Question

Potrzebuję wypisanych wszystkich państw które brały udział w wojnie 30letniej.

Ich cele i osiągnięcia.

Również opisane wszytskie 4 etapy wojny tylko zrozumiale

Answer 1

Państwa biorące udział w wojnie 30-letniej:

Szwecja, Dania, Republika Zjednoczonych Prowincji, Francja 

 

 

Wojnę trzydziestoletnią dzieli się na cztery okresy:

okres czesko-palatynacki (1618–1624) okres duński (1625–1629) okres szwedzki (1630–1635) okres francusko-szwedzki (1635–1648)

Osiągnięcia:

 Francja stała się największą potęgą europejską i otrzymała prowincję Alzacja oraz miasta Metz i Verdun. Szwecja usadowiła się na południowych wybrzeżach Bałtyku, przypadły jej Pomorze Zachodnie i szereg portów, w tym Szczecin. Saksonia zdobyła Łużyce, Brandenburgia – wschodnią część Pomorza Zachodniego z Kołobrzegiem. Uznana została niepodległość Szwajcarii i Republiki Zjednoczonych Prowincji (zniesiono nad nimi oficjalnie zwierzchnictwo cesarza rzymsko-niemieckiego i wyłączono je z terytorium Rzeszy). Artykuły augsburskiego pokoju religijnego rozciągnięto na kalwinistów.

Okres czesko-palatynacki 1618-1624

Po zerwaniu z Cesarstwem (Czeskie powstanie stanowe), w Czechach utworzono dyrektoriat – powstańczy rząd czeski, składający się z 30 dyrektorów. Na jego czele stanął Vaclav Vilem z Roupova, dowódcą sił zbrojnych został zaś hr. Heinrich Thurn. Powstańcy, realnie oceniając swoje możliwości, oczekiwali pomocy z dwóch silnych ośrodków protestantyzmu wEuropie: Anglii i Niderlandów, a także liczyli na wsparcie protestanckich sąsiadów. W odpowiedzi na te oczekiwania w 1619r. Stany Generalne Niderlandów sfinansowały zaciąg wojskowy; powstały oddziały pod wodzą Mansfelda. Wsparcia udzielił także Śląsk, którego mieszkańcy zobowiązali się do zabezpieczenia granicy z Polską, ze strony której spodziewano się prohabsburskiej interwencji. Anglia, z polecenia Jakuba I, podjęła się mediacji pomiędzy powstańcami a cesarzem Maciejem(misja Jamesa Haya, Lorda Doncaster). Stany morawskie, pod wodzą Karola Żerotina opowiedziały się natomiast za pokojowym rozwiązaniem konfliktu z Habsburgami i odmówiły pomocy wojskowej.

 

 

Okres duński 1625-1629

W latach 1625-1629 wzięła udział w wojnie protestancka Dania. Król duński Chrystian IV, z wyznania luteranin, obawiał się bowiem, że Liga Katolicka, wzmocniwszy się na północy Niemiec, zagrozi interesom jego państwa na Bałtyku (od 1621 Dania kontrolowała Hamburg). Za jego rządów Dania znacznie wzmocniła się, posiadała duże środki finansowe, m.in. otrzymane jako reparacje wojenne od Szwecji. Na udział Danii w wojnie przychylnie patrzyła także katolicka Francja rządzona przez pierwszego ministra kardynała Richelieu, obawiająca się wzrostu potęgi Habsburgów. Wszystko to umożliwiło stworzenie 20-tysięcznej armii pod duńskim dowództwem.

 

 

Okres szwedzki 1630-1634

Silna pozycja Habsburgów niepokoiła Francję, jednak nie chciała ona bezpośrednio angażować się w wojnę. Podjęła więc działania, mające na celu skłonienie luterańskiej Szwecji do udziału w wojnie – francuscy dyplomaci pomogli w podpisaniu, pomiędzy będącymi w stanie wojny Polską a Szwecją, rozejmu w Starym Targu. Dzięki temu król szwedzki Gustaw II Adolf mógł użyć na terenie Rzeszy swojej zdyscyplinowanej i dobrze wyposażonej armii (muszkiety, różne typu artylerii), uznawanej za najlepszą w Europie. Z całą pewnością do ataku skłoniła go, oprócz chęci pomocy protestantom, obawa przed utratą wpływów na wybrzeżach Bałtyku.

 

 

 

Okres francuski (francusko-szwedzki) 1635-1648

W IV 1635 r. w Paryżu Szwecja i Francja zawarły traktat, mocą którego monarchia Burbonów otwarcie wypowiedziała wojnę Hiszpanii i zdecydowała się wspólnie ze Szwedami wspierać niemieckich protestantów. Jeszcze w tym samym roku Francuzi pod wodzą kardynała Ludwika de la Vallette'a zajmują leżącą w granicach Cesarstwa Alzację. Armia francuska, dowodzona przez Bernharda von Sachsen-Weimar, wsparła działania protestantów, atakując znajdujące się w posiadaniu Habsburgów hiszpańskich posiadłości wNiderlandach (tereny dzisiejszej Belgii). Oddziały Habsburgów, pod komendą Johanna von Werth, przystąpiły do kontrataku, zagrażając w 1636 Paryżowi. Sachsen-Weimarowi udało się odeprzeć ten atak i razem z siłami szwedzkimi przystąpił do kontrofensywy. W 1636 roku siły austriackie i saskie wkroczyły na Pomorze i do Meklemburgii, jednak po początkowych sukcesach zostały pokonane przez Szwedów pod dowództwem Johana Banéra w bitwie pod Wittstock.