Question

notatka :

- co to jest Wielki Post (najważniejsze jego wydarzenia - nabożeństwa)

- co to jest Środa Popielcowa

- Post ścisły ( w które dni) , rekolekcje...

- symbole wielkiego Postu, postanowienia i wyrzeczenia.

Answer 1

Wielki Post obejmuje okres czterdziestu dni przygotowania do Wielkanocy. Trwa od Środy Popielcowej do Mszy św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Refleksja nad realizacja przymierza z Bogiem zawartego przy chrzcie (rekolekcje wielkopostne) uświadamia konieczność przemiany(pokuta, post pojednanie). Tematyka pasyjna, dominująca w pobożności ludowej przez cały okres (Droga Krzyżowa, Gorzkie Żale), w liturgii pojawia się dopiero w ostatnich tygodniach(prefacja o Krzyżu, Wielki Tydzień).

Środa Popielcowa- środa przed pierwszą niedzielą Wielkiego Postu, rozpoczynająca okres przygotowania do Wielkanocy. Nazwa pochodzi od zwyczaju posypywania w tym dniu głów popiołem, który otrzymuje się ze spalonych gałązek palmowych z ubiegłego roku. W tym dniu obowiązuje post i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych.

Droga Krzyżowa- nabożeństwo powstałe w Jerozolimie, polegające na modlitewnym przejściu drogi, po której szedł Chrystus obarczony krzyżem: od domu Piłata aż po Golgotę. Dziś oznacza się w kościołach krzyżem 14 stacji, które przechodzi się kolejno indywidualnie lub wspólnotowo. Z tym nabożeństwem łączą się tzw. kalwarie, czyli odtworzenia miejsc jerozolimskich, zwłaszcza na terenach górzystych oraz nabożeństwo tzw. dróżek kalwaryjskich.

Gorzkie Żale jest to wielkopostne nabożeństwo poświęcone rozważaniu Męki Pańskiej. Powstało w Warszawie w kościele Świętego Krzyża; tekst nabożeństwa opracował misjonarz ksiądz Wawrzyniec Benik i wydał pt. Snopek mirry. Nabożeństwo składa się z trzech części; każda z nich poprzedzona jest wezwaniem zawiera czytaną intencję i śpiew hymnu, lamentu duszy nad cierpiącym Jezusem i rozmowy duszy z Matką Bolesną. Nabożeństwo cieszy się frekwencją do dziś. Śpiewane w każdą niedzielę Wielkiego Postu łącznie z odsłuchaniem kazania pasyjnego.

Okres  Męki Pańskiej- tak nazywano dwa ostatnie tygodnie Wielkiego Postu. W tym czasie zasłania się krzyże w kościołach i odmawia prefacje o Męce Pańskiej.

Wielki Tydzień jest to ostatni tydzień przed Wielkanocą, w którym wspominamy i przeżywamy Mękę Chrystusa. Rozpoczyna go szósta niedziela Wielkiego Postu (Niedziela Palmowa)  a kończy Niedziela Wielkanocna.

Niedziela Palmowa (Niedziela Palmowa Męki Pańskiej) jest szóstą niedzielą wielkiego Postu i rozpoczyna Wielki Tydzień przeznaczony na wspomnienie Męki Chrystusa. W liturgii następuje poświęcenie palm (stąd nazwa palmowa) oraz procesja upamiętniająca triumfalny wjazd Chrystusa króla do Jerozolimy. Poświęcona gałązka palmowa zatknięta za obraz lub krzyż w domu jest znakiem gotowości dołączenia do drogi Chrystusa, wejścia z nim na drogę posłuszeństwa, miłości, śmierci i życia.

Triduum Paschalne jest punktem szczytowym całego roku liturgicznego. Rozpoczyna się od wieczornej Mszy Świętej Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek i trwa do wieczora Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Nie są to dni przygotowania do Wielkanocy, ale już sam obchód paschy Chrystusa- udział w jego męce, śmierci i zmartwychwstaniu.

Ostatnia Wieczerza oznacza pożegnalne spotkanie się Pana Jesusa z uczniami przy stole „w pierwszy dzień Przaśników”. Podczas tego spotkania Pan Jezus ustanowił Najświętszy Sakrament, czyli Eucharystię.

