Mam do napisania esej na poniedziałek, do wyboru jest 1 z 10 tematów:
1. Przedstaw kategorię sacrum na podstawie znanych Ci tekstów kultury ("Bagurodzica"; "Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu"; film "Katedra" Tomka Bagińskiego; wybrany zabytek sztuk plastycznych średniowiecza).
2.Opisz stosunek człowieka średniowiecza do sacrum, powołując się na wybrane utwory tej epoki ( "Bogurodzica"; "posłuchajcie, bracia miła"; "boska komedia" Dantego; "Hymn do świętego Stanisława" Wincentego z Kielczy).
3. Wskaż i omów przykład teocentryzmu w literaturze średniowiecza ( "Bogurodzica"; "Legenda o świętym Aleksym"; "Hymn do świętego Stanisława" Wincentego z Kielczy; "Boska komedia" Dantego).
4. Przedstaw literackie obrazy Maryi w różnych utworach średniowiecza ("Bogurodzica"; "Posłuchajcie, Bracia miła"; "Sabat mater dolorosa").
5. Omów stosunek średniowiecza do śmierci na podstawie wybranych utworów ( "Pieśń o Rolandzie"; " Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią"; "Dzieje Tristana i Izoldy").
6. Porównaj ideały świętego zaprezentowane w literaturze średniowiecza ( "Legenda o świętym Aleksym"; "Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu"; "Hymn do świętego Stanisława" Wincentego z Kielczy).
7. Omów etos rycerski na przykładzie wybranych tekstów średniowiecznych i współczesnych ( "Pieśń o Rolandzie"; "Dzieje Tristana i Izoldy"; "Przygody dobrego wojaka Szwejka" Jarosława Haska).
8.Przedstaw problem honoru i odpowiedzialności, powołując się na wybrane utwory średniowiecza ( "Pieśń o Rolandzie"; "Dzieje Tristana i Izoldy").
9. Omów koncepcje miłości do kobiety obecne w utworach średniowiecznych i we współczesnych nawiązaniach ["Dzieje Tristana i Izoldy"; "Piękność i wdzięk" Walthera von der Vogelweide; "Śpiący jednorożec" Halony Poświatowskiej; "Kochankowie z Marony" Jarosława Iwaszkiewicza].
10. Na wybranych przykładach przedstaw średniowieczne i współczesne wizje zaświatów ( "Boska Komedia" Dantego ; "Brama" Tadeusza Różewicza; "U wrót doliny" Zbigniewa Herberta)
Potrzebuję tego na poniedziałek ;) i z góry dziękuję ;)
Wybrałam temat :
4. Przedstaw literackie obrazy Maryi w różnych utworach średniowiecza ("Bogurodzica"; "Posłuchajcie, Bracia miła"; "Sabat mater dolorosa").
Motyw matki cierpiącej był w średniowieczu bardzo popularny. Obraz Maryi odnajdujemy w kilku tekstach, na przykład - w ''Bogurodzicy'', ''Posłuchajcie, Bracia miła'' czy też ''Sabat mater dolorosa''. Wymienione teksty funkcjonują w stosunku do siebie na zasadzie kontrastu. Między ''Bogurodzicą'' a pozostałymy dwoma tekstami jest wiele różnic, mimo iż opowiadają o jednej osobie - Maryi.
Zacznę od tekstu ''Bogurodzica'', ponieważ wyróznia on się od rzeczonych przykładów najbardziej. Nie można nie wspomnieć, iż ten utwór to najstarszy znany polski utwór poetycki. Od tych kilkunastu wersów zaczyna się więc nasza literatura. Pieśń oparta jest na idei pośrednictwa. Wierni zwracają się do Matki Boskiej z prośbą o wstawiennictwo. Maryja jest jakby pośrednikiem między wspólnotą wiernych a Jezusem. Obecny jest tutaj motyw deesis, który to jest kompozycją przedstawiającą trzy postaci: Chrystusa, oraz Marię i Jana Chrzciciela. Maryja w ''Bogurodzicy'' jest dostojną kobietą, wyróżniającą się od innych matek. Przed nia należy klęknąć i modlić się, prosząc o wstawiennictwo i łaskę.
Bardzo podobne do siebie są teksty ''Posłuchajcie, Bracia miła'' oraz ''Sabat mater dolorosa''. Oba utwory przedstawiają Matkę Bożą z zupełnie innej perspektywy niż w ''Bogurodzicy'' a jednocześnie w sposób analogiczny do siebie.
Maryja w rzeczonych tekstach jest już zwykłą matką, taka, jak przeciętna kobieta. Niczym się nie wyróżnia od innych matek. Jest świadkiem brutalnej śmierci niewinnego syna. Zdrobnieniami - na przykład ''synku'' - wyraża swoją bezgraniczną miłość dla swojego dziecka.
Cierpiąca Maryja, aby pozyskać współczucie, zwraca się do ludzi z czułością i miłością. Jest gotowa dzielić cierpienie syna, chce mu pomóc w momencie śmierci, a jednocześnie czuje swoją przytłaczającą bezsilność. Maryja jest tez rozczarowana, bo zamiast obiecanej łaski i miłości od Anioła Gabriela, doznaje tylko goryczy i cierpienia.
W literaturze odnajdujemy wiele wizerunków Maryi,które mimo różnic,zawsze wiernie okazywały jej chwałę.Poeci wielokrotnie podkreślali znaczenie, jakie ma postać Maryi. Była ona przecież wzorem cierpiącej i kochającej matki, która jest gotowa poświęcić się dla dziecka. Jednocześnie, Matka Boża jest ucieleśnieniem wartości duchowych, których korzenie odnajdujemy w wielu współczesnych tekstach.
Pozdrawiam