ABRAHAM („ojciec mnóstwa”). Imię, które Bog nadał Abramowi (co znaczy: „ojciec jest wysoki [wywyższony]”), gdy ten miał 99 lat i gdy Bóg potwierdził swą obietnicę, że Abraham będzie miał liczne potomstwo (Rdz 17:5). Pochodzenie rodziny i wczesne dzieje. Abraham żył w 10 pokoleniu po Noem; był potomkiem Sema i urodził się 352 lata po potopie, w 2018 r. p.n.e. Chociaż w Rodzaju 11:26 wymieniono go jako pierwszego z trzech synów Teracha, Abraham nie był jego pierworodnym. Pismo Święte mówi, że Terach miał 70 lat, gdy urodził mu się pierwszy syn, i że Abraham urodził się 60 lat później, gdy Terach miał 130 lat (Rdz 11:32; 12:4). Najwyraźniej Abrahama wymieniono jako pierwszego spośród braci ze względu na jego szczególną wiarę oraz znaczenie w Biblii; podobnie postąpiono w wypadku kilku innych wybitnych mężów wiary, np. Sema i Izaaka (Rdz 5:32; 11:10; 1Kn 1:28). Abraham pochodził z chaldejskiego miasta Ur, kwitnącej metropolii położonej w ziemi Szinear, niedaleko miejsca, gdzie obecnie łączą się wody Eufratu i Tygrysu. Ur znajdowało się jakieś 240 km na pd. wsch. od Babel, czyli Babilonu, niegdyś królewskiego miasta Nimroda, które słynęło z niedokończonej wieży Babel. W czasach Abrahama w Ur praktykowano babilońskie bałwochwalstwo oraz kult boga księżyca Sina, uważanego za opiekuna miasta (Joz 24:2, 14, 15). Mimo to Abraham wierzył w Boga, podobnie jak jego przodkowie Sem i Noe; dlatego nazwano go „ojcem wszystkich, którzy wierzą, będąc w stanie nieobrzezania” (Rz 4:11). Prawdziwa wiara opiera się na dokładnej wiedzy, którą Abraham mógł zdobyć dzięki bezpośredniemu kontaktowi z Semem (żyli współcześnie ze sobą przez 150 lat). Gdy Abraham mieszkał jeszcze w Ur, „zanim osiedlił się w Charanie”, stworca polecił mu wyruszyć do obcego kraju i zostawić przyjaciół i krewnych (Dz 7:2-4; Rdz 15:7; Neh 9:7). Bóg powiedział, że w ziemi, którą pokaże Abrahamowi, uczyni z niego wielki naród. Abraham był wtedy mężem Sary, swej przyrodniej siostry, ale nie mieli dzieci i oboje byli już starzy. Abraham okazał posłuszeństwo Bogu, choć wymagało to od niego wielkiej wiary. Terach, który miał wtedy ok. 200 lat i wciąż był patriarchalną głową rodziny, zgodził się towarzyszyć Abrahamowi i Sarze w tej dalekiej podróży i z tego względu to jemu przypisano podjęcie wyprawy w kierunku Kanaanu (Rdz 11:31). Wydaje się, że bratanek Abrahama Lot, którego ojciec zmarł, został zaadoptowany przez bezdzietnego wuja i ciotkę i dlatego udał się razem z nimi. Po przebyciu ok. 960 km w kierunku pn.-zach. Abraham dotarł do Charanu, ważnego skrzyżowania dróg handlowych prowadzących ze wsch. na zach. Dzisiejsza wieś Haran znajduje się w miejscu, gdzie dwa wadi łączą się ze sobą i tworzą strumień, który zimą wpada do rzeki Balich, ok. 110 km powyżej jej ujścia do Eufratu. Abraham pozostał tam do śmierci swego ojca, Teracha (MAPA, t. 1, s. 330). Pobyt w Kanaanie. Abraham miał 75 lat, gdy wyruszył z rodziną z Charanu do ziemi Kanaan, gdzie spędził następne sto lat swego życia, mieszkając w namiotach jako przybysz i tymczasowy osiedleniec (Rdz 12:4). Po śmierci ojca opuścił Charan w 1943 r. p.n.e. i przekroczył Eufrat najwyraźniej w 14 dniu miesiąca, który później nazwano Nisan (Rdz 11:32; Wj 12:40-43, LXX). Właśnie wtedy zaczęło obowiązywać przymierze, które