Question

Mam napisać wypracowanie o Wielkanocy składające się z 10-15 zdań.

Ma zawierać co wielkanoc nam daje i w jaki sposob umacnia nasza wiare?

Answer 1

Poprzedzający ją tydzień, stanowiący okres wspominania najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń, nazywany jest Wielkim Tygodniem. Ostatnie trzy doby tego tygodnia: Wielki Czwartek (wieczór), Wielki Piątek, Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania znane są jako Triduum Paschalne (Triduum Paschale). W chrześcijaństwie wprawdzie każda niedziela jest pamiątką zmartwychwstania Chrystusa, ale Niedziela Zmartwychwstania jest z nich najbardziej uroczysta.

Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Ta skomplikowana zasada jest w istocie przełożeniem na solarny w swej naturze kalendarz juliański konkretnej daty 14 nisan z religijnego kalendarza hebrajskiego, który jest kalendarzem lunarno-solarnym. Data 14 nisan wyznacza w kalendarzu hebrajskim początek święta Paschy, wokół którego działy się wydarzenia zbawcze. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym: może wypaść najwcześniej 22 marca, zaś najpóźniej 25 kwietnia. Z datą Wielkanocy powiązany jest termin większości ruchomych świąt ogólnochrześcijańskich i katolickich, m.in.: Środa Popielcowa, wielki post, Triduum Paschalne, Wniebowstąpienie Pańskie, Zesłanie Ducha Świętego, Boże Ciało i inne. Po wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego znów pojawiły się odmienności: w prawosławiu Wielkanoc obchodzi się bowiem zgodnie z kalendarzem juliańskim.

Ostatnio niektóre środowiska chrześcijańskie postulują ustanowienie Wielkanocy, jako święta niezależnego od faz księżyca. Między innymi proponuje się obchodzenie Wielkanocy zawsze w drugą niedzielę kwietnia, czyli pomiędzy 8. a 14. Inna opcja to propozycja utrzymywania siedmiu niedziel pomiędzy Świętem Trzech Króli a Środą Popielcową. Daje ona również termin pomiędzy 8 a 14 kwietnia z wyjątkiem roku przestępnego, w którym Wielkanoc przypadłaby na 7 kwietnia.

Własny sposób ustalania daty Wielkanocy stosowano we wczesnym średniowieczu w Kościele iroszkockim i Kościele starobrytyjskim.

Wielka Niedziela jest pierwszym dniem wielkanocnego okresu świątecznego zwanego oktawą wielkanocną. Okres wielkanocny rozpoczyna się wigilią wielkanocną. Czas wielkanocnej radości trwa w liturgii 50 dni i kończy się niedzielą Zesłania Ducha Świętego. W 40. dniu (czwartek) obchodzona jest uroczystość Wniebowstąpienia Pana Jezusa[5].

Wyznaczanie daty Wielkanocy w danym roku Daty Wielkanocy
1980–2026
Według kalendarza gregoriańskiego RokZachódWschód1980 6 kwietnia 1981 19 kwietnia 26 kwietnia 1982 11 kwietnia 18 kwietnia 1983 3 kwietnia 8 maja 1984 22 kwietnia 1985 7 kwietnia 14 kwietnia 1986 30 marca 4 maja 1987 19 kwietnia 1988 3 kwietnia 10 kwietnia 1989 26 marca 30 kwietnia 1990 15 kwietnia 1991 31 marca 7 kwietnia 1992 19 kwietnia 26 kwietnia 1993 11 kwietnia 18 kwietnia 1994 3 kwietnia 1 maja 1995 16 kwietnia 23 kwietnia 1996 7 kwietnia 14 kwietnia 1997 30 marca 27 kwietnia 1998 12 kwietnia 19 kwietnia 1999 4 kwietnia 11 kwietnia 2000 23 kwietnia 30 kwietnia 2001 15 kwietnia 2002 31 marca 5 maja 2003 20 kwietnia 27 kwietnia 2004 11 kwietnia 2005 27 marca 1 maja 2006 16 kwietnia 23 kwietnia 2007 8 kwietnia 2008 23 marca 27 kwietnia 2009 12 kwietnia 19 kwietnia 2010 4 kwietnia 2011 24 kwietnia 2012 8 kwietnia 15 kwietnia 2013 31 marca 5 maja 2014 20 kwietnia 2015 5 kwietnia 12 kwietnia 2016 27 marca 1 maja 2017 16 kwietnia 2018 1 kwietnia 8 kwietnia 2019 21 kwietnia 28 kwietnia 2020 12 kwietnia 19 kwietnia 2021 4 kwietnia 2 maja 2022 17 kwietnia 24 kwietnia 2023 9 kwietnia 16 kwietnia 2024 31 marca 5 maja 2025 20 kwietnia 2026 5 kwietnia 12 kwietnia El Greco – Zmartwychwstanie Jezusa

