Sobótka (niem.Zobten lub Zobten am Berge) – miasto nad Czarną Wodą w woj. dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sobótka, położone u podnóża góry Ślęży.
Historyczne nazwy miasta[edytuj] 1148 – Sabath 1193 – Sobath 1200 – Sobat 1256 – Czobotha 1329 – Zobota 1336 – Zobotka 1343 – Czoboten 1399 – Czobothen 1404 – Czobotaw 1561 – Zobten 1938 – Zobten am Berge miasto, ośrodek historyczny kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła w stylu barokowym z fragmentami gotyckimi wybudowany w 1739 roku. Badania archeologiczne w kościele przeprowadzone w latach 50. XX w. wykazały, że obecny kościół jest trzecim kościołem wybudowanym w tym samym miejscu. Obraz św. Jakuba w ołtarzu głównym z ok. 1770 r., w prezbiterium figury św. Augustyna i św. Norberta z ok. 1725 r., ołtarze boczne NMP, w stylu barokowym, św. Jana Nepomucena również w stylu barokowym, ołtarz ukrzyżowania z z 1739 r. ambona z ok. 1650 r. przy głównym wejściu po prawej stronie znajduje się lew romański. Kościół został spalony w 1945 podczas zdobywania miasta, ostatecznie odbudowany i erygowany w listopadzie 1960 r. cmentarz przy kościele kościół - sanktuarium św. Anny Samotrzeciej, z XIV w., 1500 r., 1725 r.; od 2005 dodatkowo Diecezjalne Sanktuarium Matki Boskiej Nowej Ewangelizacji) Legenda głosi, że figura św. Anny Samotrzeciej prawdopodobnie została przywieziona z Kijowa przez żonę Piotra Włosta w XII w. historycy sztuki określają powstanie figury na przełom XIII/XIV w. rzeźbiona w drzewie lipowym w stylu romańskim z elementami gotyckimi. Dla niej zbudowano kaplicę obecnie prezbiterium. W 1511 r. dobudowano do tylnej ściany kaplicy kościół gotycki, prawdopodobnie w tym samym czasie dobudowano do ściany wschodniej prezbiterium kapliczkę św. Anny. Od 2005 roku w ołtarzu głównym znajduje się XIX-wieczny obraz Matki Boskiej namalowany przez nieznanego artystę otrzymany z Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Przez cały okres kościół pełnił funkcję kościoła odpustowego i pogrzebowego. W czasie kulturkampfu w 1875 r. władze pruskie odebrały katolikom kościół, w 1893 r. oddały. Wewnątrz kościoła ołtarz główny z 1720 r. w prezbiterium 5 figur św. Janów, przy filarach 4 gotyckie rzeźby (każda 2,5 m wys.): Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Anna Samotrzecia, św. Augustyn (lub św. Mikołaj), św. Jadwiga Śląska. Na końcu nawy lewej ołtarz 14 św. Wspomożycieli z 1720 r. ambona z 1726 r. Obok sanktuarium dwie rzeźby średniowieczne „lew romański” oraz „grzyb” (fragment postaci ludzkiej). ratusz, z XIX w. plebania, ul. św. Jakuba 10, z XVII/XVIII w. otoczenie plebanii dom, ob. znajduje się tu Muzeum Ślężańskie z lapidarium, ul. św. Jakuba 18, z 1568 r., najstarszy – dawnej własności augustianów dom, ul. Mickiewicza 25, z poł. XIX w. Ludzie związani z Sobótką[edytuj] Piotr Włostowic (ok. 1080-1153) – legendarny możnowładca śląski, władca Ziemi Ślężańskiej Bolko II Mały (ok. 1309-1368) – władca Ziemi Ślężańskiej, ostatni niezależny książę piastowski Johannes Seviert (zm. 1706) – opat Augustianów, fundator kaplicy na szczycie góry Ślęża. Theodor Körner (poeta) (1791-1813) – poeta niemiecki, autor niemieckich pieśni wojennych i patriotycznych, dowódca w Bitwie Narodów Ludwig Adolf Wilhelm von Lützow (1782-1834) – baron pruski, oficer, uczestnik wojen napoleońskich, dowódca w Bitwie Narodów Roman Zmorski (1822-1867) – polski poeta, autor pięknych słów: „Na słowiańskiej góry szczycie, Pod jasną nadziei gwiazdą, Zapisuję wróżby słowa: Wróci, wróci w stare gniazdo, Stare