Bóg zawarł z Abrahamem, i rozpoczął się 430-letni okres, trwający do czasu zawarcia z Izraelem przymierza Prawa (Wj 12:40-42; Gal 3:17). Abraham udał się z trzodami i stadami prawdopodobnie na pd., do Damaszku i dalej do Szechem (48 km na pn. od Jerozolimy), niedaleko wielkich drzew More (Rdz 12:6). Tutaj Bóg ponownie mu się ukazał, potwierdził swą obietnicę i ją uzupełnił, mówiąc: „Potomstwu twemu dam tę ziemię” (Rdz 12:7). Abraham zbudował w tym miejscu ołtarz dla Boga i gdy podróżował po tej ziemi dalej na pd., budował po drodze następne ołtarze i wzywał Boga. Potem, zmuszony dotkliwą klęską głodu, przeniósł się na jakiś czas do Egiptu, gdzie dla własnego bezpieczeństwa przedstawiał Sarę jako swoją siostrę. Faraon zabrał piękną Sarę do swego domu i zamierzał ją pojąć za żonę, ale zanim do tego doszło, Bóg zmusił faraona, by ją odesłał. Następnie Abraham wrócił do Kanaanu, do obozowiska między Betel i Aj, i dalej wzywał Boga(Rdz 12:10 do 13:4). Ze względu na coraz większe trzody i stada okazało się konieczne, żeby Abraham i Lot się rozdzielili. Lot wybrał sobie okolice dolnego Jordanu, dobrze nawodniony teren, który był „jak ogród Boży”, i rozbił swój obóz niedaleko Sodomy (Rdz 13:5-13). Natomiast Abraham, któremu B\og kazał obejść tę ziemię wzdłuż i wszerz, zamieszkał między wielkimi drzewami Mamre w Hebronie, 30 km na pd. pd. zach. od Jerozolimy (Rdz 13:14-18). Czterech sprzymierzonych władców pod wodzą elamickiego króla Kedorlaomera stłumiło bunt pięciu królów kananejskich, złupiło Sodomę i Gomorę, a Lota razem z dobytkiem uprowadziło do niewoli. Usłyszawszy o tym, Abraham szybko zwołał swych 318 wyćwiczonych sług. Razem ze swymi sprzymierzeńcami, Anerem, Eszkolem i Mamrem, ruszył w pościg, przebył być może ok. 300 km w kierunku pn. i dotarłszy za Damaszek, dzięki pomocy Bożej pokonał przeważające siły przeciwnika. Uratował Lota i odzyskał zrabowany dobytek (Rdz 14:1-16, 23, 24). Gdy wracał po tym wielkim zwycięstwie, na spotkanie wyszedł mu i go pobłogosławił Melchizedek, „kapłan Boga Najwyższego”, a zarazem król Salem. Wtedy Abraham „dał mu dziesięcinę ze wszystkiego” (Rdz 14:17-20). Pojawienie się obiecanego potomka. Ponieważ Sara dalej nie miała dzieci, wydawało się, że dziedzictwo po Abrahamie otrzyma jego wierny zarządca domu, Eliezer z Damaszku. Bóg ponownie zapewnił jednak Abrahama, iż jego potomstwo będzie tak liczne, jak gwiazdy na niebie, i Abraham „uwierzył Bogu; a on zaczął poczytywać mu to za prawość”, choć Abraham został obrzezany dopiero wiele lat później (Rdz 15:1-6; Rz 4:9, 10). Następnie B\og zawarł z Abrahamem formalne przymierze, potwierdzone ofiarami ze zwierząt, i wyjawił, że jego potomstwo będzie dręczone przez 400 lat, a nawet zostanie zabrane do niewoli (Rdz 15:7-21; zob. PRZYMIERZE). Czas upływał. Abraham mieszkał już w Kanaanie jakieś 10 lat, a Sara wciąż była bezpłodna. Dlatego zaproponowała Abrahamowi swą egipską niewolnicę Hagar, by mógł z niej mieć dzieci. Abraham się zgodził i w 1932 r. p.n.e., gdy miał 86 lat, urodził mu się Ismael (Rdz 16:3, 15, 16). Mijały kolejne lata. W 1919 r. p.n.e., gdy Abraham miał 99 lat, stworca mu polecił, by wszyscy mężczyźni z jego domu zostali obrzezani. Miało to stanowić znak lub pieczęć potwierdzającą szczególne przymierze między