Wielki Czwartek- ostatni dzień Wielkiego Postu; wieczorem rozpoczyna się Triduum Paschalne. Wieczorna Msza Święta Wieczerzy Pańskiej akcentuje trzy tematy: ustanowienie Eucharystii, sakramentu kapłaństwa o raz przekazanie braterskiej miłości. Jedność kapłańska manifestuj się w tym dniu poprzez ranną koncelebrację  z biskupem Mszy Świętej Krzyżma, podczas której  poświęca się oleje. Jedność i miłość  ukazuje obrzęd umywania nóg stosowany głównie przez papieża w Rzymie, przez biskupów  w katedrach, niekiedy także w kościołach parafialnych. Wzajemną miłość realizuje się także w procesji z darami przeznaczonymi szczególnie dla ubogich. Liturgię Wielkiego Czwartku kończy obrzęd przeniesienia Najświętszego Sakramentu do kaplicy przechowywania Eucharystii.

Wielki Piątek- pierwszy dzień Triduum Paschalnego. W tym dniu nie sprawuje się Eucharystii, Kościół gromadzi się jednak w godzinach popołudniowych na sprawowanie pamiątki męki i śmierci Chrystusa. Liturgia składa się z czterech części: liturgii słowa, adoracji krzyża, Komunii świętej i przeniesienia najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego.

Święcone- są to potrawy wielkanocne poświęcone w Wielką Sobotę w kościołach, na cmentarzach  przykościelnych lub nawet w domach. W koszyczkach, obok baranka, umieszcza się sól, jajka, szynkę, kiełbasę i chrzan.

Wigilia Paschalna jest obchodzona w Wielką Noc z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę. Składa się  z czterech części:

-uroczysty początek wigilii stanowi liturgia światłą zwana lucernarium (poświęcenie ognia, przygotowanie świece wielkanocnej, czyli paschału, procesyjne jej wniesienie, zapalenie świeć i orędzie wielkanocne);

 -dłuższa liturgia słowa (lekcjonarz zrewiduje 9 czytań biblijnych) stanowi podstawową część Wigilii;

-liturgia chrzcielna (błogosławieństwo wody chrzcielnej, udzielanie chrztu i bierzmowania, odnowienie przyrzeczeń złożonych na chrzcie);

-ostatnią cześć nocnego czuwania wypełnia celebracja liturgii eucharystycznej, właściwej Mszy rezurekcyjnej, stanowiącej szczyt całego obchodu Triduum Paschalnego.

Paschał jest to znacznej wielkości woskowa, wielkanocna świeca, corocznie nowa, ozdobiona pierwszą i ostatnią literą alfabetu oraz cyframi obecnego roku. Zapalona na początku Wigilii Paschalnej od poświęconego ognia, uroczyście wniesiona stoi przez cały okres wielkanocny w prezbiterium na wysokim świeczniku i pali się przy wszystkich obchodach liturgicznych tego okresu. Poza okresem paschalnym stoi przy chrzcielnicy i pali się podczas chrztu, pogrzebu i w Dzień Zaduszny.

Rezurekcja (resurrectio: zmartwychwstanie)- w Polsce uroczysta procesja wielkanocna odprawiana zaraz po Wigilii Paschalnej lub w niedzielę rano przed pierwszą mszą świętą. Stanowi dopełnienie obchodów paschalnych: jest uroczystym ogłoszeniem zmartwychwstania i wezwaniem do udziału w triumfie uwielbianego Chrystusa.

 

Wielkanoc (Niedziela Wielkanocna Zmartwychwstania Pańskiego)jest to najstarsze i początkowo jedyne święto chrześcijańskie. Obchodzone co roku w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca; jak nazwa wskazuje święto obchodzono w nocy z Wielkiej Soboty na niedzielę, gdyż w nocy (nad ranem)Chrystus zmartwychwstał. W Polsce w poranek niedzielny odprawiano rezurekcję. W domu powrocie z kościoła spożywano uroczyste śniadanie wielkanocne „święcone”. Obecnie niedziela wielkanocna stanowi trzeci dzień Triduum Paschalnego.