń jednogłosowa, którą możemy uważać za przejaw muzyki ludowej. Muzyka ta wiąże się z postaciami grajków wędrownych, którzy byli jedno­cześnie wesołkami, akrobatami i błaznami. Wędrowali oni gromadami z miejsca na miejsce, biorąc udział w uroczystościach i zabawach ludowych, prześlado­wani zarówno przez władze świeckie, jak i Kościół.

Czołowymi przed­stawicielami paryskiej szkoły (tak przyjęto nazywać ośrodki uprawiania róż­nych gałęzi sztuki) przy katedrze Notre Dame,  a zarazem wielkimi twórcami nowej polifonii byli Leoninus i Perotinus działający w epoce nazwanej później Ars Antiqua.

 

 

MUZYKA RENESANSU

Renesans, czyli odrodzenie (1450 – 1600) był epoką odkrycia wartości greckich i rzymskich ideałów w sztuce, zwłaszcza w malarstwie i architekturze.

W tym czasie dominowała wokalna polifonia a cappella. Główne jej formy to motet i msza.

W XV wieku motet stał się formą muzyki kościelnej, liturgicznej. Każdy fragment tekstu opie­rał się na własnym motywie, który potem powtarzany był w innych głosach na zasadzie imi­tacji. Jednym z typów stał się motet izorytmiczny budowany na zasadzie powtarzania iden­tycznych formuł rytmicznych.

Msza śpiewana składała się z części stałych i zmiennych. Do stałych należą te, które tworzą podstawę formy muzycznej każdej mszy: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus wraz z Benedictus i Agnus Dei.

 

Josquin des Pres, wielki mistrz muzyki renesansowej, którego dzieła osiągnęły indywidualny wyraz i przejrzystą technikę, uprawiał formy mszy, motetu i wielogłosowej pieśni (chanson).

Renesans wprowadził do muzyki nowy element: harmonię. W średniowiecznej wielogłoso­wości myślano głównie o prowadzeniu linii melodycznej, współbrzmienie dźwięków było rzeczą drugorzędną. W muzyce renesansowej budowa wertykalna (pionowa) stała się równie ważna jak układ horyzontalny (poziomy). Na znaczeniu traciły  tonacje kościelne, a działający we Włoszech teoretyk Gioseffo Zarlino ustalił zasady  nowego systemu harmonicznego, opartego na tercjowej budowie akordów.

Jedną z najwspanialszych postaci muzyki renesansowej był: Giovanni Pierluigi da Palestrina (ok. 1525—1594), najwybit­niejszy twórca tzw. szkoły rzymskiej, której przedstawiciele działali bezpośre­dnio pod wpływem zaleceń papieskich. 

Styl muzyki Palestriny był uważany za wzorowy dla tradycji Kościoła (póź­niej określano ten styl jako„stile antico", styl dawny), a nieziemskie brzmie­nia chóralne Palestriny uznano za najważniejsze osią­gnięcia epoki i porówny­wano z malarstwem Michała Anioła.

Inny wielki mistrz renesansu, Orlando di Lasso (1532—1594), działał we Włoszech  i we Francji. Twór­czość Orlanda di Lasso obejmuje ponad 2000 kompozycji, w tym ok. 1200 motetów, 100 ma­gnificatów i ponad 50 mszy.

 

Pozdrawiam.