Bogiem a Abrahamem. Wtedy też Bóg zmienił mu imię Abram na Abraham i oznajmił: „Uczynię cię ojcem rzeszy narodów” (Rdz 17:5, 9-27; Rz 4:11). Wkrótce potem trzej zmaterializowani aniołowie, których Abraham gościnnie przyjął jako przedstawicieli Boga, obiecali, że nim minie rok, Sara pocznie i urodzi syna (Rdz 18:1-15). Następny rok obfitował w szczególne wydarzenia. Sodoma i Gomora zostały zniszczone, a bratanek Abrahama i jego dwie córki ledwie uszli z życiem. Abraham z żoną przeprowadzili się do Geraru, gdzie król tego filistyńskiego miasta zabrał Sarę do swego haremu. Po interwencji Bożej Sara została uwolniona i w wyznaczonym czasie, w 1918 r. p.n.e., urodził się długo oczekiwany dziedzic — Izaak. Abraham miał wtedy 100 lat, a Sara 90 (Rdz 18:16 do 21:7). Pięć lat później, gdy 19-letni Ismael stroił sobie żarty ze swego przyrodniego brata Izaaka, Abrahamowi polecono odprawić Ismaela i jego matkę, Hagar. Właśnie wtedy, w 1913 r. p.n.e., rozpoczął się 400-letni okres dręczenia potomstwa Abrahama (Rdz 15:13; 21:8-21; Gal 4:29). Największa próba wiary spotkała Abrahama 20 lat później. Według żydowskiej tradycji Izaak miał wówczas 25 lat (Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, I, XIII, 2). Zgodnie z poleceniem Boga Abraham wziął Izaaka i wyruszywszy z Beer-Szeby w Negebie na pn., dotarł do góry Moria, leżącej na pn. od Salem. Tam zbudował ołtarz i przygotował się do złożenia w ofierze całopalnej Izaaka, obiecanego potomka. Abraham „niemalże ofiarował Izaaka”, gdyż uważał, „że Bóg potrafi go nawet wskrzesić z martwych”. W ostatniej chwili B\og powstrzymał go jednak i dostarczył barana, który został złożony w ofierze zamiast Izaaka. Bezgraniczna wiara Abrahama, poparta jego całkowitym posłuszeństwem, pobudziła bóg do potwierdzenia zawartego z nim przymierza szczególną przysięgą, stanowiącą prawną gwarancję przymierza (Rdz 22:1-18; Heb 6:13-18; 11:17-19). Gdy w 1881 r. p.n.e. Sara zmarła w Hebronie w wieku 127 lat, Abraham musiał kupić kawałek ziemi, gdzie mógłby ją pochować, gdyż jako przybysz nie posiadał w Kanaanie własnej ziemi. Nabył więc od synów Heta pole z jaskinią Machpela niedaleko Mamre (Rdz 23:1-20; zob. NABYTEK). Trzy lata później, gdy Izaak miał 40 lat, Abraham wysłał swego najstarszego sługę, zapewne Eliezera, by udał się do Mezopotamii i znalazł tam dla jego syna odpowiednią żonę, będącą prawdziwą czcicielką boga. stwórca wybrał do tej roli Rebekę, wnuczkę brata Abrahama (Rdz 24:1-67). Potem „Abraham znowu pojął żonę”, Keturę, i miał z nią jeszcze sześciu innych synów, a zatem wywodzili się od niego nie tylko Izraelici, Ismaelici i Edomici, ale też Medanici, Midianici i inne ludy (Rdz 25:1, 2; 1Kn 1:28, 32, 34). W ten sposób na Abrahamie spełniła się prorocza zapowiedź boża: „Uczynię cię ojcem rzeszy narodów” (Rdz 17:5). Abraham zmarł w 1843 r. p.n.e. w wieku 175 lat i został pochowany przez swych synów Izaaka i Ismaela w jaskini Machpela (Rdz 25:7-10). Przed śmiercią dał synom urodzonym przez nałożnice dary i odprawił ich, żeby Izaak był jedynym dziedzicem „wszystkiego, co miał” (Rdz 25:5, 6). Patriarcha i prorok. Abraham był człowiekiem bardzo zamożnym; posiadał wielkie trzody i stada, mnóstwo srebra i złota oraz setki sług (Rdz 12:5, 16; 13:2, 6, 7; 17:23, 27; 20:14; 24:35). Z