Question

Potrzebny mi referat na jeden z tych tematów:

1. Współczesne formy bałwochwalstwa. Wymienić i opisać.

2. Od zakochania do empati.

3. Wywoływanie duchów i jego skutki na przykładzie Króla Saula 1sm28,3-25.

Answer 1

Grzech nekromancji, czyli wróżenie z duchami

Dzieje Izraela spisane na kartach Biblii wystawiły więc następującą ocenę nekromancji: jest to obca religii Izraela praktyka kultyczna, polegająca na zwracaniu się do zmarłych w celu uzyskania od nich informacji (dotyczącej np. przyszłości). Była ona stosowana w przeszłości (wraz z magią czy nawet ofiarami z ludzi) przez narody, które zamieszkiwały Kanaan, zanim wkroczył tam Jozue na czele pokoleń Izraela. Mimo kategorycznych zakazów Prawa wobec tego rodzaju antyreligii historia zna przypadki apostazji wyrażającej się w naśladowaniu praktyk pozostawionych tam narodów nawet przez przywódców ludu (Saul, Achaz, Manasses), a ich tragiczny koniec ilustruje konsekwencje takiego grzesznego postępowania.

 

Przykład Saula wymownie odsłania zwodniczy i zabójczy mechanizm grzechu nekromancji, co dotyczy zresztą każdego rodzaju wróżbiarstwa. Milczenie Boga wobec niego jest przygotowane przez wcześniejszą niewierność króla odstępcy, poprzez jego liczne grzechy i zdrady. Milczenie Boga sprowokowane przez grzech przyciąga kolejne grzechy. Winę Saula powiększa fakt, że nekromantka, do której się zwraca o pomoc, wymawia się od wywołania ducha zmarłego, powołując się na zakaz królewski (1 Sm 28, 9), natomiast przebrany król nie dość, że ucieka się do praktyk przez siebie zakazanych, to jeszcze gwarantuje bezkarność tak dużego przestępstwa. Autor biblijny piętrzy przeciwstawienia, gdyż król najpierw wprowadza zarządzenie po myśli Boga, a następnie - już w przebraniu - poprzysięga na imię Boga, że kobietę nie spotka żadna kara za przekroczenie tego zakazu (1 Sm 28, 10). Nie tylko więc przekracza przykazanie Boże, lecz także ośmiela się zagwarantować bezkarność sprawcy grzechu (por. R. Pindel, Magia czy Ewangelia, Kraków 2003, s. 126).

 

Tekst biblijny przedstawiający los króla Saula wskazuje, że nekromancję uprawiają zdesperowani grzesznicy, których Bóg opuścił, oni zaś nie liczą się z żadnymi normami, nawet przez siebie ustanowionymi. Ma to przekonać czytelnika Biblii, że tego typu praktyki są ze wszech miar godne potępienia. Takiej ocenie sprzyja fakt, że w perspektywie całej Biblii nekromancję praktykują "władcy odstępcy", tacy jak wspomniani: Saul (1 Sm 28, 3-25), Achaz (2 Krl 16, 3; 2 Krn 28, 3) i Manasses (2 Krl 21, 6; 2 Krn 33, 6). Trzeba też dodać, że autor narracji szydzi ze zdolności nekromantki, która uzurpuje sobie prawo do wiedzy niedostępnej ludziom, gdy sama nie zdołała rozpoznać przybyłego w przebraniu króla (1 Sm 28, 8-9). Wiedza wróżbitów jest zawsze ograniczona, nawet kierowani przez duchy czy demony, nie mogą naprawdę znać przyszłości.
Seans spirytystyczny kończy się ucztą, której opis stanowi stosunkowo dużą część analizowanego tekstu (1 Sm 28, 21-25). Prawdopodobnie mowa tu o rytuale magicznym, odprawionym przez kobietę z Endor, za pomocą którego przepowiedziane przez Samuela przyszłe wydarzenia powinny zostać powstrzymane. Kobieta proponuje zagrożonemu śmiercią królowi ocalenie (28, 21-22), podobnie jak on wcześniej gwarantował jej życie (28, 10). Ofiara złożona bóstwom podziemi oraz ryt magiczny mają odmienić los Saula, który przyjmuje fałszywe obietnice. Po chwilowym wahaniu (28, 23) król spożywa pokarm ofiarowany innym bogom, w tym mięso z krwią (28, 24-25). Tym samym nie tylko łamie zakaz spożywania mięsa z krwią (por. Rdz 9, 4; Kpł 7, 26 i in.), lecz także staje się bałwochwalcą "doskonałym", w wyniku czego czeka go śmierć własna i całej jego rodziny (por. R. Pindel, dz. cyt., s. 128).

 

Za taką interpretacją znaczenia tej uczty przemawia fakt, że Saul podejmuje bitwę pod Gilboa bynajmniej nie zdesperowany, ale raczej przekonany, iż zaproponowany przez kobietę rytuał magiczny okaże się skuteczny i odmieni jego los. Traci zaś nadzieję co do skuteczności magii i przekonuje się o nieodwołalności wyroków Bożych, gdy giną jego trzej synowie (31, 2). Wtedy też Saul popełnia samobójstwo (31, 4). W rezultacie perykopa 1 Sm 28, 3-25 zawiera relację o nagannym postępowaniu pierwszego króla w Izraelu, który za pomocą magii chciał zarówno poznać przyszłość, jak i na nią wpływać (R. Pindel, dz. cyt., s. 129). W istocie Saul posunął się do wielu rodzajów bałwochwalstwa, aby za wszelką cenę zrealizować swoją wolę. Dlatego właśnie zginął, co powinno być dla nas wszystkich ostrzeżeniem.

 

ks. Aleksander Posacki SJ