W kościołach zachodnich Wielkanoc przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej kościelnej pełni Księżyca (tzw. Paschalna pełnia Księżyca), przypadającej po 21 marca. Oznacza to, że Wielkanoc wypada pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia (włącznie). Daty kościelnej pełni Księżyca zostały wyznaczone i stabelaryzowane w czasie Soboru Nicejskiego w 325 roku n.e. Kościelna pełnia Księżyca różni się od astronomicznej.

 

Metoda GaussaDla kalendarza gregoriańskiego

Sposób obliczenia tej daty został podany przez niemieckiego matematyka C. F. Gaussa.

Do obliczeń potrzebne są dwie liczby A i B. Ich wartości odczytujemy z poniższej tabeli:

LataABWyjątki (rok)I rodzajuII rodzaju33 – 1582 15 6 brak brak 1583 – 1699 22 2 1609 brak 1700 – 1799 23 3 brak brak 1800 – 1899 23 4 brak brak 1900 – 2099 24 5 1981, 2076 1954, 2049 2100 – 2199 24 6 2133 2106 2200 – 2299 25 0 2201, 2296 brak 2300 – 2399 26 1 brak brak 2400 – 2499 25 1 2448 brak 2500 – 2599 26 2 brak brak 2600 – 2699 27 3 2668 brak 2700 – 2899 27 4 2725, 2820 brak 2900 – 2999 28 5 brak brak

Należy pamiętać, że do 1582 roku obowiązywał kalendarz juliański. Wartości A i B w innych latach dotyczą więc wyłącznie kalendarza gregoriańskiego.

Następnie należy wykonać 6 kroków:

Dzielimy liczbę roku przez 19 i znajdujemy resztę a. Dzielimy liczbę roku przez 4 i znajdujemy resztę b. Dzielimy liczbę roku przez 7 i znajdujemy resztę c. Resztę a mnożymy przez 19, do iloczynu dodajemy liczbę A, sumę dzielimy przez 30 i znajdujemy resztę d. Dzielimy sumę iloczynów 2b + 4c + 6d + B przez 7 i znajdujemy resztę e. Sumę reszt d + e dodajemy do daty 22 marca i otrzymujemy datę Wielkanocy.

Jeżeli data wypadnie powyżej 31 marca, należy ją przeliczyć na odpowiedni dzień kwietnia. Można też sprawdzić, czy d + e < 10. Jeśli tak, to Wielkanoc jest (d + e + 22) marca. Jeśli nie, to (d + e – 9) kwietnia.

Od powyższej reguły istnieją wyjątki:

Wyjątek pierwszego rodzaju zachodzi, gdy d = 29 oraz e = 6, czyli Wielkanoc miałaby przypaść na dzień 26 kwietnia. Wtedy zawsze obchodzi się ją tydzień wcześniej, tzn. 19 kwietnia. Wypadek ten zaszedł w latach 1609 i 1981. Wyjątek drugiego rodzaju zachodzi wtedy, gdy d = 28 oraz e = 6 i dzielenie 11A + 11 przez 30 daje resztę mniejszą od 19 (lub po prostu a > 10). Wówczas według powyższego algorytmu Wielkanoc ma przypaść 25 kwietnia, a obchodzona jest 18 kwietnia. Ten drugi wyjątek – jak pisał Gauss w 1807 r. – "dotychczas nie zaszedł i po raz pierwszy nastąpi dopiero w roku 1954".