tego powodu królowie Kanaanu uznawali go za potężnego „naczelnika”, z którym należało zawierać przymierza pokoju (Rdz 14:13; 21:22, 23; 23:6). Abraham nigdy jednak nie pozwolił, by materializm zepchnął na dalszy plan Boga i Jego obietnice, ani nie stał się pod jego wpływem dumny, wyniosły czy samolubny (Rdz 13:9; 14:21-23). Słowo „prorok” po raz pierwszy pojawia się w Pismach Hebrajskich w odniesieniu do Abrahama, choć przed nim prorokowali już inni, np. Henoch (Rdz 20:7; Judy 14). Abraham jest też pierwszym człowiekiem nazwanym w Biblii „Hebrajczykiem” (Rdz 14:13). Był mężem wiary, podobnie jak Abel, Henoch i Noe (Heb 11:4-9). Ale zwrotu „uwierzył Bogu” po raz pierwszy użyto w Biblii właśnie w związku z Abrahamem (Rdz 15:6). Ten mąż niezwykłej wiary istotnie chodził z Bogiem, otrzymywał od Niego wizje i sny oraz przyjmował Jego anielskich posłańców (Rdz 12:1-3, 7; 15:1-8, 12-21; 18:1-15; 22:11, 12, 15-18). Dobrze znał imię Boże, choć w tych czasach B\og jeszcze nie objawił w pełni jego znaczenia (Wj 6:2, 3). Abraham wielokrotnie budował ołtarze i składał na nich ofiary, a także wzywał imienia swego Boga, oddając Mu cześć i chwałę (Rdz 12:8; 13:4, 18; 21:33; 24:40; 48:15). Jako patriarcha, Abraham nie tolerował wśród swych domowników bałwochwalstwa czy bezbożności, ale stale pouczał swych synów i sług, by „strzegli drogi Boga celem wprowadzania w czyn prawości i sądu” (Rdz 18:19). Każdy mężczyzna z domu Abrahama był zobowiązany prawem Bożym poddać się obrzezaniu. Egipska niewolnica Hagar wzywała w modlitwie imienia Bożego. Najstarszy sługa Abrahama we wzruszającej modlitwie dał dowód osobistej wiary w Boga Abrahama. Również młody Izaak dowiódł swej wiary w Boga i posłuszeństwa wobec Niego, gdy dał sobie związać ręce i nogi i pozwolił położyć się na ołtarzu ofiarnym (Rdz 16:13; 17:10-14, 23-27; 24:2-56). Historyczność. Jezus i jego apostołowie ogółem ponad 70 razy powoływali się na Abrahama w swych wypowiedziach. W przykładzie o bogaczu i Łazarzu Jezus nawiązał do Abrahama w sensie symbolicznym (Łk 16:19-31). Gdy przeciwnicy chełpili się tym, że są potomstwem Abrahama, Jezus szybko wykazał ich obłudę, mówiąc: „Jeżeli jesteście dziećmi Abrahama, to spełniajcie uczynki Abrahama” (Jn 8:31-58; Mt 3:9, 10). Apostoł Paweł powiedział, iż warunkiem uznania kogoś za prawego nie jest pochodzenie cielesne, ale taka wiara, jaką miał Abraham (Rz 4:1-12; 9:6-8). Wykazał również, że prawdziwym potomstwem Abrahama jest Chrystus oraz ci, którzy należą do Chrystusa jako „dziedzice według obietnicy” (Gal 3:16, 29). Nawiązał też do życzliwości i gościnności okazanej przez Abrahama obcym i wymienił go w 11 rozdz. Hebrajczyków obok wielu innych wybitnych świadków bożych. Wyjaśnił także, iż dwie niewiasty, Sara i Hagar — żona i nałożnica Abrahama — stanowiły proroczy pierwowzór dwóch przymierzy zawartych przez Boga (Gal 4:22-31; Heb 11:8). Biblijny pisarz Jakub dodał, że Abraham poparł swą wiarę prawymi uczynkami i dlatego został nazwany „przyjacielem Boga” (Jak 2:21-23). Odkrycia archeologiczne potwierdzają różne szczegóły z biblijnej relacji o Abrahamie, m.in. położenie geograficzne wielu miejsc oraz ówczesne zwyczaje, związane np. z zakupem pola od Hetytów, wyborem Eliezera na dziedzica czy sposobem potraktowania Hagar.
