* Osłabienia kości w wyniku zmian chorobowych (nowotwór, gruźlica, odwapnienie kości)
Złamanie dzielą się na:
- proste (nie dochodzi do naruszenia ciągłości skóry oraz nie ma dodatkowych uszkodzeń w miejscu urazu).
- powikłane (z przemieszczeniem odłamków kostnych, z uszkodzeniem naczyń krwionośnych i nerwów lub sąsiadujących narządów).
Do złamań powikłanych zalicza się:
- złamanie otwarte
- złamanie wieloodłamowe
- złamanie typu ‘Zielonej gałązki’
Tych pierwszych nie trzeba wyjaśniać, mam nadzieje, że wszyscy wiedzą, jak one wyglądają.
Złamanie wieloodłamowe - Kość uszkodzona jest w kilku miejscach lub jej część jest roztrzaskana.
Złamanie typu ‘zielonej gałązki’ - Pęknięcie nie przechodzące przez całą kość. Najczęściej występuję u dzieci, gdyż ich tkanka kostna jest jeszcze względnie cienka i przez to podatna na urazy.
Przeciążenie kości także może doprowadzić do jej pęknięcia, narażeni są biegacze, tancerze i sportowcy, wykonujący te same ćwiczenia wielokrotnie.
Rozpoznanie złamania na ogół nie jest trudne.
Oto charakterystyczne cechy:
- widoczne zasinienie
- obrzęk i wylew podskórny w miejscu złamania
- brak możliwości wykonania ruchy złamaną kończyną
- ból przy wykonaniu jakiegokolwiek ruchu oraz przy dotyku miejsca urazu
- silny ból w miejscu urazu
- nieprawidłowy kształt ciała w miejscu złamania
- nieprawidłowe tarcie oraz ruchomość odłamów kości przy obmacywaniu urazu
- odłamu kostne w ranie (tylko przy złamaniach otwartych)
Osoba udzielająca pomocy może stwierdzić, czy kończyna uległa złamaniu, oglądając ją i porównując z kończyną zdrową. Przy tej ocenie wszelkie czynności należy wykonać bardzo delikatnie, ostrożnie, bez poruszania złamaną częścią ciała.
Skręcenie - Jest bardzo bolesnym urazem. Dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia wiązadeł okołostawowych, połączonego zazwyczaj z częściowym ich rozerwaniem oraz naderwaniem torebki stawowej.
Najczęściej dochodzi do skręcenia stawu skokowego, poprzez nieodpowiedniego postawienia stopy (podczas schodzenia ze schodów, biegu czy skoku). Przy złym stąpnięciu więzadła stawowe nie wytrzymują obciążenia i ulegają uszkodzeniom.
Klasycznymi objawami są:
- zasinienie
- obrzęk
- gwałtowny ból bezpośrednio po urazie
- znaczne ograniczenie ruchu w wyniku obrzęku i silnego bólu
Zwichnięcie stawu - Postaje w skutek dużego urazu. Następuje przerwanie torebki stawowej przez główkę kości wychodzącej w skład stawu i przedostanie się jej poza obręb panewki stawu.
Typowe objawy:
- zasinienie
- obrzęk
- zniekształcenie stawu
- gwałtowny ból w okolicy stawu
- niemożność wykonania jakichkolwiek ruchów
Pierwsza pomoc przy poszczególnych obrażeniach.
1.
W przypadku złamania kości, zwichnięciu, skręceniu, stłuczeniu, rozległych ran kończyn itd., podstawowym sposobem skutecznego udzielenia pierwszej pomocy jest unieruchomienie kości i stawu.
