i inne to urządzenia ułatwiające wykonanie pracy.Na ogół ich zastosowanie wiąże się ze zmniejszeniem wartości działającej siły.
Dźwignia dwustronna.
Najstarszą formą dźwigni dwustronnej,znaną już w epoce kamiennej,były żurawie używane do podnoszenia ciężarów,które zachowały się do dziś w postaci żurawi studziennych.
Współczesne dźwignie dwustronne stosowane są jako element konstrukcyjny wielu narzędzi,np.:
- nożyczek,
- obcęgów,
- otwieraczy do konserw
różnych przyrządów pomiarowych,części maszyn,np.:
- w dźwigni zmiany biegów w samochodzie,
- dźwigni zaworów w silniku,
- dźwigni sterowania obrabiarkam oraz w urządzeniach dźwigowych
- zasadę dźwigni wykorzystano również przy konstrukcji wagi laboratoryjnej.
Huśtawka jest przykładem dźwigni dwustronnej.
Dźwignia jednostronna.
Zasada dźwigni jednostronnej znalazła zastosowanie m.inn. przy konstrukcji:
- podnośników samochodowych
- taczek.
Blok nieruchomy - jest szczególnym przypadkiem dźwigni dwustronnej o równych ramionach (promieniach r).
Ułatwia wykonanie pracy,gdyż łatwiej jest np.ciągnąć za linę w dół,wykorzystując ciężar własnego ciała niż podnieść ten sam ciężar do góry.
Blok ruchomy - działa na zasadzie dźwigni jednostronnej
Stosując połączenie kilku bloków ruchomych i nieruchomych,można podnieść znacznie wygodniej i łatwiej większy ciężar działając mniejszymi siłami.Połaczone ze sobą bloki ruchome i nieruchome noszą nazwę wielokrążków.
- podnośniki
- windy.
Kołowrót - służy do podnoszenia i opuszczania ładunku zawieszonego na linie (lub łańcuchu) przez nawijanie jej na obracający się wał napędzany korbą.Zastosowanie:
- w studniach,
- jako części różnych maszyn,
na statkach:
-przy załadunku materiałów,
-do podnoszenia kotwic,
- do przyciągania i cumowania
W średniowieczu stosowano kołowrót do konstrukcji machin oblężniczych,ciężkich kusz ze stalowym łukiem - tak sztywnym,że do jego naciągania potrzebny był kołowrót połączony z mechanizmem kół zębatych.
Kół zębatych używa się do zmiany prędkości ruchu.
Koła połaczone ze sobą pasami stanowią przekładnie pasowe,służące do przenoszenia ruchu obrotowego z jednego elementu maszyny na drugi,przesuwaniu przedmiotów (transportery).
Równia pochyła - ułatwia wnoszenie ciężarów,np. na samochód ciężarowy lub pokład statku. Rodzajem równi pochyłej są schody,a także śruba.
Pierwsze odkrycia związane z maszynami prostymi dotyczyły koła i klina.
Ludzie zauważyli,że łatwiej przesuwać (toczyć) duży ciężar na okragłych kłodach,tzw. okraglakach niż pchać go po ziemi;tak wynaleziono koło.
Łatwiej też coś rozłupać,gdy wykorzystuje się kawałek drewna w kształcie bryły o podstawie trójkąta.Takie urządzenie to klin ( np.siekiera)
dźwignia: klamka, dziadek do orzechów, kombinerki, taczka, dżwignia hamulca rowerowego
kołowrót: kołowrót studni, winda
przekładnia (zębata, cierna, pasowa, łańcuchowa, śrubowa): skrzynie biegów, przekładnia rowerowa, napędy, przekładnie itp.
blok, wielokrążek: windy i podnośniki
równia pochyła: podjazdy, rampy
klin: siekiera, klin do rozrzepiania drewna
śruba; wszelkiego rodzaju połaczenia gwintowane, przenośniki śrubowe
Maszyny proste:
- dźwignia dwustronna i jednostronna,
- bloki nieruchome i ruchome,
- kołowrót,
- równia pochyła
i inne to urządzenia ułatwiające wykonanie pracy.Na ogół ich zastosowanie wiąże się ze zmniejszeniem wartości działającej siły.
Dźwignia dwustronna.
Najstarszą formą dźwigni dwustronnej,znaną już w epoce kamiennej,były żurawie używane do podnoszenia ciężarów,które zachowały się do dziś w postaci żurawi studziennych.
Współczesne dźwignie dwustronne stosowane są jako element konstrukcyjny wielu narzędzi,np.:
- nożyczek,
- obcęgów,
- otwieraczy do konserw
różnych przyrządów pomiarowych,części maszyn,np.:
- w dźwigni zmiany biegów w samochodzie,
- dźwigni zaworów w silniku,
- dźwigni sterowania obrabiarkam oraz w urządzeniach dźwigowych
- zasadę dźwigni wykorzystano również przy konstrukcji wagi laboratoryjnej.
Huśtawka jest przykładem dźwigni dwustronnej.
Dźwignia jednostronna.
Zasada dźwigni jednostronnej znalazła zastosowanie m.inn. przy konstrukcji:
- podnośników samochodowych
- taczek.
Blok nieruchomy - jest szczególnym przypadkiem dźwigni dwustronnej o równych ramionach (promieniach r).
Ułatwia wykonanie pracy,gdyż łatwiej jest np.ciągnąć za linę w dół,wykorzystując ciężar własnego ciała niż podnieść ten sam ciężar do góry.
Blok ruchomy - działa na zasadzie dźwigni jednostronnej
Stosując połączenie kilku bloków ruchomych i nieruchomych,można podnieść znacznie wygodniej i łatwiej większy ciężar działając mniejszymi siłami.Połaczone ze sobą bloki ruchome i nieruchome noszą nazwę wielokrążków.
- podnośniki
- windy.
Kołowrót - służy do podnoszenia i opuszczania ładunku zawieszonego na linie (lub łańcuchu) przez nawijanie jej na obracający się wał napędzany korbą.Zastosowanie:
- w studniach,
- jako części różnych maszyn,
na statkach:
-przy załadunku materiałów,
-do podnoszenia kotwic,
- do przyciągania i cumowania
W średniowieczu stosowano kołowrót do konstrukcji machin oblężniczych,ciężkich kusz ze stalowym łukiem - tak sztywnym,że do jego naciągania potrzebny był kołowrót połączony z mechanizmem kół zębatych.
Kół zębatych używa się do zmiany prędkości ruchu.
Koła połaczone ze sobą pasami stanowią przekładnie pasowe,służące do przenoszenia ruchu obrotowego z jednego elementu maszyny na drugi,przesuwaniu przedmiotów (transportery).
Równia pochyła - ułatwia wnoszenie ciężarów,np. na samochód ciężarowy lub pokład statku. Rodzajem równi pochyłej są schody,a także śruba.
Pierwsze odkrycia związane z maszynami prostymi dotyczyły koła i klina.
Ludzie zauważyli,że łatwiej przesuwać (toczyć) duży ciężar na okragłych kłodach,tzw. okraglakach niż pchać go po ziemi;tak wynaleziono koło.
Łatwiej też coś rozłupać,gdy wykorzystuje się kawałek drewna w kształcie bryły o podstawie trójkąta.Takie urządzenie to klin ( np.siekiera)