12 votes Thanks 7
monika9631
jeju chciało ci się to pisać ale dzięki ci za pomoc Nati
ABRAHAM
(„ojciec mnóstwa”).
Imię, które Bog nadał Abramowi (co znaczy: „ojciec jest wysoki [wywyższony]”), gdy ten miał 99 lat i gdy Bóg potwierdził swą obietnicę, że Abraham będzie miał liczne potomstwo (Rdz 17:5).
Pochodzenie rodziny i wczesne dzieje. Abraham żył w 10 pokoleniu po Noem; był potomkiem Sema i urodził się 352 lata po potopie, w 2018 r. p.n.e. Chociaż w Rodzaju 11:26 wymieniono go jako pierwszego z trzech synów Teracha, Abraham nie był jego pierworodnym. Pismo Święte mówi, że Terach miał 70 lat, gdy urodził mu się pierwszy syn, i że Abraham urodził się 60 lat później, gdy Terach miał 130 lat (Rdz 11:32; 12:4). Najwyraźniej Abrahama wymieniono jako pierwszego spośród braci ze względu na jego szczególną wiarę oraz znaczenie w Biblii; podobnie postąpiono w wypadku kilku innych wybitnych mężów wiary, np. Sema i Izaaka (Rdz 5:32; 11:10; 1Kn 1:28).
Abraham pochodził z chaldejskiego miasta Ur, kwitnącej metropolii położonej w ziemi Szinear, niedaleko miejsca, gdzie obecnie łączą się wody Eufratu i Tygrysu. Ur znajdowało się jakieś 240 km na pd. wsch. od Babel, czyli Babilonu, niegdyś królewskiego miasta Nimroda, które słynęło z niedokończonej wieży Babel.
W czasach Abrahama w Ur praktykowano babilońskie bałwochwalstwo oraz kult boga księżyca Sina, uważanego za opiekuna miasta (Joz 24:2, 14, 15). Mimo to Abraham wierzył w Boga, podobnie jak jego przodkowie Sem i Noe; dlatego nazwano go „ojcem wszystkich, którzy wierzą, będąc w stanie nieobrzezania” (Rz 4:11). Prawdziwa wiara opiera się na dokładnej wiedzy, którą Abraham mógł zdobyć dzięki bezpośredniemu kontaktowi z Semem (żyli współcześnie ze sobą przez 150 lat).
Gdy Abraham mieszkał jeszcze w Ur, „zanim osiedlił się w Charanie”, stworca polecił mu wyruszyć do obcego kraju i zostawić przyjaciół i krewnych (Dz 7:2-4; Rdz 15:7; Neh 9:7). Bóg powiedział, że w ziemi, którą pokaże Abrahamowi, uczyni z niego wielki naród. Abraham był wtedy mężem Sary, swej przyrodniej siostry, ale nie mieli dzieci i oboje byli już starzy. Abraham okazał posłuszeństwo Bogu, choć wymagało to od niego wielkiej wiary.
Terach, który miał wtedy ok. 200 lat i wciąż był patriarchalną głową rodziny, zgodził się towarzyszyć Abrahamowi i Sarze w tej dalekiej podróży i z tego względu to jemu przypisano podjęcie wyprawy w kierunku Kanaanu (Rdz 11:31). Wydaje się, że bratanek Abrahama Lot, którego ojciec zmarł, został zaadoptowany przez bezdzietnego wuja i ciotkę i dlatego udał się razem z nimi. Po przebyciu ok. 960 km w kierunku pn.-zach. Abraham dotarł do Charanu, ważnego skrzyżowania dróg handlowych prowadzących ze wsch. na zach. Dzisiejsza wieś Haran znajduje się w miejscu, gdzie dwa wadi łączą się ze sobą i tworzą strumień, który zimą wpada do rzeki Balich, ok. 110 km powyżej jej ujścia do Eufratu. Abraham pozostał tam do śmierci swego ojca, Teracha (MAPA, t. 1, s. 330).
Pobyt w Kanaanie. Abraham miał 75 lat, gdy wyruszył z rodziną z Charanu do ziemi Kanaan, gdzie spędził następne sto lat swego życia, mieszkając w namiotach jako przybysz i tymczasowy osiedleniec (Rdz 12:4). Po śmierci ojca opuścił Charan w 1943 r. p.n.e. i przekroczył Eufrat najwyraźniej w 14 dniu miesiąca, który później nazwano Nisan (Rdz 11:32; Wj 12:40-43, LXX). Właśnie wtedy zaczęło obowiązywać przymierze, które Bóg zawarł z Abrahamem, i rozpoczął się 430-letni okres, trwający do czasu zawarcia z Izraelem przymierza Prawa (Wj 12:40-42; Gal 3:17).
