Question

potrzebuje informacje na temat Stanisława moniuszki na 27 .pażdziernika na 1.5 strony A4

Answer 1

STANISŁAW MONIUSZKO

Polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog.

S. Moniuszko jest, oprócz  F. Chopina, najwybitniejszym kompozytorem polskim XIX wieku, głównym przedstawicielem stylu narodowego w Polsce, a przede wszystkim twórcą polskiej opery narodowej i pieśni.

Urodził się  w 1819 r. w Ubielu, zmarł w 1872 r. w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. Od najmłodszych lat wykazywał wielkie zamiłowanie do muzyki. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. Przejawiał też nieprzeciętne zdolności muzyczne i kiedy miał osiem lat rodzice przenieśli się do Warszawy, aby zapewnić mu edukację muzyczną. W wieku 18 lat Moniuszko wyjechał do Berlina, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt. Z tego okresu pochodzą też pierwsze jego kompozycje. W roku 1840, po ukończeniu studiów, osiadł na stałe w Wilnie, gdzie założył rodzinę. Zajmował tam stanowisko organisty w kościele Świętego Jana. W Wilnie skomponował wiele pieśni wydanych w zeszytach ( 1- 6, 1844 – 1859 ) jako „Śpiewniki domowe” ( z .7 –12 zostały wydane pośmiertnie w latach 1876 – 1910 ). Z ponad 300 pieśni solowych,  pisanych przez całe życie, najpopularniejsze to : „Dziad i baba”, „Pieśń wieczorna”, „O, matko moja”, „ Prząśniczka”.

W roku 1846 Moniuszko przyjechał na krótko do Warszawy i powziął pomysł stworzenia opery, której akcja rozgrywałaby się w Polsce, a muzyka nawiązywałaby do muzycznych tradycji narodowych. Tak narodziła się „Halka” - z librettem Włodzimierza Wolskiego, najpierw jako utwór dwuaktowy ( Wilno 1848 ), a następnie czteroaktowy, wystawiony  w Teatrze Wielkim w Warszawie ( 1858 ). "Halka" napisana została pod wrażeniem krakowskiego powstania 1846 r. i tłumaczyła dlaczego podburzeni przez Austriaków chłopi nie poparli powstania zbrojnego i zwrócili się przeciwko szlachcie.

 Treść opery to dramat góralskiej dziewczyny - Halki, który przedstawiony został na tle nierówności społecznej w dawnej Polsce szlacheckiej. Oprócz Halki, do głównych postaci występujących w operze należą: Jontek - góral, wierny towarzysz Halki, Janusz - młody szlachcic, Zofia - szlachcianka, narzeczona Janusza, Stolnik - jej ojciec, Dzięba - zaufany ojca. Akcja rozgrywa się na Podhalu. Tragiczne przeżycia Halki, doprowadzają ją do obłędu i samobójstwa. Jest to skutek zawodu, jaki ją spotkał, za naiwną wiarę w trwałość uczucia i uczciwość szlachcica. Inni bohaterowie - przedstawiciele ludu, przestrzegają przed tego rodzaju naiwnością, bowiem nie wierzą szlachcie, a postawa ich jest wroga.

Po entuzjastycznym przyjęciu opery kompozytor wyjechał do Weimaru, gdzie poznałFranciszka Liszta. Następnie odbył podróż do Paryża –   w tym mieście poznał Gioacchina Rossiniego. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy. Tam otrzymał posadę dyrygenta opery. W latach 1864 – 1872 był profesorem Instytutu Muzycznego w Warszawie, gdzie wykładał harmonię i kontrapunkt. Zmarł na atak serca w Warszawie i pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu powązkowskim.

 

Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki:

opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis”

operetki – „ Nocleg w Apeninach”; „ Nowy Don  Kichot”; „ Loteria”; „ Jawnuta”

balety – „ Monte Christo”; „ Na kwaterunku”; „ Figle szatana’ ponad 300

pieśni – zebranych w 6 zeszytach  „Śpiewnikach domowych” – wydanych  za życia Moniuszki, oraz dalszych 6 zeszytów – wydanych po  śmierci.

kantatymuzyka instrumentalna – uwertura fantastyczna „Bajka”; 2 kwartety smyczkowe; uwertury i tańce.

utwory fortepianowemuzyka religijna – 6 mszy.

 

Stanisław Moniuszko pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności pragnął w swojej muzyce, głównie w operach i pieśniach, zaakcentować elementy rodzime. Czynnikiem inspirującym tę twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce nawiązywał często do scen z historii i obyczajów narodu. W trudnych dla Polski czasach utwory wokalno-instrumentalne Moniuszki były wielką podporą dla narodu polskiego i stanowiły "pokrzepienie serc".

„Halka”, „Straszny dwór” i „Śpiewniki domowe” godne są umieszczenia w zbiorze największych światowych osiągnięć w zakresie muzyki wokalno-instrumentalnej. O narodowym charakterze muzyki Moniuszki świadczą zawarte w niej odniesienia do folkloru polskiego. Ponadto kompozytor stosował stylizacje tańców narodowych: mazurów, polonezów, krakowiaków, a także typowe zwroty melodyczno-rytmiczne, wywodzące się z ludowych źródeł.

Jego utwory przyczyniły się do ocalenia ojczystego języka i upowszechniania narodowej poezji w okresiezaborów.

 

Pozdrawiam.