Do unieruchomienia używamy sztywnych przedmiotów, które po przymocowaniu do uszkodzonej kończyny nie pozwalają na przemieszczaniu się, odłamków kości. Najczęściej będą to środki tzw. Środki pomocnicze (deska, narta, laska, parasol). W przypadku braku środków podręcznych możemy zastosować unieruchomienie poprzez przymocowanie złamanej kończyny do zdrowej. Zwana metodą “noga do nogi”. Musimy pamiętać, aby między złamaną kończyna a środkiem unieruchamiającym w miejscach występów kostnych (kostki, kolana, biodra) umieścić miękki materiał. Wykorzystać można - watę, gazę, czapkę, szalki, sweter itp. Uchronimy dzięki temu osobę poszkodowaną od dodatkowego bólu (od ucisku przedmiotu unieruchamiającego) i uszkodzeniom skóry (otwarciem). Dlatego materiał unieruchamiający zakładamy na odzież. Należy zawsze pamiętać o konieczności unieruchomienia dwóch sąsiednich stawów, czyli np. przy złamaniu podudzia unieruchomienie musi obejmować staw skokowy i staw kolanowy.
2.
Złamania otwarte z widocznymi odłamami kostnymi należy osłonić opatrunkiem jałowym. Odłamanych części nie wolno dotykać!
3.
Przy skręceniach należy unieruchomić kończynę, ustawić ją wysoko np. oprzeć na krześle oraz stosować zimne okłady (woda, kostki lodu) w celu zmniejszenia bólu, opuchlizny, krwawego wylewu. Możemy także zastosować okłady z roztworu altacetu - 1 tabletka rozpuszczona w szklance ciepłej, przegotowanej wody lub rozcieńczonego w wodzie 10% octu spirytusowego (½ szklanki octu dopełniona wodą).
KAŻDE skręcenie należy skonsultować z lekarzem w celu wyeliminowania innych urazów np. pęknięcia kości.
4.
Przy zwichnięciach unieruchamiamy staw oraz stosujemy okład jak w punkcie nr. 3. Poszkodowany powinien szybko otrzymać pomoc lekarską. Nie wolno samemu nastawiać zwichnięcia, może mieć to przykre skutki!
5.
Może wystąpić zwichnięcie otwarte. Taki uraz następuje, kiedy główka kości wchodzącej w skład stawu przerwie nie tylko torebkę stawową, lecz także skórę. Taki uraz traktujemy jak złamanie otwarte.
Usztywnić
Złamanie - To całościowe bądź częściowe przerwanie ciągłości tkanki kostnej.
Może powstać na skutek:
* Urazów mechanicznych (upadek, uderzenie, przeciążenie, przejechanie, przygniecenie)
* Osłabienia kości w wyniku zmian chorobowych (nowotwór, gruźlica, odwapnienie kości)
Złamanie dzielą się na:
- proste (nie dochodzi do naruszenia ciągłości skóry oraz nie ma dodatkowych uszkodzeń w miejscu urazu).
- powikłane (z przemieszczeniem odłamków kostnych, z uszkodzeniem naczyń krwionośnych i nerwów lub sąsiadujących narządów).
Do złamań powikłanych zalicza się:
- złamanie otwarte
- złamanie wieloodłamowe
- złamanie typu ‘Zielonej gałązki’
Tych pierwszych nie trzeba wyjaśniać, mam nadzieje, że wszyscy wiedzą, jak one wyglądają.
Złamanie wieloodłamowe - Kość uszkodzona jest w kilku miejscach lub jej część jest roztrzaskana.
Złamanie typu ‘zielonej gałązki’ - Pęknięcie nie przechodzące przez całą kość. Najczęściej występuję u dzieci, gdyż ich tkanka kostna jest jeszcze względnie cienka i przez to podatna na urazy.
Przeciążenie kości także może doprowadzić do jej pęknięcia, narażeni są biegacze, tancerze i sportowcy, wykonujący te same ćwiczenia wielokrotnie.
Rozpoznanie złamania na ogół nie jest trudne.
Oto charakterystyczne cechy:
- widoczne zasinienie
- obrzęk i wylew podskórny w miejscu złamania
- brak możliwości wykonania ruchy złamaną kończyną
- ból przy wykonaniu jakiegokolwiek ruchu oraz przy dotyku miejsca urazu
- silny ból w miejscu urazu
- nieprawidłowy kształt ciała w miejscu złamania
- nieprawidłowe tarcie oraz ruchomość odłamów kości przy obmacywaniu urazu
- odłamu kostne w ranie (tylko przy złamaniach otwartych)
Osoba udzielająca pomocy może stwierdzić, czy kończyna uległa złamaniu, oglądając ją i porównując z kończyną zdrową. Przy tej ocenie wszelkie czynności należy wykonać bardzo delikatnie, ostrożnie, bez poruszania złamaną częścią ciała.