Abraham udał się z trzodami i stadami prawdopodobnie na pd., do Damaszku i dalej do Szechem (48 km na pn. od Jerozolimy), niedaleko wielkich drzew More (Rdz 12:6). Tutaj Bóg ponownie mu się ukazał, potwierdził swą obietnicę i ją uzupełnił, mówiąc: „Potomstwu twemu dam tę ziemię” (Rdz 12:7). Abraham zbudował w tym miejscu ołtarz dla Boga i gdy podróżował po tej ziemi dalej na pd., budował po drodze następne ołtarze i wzywał Boga. Potem, zmuszony dotkliwą klęską głodu, przeniósł się na jakiś czas do Egiptu, gdzie dla własnego bezpieczeństwa przedstawiał Sarę jako swoją siostrę. Faraon zabrał piękną Sarę do swego domu i zamierzał ją pojąć za żonę, ale zanim do tego doszło, Bóg zmusił faraona, by ją odesłał. Następnie Abraham wrócił do Kanaanu, do obozowiska między Betel i Aj, i dalej wzywał Boga(Rdz 12:10 do 13:4).
Ze względu na coraz większe trzody i stada okazało się konieczne, żeby Abraham i Lot się rozdzielili. Lot wybrał sobie okolice dolnego Jordanu, dobrze nawodniony teren, który był „jak ogród Boży”, i rozbił swój obóz niedaleko Sodomy (Rdz 13:5-13). Natomiast Abraham, któremu B\og kazał obejść tę ziemię wzdłuż i wszerz, zamieszkał między wielkimi drzewami Mamre w Hebronie, 30 km na pd. pd. zach. od Jerozolimy (Rdz 13:14-18).
Czterech sprzymierzonych władców pod wodzą elamickiego króla Kedorlaomera stłumiło bunt pięciu królów kananejskich, złupiło Sodomę i Gomorę, a Lota razem z dobytkiem uprowadziło do niewoli. Usłyszawszy o tym, Abraham szybko zwołał swych 318 wyćwiczonych sług. Razem ze swymi sprzymierzeńcami, Anerem, Eszkolem i Mamrem, ruszył w pościg, przebył być może ok. 300 km w kierunku pn. i dotarłszy za Damaszek, dzięki pomocy Bożej pokonał przeważające siły przeciwnika. Uratował Lota i odzyskał zrabowany dobytek (Rdz 14:1-16, 23, 24). Gdy wracał po tym wielkim zwycięstwie, na spotkanie wyszedł mu i go pobłogosławił Melchizedek, „kapłan Boga Najwyższego”, a zarazem król Salem. Wtedy Abraham „dał mu dziesięcinę ze wszystkiego” (Rdz 14:17-20).
Pojawienie się obiecanego potomka. Ponieważ Sara dalej nie miała dzieci, wydawało się, że dziedzictwo po Abrahamie otrzyma jego wierny zarządca domu, Eliezer z Damaszku. Bóg ponownie zapewnił jednak Abrahama, iż jego potomstwo będzie tak liczne, jak gwiazdy na niebie, i Abraham „uwierzył Bogu; a on zaczął poczytywać mu to za prawość”, choć Abraham został obrzezany dopiero wiele lat później (Rdz 15:1-6; Rz 4:9, 10). Następnie B\og zawarł z Abrahamem formalne przymierze, potwierdzone ofiarami ze zwierząt, i wyjawił, że jego potomstwo będzie dręczone przez 400 lat, a nawet zostanie zabrane do niewoli (Rdz 15:7-21; zob. PRZYMIERZE).
Czas upływał. Abraham mieszkał już w Kanaanie jakieś 10 lat, a Sara wciąż była bezpłodna. Dlatego zaproponowała Abrahamowi swą egipską niewolnicę Hagar, by mógł z niej mieć dzieci. Abraham się zgodził i w 1932 r. p.n.e., gdy miał 86 lat, urodził mu się Ismael (Rdz 16:3, 15, 16). Mijały kolejne lata. W 1919 r. p.n.e., gdy Abraham miał 99 lat, stworca mu polecił, by wszyscy mężczyźni z jego domu zostali obrzezani. Miało to stanowić znak lub pieczęć potwierdzającą szczególne przymierze między Bogiem a Abrahamem. Wtedy też Bóg zmienił mu imię Abram na Abraham i oznajmił: „Uczynię cię ojcem rzeszy narodów” (Rdz 17:5, 9-27; Rz 4:11). Wkrótce potem trzej zmaterializowani aniołowie, których Abraham gościnnie przyjął jako przedstawicieli Boga, obiecali, że nim minie rok, Sara pocznie i urodzi syna (Rdz 18:1-15).