Jak można było zauważyć, lata, w których występują dane wyjątki do roku 2999 podane są w powyższej tabeli współczynników A i B dla określonych przedziałów czasowych.

Przykładowo wyznaczymy datę Wielkanocy w roku 2008.

2008 : 19 = 105 i reszta 13. a = 13. 2008 : 4 = 502 i reszta 0. b = 0. 2008 : 7 = 286 i reszta 6. c = 6. (19 x a + A) : 30 → (19 × 13 + 24) : 30 = 271 : 30 = 9 i reszta 1. d = 1. (2 x b + 4 x c + 6 x d + B) : 7 → (2 × 0 + 4 × 6 + 6 × 1 + 5) : 7 → 35 : 7 = 5 i reszta 0. d + e + 22 → 1 + 0 + 22 = 23, to znaczy, że 23 marca – to data Wielkanocy w 2008 roku, według kalendarza gregoriańskiego. Dla kalendarza juliańskiego

Jeśli chodzi o kalendarz juliański, to wystarczy zawsze brać za A 15, a za B 6.

Przykład dla 1928 roku:

1928 : 19 = 101 i reszta 9. a = 9. 1928 : 4 = 482 i reszta 0. b = 0. 1928 : 7 = 275 i reszta 3. c = 3. (19 x a + A) : 30 → (19 × 9 + 15) : 30 = 186 : 30 = 6 i reszta 6. d = 6. (2 x b + 4 x c + 6 x d + B) : 7 → (2 × 0 + 4 × 3 + 6 × 6 + 6) : 7 = 54 : 7 = i reszta 5. e = 5. d + e + 22 = 6 + 5 + 22 = 33.

Wielkanoc w roku 1928 według kalendarza juliańskiego wypadała więc na 33 dzień licząc od 1 marca, czyli 2 kwietnia.

Metoda Meeusa/Jonesa/ButcheraDla kalendarza gregoriańskiego

Ten sposób został przedstawiony przez Jeana Meeusa w jego książce Astronomical Algorithms w 1991 roku. Może być uznany za lepszy od tego poprzedniego, ponieważ nie wymaga żadnych cyfr dla określonego zakresu czasu i nie ma od niego wyjątków. Wystarczy podać dowolny rok.

I tak:

Dzielimy liczbę roku na 19 i wyznaczamy resztę a. Dzielimy liczbę roku przez 100, wynik zaokrąglamy w dół (odcinamy część ułamkową) i otrzymujemy liczbę b. Dzielimy liczbę roku przez 100 i otrzymujemy resztę c. Liczymy: b : 4 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę d. Liczymy: b : 4 i wyznaczamy resztę e. Liczymy: (b + 8) : 25 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę f. Liczymy: (b – f + 1) : 3 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę g. Liczymy: (19 x a + b – d – g + 15) : 30 i wyznaczamy resztę h. Liczymy: c : 4 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy cyfrę i. Liczymy: c : 4 i wyznaczamy resztę k. Liczymy: (32 + 2 x e + 2 x i – h – k) : 7 i otrzymujemy resztę l. Liczymy: (a + 11 x h + 22 x l) : 451 i wynik zaokrąglamy w dół i otrzymujemy liczbę m. Liczymy: (h + l – 7 x m + 114) : 31 i otrzymujemy resztę p. Dzień Wielkanocy = p + 1. Miesiąc = Zaokrąglenie w dół dzielenia (h + l – 7 x m + 114) przez 31.