Skręcenie - Jest bardzo bolesnym urazem. Dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia wiązadeł okołostawowych, połączonego zazwyczaj z częściowym ich rozerwaniem oraz naderwaniem torebki stawowej.
Najczęściej dochodzi do skręcenia stawu skokowego, poprzez nieodpowiedniego postawienia stopy (podczas schodzenia ze schodów, biegu czy skoku). Przy złym stąpnięciu więzadła stawowe nie wytrzymują obciążenia i ulegają uszkodzeniom.
Klasycznymi objawami są:
- zasinienie
- obrzęk
- gwałtowny ból bezpośrednio po urazie
- znaczne ograniczenie ruchu w wyniku obrzęku i silnego bólu
Zwichnięcie stawu - Postaje w skutek dużego urazu. Następuje przerwanie torebki stawowej przez główkę kości wychodzącej w skład stawu i przedostanie się jej poza obręb panewki stawu.
Typowe objawy:
- zasinienie
- obrzęk
- zniekształcenie stawu
- gwałtowny ból w okolicy stawu
- niemożność wykonania jakichkolwiek ruchów
Pierwsza pomoc przy poszczególnych obrażeniach.
1.
W przypadku złamania kości, zwichnięciu, skręceniu, stłuczeniu, rozległych ran kończyn itd., podstawowym sposobem skutecznego udzielenia pierwszej pomocy jest unieruchomienie kości i stawu.
Do unieruchomienia używamy sztywnych przedmiotów, które po przymocowaniu do uszkodzonej kończyny nie pozwalają na przemieszczaniu się, odłamków kości. Najczęściej będą to środki tzw. Środki pomocnicze (deska, narta, laska, parasol). W przypadku braku środków podręcznych możemy zastosować unieruchomienie poprzez przymocowanie złamanej kończyny do zdrowej. Zwana metodą “noga do nogi”. Musimy pamiętać, aby między złamaną kończyna a środkiem unieruchamiającym w miejscach występów kostnych (kostki, kolana, biodra) umieścić miękki materiał. Wykorzystać można - watę, gazę, czapkę, szalki, sweter itp. Uchronimy dzięki temu osobę poszkodowaną od dodatkowego bólu (od ucisku przedmiotu unieruchamiającego) i uszkodzeniom skóry (otwarciem). Dlatego materiał unieruchamiający zakładamy na odzież. Należy zawsze pamiętać o konieczności unieruchomienia dwóch sąsiednich stawów, czyli np. przy złamaniu podudzia unieruchomienie musi obejmować staw skokowy i staw kolanowy.
2.
Złamania otwarte z widocznymi odłamami kostnymi należy osłonić opatrunkiem jałowym. Odłamanych części nie wolno dotykać!
3.
Przy skręceniach należy unieruchomić kończynę, ustawić ją wysoko np. oprzeć na krześle oraz stosować zimne okłady (woda, kostki lodu) w celu zmniejszenia bólu, opuchlizny, krwawego wylewu. Możemy także zastosować okłady z roztworu altacetu - 1 tabletka rozpuszczona w szklance ciepłej, przegotowanej wody lub rozcieńczonego w wodzie 10% octu spirytusowego (½ szklanki octu dopełniona wodą).
KAŻDE skręcenie należy skonsultować z lekarzem w celu wyeliminowania innych urazów np. pęknięcia kości.
4.
Przy zwichnięciach unieruchamiamy staw oraz stosujemy okład jak w punkcie nr. 3. Poszkodowany powinien szybko otrzymać pomoc lekarską. Nie wolno samemu nastawiać zwichnięcia, może mieć to przykre skutki!
5.
Może wystąpić zwichnięcie otwarte. Taki uraz następuje, kiedy główka kości wchodzącej w skład stawu przerwie nie tylko torebkę stawową, lecz także skórę. Taki uraz traktujemy jak złamanie otwarte.