Następny rok obfitował w szczególne wydarzenia. Sodoma i Gomora zostały zniszczone, a bratanek Abrahama i jego dwie córki ledwie uszli z życiem. Abraham z żoną przeprowadzili się do Geraru, gdzie król tego filistyńskiego miasta zabrał Sarę do swego haremu. Po interwencji Bożej Sara została uwolniona i w wyznaczonym czasie, w 1918 r. p.n.e., urodził się długo oczekiwany dziedzic — Izaak. Abraham miał wtedy 100 lat, a Sara 90 (Rdz 18:16 do 21:7). Pięć lat później, gdy 19-letni Ismael stroił sobie żarty ze swego przyrodniego brata Izaaka, Abrahamowi polecono odprawić Ismaela i jego matkę, Hagar. Właśnie wtedy, w 1913 r. p.n.e., rozpoczął się 400-letni okres dręczenia potomstwa Abrahama (Rdz 15:13; 21:8-21; Gal 4:29).
Największa próba wiary spotkała Abrahama 20 lat później. Według żydowskiej tradycji Izaak miał wówczas 25 lat (Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, I, XIII, 2). Zgodnie z poleceniem Boga Abraham wziął Izaaka i wyruszywszy z Beer-Szeby w Negebie na pn., dotarł do góry Moria, leżącej na pn. od Salem. Tam zbudował ołtarz i przygotował się do złożenia w ofierze całopalnej Izaaka, obiecanego potomka. Abraham „niemalże ofiarował Izaaka”, gdyż uważał, „że Bóg potrafi go nawet wskrzesić z martwych”. W ostatniej chwili B\og powstrzymał go jednak i dostarczył barana, który został złożony w ofierze zamiast Izaaka. Bezgraniczna wiara Abrahama, poparta jego całkowitym posłuszeństwem, pobudziła bóg do potwierdzenia zawartego z nim przymierza szczególną przysięgą, stanowiącą prawną gwarancję przymierza (Rdz 22:1-18; Heb 6:13-18; 11:17-19).
Gdy w 1881 r. p.n.e. Sara zmarła w Hebronie w wieku 127 lat, Abraham musiał kupić kawałek ziemi, gdzie mógłby ją pochować, gdyż jako przybysz nie posiadał w Kanaanie własnej ziemi. Nabył więc od synów Heta pole z jaskinią Machpela niedaleko Mamre (Rdz 23:1-20; zob. NABYTEK). Trzy lata później, gdy Izaak miał 40 lat, Abraham wysłał swego najstarszego sługę, zapewne Eliezera, by udał się do Mezopotamii i znalazł tam dla jego syna odpowiednią żonę, będącą prawdziwą czcicielką boga. stwórca wybrał do tej roli Rebekę, wnuczkę brata Abrahama (Rdz 24:1-67).
Potem „Abraham znowu pojął żonę”, Keturę, i miał z nią jeszcze sześciu innych synów, a zatem wywodzili się od niego nie tylko Izraelici, Ismaelici i Edomici, ale też Medanici, Midianici i inne ludy (Rdz 25:1, 2; 1Kn 1:28, 32, 34). W ten sposób na Abrahamie spełniła się prorocza zapowiedź boża: „Uczynię cię ojcem rzeszy narodów” (Rdz 17:5). Abraham zmarł w 1843 r. p.n.e. w wieku 175 lat i został pochowany przez swych synów Izaaka i Ismaela w jaskini Machpela (Rdz 25:7-10). Przed śmiercią dał synom urodzonym przez nałożnice dary i odprawił ich, żeby Izaak był jedynym dziedzicem „wszystkiego, co miał” (Rdz 25:5, 6).