prawo, stara mowa, I natchnione Słowian życie”. Władysław Kabat (1906-1980) – pułkownik Wojska Polskiego, uczestnik akcji Most III[10]. Stanisław Dunajewski (1900-1985) – żołnierz Wojska Polskiego, żołnierz AK, więzień Pawiaka, założyciel Muzeum Ślężańskiego. Marian Kowalski – artysta rzeźbiarz, autor pomnika Janusza Korczaka w Sobótce Jerzy Marszał – artysta rzeźbiarz, jego charakterystyczne drewniane rzeźby można odnaleźć na terenie miasta oraz w Muzeum Ślężańskim i w Rezerwacie Archeologicznym w Będkowicach. Bartosz Huzarski – kolarz szosowy, zawodnik ekipy NetApp i reprezentant Polski. Tadeusz Dolny (ur. 7 maja 1958 r. w Sobótce) – polski piłkarz, grający na pozycji obrońcy, reprezentant Polski. Uczestnik Mistrzostw Świata w 1982 w Hiszpanii. więcej na wikipedi
Nazwa Sobótka pochodzi do odbywających się tutaj w soboty targów[4].
Gniezno- jest pierwszą stolicą Polski. Kolebką państwowosci polskiej .Pierwsza metropolia kościelna. Siedziba arcybiskupów gnieżnieńskich i prymasów Polski. Maisto św. Wojciecha . Z nazwą miasta Gniezna związana jest stara polska legenda o Lech , Czechu i Rusie. Pierwszy gród w Gnieźnie, jeden z grodów centralnych państwa Polan, został wzniesiony na Wzgórzu Lecha w latach 940–941, rozbudowany i zmodernizowany w czasach Mieszka I, stał się siedzibą władców piastowskich jako główny gród państwa polan. Mieszko I po roku 966 zbudował kościół, w którym pochowano jego żonę Dobrawę, zaś na obszarze grodu wzniósł kamienny zamek z kaplicą, na miejscu kaplicy wzniesiono kościół św. Jerzego.W X w. Gniezno stanowiło jeden z grodów stołecznych państwa Piastów, obok m.in.Ostrowa Lednickiego, Poznania i Giecza. W 1000 roku odbył się w Gnieźnie zjazd, w którym uczestniczył Bolesław I Chrobry i Otton III, proklamowano wtedy utworzeniearcybiskupstwa i metropoli gnieżnieńskiej. Także wtedy świątynię wybudowaną przez Mieszka I wyniesiono do rangi katedry. W 1018 r. miasto przeżyło ciężką klęskę: pożar strawił podgrodzie wraz z kościołem katedralnym, który do 1025 przeistoczył się w piękną, romańską katedrę. W 1025 w Gnieźnie miała miejsce koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski. W 1295 odbyła się po 219-letniej przerwie w katedrze gnieźnieńskiej koronacja króla Przemysława II. W 1300 koronował się w mieście Wacław Czeski. Lokacyjnie miasto w XIII i XIV w. otaczały mury, a od wschodu fosa. Do miasta wiodły trzy bramy: Poznańska (Tumska), Toruńska i Pyzdrska. W 1331 miasto zajęli Krzyżacy rabując je i niszcząc. Odbudowę i rozwój gospodarczy miasto zawdzięcza Kazimierzowi Wielkiemu. Po kolejnym pożaże 1819r. zadecydowano o nowym układzie przestrzennym miasta. Wytyczono rynek i nową ulicę Bolesława Chrobrego, na której wyeksponowana była katedra gnieźnieńska. W ciągu XIX w. wybudowano m.in.: Ratusz, stację kolejową, szpital, rzeźnię, gazownię, koszary, urząd miejski. W latach 1918–1919 było jednym z głównych ośrodków powstania wielkopolskiego. Po włączeniu w 1919 do państwa polskiego Gniezno stało się siedzibą władz powiatowych, a pięć lat później uzyskało status miasta wydzielonego. Przywrócono dawny herb miasta z orłem w koronie. W marcu 1994 Gniezno otrzymało tytuł "miasta Świętego Wojciecha" nadany przez Kongregację do spraw Kultu Bożego i Sakramentów. W czerwcu 1997 uroczyście obchodzono milenium śmierci św. Wojciecha. W uroczystościach uczestniczył Jan Paweł II, prezydenci siedmiu państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz ok. 280 tys. pielgrzymów z Polski i Świata. W 2000 roku obchodzono milenium Zjazdu Gnieżnieńskiego.
