Masa owoców dyni jest cechą ilościową i uwarunkowana jest trzema parami genów. Roślina o genotypie AABBCC daje owoce o masie 3kg, a roślina o genotypie aabbcc - o masie 1,5kg. Każdy gen dominujący powiększa mase o 0,25kg. Jeżeli skrzyżujemy rośliny o owocach ważących 3kg z roślinami o owocach o masie 1,5 kg, otrzymamy potomstwo, którego owoce ważą 2,25kg (pokolenie F1).
a) Podaj masę owoców możliwą do uzyskania w pokoleniu F2.
b) Wyjaśnij mechanizm dziedziczenia cech ilościowych.
c) Podaj inne przykłady cech, które dziedziczą się podobnie jak masa owoców dyni.
a) Masa owoców możliwa do uzyskania w pokoleniu F2 wynosi 1,5 kg, 1,75 kg, 2 kg, 2,25 kg, 2,5 kg, 2,75 kg, 3 kg. Te masy są wynikiem różnych kombinacji genotypów dla danej cechy.
b) Mechanizm dziedziczenia cech ilościowych polega na tym, że cechy te są kontrolowane przez wiele genów (poligeniczne) oraz oddziaływania środowiska. Geny ilościowe mają akumulacyjny wpływ na cechę. W przypadku masy owoców dyni, mamy trzy pary genów, z których każda para ma wpływ na masę owoców. Geny te są addytywne, co oznacza, że każdy allel dominujący zwiększa masę o 0,25 kg. Genotyp danego osobnika jest sumą wpływu wszystkich jego alleli. W rezultacie, masę owoców można kontrolować poprzez zmiany w ilości dominujących alleli w genotypie.
c) Inne przykłady cech dziedziczących się podobnie jak masa owoców dyni to:
- Wysokość roślin: Wysokość roślin może być cechą ilościową, gdzie wiele genów kontroluje ostateczną wysokość. Może to być np. cecha kontroli przez wiele genów.
- Masa ciała u ludzi: Masa ciała jest również cechą ilościową i jest wynikiem interakcji wielu genów oraz wpływu środowiska, diety itp.
- Wydajność plonu roślin uprawnych: Plony takie jak ilość ziarna w przypadku zbóż lub owoców w przypadku drzew owocowych są również cechami ilościowymi. Genotyp rośliny, warunki środowiskowe i praktyki uprawy wpływają na wydajność plonu.
Krzyżówki testowe (cross testowy) mogą pomóc w zrozumieniu genotypów rodziców i określeniu wpływu poszczególnych genów na daną cechę ilościową. W krzyżówce testowej rodzica o znanym genotypie dla danej cechy krzyżuje się z osobnikiem o genotypie homozygotycznym recesywnym (aabbcc). To pozwala określić, które allele wpływają na cechę i w jakim stopniu. W przypadku masy owoców dyni, takie krzyżówki pozwoliłyby określić wpływ konkretnych par genów (np. AaBbCc) na masę owoców.
Odpowiedź:
a) Masa owoców możliwa do uzyskania w pokoleniu F2 wynosi 1,5 kg, 1,75 kg, 2 kg, 2,25 kg, 2,5 kg, 2,75 kg, 3 kg. Te masy są wynikiem różnych kombinacji genotypów dla danej cechy.
b) Mechanizm dziedziczenia cech ilościowych polega na tym, że cechy te są kontrolowane przez wiele genów (poligeniczne) oraz oddziaływania środowiska. Geny ilościowe mają akumulacyjny wpływ na cechę. W przypadku masy owoców dyni, mamy trzy pary genów, z których każda para ma wpływ na masę owoców. Geny te są addytywne, co oznacza, że każdy allel dominujący zwiększa masę o 0,25 kg. Genotyp danego osobnika jest sumą wpływu wszystkich jego alleli. W rezultacie, masę owoców można kontrolować poprzez zmiany w ilości dominujących alleli w genotypie.
c) Inne przykłady cech dziedziczących się podobnie jak masa owoców dyni to:
- Wysokość roślin: Wysokość roślin może być cechą ilościową, gdzie wiele genów kontroluje ostateczną wysokość. Może to być np. cecha kontroli przez wiele genów.
- Masa ciała u ludzi: Masa ciała jest również cechą ilościową i jest wynikiem interakcji wielu genów oraz wpływu środowiska, diety itp.
- Wydajność plonu roślin uprawnych: Plony takie jak ilość ziarna w przypadku zbóż lub owoców w przypadku drzew owocowych są również cechami ilościowymi. Genotyp rośliny, warunki środowiskowe i praktyki uprawy wpływają na wydajność plonu.
Krzyżówki testowe (cross testowy) mogą pomóc w zrozumieniu genotypów rodziców i określeniu wpływu poszczególnych genów na daną cechę ilościową. W krzyżówce testowej rodzica o znanym genotypie dla danej cechy krzyżuje się z osobnikiem o genotypie homozygotycznym recesywnym (aabbcc). To pozwala określić, które allele wpływają na cechę i w jakim stopniu. W przypadku masy owoców dyni, takie krzyżówki pozwoliłyby określić wpływ konkretnych par genów (np. AaBbCc) na masę owoców.