Patriarcha i prorok. Abraham był człowiekiem bardzo zamożnym; posiadał wielkie trzody i stada, mnóstwo srebra i złota oraz setki sług (Rdz 12:5, 16; 13:2, 6, 7; 17:23, 27; 20:14; 24:35). Z tego powodu królowie Kanaanu uznawali go za potężnego „naczelnika”, z którym należało zawierać przymierza pokoju (Rdz 14:13; 21:22, 23; 23:6). Abraham nigdy jednak nie pozwolił, by materializm zepchnął na dalszy plan Boga i Jego obietnice, ani nie stał się pod jego wpływem dumny, wyniosły czy samolubny (Rdz 13:9; 14:21-23).
Słowo „prorok” po raz pierwszy pojawia się w Pismach Hebrajskich w odniesieniu do Abrahama, choć przed nim prorokowali już inni, np. Henoch (Rdz 20:7; Judy 14). Abraham jest też pierwszym człowiekiem nazwanym w Biblii „Hebrajczykiem” (Rdz 14:13). Był mężem wiary, podobnie jak Abel, Henoch i Noe (Heb 11:4-9). Ale zwrotu „uwierzył Bogu” po raz pierwszy użyto w Biblii właśnie w związku z Abrahamem (Rdz 15:6).
Ten mąż niezwykłej wiary istotnie chodził z Bogiem, otrzymywał od Niego wizje i sny oraz przyjmował Jego anielskich posłańców (Rdz 12:1-3, 7; 15:1-8, 12-21; 18:1-15; 22:11, 12, 15-18). Dobrze znał imię Boże, choć w tych czasach B\og jeszcze nie objawił w pełni jego znaczenia (Wj 6:2, 3). Abraham wielokrotnie budował ołtarze i składał na nich ofiary, a także wzywał imienia swego Boga, oddając Mu cześć i chwałę (Rdz 12:8; 13:4, 18; 21:33; 24:40; 48:15).
Jako patriarcha, Abraham nie tolerował wśród swych domowników bałwochwalstwa czy bezbożności, ale stale pouczał swych synów i sług, by „strzegli drogi Boga celem wprowadzania w czyn prawości i sądu” (Rdz 18:19). Każdy mężczyzna z domu Abrahama był zobowiązany prawem Bożym poddać się obrzezaniu. Egipska niewolnica Hagar wzywała w modlitwie imienia Bożego. Najstarszy sługa Abrahama we wzruszającej modlitwie dał dowód osobistej wiary w Boga Abrahama. Również młody Izaak dowiódł swej wiary w Boga i posłuszeństwa wobec Niego, gdy dał sobie związać ręce i nogi i pozwolił położyć się na ołtarzu ofiarnym (Rdz 16:13; 17:10-14, 23-27; 24:2-56).
Historyczność. Jezus i jego apostołowie ogółem ponad 70 razy powoływali się na Abrahama w swych wypowiedziach. W przykładzie o bogaczu i Łazarzu Jezus nawiązał do Abrahama w sensie symbolicznym (Łk 16:19-31). Gdy przeciwnicy chełpili się tym, że są potomstwem Abrahama, Jezus szybko wykazał ich obłudę, mówiąc: „Jeżeli jesteście dziećmi Abrahama, to spełniajcie uczynki Abrahama” (Jn 8:31-58; Mt 3:9, 10). Apostoł Paweł powiedział, iż warunkiem uznania kogoś za prawego nie jest pochodzenie cielesne, ale taka wiara, jaką miał Abraham (Rz 4:1-12; 9:6-8). Wykazał również, że prawdziwym potomstwem Abrahama jest Chrystus oraz ci, którzy należą do Chrystusa jako „dziedzice według obietnicy” (Gal 3:16, 29). Nawiązał też do życzliwości i gościnności okazanej przez Abrahama obcym i wymienił go w 11 rozdz. Hebrajczyków obok wielu innych wybitnych świadków bożych. Wyjaśnił także, iż dwie niewiasty, Sara i Hagar — żona i nałożnica Abrahama — stanowiły proroczy pierwowzór dwóch przymierzy zawartych przez Boga (Gal 4:22-31; Heb 11:8). Biblijny pisarz Jakub dodał, że Abraham poparł swą wiarę prawymi uczynkami i dlatego został nazwany „przyjacielem Boga” (Jak 2:21-23).
Odkrycia archeologiczne potwierdzają różne szczegóły z biblijnej relacji o Abrahamie, m.in. położenie geograficzne wielu miejsc oraz ówczesne zwyczaje, związane np. z zakupem pola od Hetytów, wyborem Eliezera na dziedzica czy sposobem potraktowania Hagar.