Zabytki: Katedra Gnieżnieńska wraz ze Wzgórzem Lecha, w Katedrze znajdują się Drzwi Gnieżnieńskie przedstawiające sceny z życia i śmierci św, Wojciecha. Srebrny Relikwiarz tego świętego oraz dwa gotyckie portale. Ponadto nawa główna katedry otoczona jest czternastoma kaplicami, w których pochowano dawnych metropolitów gnieźnieńskich. W podziemiach katedry można zobaczyć m.in. najstarszy w Polsce napis nagrobkowy z ok. 1006, odkryte podczas badań archeologicznych relikty budowli kamiennej z końca IX wieku, a także fragmenty murów bazyliki Mieszka I. Przy katedrze, na Wzgórzu Lecha znajduje się Kolegiata – zespół średniowiecznych budynków wraz zKościołem św. Jerzego oraz budynkiem Muzeum Archidiecezjalnego, w którym znajduje się m.in.: skarbiec katedralny, który obok jasnogórskiego i krakowskiego jest najbogatszym skarbcem katedralnym w Polsce oraz Archiwum Archidiecezjalne gromadzące jeden z najstarszych i najzasobniejszych zbiorów kościelnych w kraju. Muzeum Początków Państwa Polskiego.
Sobótka (niem. Zobten lub Zobten am Berge) – miasto nad Czarną Wodą w woj. dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sobótka, położone u podnóża góry Ślęży.
Historyczne nazwy miasta[edytuj] 1148 – Sabath 1193 – Sobath 1200 – Sobat 1256 – Czobotha 1329 – Zobota 1336 – Zobotka 1343 – Czoboten 1399 – Czobothen 1404 – Czobotaw 1561 – Zobten 1938 – Zobten am Berge miasto, ośrodek historyczny kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła w stylu barokowym z fragmentami gotyckimi wybudowany w 1739 roku. Badania archeologiczne w kościele przeprowadzone w latach 50. XX w. wykazały, że obecny kościół jest trzecim kościołem wybudowanym w tym samym miejscu. Obraz św. Jakuba w ołtarzu głównym z ok. 1770 r., w prezbiterium figury św. Augustyna i św. Norberta z ok. 1725 r., ołtarze boczne NMP, w stylu barokowym, św. Jana Nepomucena również w stylu barokowym, ołtarz ukrzyżowania z z 1739 r. ambona z ok. 1650 r. przy głównym wejściu po prawej stronie znajduje się lew romański. Kościół został spalony w 1945 podczas zdobywania miasta, ostatecznie odbudowany i erygowany w listopadzie 1960 r. cmentarz przy kościele kościół - sanktuarium św. Anny Samotrzeciej, z XIV w., 1500 r., 1725 r.; od 2005 dodatkowo Diecezjalne Sanktuarium Matki Boskiej Nowej Ewangelizacji) Legenda głosi, że figura św. Anny Samotrzeciej prawdopodobnie została przywieziona z Kijowa przez żonę Piotra Włosta w XII w. historycy sztuki określają powstanie figury na przełom XIII/XIV w. rzeźbiona w drzewie lipowym w stylu romańskim z elementami gotyckimi. Dla niej zbudowano kaplicę obecnie prezbiterium. W 1511 r. dobudowano do tylnej ściany kaplicy kościół gotycki, prawdopodobnie w tym