Question

Opisz muzykę średniowiecza, renesansu, baroku, kasycyzmu,romantyzmu,impresjonizmu i muzykę XX w.

Answer 1

Średniowiecze — epoka sztuki romańskiej i gotyckiej, architektury sakralnej, wspaniałych katedr i zamków, w dziedzinie muzyki jest epoką wokalnej sztuki religijnej. Rozwój muzyki zależy tu w prostej linii od rozwoju liturgii chrześcijańskiej; uwidacznia się to już w okresie wczes­nego chrześcijaństwa z jego jednogłosowymi hymnami, sekwencjami, tropami i psalmami, z wolna przeradzającymi się w typową dla średnio­wiecza organalną wieloglosowość. Dopiero w naszym tysiącleciu poja­wiają się elementy muzyki świeckiej — liryka trubadurów i truwerów, pieśni minnesingerów. Stopniowo obok teoretyków zaczynają działać twórcy szkól, takich jak słynna szkoła Notre Dame w Paryżu. Jest to jednak epoka nie tyle rozwoju, co epoka religijnej kontemplacji i tra­dycyjnego przekazu. Ale kompozytorzy muzycznych epok ars antiqua i ars nova zdobywają się z wolna na odkrycia już nie w dziedzinie teorii, lecz w zakresie samej kompozycji; ich dzieła przybierają kształty oparte na świadomie wykoncypowanych prawach twórczych.
Muzyka renesansu
Humanizm i renesans (odrodzenie) nawiązały do średniowiecza i anty­cznej greckiej teorii. Powoływano się chętnie na muzykę antyczną, ale jej przecież nie znano. Twórcom renesansu, chodziło przede wszystkim o nobilitację sztuki. Wydoskonalono technikę imitacji i kontrapunktu w formach, które kultywowano z niebywałym zapałem (msza, motet). Były to formy muzyki religijnej, a obok nich pojawiły się jako formy świeckie madrygał czy chanson. Od wokalnej polifonii trzyglosowej wiodła droga do weneckiego stylupolichóralnego. Pojawiła się też muzy­ka instrumentalna, nowe instrumenty stanowiły oparcie dla nowych koncepcji fakturalnych. Wynalazek druku muzycznego przyczynił się do pewnej powszechności muzyki, odtąd typowej dla tej sztuki — w przeciwieństwie do dzieł malarstwa czy architektury, dziel jedno­razowych i niepowtarzalnych. Wytwarzają się style i szkoły, których przedstawiciele zajmują się rozwiniętymi przez siebie typami muzyki. Inny rodzaj muzyki reprezentuje np. polichóralna muzyka włoska, inny muzyka angielska wirginalistów. W tej wielości tkwiła ogromna siła: tu mamy zalążki nowego poczucia harmonicznego, które prowadziły w następ­nych latach do wielkich poszukiwań w dziedzinie języka dźwiękowego.
Muzyka baroku
Najdłuższa epoka w dziejach muzyki nowszej, epoka wspólnych tenden­cji, a potem wielkiej syntezy, która w Bachu znalazła swego najznako­mitszego przedstawiciela. Muzyczno-dźwiękową podstawą tej epoki sta­ła się monodia z towarzyszeniem tzw. basso continuo; muzyka upro­szczona jest tu do modelu harmonicznego, który mógł stanowić podstawę wielu nowych rodzajów muzyki z operą na czele. Wytworzyło się nowe poczucie tonalne (tzw. system dur-moll), które umożliwiało tworzenie mu­zyki bez oglądania się na jej dotychczasowe kanony linearnej zgodności. Tę swobodę w tworzeniu wyczuwa się w wielu formach, nie tylko w operze, ale i w kantatach czy oratoriach. Wybitni twórcy baroku nie zapominali jednak o wadze myślenia polifonicznego; ich zasługą jest przeniesie­nie koncepcji kontrapunktycznych z muzyki wokalnej do muzyki instru­mentalnej, która w tej epoce zaczęła się rozwijać na prawach nowych i samodzielnych. Ostatnim słowem baroku stał się wirtuozowski styl „galani", styl nowego odczuwania muzyki, prowadzący już bezpośrednio do klasycyzmu.
Muzyka klasycyzmu
Oto epoka, która w muzyce obfitowała w przełomowe dokonania. Epoka krótka, trwająca zaledwie kilkadziesiąt lat; epoka wielkich klasyków wiedeńskich — Haydna, Mozarta i Beethovena, a także epoka symfonii, koncertu instrumentalnego, kwartetu i sonaty, a więc muzyki instrumen­talnej opartej niemal całkowicie na homofonii. Epoka przede wszystkim nowych form muzycznych, nowej muzycznej architektoniki, zasadzającej się na pracy tematycznej i szeregowaniu wiążących się z sobą motywów, dzięki czemu muzyka uzyskiwała bodaj po raz pierwszy w swych dziejach znamiona logicznego rozwoju formy. W historii są to czasy rewolucji, walki o równość społeczną, deklaracji praw człowieka, w filozofii — neohumanizmu, dochodzącego do głosu również w literaturze. Muzyka wioska ustępuje w tym okresie pierwszeństwa muzyce niemieckiej i tylko w dziedzinie opery muzyka wioska (a zwłaszcza szkoła neapolitańska) oraz muzyka francuska ( opéra comique ) idą własnymi drogami. Klasy­cyzm jednak opiera się na kultywowanej w Wiedniu z wielkim rozma­chem muzyce instrumentalnej, w której podstawą ujmowania formy staje się zasada wieloczęściowego cyklu sonatowego.
Muzyka romantyczna
Muzyka romantyczna — muzyka nastrojów. Nastrojów emocjonalnych — i narodowych. Muzyka literacka, programowa, w której pieśń, balla­da i utwór charakterystyczny tworzyły nowy świat odczuć i wrażeń. Wywalczona z takim trudem i z wielką konsekwencją typowa dla klasy­cyzmu logika przebiegu muzycznego ustępuje tu swobodnemu fantazjo­waniu, dlatego też muzyka przenosi się w tym okresie z form ścisłych do form asocjacyjnych. Powracający motyw, motyw przewodni (Wagner) czy tzw. idée fixe uwalniają muzykę od apriorycznie założonego archi­tektonicznego porządku. Teraz liczy się przede wszystkim subiektywna forma wypowiedzi, która w symfonii programowej Berlioza i muzycz­nym dramacie Wagnera („Tristan i Izolda") znajduje swoje apogeum, a w liryzmie i wirtuozostwie Chopina i Liszta — najwspanialszych reprezentantów. Muzyka tego okresu nie ogranicza się do środkowej Europy, lecz obejmuje coraz to nowe obszary: pojawiają się po dziś dzień kontynuujące swoje tradycje szkoły narodowe. Dla nich typową formą staje się opera, przeżywająca w dobie romantyzmu swój najbujniejszy rozkwit. Język dźwiękowy epoki romantycznej rozwija się tak niepo­miernie i tak bogato, że konsekwencjami tego rozwoju staną się w naszych już czasach nowe zasady kształtowania muzyki.