Przykład dla roku 2012:

2012 : 19 = 105 i reszta 17. a = 17. 2012 : 100 = 20,12, w zaokrągleniu w dół 20. b = 20. 2012 : 100 = 20 i reszta 12. c = 12. b : 4 → 20 : 4 = 5, w zaokrągleniu w dół również 5. d = 5. b : 4 → 20 : 4 = 5 i reszta 0. e = 0. (b + 8) : 25 → (20 + 8) : 25 = 28 : 25 = 1,12, w zaokrągleniu w dół 1. f = 1. (b – f + 1) : 3 → (20 – 1 + 1) : 3 = 20 : 3 = 6,(6), w zaokrągleniu w dół 6. g = 6. (19 x a + b – d – g + 15) : 30 → (19 × 17 + 20 – 5 – 6 + 15) : 30 = 347 : 30 = 11 i reszta 17. h = 17. c : 4 → 12 : 4 = 3, w zaokrągleniu w dół 3. i = 3. c : 4 → 12 : 4 = 3 i reszta 0. k = 0. (32 + 2 x e + 2 x i – h – k) : 7 → (32 + 2 × 0 + 2 × 3 – 17 – 0) : 7 = 21 : 7 = 3 i reszta 0. l = 0. (a + 11 x h + 22 x l) : 451 → (17 + 11 × 17 + 22 x 0) : 451 = 204 : 451 = 0,(4523281596), w zaokrągleniu w dół 0. m = 0. (h + l – 7 x m + 114) : 31 → (17 + 0 – 7 × 0 + 114) : 31 = 131 : 31 = 4 i reszta 7. p = 7. Dzień to p + 1 → 7 + 1 = 8. Wielkanoc wypada więc ósmego. Miesiąc to (h + l – 7 x m + 114) : 31 → (17 + 0 – 7 × 0 + 114) : 31 = 131 : 31 = 4,(225806451612903), w zaokrągleniu w dół 4. Wielkanoc jest więc w kwietniu.

Wielkanoc w 2012 roku wypada więc 8 kwietnia (według kalendarza gregoriańskiego).

Pisanki z Wołynia. Pisanki z Kraslic. Dla kalendarza juliańskiego

Jean Meeus w swojej książce Astronomical Algorithms prezentuje także odpowiedni algorytm dla kalendarza juliańskiego.

Tak więc:

Dzielimy liczbę roku przez 4 i otrzymujemy resztę a. Dzielimy liczbę roku przez 7 i otrzymujemy resztę b. Dzielimy liczbę roku przez 19 i otrzymujemy resztę c. Dzielimy (19 x c + 15) przez 30 i otrzymujemy resztę d. Dzielimy (2 x a + 4 x b – d + 34) przez 7 i otrzymujemy resztę e. Miesiąc = zaokrąglenie w dół (d + e + 114) : 31. Dzień = reszta z dzielenia (d + e + 114) przez 31 plus 1.

Przykład dla roku 2012:

2012 : 4 = 503 i reszta 0. a = 0. 2012 : 7 = 287 i reszta 3. b = 3. 2012 : 19 = 105 i reszta 17. c = 17. (19 x c + 15) : 30 → (19 × 17 + 15) : 30 = 338 : 30 = 11 i reszta 8. d = 8. (2 x a + 4 x b – d + 34) : 7 → (2 × 0 + 4 × 3 – 8 + 34) : 7 = 38 : 7 = 5 i reszta 3. e = 3. Miesiąc to (d + e + 114) : 31 → (8 + 3 + 114) : 31 = 125 : 31 = 4,(032258064516129), w zaokrągleniu w dół 4. Wielkanoc wypada więc w Kwietniu. Dzień to reszta z (d + e + 114) : 31 plus 1 → (8 + 3 + 114) : 31 plus 1 → 125 : 31 plus 1 → 4 i reszta 1 plus 1 → 1 + 1 = 2. Wielkanoc jest więc drugiego.

Wielkanoc w roku 2012 według kalendarza juliańskiego wypada więc 2 kwietnia.

Pisanki, baranek i zajączek. Wielkanocne zwyczaje ludowe

Z obchodami świąt wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych (z których część wywodzi się ze starosłowiańskiego święta Jarego): śniadanie wielkanocne, pisanki, święcone, śmigus-dyngus, dziady śmigustne, Rękawka, Emaus, walatka, z kurkiem po dyngusie, Siuda Baba, wieszanie Judasza, pogrzeb żuru i śledzia, pucheroki, palma wielkanocna, Jezusek Palmowy.