samym czasie dobudowano do ściany wschodniej prezbiterium kapliczkę św. Anny. Od 2005 roku w ołtarzu głównym znajduje się XIX-wieczny obraz Matki Boskiej namalowany przez nieznanego artystę otrzymany z Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Przez cały okres kościół pełnił funkcję kościoła odpustowego i pogrzebowego. W czasie kulturkampfu w 1875 r. władze pruskie odebrały katolikom kościół, w 1893 r. oddały. Wewnątrz kościoła ołtarz główny z 1720 r. w prezbiterium 5 figur św. Janów, przy filarach 4 gotyckie rzeźby (każda 2,5 m wys.): Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Anna Samotrzecia, św. Augustyn (lub św. Mikołaj), św. Jadwiga Śląska. Na końcu nawy lewej ołtarz 14 św. Wspomożycieli z 1720 r. ambona z 1726 r. Obok sanktuarium dwie rzeźby średniowieczne „lew romański” oraz „grzyb” (fragment postaci ludzkiej). ratusz, z XIX w. plebania, ul. św. Jakuba 10, z XVII/XVIII w. otoczenie plebanii dom, ob. znajduje się tu Muzeum Ślężańskie z lapidarium, ul. św. Jakuba 18, z 1568 r., najstarszy – dawnej własności augustianów dom, ul. Mickiewicza 25, z poł. XIX w. Ludzie związani z Sobótką[edytuj] Piotr Włostowic (ok. 1080-1153) – legendarny możnowładca śląski, władca Ziemi Ślężańskiej Bolko II Mały (ok. 1309-1368) – władca Ziemi Ślężańskiej, ostatni niezależny książę piastowski Johannes Seviert (zm. 1706) – opat Augustianów, fundator kaplicy na szczycie góry Ślęża. Theodor Körner (poeta) (1791-1813) – poeta niemiecki, autor niemieckich pieśni wojennych i patriotycznych, dowódca w Bitwie Narodów Ludwig Adolf Wilhelm von Lützow (1782-1834) – baron pruski, oficer, uczestnik wojen napoleońskich, dowódca w Bitwie Narodów Roman Zmorski (1822-1867) – polski poeta, autor pięknych słów: „Na słowiańskiej góry szczycie, Pod jasną nadziei gwiazdą, Zapisuję wróżby słowa: Wróci, wróci w stare gniazdo, Stare prawo, stara mowa, I natchnione Słowian życie”. Władysław Kabat (1906-1980) – pułkownik Wojska Polskiego, uczestnik akcji Most III[10]. Stanisław Dunajewski (1900-1985) – żołnierz Wojska Polskiego, żołnierz AK, więzień Pawiaka, założyciel Muzeum Ślężańskiego. Marian Kowalski – artysta rzeźbiarz, autor pomnika Janusza Korczaka w Sobótce Jerzy Marszał – artysta rzeźbiarz, jego charakterystyczne drewniane rzeźby można odnaleźć na terenie miasta oraz w Muzeum Ślężańskim i w Rezerwacie Archeologicznym w Będkowicach. Bartosz Huzarski – kolarz szosowy, zawodnik ekipy NetApp i reprezentant Polski. Tadeusz Dolny (ur. 7 maja 1958 r. w Sobótce) – polski piłkarz, grający na pozycji obrońcy, reprezentant Polski. Uczestnik Mistrzostw Świata w 1982 w Hiszpanii. więcej na wikipediNazwa Sobótka pochodzi do odbywających się tutaj w soboty targów[4].
Gniezno- jest pierwszą stolicą Polski. Kolebką państwowosci polskiej .Pierwsza metropolia kościelna. Siedziba arcybiskupów gnieżnieńskich i prymasów Polski. Maisto św. Wojciecha . Z nazwą miasta Gniezna związana jest stara polska legenda o Lech , Czechu i Rusie. Pierwszy gród w Gnieźnie, jeden z grodów centralnych państwa Polan, został wzniesiony na Wzgórzu Lecha w latach 940–941, rozbudowany i zmodernizowany w czasach Mieszka I, stał się siedzibą władców piastowskich jako główny gród państwa polan. Mieszko I po roku 966 zbudował kościół, w którym pochowano jego żonę Dobrawę, zaś na obszarze grodu wzniósł kamienny zamek z kaplicą, na miejscu kaplicy wzniesiono kościół św. Jerzego.W X w. Gniezno stanowiło jeden z grodów stołecznych państwa Piastów, obok m.in.Ostrowa Lednickiego, Poznania i Giecza. W 1000 roku odbył się w Gnieźnie zjazd, w którym uczestniczył Bolesław I Chrobry i Otton III, proklamowano wtedy utworzeniearcybiskupstwa i metropoli gnieżnieńskiej. Także wtedy świątynię wybudowaną przez Mieszka I wyniesiono do rangi katedry. W 1018 r. miasto przeżyło ciężką klęskę: pożar strawił podgrodzie wraz z kościołem katedralnym, który do 1025 przeistoczył się w piękną, romańską katedrę. W 1025 w Gnieźnie miała miejsce koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski. W 1295 odbyła się po 219-letniej przerwie w katedrze gnieźnieńskiej koronacja króla Przemysława II. W 1300 koronował się w mieście Wacław Czeski. Lokacyjnie miasto w XIII i XIV w. otaczały mury, a od wschodu fosa. Do miasta wiodły trzy bramy: Poznańska (Tumska), Toruńska i Pyzdrska. W 1331 miasto zajęli Krzyżacy rabując je i niszcząc. Odbudowę i rozwój gospodarczy miasto zawdzięcza Kazimierzowi Wielkiemu. Po kolejnym pożaże 1819r. zadecydowano o nowym układzie przestrzennym miasta. Wytyczono rynek i nową ulicę Bolesława Chrobrego, na której wyeksponowana była katedra gnieźnieńska. W ciągu XIX w. wybudowano m.in.: Ratusz, stację kolejową, szpital, rzeźnię, gazownię, koszary, urząd miejski. W latach 1918–1919 było jednym z głównych ośrodków powstania wielkopolskiego. Po włączeniu w 1919 do państwa polskiego Gniezno stało się siedzibą władz powiatowych, a pięć lat później uzyskało status miasta wydzielonego. Przywrócono dawny herb miasta z orłem w koronie. W marcu 1994 Gniezno otrzymało tytuł "miasta Świętego Wojciecha" nadany przez Kongregację do spraw Kultu Bożego i Sakramentów. W czerwcu 1997 uroczyście obchodzono milenium śmierci św. Wojciecha. W uroczystościach uczestniczył Jan Paweł II, prezydenci siedmiu państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz ok. 280 tys. pielgrzymów z Polski i Świata. W 2000 roku obchodzono milenium Zjazdu Gnieżnieńskiego.
Zabytki: Katedra Gnieżnieńska wraz ze Wzgórzem Lecha, w Katedrze znajdują się Drzwi Gnieżnieńskie przedstawiające sceny z życia i śmierci św, Wojciecha. Srebrny Relikwiarz tego świętego oraz dwa gotyckie portale. Ponadto nawa główna katedry otoczona jest czternastoma kaplicami, w których pochowano dawnych metropolitów gnieźnieńskich. W podziemiach katedry można zobaczyć m.in. najstarszy w Polsce napis nagrobkowy z ok. 1006, odkryte podczas badań archeologicznych relikty budowli kamiennej z końca IX wieku, a także fragmenty murów bazyliki Mieszka I. Przy katedrze, na Wzgórzu Lecha znajduje się Kolegiata – zespół średniowiecznych budynków wraz zKościołem św. Jerzego oraz budynkiem Muzeum Archidiecezjalnego, w którym znajduje się m.in.: skarbiec katedralny, który obok jasnogórskiego i krakowskiego jest najbogatszym skarbcem katedralnym w Polsce oraz Archiwum Archidiecezjalne gromadzące jeden z najstarszych i najzasobniejszych zbiorów kościelnych w kraju. Muzeum Początków Państwa Polskiego.
Pozdrawiam :)
Mam nadzieję, że pomogłem